جستجو
< همه موضوعات

گنجینه گیاه شناسی (بیش از 200 گیاه)

يونجه

نام علمي : Medicago sativa – كليات گياه شناسي يونجه گياهي است علفي و چند ساله كه ارتفاع آن تا يك متر ميرسد برگهاي آن داراي سه برگچه مي باشد برگچه هاي نوك تيز، سبز رنگ و بيضي شكل است . گلهاي يونجه بشكل سبز و برنگ بنفش تيره يا آبي روشن است ميوه يونجه مانند صدف بوده و دانه داخل ميوه مانند لوبيا ولي كوچكتر از آنزمي باشد . يونجه ريشه اي بسيار عميق درد و ريشه آن تا سه متر بداخل زمين نفوذ مي كند و بنابراين منبع ويتامين ها و مواد معدني است كه از خاك مي گيرد . يونجه از زمانهاي بسيار قديم در ايران كشت مي شده است و در حدود پنج قرن قبل از ميلاد مسيح از ياران به يونان برده شد و در قرن هفتم بعد از ميلاد به اروپا راه يافت . يونجه در ايران در مناطق مركزي و جنوبي به مقدر بسيار زياد كشت مي شود .زنبور عسل گل يونجه را دوست دارد و از آن شهد زيادي بدست مي آورد و تبديل به عسل مي كند . پرورش اين گياه در قديم براي تهيه علوفه چهارپايان بوده ولي در حال خاضر بعلت درا بودن مواد مغذي به مصرف غذايي نيز مي رسد .- تركيبات شيميايي:يونجه سرشار از ويتامين هاي A,C,E,K و همچنين داراي آميلاز كه انزيم مخصوص هضم مواد نشاسته اي است مي باشد . آنزيم هاي بسياري در يونجه يافت مي شود بعنوان مثال مي توان از امولسين اينورتاز ، و پكتياز نام برد . يونجه داراي حدود 20 پروتئين مي باشد پروتئين هاي موجود در يونجه عبارتند از : ليزين آرژنين، هيستيدين، آدنين، فنيل آلانين آسپاراژين و سيستين . يونجه داراي اسيد فسفريك نيز هست . يونجه همچنين داراي منيزيوم ، آهن و مقدر جزئي ارسنيك و سيليس است . بنابراين يونجه از نظر مواد غذايي بسيار قوي است و غذاي خوبي براي انسان و حيوانات است .- خواص داروئي:يونجه از نظر طب قديم ايران گرم است . البته تاره آن گرم و تر و خشك شده آن گرم و خشك است .1)يونجه از نظر اينكه داراي بسياري از مواد معدني مي باشد شيره آن براي بچه هايي كه در حال رشد هستند و اسخوان بندي محكمي ندارند بسيار مفيد است . حتي امروزه پودر اين گياه را در داروخانه ها مي فروشند كه آنرا مي توان براي بچه هاي شير خوار مصرف كرد . براي تهيه شيره يونجه بايد مقدر 300 گرم يونجه را در يك ليتر آب ريخت و آنرا جوشانيد تا مقدر آب آن به نصف تقليل يابد سپس آنرا صاف كرده و مقدر كمي عسل به آن اضافه كنيد كه بصورت شربت دارايد . مقدر مصرف براي طافال 200 گرم در روز است و براي اطفال شيرخوار حدود 50 گرم يم باشد كه مي توان به شير آنها اضافه نمود .اشخاص بزرگسال هم براي بالا بردن انرژي مي توانند از اين شيره استفاده كنند 2) يونجه را بصورت تازه و يا جوانه آنها را با سالاد ميل كنيد . جوانه يونجه را بصورت بسته بندي شده مي توانيد از سوپر ماركتها خريدري كنيد . 3)يونجه ملين است . 4)يونجه دو برابر اسفناج آهنم درد بنابراين خونساز است و براي كسانيكه به كم خوني مبتلا هستند مفيد است . 5)يونجه بعلت درا بودن آهن براي درمان بيماير راشيتيسم بكار مي رود .6)عوارض كمبود ويتامين ث با خوردن يونجه از بين ميرود. 7)يونجه تازه در بسياري از كشورها مانند چين و روسيه و آمريكا به مقدر زياد بجاري اسفناج مصرف مي شود . 8)يونجه را در داروخانه ها و فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها بصورت پودر ، كپسول و قرص بفروش مي رسانند . مقدرمصرف آن سه قرص در روز است . 9)با همه مزايايي كه يونجه درد در خوردن تازه آن نبايد زياده روي كرد زيرا بسيار نفاخ است و حتي حيواناتي كه به مقدر زيا د از آن مي خورند بعلت گاز زياد ممكن است تلف شوند . 10)ضماد پخته يونجه را اگر روزي چند بار روي اعضايي كه رعضه دارند بگذاريد آنها را شفا مي دهد .11)تخم يونجه قاعده آور است و براي اين منظور تخم يونجه را بصورت دم كرده مصرف كنيد. 12)دم كرده يونجه درمان اسهال است . 13)براي نرم كردن سينه و تسكين سرفه روزي 2-3 فنجان دم كرده تخم يونجه را مصرف كنيد. 14)براي درمان لقوه و رعشه تخم يونجه را در روغن زيتون بريزيد و مدت يك هفته جلوي آفتاب بگذاريد سپس آنرا صاف كنيد و روزي چند قاشق از آنرا بخوريد و همچنين روي اعضايي كه رعشه دارند بماليد. 15)يونجه حاوي مقدرزيادي ويتامين است . كوبيده آن زخم را بسرعت اليتام داده و از خونريزي جلوگيري مي كند . – مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

