دانه خردل سفيد

نام‏هاى ديگر:

حرشا- حرف ابيض- خردل زرد

Moutarde- Blanche- Plante beurre- White mustard

مشخصات:

دانه ‏هاى گياهى است از خانواده‏Cruciferae ، يكساله، ساقه آن مربع و به ارتفاع 6/ 0- 5/ 0 متر پوشيده از كرك زبر. برگهاى شبيه برگ ترب پهن و ناصاف با بريدگى عميق دارد به طورى كه برگ را به چند قسمت تقسيم مى‏كند. گلهاى آن زرد و ميوه آن سيليك يا خورجين به طول دو تا پنج سانتيمتر است كه در قسمت پايين آن تخمها قرار دارند و قسمت بالاى آنكه تقريبا نصف طول خورجين را تشكيل مى‏دهد خالى است، دانه آن شفاف به رنگ زرد نسبتا درشت مى‏باشد. اين گياه در مزارع و نقاط سايه‏دار و بيشتر در خاكهايى كه آهكى يا رسى باشند به ‏طور خودرو مى‏رويد، در جنوب اروپا و آفريقاى شمالى و آسيا انتشار دارد، در ايران در مناطق جنوب در مسجد سليمان به طور خودرو ديده مى‏شود.

دانه خردل سفيد

طبيعت آن خيلى گرم و خيلى خشك است.

تركيبات شيميايى:

چند گليكوزيد- آب- لعاب- موسيلاژ- روغن ثابت- ليناماراز- مايروزيناز- فسفاتاز- لاكتاز- سينالبين- آراشيديك‏اسيد- ليگنوسريك‏اسيد- اروسيك‏اسيد- لينولئيك اسيد- سينيگروزيد.

خواص درمانى:

1- آن را بخوريد، بادشكن و محرك و معرّق است، اخلاط را از اعماق بدن جذب مى‏كند و رطوبت‏هاى دماغى و معده و ساير اعضاء را خشك مى‏سازد، ذهن و حافظه را تقويت مى‏كند، اشتها را باز مى‏نمايد، براى درمان بيماريهاى سرد نظير فلج و سستى اعضا و تسكين درد كبد و طحال نافع است. باعث تحريك ترشح بزاق دهان مى‏گردد.

2- كوبيده آن را با عسل مخلوط كنيد و بخوريد. براى تسكين سرفه مرطوبى و تنگى‏ نفس و رفع يبوست و تقويت باه مفيد است.

3- آن را با پونه بكوبيد و همراه با شراب بخوريد. اختناق رحم را درمان مى‏كند و براى اخراج انگل معده نافع است.

4- اگر گرد كوبيده آن را به بينى بكشيد يا آب دم‏كرده آن را چند قطره در بينى بچكانيد عطسه ‏آور است.

5- ماليدن آن بر چشم، براى رفع خشونت پلك چشم نافع است.

6- ريختن قطره آب دم‏كرده آن با عسل در چشم، شب‏كورى را درمان مى‏كند.

7- ريختن كمى آب دم‏كرده آن در گوش، درد آن را تسكين مى‏دهد، براى بازكردن گرفتگى گوش مفيد است.

8- قرقره عصاره آن با آب و عسل، براى درمان ورم زير زبان و سنگينى و سستى آن و تسكين درد دندان و رفع خشونت قصب الريه مفيد است.

9- آن را با عاقرقرها به اندازه مساوى بسائيد و با آن لثه‏ ها را بشوئيد، پيوره را درمان مى‏كند.

10- آن را در آب گرم بريزيد و موضع را پانزده دقيقه در آن نگهداريد، گزيدگى عقرب را درمان مى‏كند.

11- آن را با آرد به‏ صورت پماد درست كرده و بر موضع ضماد نماييد، درد اعصاب را تسكين مى‏دهد.

12- ضماد كوبيده آن با انجير براى درمان نقرس و سياتيك و جلوگيرى از ريزش مو مفيد است.

13- مقدارى از آن را نرم بسائيد و در كفش يا جوراب خود بپاشيد و مقدارى از آن را هم با عسل مخلوط نموده بر پيشانى ضماد كنيد، سردردى كه از رطوبت ايجاد شده باشد را تسكين مى‏دهد.

تذكر:

 مضر اشخاص گرم‏ مزاج است و ايجاد تشنگى مى‏نمايد، اشخاصى كه حالت التهاب و هيجانى و زخمى در مجارى هاضمه دارند نبايد آن را مصرف كنند.

برگ گياه خردل‏

تركيبات شيميايى:

در هر يك‏صد گرم برگهاى خام سبز خردل مواد زير وجود دارد.

آب 89 گرم- چربى 5/ 0 گرم- پروتئين 3 گرم- هيدراتهاى كربن 5/ 4 گرم- كلسيم 183 ميلى‏گرم- فسفر 50 ميلى‏گرم- آهن 3 ميلى‏گرم- سديم 32 ميلى‏گرم- پتاسيم 377 ميلى‏گرم- تيامين 11/ 0 ميلى‏گرم- رايبوفلاوين 22/ 0 ميلى‏گرم- نياسين 8/ 0 ميلى‏گرم- ويتامين‏A 7000 واحد بين‏المللى- ويتامين‏C 97 ميلى‏گرم‏

در هر يك‏صد گرم برگهاى پخته با آب كم مواد زير وجود دارد.

آب 92 گرم- پروتئين 2/ 2 گرم- چربى 4/ 0 گرم- هيدراتهاى كربن 4 گرم- كلسيم 138 ميلى‏گرم- فسفر 32 ميلى‏گرم- آهن 8/ 1 ميلى‏گرم- سديم 18 ميلى‏گرم- پتاسيم 230 ميلى‏گرم- تيامين 08/ 0 ميلى‏گرم- رايبوفلاوين 14/ 0 ميلى‏گرم- نياسين 6/ 0 ميلى‏گرم- ويتامين‏A 5800 واحد بين‏المللى- ويتامين‏C 48 ميلى‏گرم.

خواص درمانى:

1- اگر تازه آن را همراه با غذا بخوريد، معده را گرم مى‏كند و براى هضم غذا مفيد است.

2- آن را در سالاد مخلوط كنيد و بخوريد، براى قطع بلغم نافع است.

3- آن را همراه با غذا بپزيد و بخوريد، براى رفع التهاب مثانه مفيد است.

4- آب جوشانده آن را بنوشيد، خونريزى را قطع مى‏كند

منابع و مواخذ