گياه خطمى برى‏

نامهاى ديگر:

Passe rose- Alcee rose- rose Tremiere- Rose mallow- Holly hock

مشخصات:

گياهى است از خانواده پنيرك‏Malvaceae جنس‏Althaea ، چندساله و علفى ولى معمولا دوساله و در بعضى مناطق يكساله مى‏باشد زيرا غالبا اين گياه، مورد حمله نوعى بيمارى زنگ قرار مى‏گيرد. بلندى آن در حدود دو متر و ساقه آن قوى و زبر و خشن است. تمام اعضاى گياه پوشيده از كرك زبرى مى‏باشد.

برگهاى آن پهن و قلبى شكل و دندانه‏ دار است.

گلهاى آن درشت و منفرد يا 3- 2 تايى با هم و دم‏گل خيلى كوتاه با رنگهاى بسيار متنوع مانند قرمز، قرمز تيره مخلوط با سياه، سفيد، ارغوانى، حتى زرد و … كه معمولا در اواخر تابستان سال دوم ظاهر مى‏شوند. اين گياه ظاهرا بومى مناطق شرقى مديترانه است و در مناطق مختلف آسيا و اروپا كاشته مى‏شود و در برخى نواحى نيز بطور خودرو مى‏رويد. در شمال ايران در گيلان جاهاى خشك ايسپيلى ييلاق بين عمارلو و ايسپيلى ديده مى‏شود. در گلكارى‏ها به ‏عنوان گل‏زينتى كاشته مى‏شود.

تركيبات شيميايى:

مواد نشاسته ‏اى- ماده چرب- دى‏اوكسى بنزوئيك اسيد- آنتوسيانين- آلتئين- يك شبه استرين‏

گل خطمى برّى‏

تركيبات شيميايى:

يك ماده رنگى به نام آلتئيدين- يك‏فلاوونوئيد- سيانيدين- لعاب- اسانس‏

خواص درمانى:

آب دم‏كرده آن را روزى سه فنجان به ترتيب بنوشيد. مبّرد و خنك ‏كننده و مدّر است، براى تسكين رماتيسم نافع است، براى اصلاح جريان گردش خون و معالجه خونريزى در بى‏نظمى عادت ماهيانه خورده مى‏شود، براى قطع تبهاى نوبه ‏اى و رفع وجود خون در ادرار و رفع يبوست مؤثر است.

تخم خطمى برّى‏

خواص درمانى:

اگر خورده شود. مدّر و تب‏ بر است، معده را تقويت مى‏كند، براى كاهش دردهاى زايمان هنگام وضع حمل نافع است.

ريشه خطمى برّى‏

خواص درمانى:

1- ده تا سى گرم نيمكوب‏كرده آن را در يك ليتر آب جوش دم كرده و هر صبح و ظهر و شب يك فنجان از آب صاف‏كرده آن را بنوشيد. قابض است، معده را تقويت مى‏كند و براى كنترل ديسانترى مؤثر مى‏باشد.

2- تازه آن را له كنيد و روى زخم بگذاريد، التيام دهنده است.

گياه خطمى هندى‏

نام‏هاى ديگر:

قنّب‏الكوينسلاند- ابوطيلون- شجرة الملوك‏

Guimauve des Lndes- Chanvre d’australie- Herbe balai- Queensland hemp

مشخصات:

گياهى است از خانواده خطمى‏Malvaceae ، چندساله و به‏ صورت درختچه كوچك برگهاى آن به اشكال مختلف است، اغلب آنها رومبوئيد يا لوزى شكل‏اند كه سطح زيرين آنها پوشيده از كرك خاكسترى است و با دمبرگ كوتاهى به ساقه متصل مى‏شود. گلهاى آن زرد يا سفيد است. اين گياه در مناطق جنوب شرقى ايران در بلوچستان ديده مى‏شود و در هند نيز به شكل علف‏ هرز در تمام مناطق حارّه آن شبه قاره انتشار دارد همچنين براى استفاده از خواص دارويى آن نيز كاشته مى‏شود.