بادام

نام علمي : Amygdolus – كليات گياه شناسي درخت بادام به بلندي 8 متر مي رسد . درختي است زيبا كه از زمانهاي قديم در نواحي مركزي و غربي آسيا مخصوصا افغانستان و ايران ، سوريه و فلسطين پرورش مييافته است .ريشه درخت بادام بسيار قوي است . اين درخت مي تواند حتي با كمي رطوبت نيز رشد كند .برگهاي آن بيضي ، باريك ، نوك تيز و برنگ سبز مي باشد . گلهاي آن بسيار زيبا و برنگ صورتي است . در اوائل بهار شكوفه هاي بادام ظاهر مي شود . بطور كلي دو نوع بادام وجود دارد : 1- بادام شيرين Sweet Almond 2- بادام تلخ Bitter Almond ميوه درخت بادام بصورت شفت مي باشد كه قشر خارجي آن سبز رنگ و پوشيده از كرك است كه در داخل آن بادام با پوست سخت وجوددرد . در ابتداي تشكيل ميوه پوشش خارجي سبز رنگ و گوشت در است كه پوشيده از كرك است و هنوز بردستي رشد نكرده كه آنرا چغاله بادام Amandon مي نامند كه داراي خواص مخصوص مي باشد . پس از رسيدن بادام بتدريج پوشش خارجي سبز رنگ خشك شده و پوست آن نيز سفت و سخت مي شود و مغز بادام در داخل آن رشد كرده و آماده استفاده مي شود . مغز بادام بيضي شكل و مسطح بوده كه يكطرف آن نوك تيز است . مغز بادام در داخل پوسته نارك قهوه اي رنگي مي باشد كه مي توان آنرا بكمك آب گرم از آن جدا كرد كه مغز بادام سفيدرنگ در داخل آن است . مغز بادام شيرين و طعم ملايم و خوشمزه اي درد و بسهولت از بادام تلخ تشخيص داده ميشود .از كليه قسمت هاي درخت بادام شيرين مانند شكوفه ، برگ و ميوه آن استفاده طبي ميشود . – تركيبات شيميايي:بادام شيرين داراي 50 تا 55 درصد و بادام تلخ داراي 40 تا 45 درصد روغن مي باشد . بادام همچنين داراي 25 درصد مواد سفيده اي و دياستازي بنام امولسين (Emulsine) ، قند ، صمغ ، موسيلاژ و مواد معدني مي باشد .بادام تلخ داراي ماده مخصوصي ( 1 تا 3 درصد ) بنام آميگدالين (Amygdlin ) مي باشد كه از اثر آب بر روي اين ماده اسيد سيانيدريك و آلدئيد بنزوئيك (Aldehyde benzoic) و گلوكز حاصل مي شود . اسانس بادام تلخ (آلدئيد بنزوئيك ) در عطر سازي بكار مي رود و همچنين از آن رنگ سبزي بنام مالاشيت Malachite درست مي كنند . اسانس بادام تلخ بدليل اينكه داراي اسيد سيانيدريك است كمي تلخ مي باشد .مقدر اسيد سيانيدريك در بادام تلخ 0/000025 درصد است . در صد گرم مغز بادام شيرين خشك شده مواد زير يافت مي شود : آب4/7 گرم انرژي 598 كالري پروتئين 18/6 گرم روغن هاي اشباع نشده 54/2 گرم نشاسته19/5 گرمكلسيم 320 ميلي گرم فسفر500 ميلي گرم آهن 4/7 ميلي گرم پتاسيم 770 ميلي گرم ويتامين ب 10/25 ميلي گرمويتامين ب 20/9 ميلي گرم ويتامين ب 33/5 ميلي گرم – خواص داروئي:بادام شيرين از نظر طب قديم ايران كمي گرم و تر است . 1) بادام ملين بوده و روغن بادام ضد يبوست است مخصوصا از روغن بادام مي توان رفع يبوست براي بچه ها استفاده كرد . 2)بادام سينه را نرم مي كند . 3)شير بادام براي رفع سرفه ، ناراحتي حنجره و تنگي نفغس مفيد بوده و خلط آور است . 4) بادام براي درمان زخم روده ها و مثانه و اسهال مفيد است .5)بادام بو داده مقوي معده بوده و قابض است .6)بادام تقويت كننده نيروي جنسي است و توليد اسپرم را زياد مي كند . 7)بادام را آسياب كرده و با عسل مخلوط كنيد براي درد كبد و سرفه مفيد است . 8)چغاله بادام لثه و ريشه دندان را تقويت مي كند .9) چغاله بادام براي خشكي دهان مفيد است .10)شكوفه بادام را دم كنيد و بعنوان مسهل براي اطفال استفاده كنيد . 