جستجو
< همه موضوعات

گیاه پرسیاوشان

پرسیاوشان

نام های دیگر:

پرسياوش، برسياوشان، شعر الجبال، كزبرة البئر، شعر الارض، شعر الجن، شعر الخنازير، جعده القنا، كزبرة القنا، شعر الكلاب، ساق الاسود، ساق الوصيف، سنبل، كالى جهانپ، كرجا، تكوت، شعر الغول، شعر الحى، بالديرى قر، اديانطون، كسبرة البئر،

لحية الحمار، ضفائر الجن، سانقة الوصيف، مقاير، ارجنقيل، قرشقيله، ارجقيل‏ «1».

عربى:

شعر الجبال، شعر الارض، شعر الجن، ضفائر الجن، سبع الارض، شعر الخنازير، شعر الغول، شعر الحمار، لحية الحمار، كثير الشعر، كزبرة البر، كزبرة الماء، جعده القنى، شجرة الجباد، ساق الاسود، ساق الوصيف و كسيره.

فارسى: 

پرسياوشان، سنبل فارسى و كرفس ديو.

يونانى: 

سرابيون، سربيون، طيلحوغر و بولوطريخون.

سانسكريت:

 هنس پاوى، كيزماتا، ترى پادى، مدهوسروا، پرى و اسامى ديگر.

هندى: 

هنس پادى، كالى جهونت، هنس راج، راج هنس، كرجا، مورپنكهى و غيره.

انگليسى:

maiden hair fern

لاتينى:

adiantum lunulatum

آلمانى:

frauenhaapraut farn

 

 

فرانسه:

capillaire de montpellier

اين گياه بر لب جويها، دريا، رودخانه، چاه و حوض روئيده مى‏شود، برگ آن كوچك و نوك‏دار، ساقه آن: سياه مايل به سرخى و براق و ريشه آن سرخ مى‏باشد. «2»

پرسياوشان اسم فارسى و مى‏گويند اسم يونانى است كه به معنى دواى سينه مى‏باشد.

پرسياوشان را در انگليسى عاميانه: ميدن هيرفرو گويند

و گياهى است كه برگهايش مشابه برگهاى گشنيز و لكن كمى كوچكتر مى‏باشد و بهترين نوع آن مشابه كرفس و شاخه ‏هايش سياه و سخت مى‏باشد.

مزاج: 

معتدل و به قول بعضى مايل به گرمى 

______________________________

 (1)- فرهنگ معين، ج 1، ص 743.

 (2)- لاثانى لغات الادويه، ص 283.

 

پرسياوشان با نامهاى مختلف بيان گرديده است: «1»

1 adiantum capillus veneris. 2 adiantum lunulatum. 3 adiantum pedtum. 4 adiantum venustum.

پرسياوشان به نام علمى:adiantum venustum don  و در بازار هند به نام هنسراج و موبرگها معروف است.

مولف كتاب فارماكوگرافيا از آن نام برده و در لاثانى لغات الادويه نيز آمده و در عربى به نام كزبرة البئر يعنى گشنيز چاهى معروف است.

ديسقوريدوس آن را به نام‏fern  كه به شكل گشنيز است بيان كرده كه آن بدون شك‏adiantum capillus veniristum  است

 ابن سينا نيز آن را به نام پرسياوشان ذكر نموده است.

در فرانسه شربت‏maiden hair  براى امراض سينه استعمال مى‏شود.

و از انواع:

adiantum pedatum linn capillarie du canada adiantum trapeziforme linn

استفاده مى‏شود و بعضى اوقات گياه:capillaire du mexiaue  كه همان فايده را دارد استعمال مى‏كنند. «2»

______________________________

 (1)- مخزن المفردات، ص 95.

 (2)- فارماكوگرافيا، ج 3، ص 624.

 

 اسم داروى آن از اطباى مسلمين به اسم‏iskulukandrium  نوشته است كه مخصوص براى علاج بزرگ شدن طحال استعمال مى‏شود آن را نيزmule dlant  گفته ‏اند به سبب اينكه خوردن آن را دوست دارند آن را سنگ شكن، علاج يرقان و بازكننده تقطير بول گفته ‏اند و استعمال آن براى زنها ممنوع گفته است بسبب اينكه آن در زنها عسر مى ‏آورد اين دواء را با اسماى مختلف شناسايى و تعريف كرده ‏اند

 

 

مشخصات

پرسياوشان

 گياهى است چندساله، برگهاى آن شبيه گشنيز معمولا بدون ساقه اصلى و داراى دمبرگ دراز و خيلى نازك و سياه شبيه مو كه وجه تسميه فرانسوى و انگليسى و عربى آن از اينجا ناشى
مى ‏شود.

