گیاه شنبلیله درمان تورم مجرای ادرار

گیاه شنبلیله گياهى است يكساله كوتاه كه ارتفاع آن از 5/ 0 متر تجاوز نمى ‏نمايد.

مشخصات گیاه شنبلیله:

 گیاه شنبلیله داراى برگهاى متناوب مركب شامل 3 برگچه كه قسمت انتهايى هر برگچه دندانه ‏دار است. رنگ تخم شنبليله قهوه‏ اى، بوى آن قوى معطر و طعمش تلخ است. شنبليله به‏ طور كلى دو نوع است:

يكى گونه زينتى و معطر است و دومى گونه خوردنى.

اين گياه از سبزيجات بسيار مفيد است. در طب دانه آن جهت بازسازى بدن و رفع لاغرى، براى رفع كم خونى در سل ريوى و در رفع لاغرى مفرط فوق ‏العاده سودبخش است.

برگهايش به‏ طور تازه و خشك در قورمه سبزى و غيره به كار مى‏رود، زيرا بوى مخصوصى دارد و مقوى است.

دانه‏ هاى گیاه شنبلیله محرك، مقوى، محلل و تقويت دهنده قوه باه مى‏باشد، به‏ علاوه در ضعف قواى روحى و بدنى، كم خونى، نقرس و مرض قند به كار مى‏رود.

پودر آن در موارد نقرس، مرض قند، نرمى استخوان، كم خونى و لنفاتيسم اثرات مفيدى دارد.

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:

عليكم بالحلبة و لو يعلم امتى ما لها فى الحلبة لتداووا بها و لو بوزنها ذهبا.

«بر شما باد شنبليله، اگر امت من مى‏دانستند در شنبليله چه هست هرآينه با آن مداوا مى‏كردند اگر چه در وزن طلا بود».

روايت دعائم نيز با همين مضمون صادر شده است.

خواص درمانی گیاه شنبليله :

گیاه شنبلیله بيشتر در معالجه لاغرى مصرف مى‏شود. يعنى اشخاص لاغر آن را مى‏خورند تا چاق شوند.

در تونس آرد تخم شنبليله را با سه قاشق سوپخورى روغن زيتون و دو قاشق شكر مخلوط نموده هر روز صبح ناشتا يك قاشق مى‏ خورند.

تخم گیاه شنبلیله داراى فسفاتهاى آلى، لستين، نوكلئوا و آلبومين است. مصرف آن در موارد نقرس، ديابت، خنازير، لنفانتيسم و لاغرى است، كه بايد در آب جوشانده و ميل كرد، چون تهوع‏ آور است، بهتر است با گياهان معطر مخلوط گردد.

در قديم آن را داروى همه دردها مى‏ دانستند. بقراط براى بيماران ريوى تجويز مى‏ كرد. براى دفع كردن، باز شدن قاعدگى، رشد موها و درد دندان مصرف مى‏شد.

شنبليله در تب و صرع تجويز مى ‏شود. براى احمقان و كم‏ عقلان دستور خوردن داده اند. برگهاى تازه و خشك آن براى خوشبو كردن غذا به كار مى‏رود و مقوّى است.

امروزه به اثر گیاه شنبلیله روى مخاط تنفس پى برده و براى آنكه به خوبى اثر كند 150- 60 گرم آن را در شير يا آبگوشت سرد ريخته مى‏خورند.

عصاره آن در بيماريهاى پوست تجويز مى‏شود.

كسانى كه موى سرشان در اثر حصبه و غيره ريخته باشد اگر همه روزه سر خود را با محلول زير ماساژ دهند بسيار مفيد است. عصاره شنبليله صد گرم، الكل 90 درجه صد گرم، اسانس ژرانيوم ده قطره.

دانه شنبليله محرّك روحى، بدنى و نافع لنفانتيسم، قوّه باه، راشيتيسم، كم خونى، ديابت و نقرس است.

گرد كرده گیاه شنبلیله را به مقدار يك قاشق قهوه خورى با مربا يا كمپوت قبل از غذا بايد خورد. داراى مواد ازته موسيلاژ، رزين، فسفر، فتين، تانن، لسيتين، الكالوئيد، ترى گوتلين و مواد معدنى مى‏باشد.

جوشانده آن براى نجات از تورم مجراى ادرار تجويز مى‏شود، چون دانه‏ اش داراى فسفاتهاى آلى، لستين، نوكلئوا و آلبومينها است. بعضى آن را جانشين روغن ماهى مرو مى ‏دانند و براى جلوگيرى از لاغر شدن بيماران مرض قند و سل نيز تجويز مى‏ شود.