11)دم كرده پوست قهوه اي رنگ مغز بادام بهترين دارو براي تسكين درد و التهاب مجاري تنفسي است .(مقدر مصرف 5 گرم در 100 گرم آب ) 12)جوشانده برگ درخت بادام براي نارسائي كبد و كيسه صفرا مفيد است . 13)روغن بادام خواب آور است و بيخوابي را از بين مي برد . 14)براي صاف كردن سينه و نرم شدن روده ها و از بين بردن سرفه خشك بايد روغن بادام را با شكر و كتيرا مخلوط كرده و بخوريد .15)روغن بادام را با آب گرم مخلو ط كنيد داروي خوبي براي رفع اسهال و دل پيچه بچه ها خواهد بود . ضمنا اين مخلوط سنگ مثانه را خارج كرده و ادرار كردن را آسان مي كند . 16)براي درمان نقرس و رفع خميدگي پيران ، مهره هاي پشت را با روغن بادام چرب كنيد .17)برگ تازه درخت بادام مسهل و ضد كرم است . 18)برگ خشك شده درخت بدام قابض بوده و اسهال را از بين مي برد.19)روغن بادام شيرين بدليل خاصيت نرم كنندگي و ضد التهاب در كرم ها و پمادها بكار مي رود. 20)براي رفع بيماريهاي سينه ، روغن بادام شيرين را با هموزن آن عسل و يك زرده تخم مرغ مخلوط كنيد كه بصورت خمير يكنواختي دارايد سپس به آن جوشانده گل ختمي اضافه كرده و يك قاشق چايخوري از انرا بفاصله هر سه ساعت بخوريد .21)براي رفع خارش پوست بچه هائيكه كه سرخك و مخملك دارند روغن بادام را در تمام سطوح بدن آنها بماليد خارش را تسكين مي دهد . 22)ماليدن روغن بادام بر روي پوست التهاب را رفع كرده و سوختگي را درمان مي كند. 23) روغن بادام اگزما را رفع مي كند .- خواص بادام تلخ چون بادام تلخ داراي اسيد سيانيدريك است در مصرف آن بايد نهايت دقت را بعمل آورد . مغز بادام تلخ ازنظر طب قديم ايران خيلي گرم و خشك است .1-بادام تلخ را آسياب كرده و با سركه مخلوط كنيد ضماد خوبي براي سر درد مي باشد همچنين ماليدن آن بر دور چشم براي تقويت بينايي مفيد است .2- خوردن بادام تلخ براي تنگي نفس ، سرفه و ورم ريه مفيد است .3-بادام تلخ رابا عسل بخوريد كبد و طحال را تميز مي كند . 4-براي رفع درد كليه ها بادام تلخ را با نشاسته و نعناع بخوريد . 5- بادام تلخ را با عسل براي قولنج مفيد است . 6-براي از بين بردن سنگ كليه و ناراحتي هاي كليه ، بادام تلخ را با شيره انگور مخلوط كرده و بخوريد . 7-اگر عادت ماهيانه خانم ها عقب مي افتد بهترين طرز درمان آن قرار دادن شياف بادام تلخ در مهبل است .8-براي ازبين بردن لكه هاي صورت ، بادام تلخ را پودر كنيد و با سركه مخلوط كرده و ضمادي از آن درست كنيد و روي پوست بماليد . 9-ضماد بادام تلخ براي درمان زخم هاي كهنه خارش و مخملك بكار ميرود .10- ضماد ريشه درخت بادام تلخ براي درمان انواع دردها مفيد است . 11-ضماد ريشه درخت بادام براي پاك كردن طحال ، كليه و دفع كرم روده بكار مي رود .12-دم كرده ريشه درخت بادام تلخ براي پاك كردن طحال ، و دفع كرم روده بكار مي رود . 13-روغن بادام تلخ خاصيت مسهلي درد .14-روغن بادام تلخ براي تنگي نفس ، درد كليه و خارج كردن سنگ مثانه مفيد است . 15-براي رفع زنگ زدن و صدا در گوش يك قطره از روغن بادام تلخ را در گوش بريزيد . 16-ماليدن روغن بادام تلخ روي صورت ، لكه ها و چين و چروك را از بين مي برد . 17-رغن بادام تلخ ترك دست و پا را كه از سرما ايجاد شده از بين مي برد . 18-آنهايي كه مبتلا به اگزما هستند اگر از بادام تلخ خميري درست كنند و از آن بجاي صابون براي شستن نقاطي كه مبتلا به اگزما است استفاده كنند بزودي بهبود مي يابند . 