 ساقه زيرزمينى آن خزنده و ريشك هاى بسيار باريك و نازك به آن اتصال دارد.

 پرسياوشان از نظر شرايط اقليمى مناطق نسبتا گرم و مرطوب و كم ‏نور را دوست دارد

پرسياوشان گياهى است از تيره بسفايح در نواحى مرطوب و معتدله زمين و در ايران در نواحى شمالى و در كنار حلقه چاهها و كنار جويبارهاى مناطق كوهستانى و در بعضى از نقاط ديگر ايران مى‏رويد .

ساقه آن مانند ساقه بسفايح بصورت ريزم و در زير خاك قرار دارد و برگهاى آن بطول 5- 25 سانتيمتر و بصورت برگ مركب و يا دمبرگ قهوه ‏اى مايل به قرمز بوده و محورى كه برگچه ‏ها به آن مربوطند رنگ تيره دارد

 برگهاى اين گياه داراى چند ماده داروئى است كه يكى از آنها تلخ مزه و كاپيلارين نام دارد. 

اندام مورد استفاده داروئى برگها و گاهى ريزم گياه است. 

محل رويش:

حلقه چاههاى اطراف تهران پس قلعه، شهر رى، شمال ايران، بلوچستان و جنوب غربى. پرسياوشان گياه زيبايى است كه بر روى ديوارهاى قديمى و كهنه و صخره‏ هاى كوه و داخل چاهها مى‏رويد. 

پرسياوش يا پرسياوشان گياهى پايا همراه با ريشه‏ هاى باريك و ظريف است. اين گياه در غالب نواحى مديترانه، اروپا مركزى و جنوبى و ايران يافت مى‏شود. 

در نقاط مرطوب و ديواره چاهها و اماكن سايه‏ دار غالب نواحى اروپاى مركزى و جنوبى و در ايران به فراوانى مى‏رويد.

محل كشت:

پاكستان، ايران، افغانستان. در كوههاى هيماليا، ايران و افغانستان پيدا مى‏شود. 

در مازندران، گرگان: بندر گز، گيلان، رشت، پيربازار، نواحى شرقى و غربى ايران، كوه كهرود، بلوچستان، جنوب غربى ايران

مزاج:

معتدل مايل به گرمى و خشكى است. بايد زياد كهنه نگردد چون خواص داروئى آن پس از گذشت يك سال زايل مى‏گردد

تركيب شيميايى:

برگ پرسياوش داراى موسيلاژ، قند، تانن، اسيد گاليك، يك ماده تلخ به نام كاپيلارين و به مقدار جزئى از اسانس است. 

به علاوه در آن مقدارى قند، گاليك اسيد «2» و لعاب نيز يافت مى‏شود..

خواص

خشك‏ كننده رطوبت اضافى ششها

داروى خوبى است جهت سرفه‏ هاى مزمن و رطوبتى و نرم‏ كننده شش‏ها

بازكننده نفس در بيمارى آسم و تنگى نفس.

در افراد زكام كه بينى آنان گرفته باشد- خوردن مقدارى از جوشانده آن، و بخور دادن آن در بينى در بهبودى زكام و باز كردن بينى مفيد است.

چنانچه طبخ شده اين گياه را- بر بيضه ‏اى كه ورم كرده بگذارند ورم را تحليل خواهد برد. 

كشنده بعضى باكتريها و ويروسها مانند باسيل سياه سرفه و ويروس هارى مى‏باشد

جوشانده آن در بهبودى سياه سرفه نقش بسزائى دارد كه جهت بهبودى يك نوبت از اين گياه و يك نوبت طبخ شده دارچين خورده مى‏شود

چنانچه سگ هار كسى را گاز بگيرد ضمن تزريق سرم ضد هارى از جوشانده اين گياه نيز باو بخورانند قدرت بدن را در برابر ويروس مذكور زياد كرده و از بروز آثار بيمارى جلوگيرى مى‏كند

آب جوشانده پرسياوشان- تقويت‏ كننده موهاى بدن نيز مى‏باشد.

