گیاه طباشیر

نام های دیگر :

تباشير- بنس لوچن- تباكير- توشير- قناء- خيزران- نى هندى- بامبو- تاباشير- طواخشير

طباشير كلمه عربى است. آن را در فارسى بنسلوچن و در طبّ يونانى وارد و تباشير مى‏ گويند و در انگليسى آن راBanboo Manna  مى‏گويند.

طباشير

صمغ گياهى است بشكل نى كه در نواحى هند و بنگال و در اماكن پر آب مى‏رويد.

شيرابه‏ اى در داخل ساقه‏ هاى نى مانند اين گياه موجود است كه پس از انجماد طباشير ناميده مى‏شود .

وقتى ساقه‏ ها خشك مى‏شوند شكاف برداشته و شيرابه منجمد شده آن نمايان مى‏گردد سپس آن را جمع ‏آورى كرده و به بازار عرضه مى‏دارند.

طباشير مرغوب و درجه يك، سخت، قطعات آن زاويه ‏دار، بسيار شفّاف و صاف مانند چينى است ولى نور از آن رد نمى‏شود و رنگ آن سفيد يا سفيد مايل به آبى شيشه ‏اى است.

به آسانى نمى ‏شكند و كمى معطّر است، طباشير روغن را جذب مى‏كند و پس از آن صاف مى‏ شود و نور را عبور مى‏ دهد.

طبيعت اين صمغ سرد و خشك است

تركيبات شيميايى:

مادّه‏ اى است كه قسمت عمده آن سيليسيك اسيد است و به ‏علاوه داراى سيليكات و مقدارى نيز آهك و پتاس است.

طباشير از گره هاى بامبو از طريق سوزاندن بامبو گرفته مى‏شود.

در ابتدا مادّه‏ اى نشاسته‏ اى شكل به شكل استخوان نرم كه چون در آب بيفتد، سخت مى‏شود و پس از خشك شدن سفيد و شفّاف مى‏گردد.

خواص- كاربرد:

طباشير را محرّك و افزاينده نيروى جنسى اشخاص گرم مزاج مى‏دانند.

طباشير هندى يكى از چند ماده ‏اى است كه سابقا در ايران زنان باردار، در مواقع ويار مى‏خوردند.

حابس، قابض، مجفّف و مبرّد و مفرّح و مقوّى قلب

براى تبريد در تبهاى گرم، سوزش معده و تسكين عطش مى‏دهند.

براى قبض و تجفيف در جريان منى، بواسير خونى، قى صفراوى و اسهال و در تبهاى موسمى مى‏دهند.

اگر در دهان آبله و دانه بيرون بيايد، با هل سابيده بر آنها پاشيدن مفيد است خيسانده

 بعضى اطبّا آن را براى سوختگى آتش استعمال كردند.

ماليدن آن در دندان، آنها را قوى مى‏كند

استعمال زياد آن براى قوه باه و ريه ضرر مى‏رساند.

در امراض معده، بادشكن، اشتهاآور، مليّن، مقوّى قلب و جگر و دماغ و حافظه و براى مريضهاى ضعيف با دواهاى مناسب مخلوط شده، استعمال شده است

 در بعضى امراض احشاء و امراض ماليخوليا و امراض دماغى، سرعت انزال، علاج آبله، زخم جلدى و زخم دهان، اسهال و نسخه‏ هاى مقوى قلب، دماغ، جگر، باه و امراض جريان حيض زنان و در بعضى دواهاى مسكن و مفرّح با دواهاى مناسبه مخلوط كرده، استعمال مى‏  شود

مصلح آن: عسل و مصطكى، عناب، الوا و زعفران است

بدل آن: خرفه و صندل و سماق

منابع

********************************

نورانى، مصطفى، دائرة المعارف بزرگ طب اسلامى (نورانى)

خسروى، سيد مهدى، گياهان دارويى و نحوه كاربرد آنها براى بيماريهاى مختلف در طب سنتى