19-خمير بادام تلخ براي رفع بوي بد پا و زير بغل مفيد است . 20-روغن بادام تلخ براي درمان سياه سرفه مفيد است . – طرز استفاده: روغن بادام : براي بدست آوردن روغن بادام ، مغز بادام را پس از تميز كردن و خشك كردن خرد مي كنند و بصورت خمير در مي آورند و سپس آنرا تحت فشار قرار داده و روغن آن را استخراج مي كنند . اين روغن را فشار اول مي نامند .تفاله بادام را كه از فشار اول باقيمانده تحت اثر حرارت و مواد شيميايي قرار داده و روفن فشار دوم را بدست مي آورند . بدليل اينكه روغن بادام گران است معمولا تقلب كرده و آنرا با روغن هاي ديگر مانند روغن مغز هسته زردآلو و هلو مخلوط كرده و بام روغن بادام مي فروشند . همانطور كه گفته د اگر روغن بادام تلخ يا مغز زردآلو و يا هلو تحت اثر آّب قرار گيرند اسيد سيانيدريك و آلدئيد بنزوئيك توليد مي شود كه سمي است بنابراين براي گرفتن روغن از اين هسته ها نبايد از آب استفاده كرد . اسانس بادام تلخ : اين اسانس مايعي زلال و بيرنگ است كه در اثر كهنه شدن برنگ زرد كمرنگ در مي آيد . بوي آن قوي ، طعمش سوزاننده و تلخ و بسيار سمي است . اسانس بادام تلخ بسهولت با اكسيژن هوا تركيب و اكسيد مي شود . بنابراين بايد هميشه محتوي آن كاملا پر و در بسته بوده و در جاي تاريك و سرد نگاهدري شود . شكوفه و گل بادام : گل و شكوفه درخت بادام داراي بوي مطبوعي و طعم تلخ مي باشد . پوست ميوه بادام : بصورت جوشانده مصرف مي شود . طرز تهيه آن به اين صورت است كه 50 گرم پوست بادام شيرين را در يك ليتر آب ريخته و مدت چند دقيقه آنرا مي جوشانند سپس آنرا صاف كرده و مصرف مي كنند . برگ درخت بادام: براي تهيه جوشانده برگ درخت بادام 50 گرم برگ درخت را در يك ليتر آب مي جوشانند و سپس صاف مي كنند .مغز بادام : معمولا بصورت خشك شده و خام و يا بوداده مصرف مي شود .شير بادام : شير بادام را از مغز بادام بو نداده و خام تهيه مي كنند . براي تهيه آن 50 گرم مغز بادام را كاملا آسياب كرده كه بصورت پودر در آيد . سپس مقدر 50 گرم شكر يا قند به آن اضافه كرده و با يك ليتر آب مخلوط مي كنند مايعي مانند شي بدست مي آيد . نوع ديگر شير بادام براي كودكان شير خوار و اطفال بسيار مفيد است و مي تواند جانشين شير مدر و يا مكمل آن باشد بدين ترتيب بدست مي آيد كه مقدر 50 گرم بادام را بمدت چند دقيقه در آب گرم قرار مي دهند تا پوست آن كنده شود سپس آنرا آسياب كرده و بصورت پودر در مي آيند و مقدر كمي آب را بان اضافه مي كنند و بهم مي زنند تا بشكل خمير در آيد سپس خمير حاصل را با يك ليتر آب مخلوط و بهم مي زنند و سپس مقدر 50 گرم عسل به آن اضافه مي كنند تا كاملا حل شود . اين مايع را از پارچه ململ مي گذرانند تا مايعي مانند شير از آن باقي بماند.البته اگر اشخاص بالغ بخواهند از شير بادام استفاده كنند احتياجي به صاف كردن آن نخواهد بود طريقه ديگري كه آسان تر است بدين صورت مي باشد كه مقدر 50 گرم بادام پوست كنده يك ليتر آب و 50 گرم عسل يا شكر را در داخل مخلوط كن برقي بريزيد و تا مايعي مانند شير بدست آيد . – مضرات :بادام از نظر اينكه داراي مواد مغذي بسياري است بنابراين غذاي بسيار خوبي است ولي چون سنگين و ثقيل الهضم مي باشد نبايد در خوردن آن افراط كرد و مقدر آن نبايد در روز بيش از ده دانه باشد . بادام همچنين براي معده هاي ضعيف و سرد خوب نيست و اشخاصي كه معده ضعيف دارند بهتر است بادام را با شكر بخورد .

