جستجو
< همه موضوعات

گیاه روناس

روناس‏

شناخت گیاه روناس

نام‏هاى ديگر:

رودك- سورچاه- پاس‏كوه- دودانگ- فوة- فوّه- فؤالصبغ- عروق الصباغين‏

Garance- Rouge de teinturiers- Madder

مشخصات:

گياهى است از خانواده‏Rubiaceae ، علفى و چندساله به بلندى حدود دو متر، داراى ساقه ‏اى پوشيده از خارهاى ريز و كج با مقطع چهارگوش. برگ‏هاى آن بيضى نوك‏ تيز كه منتهى به خار مى‏شود. به صورت گروهى از چند برگ به شكل چتر از هر نقطه ساقه و دور آن بيرون مى‏آيد، گل‏هاى آن كوچك و به رنگ زرد مايل به سبز. ميوه آن گوشتى با غشاى كمى ضخيم. ريشه آن به رنگ سرخ تيره و طويل و استوانه‏اى به حجم يك قلم تحرير، رنگ داخل آن سرخ روشن و طعمى تلخ و گس دارد. اين گياه به‏ طور وحشى در مناطق مديترانه‏اى اروپا، آسيا، آفريقاى شمالى و قفقاز انتشار دارد.

در ايران در بيشتر مناطق ايران در رى، دماوند، در مناطق غربى در اراك، تبريز، خوى و يزد، خاست، دليمان، بلوچستان و هريرود و ساير مناطق مى‏رويد.

خواص درمانى:

20 گرم از آن را در يك ليتر آب جوش دم كنيد و به مرور بنوشيد. مدرّ و قابض است، دافع سموم گزندگان مى‏باشد.

ريشه روناس‏

طبيعت آن: گرم و خشك است.

تركيب شيميايى:

مواد آليزارين- پورپورين- روبيادين- گلوكوز- مواد پكتيك، رزين- مواد چرب- قند- آنتراگليكوزيد- اسانس‏

خواص درمانى:

1- آن را بكوبيد و همراه با طعام بخوريد. براى گازگرفتگى سگ حار مفيد است.

2- ده تا پانزده گرم از آن را در يك ليتر آب جوش دم كنيد و آب صاف‏كرده آن را به مرور بنوشيد. مدرّ و قاعده ‏آور است، براى درمان نرمى استخوان يا راشيتيسم مفيد مى‏باشد.

3- دو تا چهار گرم از آن را نرم بكوبيد و با عسل مخلوط كرده و بخوريد. براى درمان فلج، بى‏حسى، و سستى اعضا، و سياتيك، لقوه، يرقان، تقويت معده، ازدياد ترشح ادرار غليظ و ازدياد ترشح شير و عادت ماهيانه مفيد مى‏باشد.

4- دو تا چهار گرم از آن را نرم بكوبيد و با سكنجبين مخلوط نموده ميل كنيد. براى بازكردن گرفتگى‏هاى كبد و طحال نافع است.

5- ضماد آن براى درمان فلج و ساير بيماريهاى سرد مربوط به اعصاب و كچلى و قوبا كه نوعى‏ بيمارى خارش پوست است و رفع عوارض حاصله در پوست در اثر ضربه و كوفتگى مفيد است.

تذكر: چون ترشح ادرار را با فشار زياد مى‏كند مضر مثانه است و ممكن است ايجاد خون در ادرار كند ضمنا براى صرع نيز مضر مى‏باشد.

رناس كوهى‏

نام‏هاى ديگر:

هزارجشان- هزارفشان- هزاجشان- گشان- ماردارو- سياه‏دارو- كرم‏دشتى- نخوشى- الامليك- فاشرا- كرمة البيضا- تاك سياه- ششبداز- شش‏پياز- روناس‏

Bryony- Bryone- Bryone dioIque- Vigne noire- Couleuvree- Navet du diable

مشخصات:

گياهى است از خانواده كدوCucurbitaceae ، چند ساله و داراى دو گونه تك‏پايه و دوپايه و بالارونده است با گلهاى نر و ماده، در مورد دوپايه گلهاى روى پايه مختلف به رنگ سفيد مايل به سبز و ميوه ‏هاى آن ابتدا زرد و بعدا قرمز مى‏شود و در مورد تك‏پايه به رنگ سياه در مى‏ آيند. ميوه در ابعاد يك نخود و برگهاى آن پنجه ‏اى بزرگ شبيه برگ مو داراى پنج قسمت است. ريشه آن ضخيم و گوشتى است كه ضخامت آن ده تا پانزده سانتيمتر مى‏شود و وزن آن تا دو كيلوگرم هم مى‏رسد مقطع ريشه سفيدرنگ و طعم آن تلخ است.

