گیاه زرگل‏ را بشناسید

آشنایی با گیاه زرگل‏

نام‏هاى ديگر:

حى العالم- ابرون- هميشه‏ بهار- قوقحان- اقحوان- زبيده- آذرگون- آذريون الحدانق.

Souci des jardins- Souci- Officinal- Pot Margold- Calendula-

مشخصات:

گياهى است از خانواده‏Compositae ، تيره فرعى‏Radieae ، يك‏ساله با بلندى كمتر از پنجاه سانتى‏متر. برگ‏هاى آن ساده و بيضى، خميده و پوشيده از كرك و به رنگ سبز مايل به قهوه ‏اى است و گل‏هاى آن به شكل طبق منفرد در انتهاى شاخه گل دهنده ظاهر مى‏شود، در طبق آن دو نوع گل وجود دارد، در وسط گل‏هاى معمولى و لوله ‏اى زرد نارنجى و در دور طبق گل‏هاى زبانه‏اى زرد مايل به نارنجى، قطر دايره هر گل 5- 4 سانتى‏متر است ميوه آن مانند ميوه پنيرك و از آن بزرگتر است اين گياه بومى جنوب اروپاست و در ساير نقاط عالم نيز مى‏رويد. در ايران در منطقه غرب و همچنين در هرزويل بين راه قزوين و رشت به ‏طور خودرو ديده مى‏شود. به صورت وحشى و خودرو در دامنه كوه‏ها و سنگلاخ‏ها و پاى ديوارهاى كهنه مى‏رويد و به‏عنوان گل زينتى نيز پرورش داده مى‏شود.

طبيعت آن گیاه زرگل:

را بعضى معتدل و بعضى سرد و خشك دانسته ‏اند.

تركيب شيميايى گیاه زرگل :

چند نوع ساپونين- يك ماده بى‏طعم شبيه باسورين- يك ماده صمغى- يك ماده تلخ به نام كالاندولين- يك استرول- مواد فاراديول- آرنيديول- كاروتن‏كلسترول- اسانس- لوريك اسيد- پالميتيك‏اسيد- استئاريك اسيد- ساليسيليك اسيد- اولئانوليك‏اسيد- پنتادسى ليك‏اسيد- ميريستيك‏اسيد.

خواص درمانى گیاه زرگل :

1- ده تا بيست گرم تازه يا 15 تا 30 گرم خشك آن را در يك ليتر آب جوش پانزده دقيقه دم كنيد، بعد آب صاف‏كرده آن را با عسل شيرين سازيد و هر روز صبح و ظهر و شب هربار يك فنجان از آن را بنوشيد. معرّق و محرّك و ضدّعفونى‏ كننده است، خون را صاف مى‏كند، ورم طحال را مى ‏نشاند، سوءهاضمه را برطرف مى‏سازد، يبوست معده را درمان مى‏كند، براى اقسام سردردها و درد چشم مؤثر است، براى رفع سرفه‏ هاى گرم و درد سينه مفيد مى‏باشد، براى رفع ضعف اعصاب و كم‏خونى نافع است، زردى را برطرف مى‏سازد، براى تسكين درد و ساير ناراحتى‏ها در عادت ماهيانه مؤثر است، عضوهاى سرطانى را به مرور معالجه مى‏كند، براى رفع جوش‏ها و غرور گل هميشه‏ بهار پرپر صورت و اگزما و ساير دانه ‏هاى جلدى مفيد است.

2- سى گرم از آن را همراه با برگ‏هايش در يك ليتر آب جوشانيد، بعد دم كنيد و روزى سه فنجان از آب صاف‏كرده آن را به نوبت بنوشيد.

از تخمه جلوگيرى مى‏كند، درد معده را تسكين مى‏دهد، اگر هر ماه هشت روز قبل از اولين روز قاعدگى شروع به خوردن آن نموده بدين‏ترتيب كه پس از هر غذا يك فنجان نوشيده شود، قاعدگى را تنظيم مى‏كند.

3- تازه آن را بكوبيد و ضماد نماييد، كهير را درمان مى‏كند.

4- تازه آن را بيست و چهار ساعت در سركه بخيسانيد و بعد ضماد گذاريد، ميخچه را درمان مى‏كند.

5- آن را با شير و آرد جو خمير كنيد و به صورت لواشك درآوريد و ضماد نماييد و از آب طبخ‏شده آن نيز در چشم بچكانيد، ورم پلك چشم را مى‏نشاند.

6- ماليدن تنطور آن براى التيام زخم‏ها مفيد است و مانع التهاب و چركين شدن زخم مى‏شود.

برگ زرگل‏

خواص درمانى:

1- ده تا بيست گرم تازه يا 15 تا 30 گرم خشك آن را در يك ليتر آب جوش پانزده دقيقه دم كنيد بعد آب صاف‏كرده آن را با عسل شيرين سازيد و هر صبح و ظهر و شب يك فنجان بنوشيد، سوءهاضمه را درمان مى‏كند، از خونروى شديد بواسير و خونريزى لثه جلوگيرى مى‏كند، ضمنا قابض است.

2- خوردن يك تا دو قاشق متوسط از شيره تازه آن مخلوط با يك شربت براى رفع قى و التيام‏ زخم‏هاى داخلى مفيد است.

3- پنج عدد تازه آن را بكوبيد و در يك فنجان الكل يك شبانه ‏روز بخيسانيد بعد به وسيله پنبه يا پارچه تميز چهل و هشت ساعت دائم آن الكل را روى محل كمپرس كنيد، زگيل را برطرف مى‏سازد.

4- تازه آن را بكوبيد و مقدار 80 گرم از عصاره آن را بگيريد و بياشاميد، ورم كبد، ورم مجارى صفراوى و كيسه صفرا را برطرف مى‏سازد.

5- گرد خشك آن را بخوريد، اسهال را بند مى ‏آورد.

6- زنانى كه ترشحات رحم آنها زياد است در صورتى كه عفونى نباشد. پودر آن را به وسيله پنبه شبها به خود برگيرند، ترشحات زياد را خشك مى‏كند.

7- تازه آن را له كنيد و ضماد نماييد، زخم سوختگى را درمان مى‏كند.

8- تازه آن را در سركه بخيسانيد و روى زگيل و ميخچه بگذاريد، آن را درمان مى‏كند.

9- چهار تا شش گرم شيره تازه آن را بگيريد و با پانصد گرم كره مخلوط نموده به صورت پماد درآوريد و بماليد، براى التيام زخم‏هاى بد و خراش پوست و زخم‏هاى واريسى مفيد است.

منابع و مواخذ