جستجو
< همه موضوعات

گیاه رجل الجراد

مطالعه این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم 

 

شناخت گیاه رجل الجراد

گیاه رجل الجراد در كتب طب سنتى با نامهاى زرنب، رجل الجراد، شجرة الفشاع آمده است.

در ايران با نامهاى محلى از جمله در مازندران و گرگان: سرخدار و سخدار در كتول گرگان، سوختال در رودسر و آستارا: سيردار و در ارس‏باران: جيوا مى ‏نامند.

به فرانسوى:lfcommun

به انگليسى:commun

درختى است از خانواده:taxaceae

مشخصات گیاه رجل الجراد:

سرخدار درختى است دو پايه از سوزنى برگان كه رشد آن بسيار كم است و طول عمر آن بسيار زياد، معروف است كه تا 2000 سال عمر مى‏ كند، ارتفاع آن بندرت از 20 متر تجاوز مى‏ كند ولى قطر آن تا 3 متر نيز ديده شده است.

برگهايش باريك و دراز نوك تيز كه روى آن به رنگ تيره و براق و زير برگ سبز روشن مى‏باشد

پوست تنه درخت فلسى و قرمز رنگ است و به همين علت آن را سرخدار مى‏گويند.

سرخدار بومى اروپا و شمال افريقا است و در اغلب جنگلهاى شمال ايران از آستارا تا گرگان در كتول زيارت، راميان، دامنه‏ هاى امام‏زاده ابراهيم در گيلان ديده مى‏شود.

 

تركيبات شيميايى گیاه رجل الجراد:

درخت داراى الكالوئيد تاكسين مى ‏باشد كه ماده عامل سمى و تلخ گياه است و در تمام قسمتهاى درخت وجود دارد

مقدار آلكالوئيد گياه به حداكثر مى ‏رسد، آلكالوئيد تاكسين يك سم شديد قلبى است.

دوز مهلك تاكسين كه داخل وريد تزريق م ى‏شود براى خرگوش بين 2- 3 ميلى‏گرم براى هر يك كيلو وزن دام است كه موجب ضعف و سركوب شدن قلب و دستگاه تنفسى مى‏شود.

رجل الجراد

 كاربردگیاه رجل الجراد:

  • براى صاف كردن صدا،
  • تسكين سرفه، تنگى نفس،
  • سكسكه،
  • تقويت هاضمه،
  • افزايش اشتها،
  • تحليل باد و نفخ، گاز
  •  بند آوردن اسهال،
  • رفع كمى ترشح ادرار و سردى مثانه نافع است.

مقدار خوراك از برگ آن 3/ 0- 5 سانتى گرم است، جانشين آن از نظر خواص چند برابر وزن آن دارچين و هل است.

رجل الجراد سرخدار:

كار باقلى يمنى را مى‏كند،

نفس: در علاج سل مفيد است.

تبها: پخته‏ شده ‏اش در علاج تب ربع و تب فراگيرنده مطبقه و تب طريطاوس كار سرمك را مى ‏كند و بسيار سودمند است‏

درختى است كوچك پرشاخه و به ارتفاع 5 تا 15 متر است. برگهايى باريك و دراز به رنگ سبز تيره و شفاف در سطح فوقانى پهنك ولى به رنگ سبز روشن در سطح تحتانى پهنك دارد. طول برگهاى آن به 2 تا 3 سانتى‏متر و عرض آنها به 2 تا 3 ميلى‏متر مى‏رسد.

از مشخصات هميشه به نظر مى‏ رسند گلهاى اين درخت عارى از كاسه و جام و به دو صورت نر و ماده واقع بر روى دو پايه جداگانه‏ اند. گل نر آن 4 تا 12 پرچم فشرده و گل ماده آن شبيه يك جوانه كوچك است،

منحصرا يك تخمك برهنه واقع در درون محفظه ‏اى به صورت پياله دارد كه تدريجا گوشتدار و قرمز رنگ شده منظره يك ميوه را كه در قسمت انتهايى باز است پيدا مى‏كند.