برگ خطمى هندى‏

خواص درمانى:

1- آب دم‏كرده آن را بنوشيد. خونريزى را قطع مى‏كند، قاعده ‏آور است، خنك‏كننده است و براى كنترل بيمارى سرخك مؤثر مى‏باشد، براى درمان سل ريوى و رماتيسم نافع است، مى‏توان به‏ عنوان تب ‏بر به بچه داد.

ريشه خطمى هندى‏

خواص درمانى:

1- آب جوشانده آن را بنوشيد. معده را تقويت مى‏كند، يبوست را برطرف مى‏سازد، براى كاهش تب‏هاى تند مفيد است، براى درمان رماتيسم نافع است.

2- شيره تازه آن را بگيريد و بخوريد. براى رفع گرفتگى پشت مفيد است.

3- له ‏شده تازه آن را در دهان نگه داريد و يا آب جوشانده آن را در دهان مزه‏ مزه كنيد براى تسكين درد دندان مؤثر است.

4- شيره تازه آن را بگيريد و روى ورمها بماليد، ورم را مى‏رساند.

تذكر:

 اسراف در خوردن آن مسموميت ايجاد مى‏كند.

گياه خطمى اوفى‏سينال‏

نام‏هاى ديگر:

گل خيرو- گيموو- فلوردوگيموGuimaune officinale -Marsh mallew

مشخصات:

گياهى است از خانواده پنيرك‏Malvaceae جنس‏Althaea ، علفى و چندساله كه بلندى آن 1- 5/ 0 متر است و ساقه آن نسبتا ضخيم و افراشته. گياه پوشيده از كرك سفيد پنبه ‏اى است. برگهاى آن متناوب و به رنگ سبز مايل به سفيد. گلهاى آن درشت و به رنگ سفيد مايل به صورتى يا مايل ارغوانى است كه در قسمت انتهاى ساقه معمولا به ‏صورت دسته‏هاى سه ‏تايى ظاهر مى‏شود. ريشه دراز و دوكى شكل به رنگ خاكسترى مايل به زرد دارد و ريشه سال دوم آن به ضخامت يك انگشت با طعمى كمى شيرين است. اين گياه معمولا در نقاط مرطوب و باتلاقى و چمنزارهاى شور مى‏رويد و معمولا بيشتر براى مصارف دارويى كاشته مى‏شود. اين گياه در مناطقى از آسيا در هندوستان در كشمير و پنجاب، در چين و در ايران مى‏رويد. در ايران در دامنه ‏هاى البرز و كنار جويبارهاى كرج، در غرب و در نقاط مرطوب اطراف اراك و دامنه كوه زروند، در آذربايجان در محمدآباد و جغتو، سائين‏ قلعه و در مرزهاى شرقى در بادقيس و حريرود به‏ طور خودرو ديده مى‏شود.

طبق نظر جالينوس طبيعت آن سرد و تر و طبق نظر شيخ الرئيس ابو على سينا معتدل است.

برگ خطمى اوفى‏سينال‏

خواص درمانى:

1- بيست گرم از آن را در يك ليتر آب جوش ده دقيقه دم كنيد بعد آب آن را صاف نموده و با عسل شيرين سازيد و روزى سه فنجان به نوبت بنوشيد. برونشيت را درمان مى‏كند.

2- تازه آن را له كرده و ضماد گذاريد. سوختگى‏ها را التيام مى‏بخشد، براى درمان ورمهاى بناگوش مفيد است، جراحتها را التيام مى‏دهد، براى تحليل ورم پستان و ورمهاى مقعد و ساير ورمها مؤثر است، براى درمان شكستگى اعضا نافع است.

3- ضماد پخته‏ شده آن با روغن براى نرم كردن ورمهاى گرم مفيد است.

4- با آب جوشانده آن شست‏شو كنيد موهاى سر را نرم مى‏كند.

