گیاه مورد مفید برای التیام زخم دهان

گیاه مورد گياهى است از خانواده,Myrtaceae درختچه ‏اى است هميشه‏ سبز و ناخزان به بلندى حدود سه متر.

نام‏هاى ديگر گیاه مورد:

حميلاس- قوقام- عمر- اسمار- مورد سبز- مورت- آس- آس بستانى- زند- عمار- قنطوس- مرسين- هدس- هدسى- حمبلاس- قمام- اردو- هبولاس- ميرسين.

Myrte Commun- Myrthe.

مشخصات گیاه مورد:

 برگهاى آن متقابل، بيضى، نوك ‏تيز، كامل، چرمى، برّاق و به رنگ سبز تيره، بسيار زيبا و معطر كه طول هر برگ 5- 5/ 2 سانتى‏متر است.

گلهاى آن منفرد و به رنگ سفيد پايك‏دار و درشت به قطر تا دو سانتى‏متر است كه در تابستان ظاهر مى‏شود و خوش‏بو مى‏باشد.

ميوه مورد نيلى ‏رنگ متمايل به سياه و ابعاد آن در حدود يك نخود و طعم آن‏كس و كمى شيرين و لطيف است.

روى ساقه‏ هاى مورد برجستگى‏هايى‏ به نام گال وجود دارد.

محل رویش گیاه مورد:

اين گياه در مناطق نيمه ‏مرطوب با آب‏ و هواى معتدل متمايل به گرم مى‏رويد.

بومى اروپاى جنوبى و آسيا مى‏باشد. در هند مى‏رويد.

در ايران در مناطق نيمه‏ مرطوب لرستان در سپيددشت، خرم ‏آباد، شهبازان، بختيارى، درّه خراسان، در فارس در اطراف درياچه مهارلو، در كرمان در ارتفاعات بين كرمان و بندرعباس، در بلوچستان در تنگه سرحه، در كوير مركزى درخور، عقدا، اصفهان و در رودبار در منطقه هرز زويل به‏ طور خودرو ديده مى‏شود.

واريته ‏اى از مورد به نام مورد برگ‏ريز در بعضى از باغهاى شمال ايران به صورت گياه زينتى كاشته مى‏شود.

طبيعت گیاه مورد:

معتدل يا مركب القوى مى‏باشد ولى درعين‏حال جزء سرد آن از جزء گرم آن بيشتر است.

طبيعت برگ مورد:

سرد و خشك است‏

تركيب شيميايى برگ گیاه مورد:

اسانس روغنى فرّار شامل ميرتى نيل استات و ميرتنول و سينئول‏

ويتامين‏A در آن وجود دارد.

خواص درمانى برگ گیاه مورد:

1- بيست و پنج گرم از خشك آن را در يك ليتر آب جوش دم كنيد و آب صاف‏كرده آن را روزى دو يا سه بار و هر مرتبه يك فنجان بنوشيد.

قابض است، براى رفع سوء هاضمه و بيماريهاى معده و كبد مؤثر است، براى رفع ناراحتى‏هاى مغزى بخصوص صرع مفيد مى‏باشد.

2- هر روز مقدار دو گرم پودر آن را روى جگر بپاشيد و آن جگر را روى آتش نيم‏پز كنيد و بخوريد. شب‏كورى را مداوا مى‏كند.

3- خوردن اسانس روغنى آن فرح ‏آور و مقوى قلب است، براى التيام زخمهاى داخلى اثر نافع دارد.

4- يك‏صد گرم از عصاره تازه آن را با روغن كنجد و مخلوط كنيد و بخوريد. مسهل قوى بلغم است.

5- بوييدن تازه آن مقوى دماغ است.

6- نشستن در آب دم‏كرده آن براى رفع بيرون آمدگى معقد مفيد است.

7- آب جوشانده آن را نيم‏گرم در بينى بكشيد. گرفتگى بينى را باز مى‏كند.

8- اكتحال آن ديد چشم را افزايش مى‏دهد، رافع خفقان و سردرد و سرگيجه و درد چشم و گوش و درد دندان مى‏باشد، براى التيام زخمهاى دهان مفيد است.