برگ گیاه شنبلیله را با سبزى و اسفناج پخته مى‏ خورند. برگ و تخم هر دو به‏ طور دوا استعمال مى ‏شود،

به حيوانها هم به ‏طور قوت مى‏دهند. برگش زرد، تخم آن زرد مايل به سرخى، ذائقه ‏اش بى مزه، تخم آن تلخ، مزاج گرم دو درجه خشك دو درجه با رطوبت فضليه، تخمش از 3 گرم تا 5 گرم خورده مى‏شود و در تمام جاهاى دنيا به وجود مى ‏آيد.

محلل است و ورم‏ها را دور مى‏كند، براى ورم آن را خمير كرده مى‏مالند. اگر زن معجون كرده بر پستان بمالد شير قطع مى‏شود و نيز تخمها را ساييده بر اورام، براى لكه سياه و جاهاى ديگر مى‏مالند لكه ها را دور مى‏كند.

اگر تخم را با آب بسايند و بر موها بمالند موها سياه مى‏شود. ريختن مو را جلوگيرى مى‏كند و لكن خوردنى آن مدر بول و حيض و شيرافزا مى‏باشد. بادشكن و مقوى اعصاب است، بيماريهاى سرد مثل درد كمر، بزرگى طحال، اسهال، نفخ، پيچى شكم و اسهال و در ضعف باه خيلى مفيد است.

تخمهاى آن ريه را قوت مى‏دهد، مصفى امعاء است، بواسير و درد و زخم سينه را فايده مى‏دهد، آواز را صاف مى‏كند، سستى سينه را مى‏برد، با انجير بر دمل گذاشته اورام را تحليل مى‏كند.

براى بزرگى طحال استعمال مى‏كنند و نيز در مرض هيضه و سل فايده مى‏بخشد و بعضى نسخه ها با مغز چلغوزه (ميوه صنوبر) درست كرده در زكام و تنگى نفس و سرفه استعمال كرده ‏اند و نيز در نسخه هاى اعصاب و مقوى عام استعمال مى‏شود.

اگر تخم شنبليله را آرد نموده يك قاشق قهوه‏ خورى در يك فنجان آب جوشانيده مصرف شود، علاج كم خونى را مى‏نمايد.

تخم شنبليله براى نقرس و روماتيسم مفيد است و اگر با گياهان خوشبو مخلوط نموده مصرف نمايند ادرارآور است. يك قاشق قهوه‏ خورى تخم شنبليله را در يك ليوان آب جوش جوشانيده مصرف نمايند.

تخم شنبليله غده لوز المعده را تقويت و اختلالات حاصله از كم غذايى را درمان مى‏كند.

آرد تخم شنبليله براى ضماد روى دمل و زخمهاى ديگر مفيد است. در معالجه لاغرى مفيد است.

آرد تخم شنبليله به مقدار يك قاشق قه وه‏خورى در يك فنجان آب جوشانيده با گياهان معطر ديگر مخلوط نموده جهت خنازير مصرف شود.

گياهى است داراى شاخه ‏هاى نازك، تخمهايش زرد رنگ و در غلاف باريكى جا دارد، در پختن خوراكيهاى سبزى‏ دار به كار مى‏رود. در ميان كردها از جوشانده تخم و گياه آن براى كم خونى و لاغرى استفاده مى‏كنند.

شنبليله امروزه در نواحى مختلف مانند: آسياى صغير، ايران، مصر، الجزيره، هند، مراكش، ايتاليا، اسپانيا و غيره پرورش مى‏يابد.

دوشاب و شنبليله:

دوشاب را از عصاره فشرده انگور با خرماتوت مى‏گيرند و مطلق آن منظور دوشاب انگور و خرما مى‏باشد. براى گرفتن و تهيه دوشاب انگورى با روش خانگى و محلى ايران، آب انگور رسيده و شيرين را گرفته صاف نموده و مى‏پزند تا سه چهارم آن برود و يك چهارم بماند، پس از آن خاك مخصوصى كه نوعى خاك رس است به آن مى‏زنند و مى‏گذارند كه ته نشين و شيرين شود.

دوشاب مثلث طبى خون‏ساز و مقوى هاضمه است و براى اشخاص مبتلا به آبله، سرخجه، ذات الجنب و ذات الصدر مفيد است و مقوى باه در سرد مزاجان مى‏باشد.

تركيبات شيميايى گیاه شنبلیله:

از نظر تركيب مواد مؤثر، تخم شنبليله داراى الكالوئيدى به نام ترى گونلين و كولين و اسانس روغنى و ماده ساپونين و پرولامين است. آلكالوئيد ترى گونلين اثر توكسيك قوى روى نورومو سكولار پرپاريشن دارغ و بعلاوه، شامل روغن ثابت و اسانس فرار و مقدارى زياد لعاب و مواد نشاسته ‏اى مى‏باشد.

منابع و مواخذ