5- اگر در آب دم‏كرده آن بنشينيد براى تحليل ورم مقعد و بسته بودن دهانه رحم زنان عقيم مفيد است.

6- ضماد آنكه با پيه مرغابى درست شده باشد براى تسكين درد مفاصل و سياتيك و رعشه مؤثر است.

گل خطمى اوفى‏سينال‏

خواص درمانى:

1- مقدارى از آن را با چند عدد عناب ريزه‏ ريزه شده مخلوط نموده بجوشانيد، آب صاف‏ كرده آن را بنوشيد. سرفه را تسكين مى‏دهد.

2- آب جوشانده آن را بنوشيد. نرم‏ كننده و تسكين‏ دهنده است، عفونتهاى مجارى تنفس وقتى توأم با تورم باشد را درمان مى‏كند، وقتى ادرار به سختى خارج مى‏شود دفع ادرار را آسان مى‏سازد، تورم روده را كاهش مى‏دهد، اگر هم بخوريد و هم بماليد، كفگيرك و زردزخم و اگزما را درمان مى‏كند.

3- بيست گرم از آن را در يك ليتر آب جوش بريزيد و درب آن را بگذاريد و پس از خنك شدن آب آن را با عسل شيرين سازيد و به مرور بنوشيد. براى درمان برونشيت و نزله‏ هاى برونشيتى مؤثر است.

4- آن را بجوشانيد بعد مقدارى صمغ عربى را در آب صاف‏كرده آن حل نموده و با آب لعاب‏دار بدست آمده شقاق دست و پا را روزى چند بار شست‏ شو دهيد، بهبود مى‏يابد.

تخم خطمى اوفى‏سينال‏

خواص درمانى:

1- آب جوشانده آن را بنوشيد. پيچش شكم و قولنج را درمان مى‏كند.

2- مزه ‏مزه با آب دم‏كرده آن با سركه براى تسكين درد دندان گرم مفيد است.

3- اگر روزى سه بار آب جوشانده غليظ آن را روى موضع بماليد، ورمها را تحليل مى‏برد.

ريشه خطمى اوفى‏سينال‏

نام ديگر:

راسين دوگيمو

تركيبات شيميايى:

حدود 35 درصد لعاب- 37 درصد نشاسته- قند قابل تبلور- روغن- تانن- موسيلاژ- بتائين- آسپاراژين‏

خواص درمانى:

1- ده تا سى گرم از آن را در يك ليتر آب جوش بريزيد و درب آن را ببنديد و پس از خنك شدن آب آن را صاف و با عسل شيرين كنيد و هر صبح و ظهر و شب يك فنجان بنوشيد.

سرفه‏ هاى شديد را تسكين مى‏دهد، آنژين و برونشيت و التهاب سينه و ورم معده و روده را درمان مى‏كند، شكم‏ روش و ديسانترى و دل‏پيچه و يبوست را برطرف مى‏سازد، بيماريهاى مثانه و سنگ كليه و كمى ترشح ادرار را رفع مى‏كند، اسهال خونى را بند مى‏آورد، زخم معده را درمان مى‏كند، كمى ترشحات عادت ماهانه را رفع و قاعدگى را باز مى‏كند.

2- پانزده تا سى گرم خشك آن را ريزه ‏ريزه كنيد و پس از شستن در نيم ليتر آب سرد بريزيد و يك كيلو شكر به آن اضافه نموده بيست و چهار ساعت بماند، بعد صاف كنيد و هر روز صبح ناشتا يك قاشق سوپخورى از آن را بخوريد، ورم مثانه و سوزش بول را برطرف مى‏سازد.

3- خشك آن را نيمكوب كرده و با بارهنگ به اندازه مساوى بجوشانيد و آبش را بنوشيد. اسهالى كه از رطوبت و بلغم باشد را بند مى ‏آورد.

4- اگر آن را همراه با برگهايش بجوشانيد و آب صاف‏كرده آن را به مرور بنوشيد اسهال را بند مى ‏آورد و براى لينت مزاج مفيد است، اگر از آن آب به‏ صورت قرقره استفاده كنيد التهابهاى گلو را برطرف مى‏سازد.

