جستجو
< همه موضوعات

گیاه لادن

لادن‏
به فارسى «گل لادن» و به فرانسوى‏Grande capucine و به انگليسى‏Garden
nasturtium
نامند. گياهى است از خانواده‏Tropaeolaceae نام علمى آن‏Tropaeolum majus L . مى‏باشد.

لادن گياهى علفى و داراى برگهايى با پهنك مدور و گلهايى درشت و زيبا به رنگ زرد نارنجى است، از اين نظر اكثرا پرورش مى ‏يابد.

گلبرگها و گونه‏ هاى ديگر آن به ‏صورت خام در سالاد مصرف مى ‏شود.

برگ و گل آن در گذشته به‏ عنوان ضد اسكوربوت و تصفيه كننده خون مصرف مى ‏شده ‏اند.

شيره گياه تازه،

در رفع بيماريهاى نزله ‏اى دستگاه تنفسى، برونشيت‏هاى مزمن و اخلاط خونى اثرات مفيد داده است.

از اين جهت سابقا آن را در رفع بيماريهاى سينه و سل مؤثر دانسته ‏اند

چون با مصرف آن، سرفه بيمار كاهش يافته و اخلاط حالت روان پيدا كرده، به سهولت دفع مى ‏شود

و به ‏علاوه عرق شبانه بيماران مبتلا به سل، قطع مى‏ گردد.

در لنفاتيسم و درمان قاعدگى‏هاى غير كافى، مؤثر است.

طبق بررسى و نقل از مقاله‏ اى، چون مصرف لادن، باز شدن مجراى شرايين قلب را باعث مى‏گردد. در درمان آنژين دوپوآترين مؤثر واقع مى ‏شود،

به ‏علاوه بطور خفيف دامنه انقباض‏هاى قلبى را زياد مى ‏كند از اين جهت در رديف داروهاى مقوى قلب جاى داده شده است.

در استعمال خارج

له شده گياه تازه اثر مفيد بر روى پوست سر و تقويت پياز مو داشته از ريزش مو جلوگيرى مى‏كند.

لوسيون حاصل از جوشاندن برگ، گل و ميوه آن در يك ليتر آب (به مدت 15 دقيقه) در تقويت پوست سر و رفع ريزش مو مؤثر است. 


(1)- معارف گياهى، ج 3، ص 290.

مصارف داخلى،

دم‏كرده 5 گرم برگ براى هر فنجان (مدت دم كردن 10 دقيقه) و به مقدار 2- 3 فنجان در روز،

الكلاتور به مقدار 2- 3 قاشق قهوه ‏خورى در روز به‏ صورت پوسيون،

گرد دانه به ‏عنوان ملين و به مقدار 5/ 0 تا يك گرم در روز بكار مى‏رود.

ميوه سبز و جوانه‏ هاى گياه را در ظروف محتوى خيار و سركه (تهيه ترشى خيار) وارد مى‏ كنند تا طعم مطبوع به خيار ببخشد.

پرورش لادن در ايران معمول است. «1»
گياه لادن از نظر خاصيت درمانى ضد اسكوربوت بوده، در رفع بيماريهاى ريوى و مجارى تنفسى، كم كارى كليه‏ ها و عفونت‏هاى مثانه مؤثر است.

اين گياه محتوى ماده گوگردى است، 

به اين جهت به ‏عنوان ماده نيروبخش به اشخاص سالمند و كسانى كه دوره نقاهت را مى ‏گذرانند توصيه شده است.

سرانجام اين گياه ملين و سبك بوده، كار دستگاه هاضمه را تسهیل مى‏نمايد.

اين گياه در ماههاى تابستان گل مى ‏دهد.

بايد اولين شكوفه ها و اولين گلها و برگهاى آن را جهت پختن در آتش يا گرفتن آبشان بچينند.
دم‏كرده لادن به ‏عنوان آرام كننده سرفه، ماده مدر و محرك مصرف مى ‏شود.

براى تهيه آن يك مشت كوچك از شكوفه‏ ها، گلها و دانه ‏هاى آن را در يك ليتر آب دم‏كرده، روزانه دو تا سه فنجان از آن مى ‏نوشند. «2»
به قول ديسقوريدوس به يونانى قسيسون، قيس و قيسوسا شايا گويند و درخت آن را به فرنگى لدان نامند

و آن رطوبت غليظ جسبنده است كه از ساق و برگ درخت كوهى حاصل مى‏ گردد كه به اندازه درخت انار و شبيه به درخت دبق است و آن را انواعى مى‏باشد

و بهترينش قبرسى خوب، نرم، خوشبو، چرب، سياه مايل به سرخى و سنگين و خالص مى‏باشد.
چون با دست بمالند نرم گردد و به قول شيخ مايل به زردى مى‏باشد. مزاج لادن گرم‏


(1)- گياهان دارويى، دكتر على زرگرى، ج 1، ص 441- 443.
(2)- صد گياه و هزار درمان، ص 324.