9- شيره تازه آن را صاف نموده و به صورت قطره در چشم بچكانيد. براى تسكين درد چشم و تقويت آن نافع است و از آمدن چرك جلوگيرى كرده و زخم چشم را التيام مى‏بخشد.

10- با آب دم‏كرده آن غرغره و شستشو كنيد. برفك دهان را برطرف مى‏سازد، مسكّن دردهاى گرم دندان است، رافع سستى لثه‏ها و زخمهاى دهان است.

11- ماليدن اسانس روغنى آن ضد عفونى كننده است و روماتيسم را نيز درمان مى‏كند.

12- اگر تازه آن را بكوبيد و آب آن را بگيريد و به مقعدى كه بيرون آمده باشد بماليد، به جاى خود مى‏رود.

13- افرادى كه به علت ضعف و سستى پياز مو و يا ضعف پوست بدن و يا تجمع مواد چربى در بن موهايشان موى بدن آنان مى‏ريزد. برگ مورد و جفت را با هم بجوشانند و آب صاف‏كرده آن را روزى سه بار به آن محل بمالند، مؤثر خواهد بود.

14- ضماد تازه آن با سركه به پيشانى براى قطع خونريزى از بينى نافع است، اگر بر سر گذارده شود براى خشك كردن زخمهاى سر نافع است.

15- ضماد آن با روغن گل سرخ و زرده تخم ‏مرغ، سرگيجه حادث از ضربه شديد را تسكين مى‏دهد.

16- كمپرس آب دم‏كرده آن براى تسكين درد مفاصل و درد استخوان شكسته و تسريع در ترميم و جوش خوردن آن و همچنين براى جلوگيرى از ريزش مو بسيار نافع است.

17- گرد خشك آن را به موضع بماليد. براى رفع بدبويى زير بقل و كنج ران مفيد است.

18- آن را بپزيد بعد بكوبيد و با زيره كرمانى نرم شده مخلوط كنيد بعد آن دو را با زرده تخم‏مرغ و روغن گل سرخ نيم‏گرم مخلوط نموده و روى كرباس آب نديده ‏اى گذاشته و به كمر بچسبانيد. براى رفع گرفتگى و ضربه و درد و سستى اعضاء بسيار نافع است.

19- ضماد آن براى درمان بواسير و ورم بيضه مفيد است، محلّل و مسكّن ورم‏هاى گرم و مخملك و جراحت‏ها و داخس يا عقربك و زخمهاى كف دست و پا مى‏باشد، براى رفع گرفتگى و درد پاشنه پا مفيد است.

تذكر:

براى سردردهاى گرم و زكام مضرّ است، اسراف در بوييدن آن موجب بى‏خوابى مى‏شود.

مصلح آن:

زنبق و گل بنفشه مى‏باشد.

نام‏هاى ديگر تخم مورد:

حب الاس.Baie de myrte -Myrthe berries -Baccae myrti .

تركيب شيميايى تخم گیاه مورد:

رزين- قند- اسانس- اسيدهاى آلى- چربى كه شامل اولئين و لينولئين و ميريستين‏ و پالميتين مى‏باشد.

خواص درمانى تخم گیاه مورد:

1- اگر خورده شود. بادشكن است، براى درمان اسهال‏هاى ساده و اسهال خونى و بند آوردن خونروى از هر عضو مفيد است، براى التيام زخمهاى داخلى نافع مى‏باشد،

روماتيسم را درمان مى‏كند، مقوّى معده است، براى رفع سوزش مجراى ادرار و زخم مثانه مفيد مى‏باشد.

2- عصاره تازه آن را بگيريد و بخوريد. مدرّ و قاعده ‏آور است.

3- نوشيدن آب دم‏كرده آن براى درمان سرفه و خونروى از سينه و دردهاى ريه نافع است، قاطع اسهال‏هاى مزمن مى‏باشد.

4- آن را با سركه رقيق بپزيد و ضماد كنيد. براى رفع سستى مفاصل مفيد است، ترياق مفيدى در مورد گزش عقرب مى‏باشد، براى رفع سردردهاى بلغمى و صفراوى شديد مفيد است.

خواص درمانى پوست ريشه گیاه مورد:

آن را نيمكوب نموده و بجوشانيد و آب آن را صاف و شيرين نموده بنوشيد. در معالجه اسهال اثر شايانى دارد.

منابع و مواخذ