5- آن را مخلوط با پنج انگشت خزنده و يا بابونه دم كنيد و آب صاف‏كرده آن را بنوشيد. اولسر معده را درمان مى‏كند.

6- آن را نيمكوب كنيد و پس از شستن يك تا دو ساعت در آب سرد بخيسانيد بعد در همان آب بجوشانيد و پس از سرد شدن آب آن را صاف نموده و هر روز سه بار پس از شستن دهان آن را در دهان خود بگيريد. ورم لثه‏ ها را تحليل مى‏برد و پيوره را برطرف مى‏سازد و اگر در گلو قرقره شود آنژين را درمان مى‏كند.

7- يك تكه ريشه صاف آن را به دست كودك خردسال بدهيد تا دائم بمكد، در بيرون آمدن و رشد دندانش بسيار مؤثر است.

8- سى گرم نيمكوب كرده آن را در يك ليتر آب بيست و چهار ساعت بخيسانيد و آب آن را در استعمال خارجى براى رفع تحريكات جلدى و به‏ عنوان آرام‏ كننده ناراحتى‏هاى پوستى استفاده كنيد.

9- ضماد آن براى التيام زخمها و رفع دانه‏ هاى صورت و نقاط ديگر بدن و رفع باد سرخ مؤثر است.

تذكر: براى زنان حامله و مادران شيرده مضر است.

خطمى درختى چينى‏

نامهاى ديگر:

خطمى چينى- خطمى درختى- باجاپشند

Ketmie rose de chine- China rose- Shoe flower- Chinese hibiscus

مشخصات:

گياهى است از خانواده پنيرك‏Malvaceae ، درختچه‏اى است پرشاخه به بلندى دو متر و برگهاى تخم‏ مرغى نوك‏تيز، تقريبا بدون كرك و دندانه ‏دار كه در اقليمهاى بدون يخبندان در زمستان مى‏رويد، ناخزان و هميشه ‏سبز است. گلهاى آن درشت به قطر حدود سيزده سانتيمتر به رنگ قرمز روشن و به‏ صورت كم‏پر و پرپر كه در كنار برگها روى دم‏گل درازى ظاهر مى‏شوند و ميله‏ هاى تناسلى گل‏ دراز و انتهاى آنها به رنگ زرد از گل خارج‏ شده و ديده مى‏شود. ميوه آن كپسول به رنگ مايل به قرمز كه تعداد زيادى دانه در آن قرار دارد. اين درختچه بومى چين است و در قرن هفدهم به اروپا برده شد، و در ساير مناطق دنيا نيز كاشته مى‏شود. در ايران در جنوب در مناطق مختلف به‏ عنوان درختچه زينتى كاشته مى‏شود. در بلوچستان در بعضى نقاط به ‏عنوان چير به كار مى‏رود. در شمال ايران در گلدانها كاشته مى‏شود.

طبيعت آن: طبق نظر جالينوس طبيعت آن سرد و تر و طبق نظر شيخ الرئيس ابو على سينا معتدل است.

برگ خطمى درختى چينى‏

خواص درمانى:

1- آب دم‏كرده آن را بنوشيد. نرم‏كننده و ضد درد و مسكّن و ملّين مزاج است.

2- از آب جوشانده آن به‏صورت كمپرس و شست‏وشو استفاده كنيد. براى كاهش تب و تسكين سردرد مؤثر است.

3- تازه آن را بكوبيد و به‏صورت خمير ضماد بگذاريد. براى معالجه بيماريهاى پوستى و زخمهاى كفگيرك و ورمهاى سرطانى و ساير ورمها و كاهش تب و التيام جراحتها و درمان فيستول مؤثر است.

4- آن را همراه با گلهايش له كنيد و با كمى آهك مخلوط نموده و ضماد گذاريد. رسانيدن تومورها را تسريع مى‏كند.