چوب، پوست، شاخه‏ ها، دانه و برگ آن سمى ‏اند ولى ميوه عارى از دانه آن سميت ندارد. اين درخت در منطقه مديترانه آسيا و ايران به صورت وحشى مى ‏رويد.

ميوه عارى از دانه گياه اثر نرم كننده، رفع سرفه و ملين دارد.

شربت و ژاله مخصوص آن جهت رفع سرفه‏ هاى مزمن، سياه سرفه و حتى دفع سنگ كليه و رفع نزله، به بيماران مى‏ دهند

شيره آن به مقدار 20 تا 25 گرم اثر مدرى و به ‏طور ملايم ملينى دارد،

برگ دم‏كرده آن جهت رفع بيمارى قند استعمال مى‏ گردد.

مصرف فرآورده‏ هاى آن جهت رفع روماتيسم، زردى، باز شدن قاعدگى (زمان حيض) نرمى استخوان، اسكوربوت، صرع و ديفترى توصيه مى‏گردد،

استفاده آن برگى 5/ 0 تا 30/ 0 گرم ذكر شده است.

محل رويش گیاه رجل الجراد:

جنگلها و نواحى شمال ايران گرگان: تربت، كتول، رباط قزاق، زيارت، راميان، گيلان:

دامنه ‏هاى مقابل امامزاده ابراهيم (عبد العلى غائب)، مازندران: دره هراز، مغرب عمارت‏

در ارتفاعات 1400 مترى، مازندران و گرگان به سرخدار و سخدار، در كتول به سوختال و درخت سر و در آستارا به سيه‏ دار موسوم است.

مشخصات:

نوعى است از انواع تره ‏ها و بعضى رجل الجراد زرنباد را مى‏گويند و به بقلة اليمانيه مى ‏ماند

همچنين در تبها مفيد است و نبات او به سرخى مايل باشد و برگ او به برگ زردآلو مى‏ماند

و مباينت ميان او و بستان افروز آنست كه نبات در بستان افروز سرخ باشد و نبات منج سبز و تخم هر دو به يكديگر مى‏ماند.

ساقه و شاخه او سرخ بوده و ساقه و اطراف او درازتر مى‏باشد و بعضى اين نوع را منج نر گفته و آن ديگر را ماده مى‏گويند.

 

گیاه زنیان

 
خواص گیاه رجل الجراد:

خاصيت او سردتر است در درجه دوم

و سرفه را كه از حرارت بود سود مى‏ كند و تشنگى را كه از صفرا باشد بنشاند.

گرم و خشك است در درجه دوم،

دل و معده را قوت دهد و طعام را هضم كند و سده دماغ را بگشايد

و خفقان را سودمند است

و هر علتى كه دل را حادث شود و ماده او سردى باشد منفعت مى‏كند

و بيماريهاى سودايى و بلغمى را نافع مى‏باشد

و داروى منفعت و قوت مفرح است در علاج سل مفيد است.

پخته‏ شده ‏اش در علاج تب ربع و تب فراگيرنده مطبقه و تب طريطاوس كار سرمك را مى‏ كند و بسيار مفيد مى ‏باشد.

زرنب‏ گرم و خشك است در درجه دوم. لطيف و خوشبو است، طبيعت ببندد، بادها براند، نفخ بنشاند، معده و جگر سرد را نيك مى‏باشد.

منابع:

1- معارف گياهى، ج 4

2- دائرة المعارف بزرگ طب اسلامى، ج‏3

3- قانون در طب، ص 306.

4- گياهان دارويى، ج 3، ص 341.

5- الصيدنه، قسمت اول و دوم، ص 302

Previous گیاه بادآورد
Next گیاه ذریره
یک پاسخ بنویسید
فهرست موضوعی مقاله