در آخر اول و خشك در دوم است 

 گويند كه آن مقوى ارواح و نرم كننده سختيها و مسكن درد و مقوى مو مى‏باشد. و شيخ مى‏ فرمايد كه آن مو را بروياند .

در كتاب قاطاجانس است كه لادن گوشت فاسد را پاك گرداند و با زيت نافع برص و ماليدنش با روغن گل نافع سوختگى از آتش و ماليدنش بر سر نافع سردرد مى‏باشد.

بخورش نافع زكام و ماليدنش بر معده، مقوى معده و مانع استفراغ و ريزش آب از دهان و دافع سختى رحم و معده و جگر و مقوى آنها مى‏باشد

و از خواصش اين است كه اگر زن پس از ادرار، بخور آن نمايد و باز ادرار آيد نشانه آن است كه زن مى‏تواند حامله شود.
خوراكش موجب غم و اندوه است و مصلحش سنبل رومى مى‏باشد.

مقدار خوراك آن از نيم تا يك درم است و در كتاب منهج استعمال آن را در روغنها و مرهم ها ذكر كرده است. 

مضر براى گرم مزاجان و مصلحش صندل و گلاب مى‏باشد. بدلش ميعه سائله است. «1»
شبنمى كه بر اين گياه نشيند از ماده‏ اى كه در اين گياه است تأثير مى ‏پذيرد و از ماده تراوشى و شبنم چيزى پديد مى‏آيد كه بوى خوش دارد.

بزها وقتى در چراگاه به اين گياه مى ‏رسند و از آن مى‏ چرند و گردن به گياه مى ‏سايند

اين ماده به موى و پشم آنها مى‏چسبد و مردم آن را از موى و پشم جدا مى‏كنند و اين جدا شده را لادن نامند. دهانه رگها را باز مى‏كند،

با روغن مورد سبب رويش، فزونى، تراكم و نگهدارى مو مى‏شود. تناولش داروى سرفه است. «2»

تركيبات شيميايى:

گياه داراى گلوكوزيدى به نام گلوكوتروپئولوزيد  و يك اسانس شبيه اسانس خردل است.
از تقطير شاخه و برگ گياه اسانسى به مقدار بسيار كم معادل 6/ 0 در هزار تهيه مى‏گردد كه بوى عنبر مانند و قيمت بسيار گران دارد.

(1)- محيط اعظم، ج 4، ص 2؛ تحفه حكيم، ص 227؛ قرابادين كبير، ص 372.
(2)- قانون در طب، ج 2، ص 199.

خواص درمانى:

لادن سابقا به‏ عنوان نيرو دهنده، قابض، بند آورنده خون و غيره استفاده به ‏عمل مى‏ آمده است. 

همچنين در مشمع‏هاى درمان بريدگيها وارد مى‏ شده است.

در زمان فعلى نيز مانند سابق مى‏توان از آن در رفع ضعف عمل دستگاه هضم، ديسانترى، بيماريهاى نزله‏اى، آسم و آغاز سل استفاده به‏ عمل آورد.

هيچ كدام از گياهان مذكور، در ايران نمى ‏رويند.

گل لادن گياهى است علفى يكساله بالارونده و خزنده و برگهاى آن گرد با يك مركز انشعاب مركزى براى رگبرگها، كمى گوشتى به رنگ سبز روشن.

 گلهاى آن ساده يا مضاعف، درشت غير منظم به رنگ بسيار زيباى زرد نارنجى يا قرمز كه در اواخر تابستان ظاهر مى ‏شود.

 تكثير آن از طريق بذر و كاشت در بهار انجام مى‏گيرد.

 اين گياه بومى امريكاى مركزى است ولى در حال حاضر براى گلهاى زيبايش در اغلب مناطق دنيا كاشته مى‏شود. 

در ايران با نام «گل لادن» در باغها مى‏كارند. برگهاى آن مانند كورك در سالاد يا ترشى به مصرف مى‏ رسد.

 برگ و گل لادن به عنوان ضد اسكوربوت در موارد كمى ويتامين‏C بدن و براى تصفيه خون خورده مى‏شود و بسيار مفيد است.

 و جويدن آن در دهان براى زخمهاى دهان بسيار نافع است. 

شيره گياه در مورد برونشيت‏هاى مزمن و قطع اخلاط خونى و ناراحتى سينه و سل مفيد است.


 

Previous گیاه ناخنک
Next گیاه مرزنجوش
یک پاسخ بنویسید
فهرست موضوعی مقاله