گل خطمى درختى چينى‏

تركيبات شيميايى:

تيامين- نياسين- رايبوفلاوين- يك آنتوسيانين‏پيگمان و سيانيدين دى گلوكوزيد

ويتامين‏هاى‏C -B در اين گياه وجود دارد.

خواص درمانى:

1- آن را به ‏صورت خام بخوريد. نرم‏كننده و مبّرد و خنك ‏كننده است، قاعده ‏آور است و جنين را سقط مى‏كند، نيروى جنسى را افزايش مى‏دهد.

2- هر صبح و ظهر و شب يك فنجان از آب دم‏كرده آن را با عسل شيرين سازيد و بنوشيد. سينه را نرم مى‏كند و براى رفع نزله‏ هاى برونشى مفيد است.

3- اگر تازه آن را بكوبيد و به‏صورت خمير ضماد گذاريد براى درمان بيماريهاى پوستى و التيام زخمهاى كفگيرك و رفع جراحتها و فيستولها و درمان ورمهاى سرطانى و ساير ورمها و كاهش تب مؤثر است.

ريشه خطمى درختى چينى‏

خواص درمانى:

1- هر صبح و ظهر و شب يك فنجان از آب دم‏كرده آن را با عسل شيرين نموده بنوشيد. سرفه را تسكين مى‏دهد، تب را قطع مى‏كند، براى كنترل بيماريهاى آميزشى نافع است، قاعده‏آور است و باعث سقط جنين مى‏گردد.

2- ماليدن آب جوشانده غليظ آن روى غده‏هاى متورم گردن درمان‏كننده است.

گياه خطمى درختى گل‏سرخى‏

نامهاى ديگر:

ترتر- گل عجايب‏

Rose changeante- Confederate rose- Cotton rose- Changeable rose

مشخصات:

گياهى است از خانواده پنيرك‏Malvaceae كه شكل كلى آن شبيه ساير خطمى‏هاى‏ درختى است ولى گلهاى آن در آغاز بازشدن سفيداند و روز دوم صورتى و روز سوم به رنگ سرخ درمى‏آيد و به همين دليل به فرانسوى و انگليسى آن را نوعى گل سرخ متغير ناميده‏اند. گلهاى آن پرپر است و در اواسط پاييز باز مى‏شود و تا قبل از شروع سرما باقى مى‏مانند. اين درختچه بومى چين است و در ايران نيز در شمال كاشته مى‏شود.

برگ خطمى درختى گل‏سرخى‏

خواص درمانى:

1- بيست گرم از آن را در يك ليتر آب جوش بريزيد و درب ظرف را ببنديد و پس از خنك شدن هر صبح و ظهر و شب يك فنجان از آب آن را با عسل شيرين كرده بنوشيد. خون را صاف مى‏كند، ورم‏ها را تحليل، سينه را نرم و سرفه را تسكين مى‏دهد، مسكن دردهاست، از خونروى مفرط و غير عادى در قاعدگى جلوگيرى مى‏كند، قطره‏قطره ادرار كردن كه همراه با درد يا سوزش باشد را برطرف مى‏سازد، براى بيماريهاى چشمى خوب است.

2- له‏ شده تازه آن را اگر روى زخمها يا آبسه ‏ها بگذاريد التيام‏بخش است، براى رفع ناراحتى‏هاى پوستى تجويز مى‏شود، براى تحليل بردن ورمها به كار مى‏رود.

گل خطمى درختى گل‏سرخى‏

خواص درمانى:

1- بيست گرم از آن را در يك ليتر آب جوش بريزيد و درب ظرف را ببنديد تا دم بكشد بعد آب صاف‏كرده آن را با عسل شيرين ساخته و هر صبح و ظهر و شب يك فنجان بنوشيد.