اين گياه در كنار و امتداد پرچينها در خاكهاى عميق و باير مى‏رويد. در اغلب مناطق اروپا و آفريقاى شمالى و آسيا و در ايران انتشار دارد، در ايران در مناطق شمال ايران، فارس، ارسباران و در اشنويه در دامنه‏ هاى البرز در هرزويل، لشگرك، در ميان كوه بين اراك و كاشان و در خلجستان و نهاوند و كرمان ديده شده است.

طبيعت آن: خيلى گرم و خشك است.

برگ رناس كوهى‏

خواص درمانى:

آب دم‏كرده برگ و سرشاخه ‏هاى جوان آن را بنوشيد. براى تقويت معده و پاك كردن معده از مواد لزج مفيد است، درد قلب و معده را تسكين مى‏دهد، مسهل خوبى است، ترشح شير و ادرار را زياد مى‏كند.

ميوه رناس كوهى‏

خواص درمانى:

ضماد آن براى درمان جرب پوست نافع است.

ريشه رناس كوهى‏

تركيب شيميايى:

نشاسته- اسانس- رزينى به نام بريورزين- ماده عامل سمى و تلخ گلوكوزيد به نام بريونين‏

خواص درمانى:

1- خوردن 5 گرم از كوبيده آن براى مقابله با نيش افعى و ساير گزندگان سمى ترياق نافعى است.

2- هر روز يك تا دو گرم از نرم‏شده آن را بخوريد. براى رفع صرع و فلج و سستى اعضا و فراموشى مفيد است.

3- گرد آن را با عسل بپزيد و به صورت انگشت ‏پيچ بخوريد. براى درمان خناق بلغمى و سرفه كهنه و درد پهلو و نفخ آن مفيد است.

4- چهل و پنج گرم از پوست‏ كنده آن را در 750 گرم سركه و 500 گرم عسل نيم ساعت بجوشانيد و هر روز صبح و ظهر و شب هر بار يك قاشق سوپخورى بخوريد. براى نرم كردن سينه و درمان آسم مؤثر مى‏باشد.

5- اگر 4 گرم گرد آن را با كتيرا و آب و عسل مخلوط بخوريد. مسهلى قوى است كه با استفراغ همراه مى‏باشد و ترشح ادرار و شير را افزايش مى‏دهد.

6- ضماد آن براى كندن و استردن مو مؤثر است.

7- ضماد آن با سركه براى تحليل ورم و قطع زگيل مفيد است.

8- آن را در روغن زيتون بپزيد و ضماد كنيد. براى درمان بواسير و نواسير مقعد و نرم كردن سفتى‏ها و تسكين تمام دردهاى سرد و رفع چركهاى زخم نافع است.

9- ضماد آن با خلّر و شنبليله براى تحليل ورم و سر باز كردن دمل مفيد است، براى رفع لكه‏ هاى سياه كه بعد از جراحات و زخمها ايجاد مى‏شود مؤثر است.

تذكر: براى طحال مضر است و ايجاد اختلال در ذهن و عقل مى‏كند و چون خيلى سمى است در مصرف آن بايد خيلى احتياط شود و حتما با نظر پزشك مصرف شود.

روناس هندى‏

نام‏هاى ديگر: ليوراندMadder -Garance -Indian madder plant

مشخصات:

گياهى است از خانواده‏Rubiaceae ، خزنده با ريشه پايا و چندساله و شاخه ‏هاى قوى.

برگهاى آن گروهى و چترى كه از هر نقطه ساقه چهار برگ خارج مى‏شود و داراى دمبرگ و تخم‏ مرغى‏ شكل و قلبى و نوك‏تيز است. گلهاى آن كوچك مى‏باشد. اين گياه در بلوچستان مى‏رويد و در هندوستان نيز در تمام مناطق تپه‏اى انتشار دارد.

تركيب شيميايى:

مواد آليزارين- روبريه‏ريترينيك اسيد- پوپورين- گلوكوزيد مونجيستين‏

خواص درمانى:

آب دم‏كرده آن را بنوشيد. خاصيت آنتى ‏بيوتيك دارد و بر ضد استافيلوكوكوس مؤثر است.

ريشه روناس هندى‏

خواص درمانى:

آب جوشانده آن را بنوشيد. خنك ‏كننده و مقوى خون است و در تمام بيماريهايى كه خون در آنها مطرح است تجويز مى‏شود و اسهال خونى و ادرار خونى را درمان مى‏كند، براى معالجه زردى و رماتيسم و اختلالات عادت ماهيانه و قطع خونريزى بخصوص قطع خونريزى از بينى مؤثر است، قابض و اصلاح‏ كننده و قاعده ‏آور است، اختلالات ترشح ادرار و ناراحتى مثانه را برطرف مى‏سازد، ضد سمّ مؤثرى در موارد گزيدگى مار كبرى و نيش عقرب مى‏باشد.

 

منابع و مواخذ

Previous گیاه رشگک
Next گیاه روئینه
یک پاسخ بنویسید
فهرست موضوعی مقاله