پرسياوشان نافع بيماريهاى: 

سرفه، اخلاط چسبيده به سينه، ريزش مو، داء الحيه، داء الثعلب، اسهال، خونريزى، زخم، دمل، گزيدگى مار، سگ‏ها و حشرات، احتباس نفاس و حيض، تنگى نفس، سردرد، ورم، بلغم و كمى دفع ادرار مى ‏باشد.

ترکیبات شیمیایی:

 داراى موسيلاژ، قند، تانن، اسيد گاليك، كاپيلارين و اسانس مى ‏باشد.

اين گياه مضر طحال است و مصلحش مصطكى و گل بنفشه مى ‏باشد

برگهاى پرسياوشان را در طب براى معالجه امراض، عفونت‏هاى نزله‏اى مثانه و ريه مصرف مى ‏كنند.

مقدار آن در موارد بالا ده تا پانزده گرم در يك ليتر آب يك ساعت دم كنند و مصرف نمايند. «3»

 شربت آن براى سينه مفيد است.

در ميان كردها دم‏كرده آن را براى زكام و نرم كردن سينه، ناراحتى‏هاى قلبى و نزله ريه به مصرف مى ‏رسانند 

 برگهاى آن را براى دفع روماتيسم روى جائى كه درد مى ‏كند مى ‏گذارند تا درد تسكين يابد.

قسمت مورد استفاده اين گياه از نظر درمانى برگهاى آن است كه بوى ضعيف ولى محسوس و طعم گس و ناپسند دارد،

دم‏كرده اين گياه جهت رفع بيمارى‏هاى سينه به عنوان نرم كننده مفيد است. «4»

خاكستر پرسياوش مخلوط با آب براى درمان شوره سر مفيد است.

ضمنا از نظر ابن سينا پرسياوش طبيعت گرم دارد. «5»

نوع قرمز آن براى طحال مصرف زياد دارد. براى سنگ كليه نيز مصرف مى‏شود.

______________________________

 (2)- طب سنتى در ميان كردان، ص 56.

 (3)- گلها و گياهان شفابخش.

 (4)- گياهان دارويى، ج 3، ص 373378. 

 (5)- خواص ميوه‏ها و خوراكيها، مهرداد مهرين


پرسياوش براى تنگى نفس بخصوص در اطفال مفید است

در معالجه پسوريازيس (داع) پرسياوش را سوزانيده با روغن زيتون مخلوط كرده و روى آن بمالند.

پرسياوشان در تداوى سابقا به عنوان خلط آورنده و معرق و ضد تب و ضد گريب بسيار استعمال مى‏ شده.

از خواص پرسياوشان آن است كه چون تازه آن را كوفته و بر جائى كه در آن تير خورده باشد ببندند، تير را بيرون مى‏آورد. 

 به قول جالينوس:

نوشيدن آن به نفث (بيرون آمدن) اخلاط چسبنده كه از سينه و ريه خارج شود كمك مى‏نمايد. «2»

گدازنده، نرم كننده، بازكننده، قابض، ادرارآور و بازدارنده سيلان است.

خاكستر پرسياوشان كه با سركه و روغن زيت مخلوط گردد در علاج داء الثعلب (نوعى‏گرى) و داء الحيه مفيد است.

شربتش نيش مار، سموم سگ هار و حشرات موذى را علاج است.

در تنقيه، خميركردن شش و تسكين سرفه بسيار نافع است و سنگ را خرد و جريان حيض را جارى مى‏كند. «3»

طريق رويانيدن موى در داء الحيه و داء الثعلب آن است كه «پرسياوشان» بر سر ماليده شود، موى را دراز مى‏كند،

پرسياوشان نافع زخمهاى بد، خون ناصور و دمل مى‏باشد. «4»

محلل، ملطف، منضج (پزنده) بلغم، جالى دهنده، آورنده جريان حيض و نفاس (خون ولادت) و ادرار است،

سده ‏ها را باز مى‏كند،

خشكى مى ‏آورد،

محلل اورام و رياح است و سينه را پاك مى‏كند.

گرد آن را تنها استعمال نمى‏ كنند و عموما جوشانده آن را مى‏خورند. قوت اين گياه تا يك سال باقى مى ‏ماند. «5»

______________________________

 (1)- زبان خوراكيها، ج 3، ص 76.

 (2)- محيط اعظم، ج 1، ص 285.

 (3)- قانون در طب، ج 2، ص 95.

 (4)- صيدنه، ج 2، ص 776.

 (5)- المفردات، ص 159.