مبّرد است و تب را كاهش مى‏دهد، خون را تصفيه مى‏كند، ورمها را تحليل مى‏برد، سينه را نرم و سرفه را تسكين مى‏دهد و براى ناراحتى‏هاى ريوى خوب است، مسكن درد است، براى قطع خونروى مفرط و غير عادى در قاعدگى و رفع قطره‏ قطره ادرار كردن همراه با درد يا سوزش مفيد است، بيماريهاى چشمى را برطرف مى‏نمايد.

2- تازه آن را بكوبيد و ضماد نماييد. براى آبسه‏ ها و زخمها التيام ‏بخش است، ناراحتى‏هاى پوستى را برطرف مى‏سازد، ورمها را تحليل مى‏برد.

ريشه خطمى درختى گل‏سرخى‏

خواص درمانى:

ده تا سى گرم نيمكوب‏ كرده آن را در يك ليتر آب جوش دم كنيد بعد آب صاف كرده آن را با عسل شيرين ساخته روزى سه فنجان به ترتيب ميل نماييد. سرفه را تسكين مى‏دهد.

گياه خطمى درختى عظيم‏

نامهاى ديگر:

خطمى عظيم‏

Mauve en arbre- Althea en arbre- Hibiscus- Rose of sharon- Shrubalthea- Ketmie de syrie- Ketmie en arbre- Jih. chi

مشخصات:

گياهى است از خانواده پنيرك‏Malvaceae ، درختچه‏ اى است زينتى كه گلهاى آن درشت به رنگهاى بنفش و پيازى كمرنگ و سفيد و كم‏پر و به‏ ندرت پرپر مى‏باشد. اين درختچه بومى آسياى صغير است و در حال حاضر به‏ عنوان گياه زينتى در مناطق مختلف خاور و خاور دور كاشته مى‏شود.

در ايران به‏ طور پرورشى در باغها كاشته مى‏شود.

برگ خطمى درختى عظيم‏

تركيبات شيميايى:

ساپونارين- ساپونارتين- ويتكسين‏

خواص درمانى:

بيست گرم از خشك آن را در يك ليتر آب جوش بريزيد و درب ظرف را ببنديد و بگذاريد بماند، پس از خنك شدن آب آن را صاف كرده و هر صبح و ظهر و شب يك فنجان بنوشيد.

معده را تقويت مى‏كند.

گل خطمى درختى عظيم‏

خواص درمانى:

آب دم‏كرده آن را بنوشيد. مدرّ و مبّرد، خنك ‏كننده و نرم ‏كننده مى‏باشد، براى رفع خارش و ساير بيماريهاى پوستى مفيد است.

تخم خطمى درختى عظيم‏

خواص درمانى:

آن را بكوبيد و با آب بخوريد. نرم‏كننده است، براى تسكين سردرد و رفع سرماخوردگى مفيد مى‏باشد.

پوست درخت خطمى درختى عظيم‏

خواص درمانى:

آب دم‏كرده آن را بنوشيد. كرم اسكاريد را دفع مى‏كند، براى درمان انواع ناراحتى روده ‏اى و رفع خونريزى‏هاى روده ‏اى مفيد است، هاضمه ضعيف را تقويت مى‏كند، از استفراغ و تهوع و آشفتگى جلوگيرى مى‏نمايد، براى قطع ترشحات سفيد يا زرد مهبل مؤثر است.

پوست ريشه خطمى درختى عظيم‏

خواص درمانى:

ده تا سى گرم نيمكوب‏كرده آن را در يك ليتر آب گرم بريزيد و درب ظرف را ببنديد و پس از خنك شدن آب آن را صاف و با عسل شيرين كرده و هر صبح و ظهر و شب يك فنجان بنوشيد. تب‏بر است، اسهال ساده و اسهال خونى را قطع مى‏كند، براى رفع عادت ماهيانه‏ دردناك مصرف مى‏شود، براى كمك به هاضمه ضعيف و رفع استفراغ و قطع تهوع و درمان آشفتگى مؤثر است، براى قطع ترشحات سفيد يا زرد مهبل و خونريزى‏هاى روده ‏اى مفيد است.

منابع و مواخذ