در نسخه‏ هاى يونانى معروف به اسم شربت اسطوخودوس، شربت زوفا مركب، شربت سينه، شربت كاكنج، شربت مسهل و لعاب سپستان، پرسياوشان جزء مهمى است كه در امراض سينه و معده و سردرد و تنگى نفس استعمال مى‏شود. «2»

مفتح، محلل و صاف كننده زهره و مجراى آن

نافع ورمهاى بلغمى و نيز خارج كننده بلغم ادرارآور

آورنده جريان حيض و ترياق سموم است و بطور مرهم در استعمال خارجى براى ورمها استفاده مى‏شود.

مؤلف كتاب البرهان نوشته كه:

 خاكستر آن مخلوط با روغن زيتون براى علاج ريزش مو و روئيدن مو ماليده تا مو روئيده شود.

theophrastus  دو نوع آن را بيان كرده: 

يكى سفيد و ديگرى سياه و براى روغن سر استعمال مى‏شود

جوشانده‏ هاى غليظ آن مى‏تواند اثر خلط آور بيشترى داشته باشد. از پرسياوش شربتى تهيه مى‏شود كه به آن مقدارى لاكتوكاريوم و شربت شقايق مى‏افزايند.

پرسياوش اثر درمانى قوى در درمان بيماريها لااقل براى اشخاص بالغ ندارد ولى در مداواى اطفال، نتايج مفيد در مواردى كه ذكر شده ظاهر مى‏كند.

______________________________

 (1)- بستان المفردات، ص 85.

  (2)- همدرد انگليسى


– ده گرم از آن را در يك ليتر آب جوش دم كنيد و روزى سه فنجان از آب صاف كرده را بنوشيد. ملطّف و مفتّح و منضج و محلّل و مجفّف است،

براى معالجه عفونت نزله ‏اى مثانه مفيد است،

جهت تنقيه سينه و شش و ضيق النفس و درد سينه و درمان يرقان مفيد است،

براى درمان سرفه ‏هاى مزمن و رطوبتى نافع است، بازكننده نفس در بيماريهاى آسم و تنگى‏ نفس مى‏باشد،

كشنده بعضى از باكتريها ويروسها مانند باسيل سياه ‏سرفه و ويروس هارى مى‏باشد.

تب ‏بر است،

براى كشتن انگلهاى داخل شكم مصرف مى ‏شود،

زرد ‏زخم را معالجه مى‏كند،

عادت ماهانه را باز مى‏نمايد. براى دفع سنگ مثانه بسيار مفيد است.

هر روز آن را با نعناع به اندازه مساوى بجوشانيد و آب صاف‏كرده آن را بنوشيد. از عاروق زدن و نفخ معده جلوگيرى مى‏كند، خفقان را درمان مى‏كند.

استنشاق آب مطبوخ آن براى بازكردن بينى در مواقع سرماخوردگى و زكام نافع است.

خوردن گرد كوبيده آن براى رفع اسهال و جمع كردن شكم مفيد است.

ماليدن آب جوشانده آن بر سر، موها را تقويت مى‏كند.

طبخ‏ كرده آن را بر بيضه ‏اى كه ورم‏كرده بگذاريد. ورم را تحليل خواهد برد.

تازه آن را بكوبيد و روى محل گزيدگى مار ضماد كنيد، نافع است.

Previous گیاه ترنجبین را بشناسید
Next گیاه افتیمون
8 دیدگاه

There is certainly a lot to know about this issue. I really like all the points you have made. Lissie Eward Truscott

Benedikt

This is exactly what i was looking for, thank you so much for these tutorials Mel Averill Benedikt

Thanks for doing this award nomination 2na! This is very thoughtful! Fedora Frazer Edita

antomina

We are a group of volunteers and opening a brand new scheme in our community. Your web site provided us with valuable information to paintings on. You have done a formidable task and our entire community can be thankful to you. Piper Hugues Silma

oharaphot

Wow, thank you! Now I finally get it. And what a great tutorial you got there! I think I will implement that as soon as possible! Thanks for sharing. Vitia Sanderson Douty

Hello, thank you very much, I am glad that it was useful for you

potatochipsdip

Here is a good Weblog You may Uncover Intriguing that we Encourage You Ronni Jarvis Drugge

neurlovrld

Regards for this marvellous post, I am glad I observed this website on yahoo. Halley Sheffie Casar

یک پاسخ بنویسید
فهرست موضوعی مقاله