صبرزرد

نام علمي : Aloe vera – كليات گياه شناسي صبر زرد يكي از گياهاني است كه قبل از ميلاد مورد مصرف مردم بوده است . كلئوپاترا ملكه مصر پوست خود را هر روزه با آن ماساژ مي داد كه از شر آتاب مصر در امان باشد وحتي مصريان آنرا براي موميائي مدرگان خود بكار مي بردند . در كتاب مقدس ام اين گياه بكرات آمده است . صبر زرد فاقد ساقه بوده و لي برگهاي آن دراز و تا ارتفاع 30 سانتيمتر مي رسد . گلهاي اين گياه برنگ زرد مي باشد كه در انتهاي ساقه اي كه از وسط برگها خارج مي شود مي رويد . – تركيبات شيميايي: صبر زرد موادي نظير آلوئين فامودين ، آنترا كيون ايزوباربالوئين و مقدري در حدود 12 درصد صمغ مي باشد . – خواص داروئي:صبر زرد از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است شيرابه آن به مصرف طبي مي رسد .1)تقويت كننده بدن است2)يبوست را برطرف مي كند و روده ها را تميز مي كند 3)براي معالجه آسم مفيد است 4)سوء هاضمه را برطرف مي كند 5)در معالجه صرع مفيد است 6)اثر ضد كرم درد 7)خون را تصفيه مي كند8)براي برطرف كردن خارش ناشي از گزيدگي حشرات شيرابه آنرا روي پوست بماليد9)اگزما را درمان مي كند10)براي معالجه اسهال خوني مفيد است 11)براي رفع ريزش مو ، شيرابه آنرا به سر ماليده و موها را با آن ماساژ دهيد 12)گرفتگي كبدي را برطرف مي كند 13)براي التيام زخم ها شيرابه آنرا روي زخم بماليد 14)صبر زرد بهترين كرم مرطوب كننده است برگها را بشكنيد و ژله آنرا به پوست بماليد 15)مبتلايان به بيماري قند مي توانند با مصرف اين گياه قند خون خود را كنترل كنند 16)براي شستن چشم و زخم ها شيرابه صبر زرد را با آب مخلوط كرده و استفاده كنيد – مضرات :صبر زرد اگر باندازه مصرف شود خطري ندارد ولي مقدر زياد آن باعث اسهال خوني مي شود ضمنا زنان شيدره نبايد از آن استفاده كنند زيرا صبر زرد از طريق شير ودر بدن طفل مي شود و ايجاد اسهال مي كند . اين گياه نيز براي زنان حامله خوب نيست زيرا ممكن است باعث سقط جنين شود.

سيب

نام علمي : Nigella Sativa- كليات گياه شناسي درخت سيب در يبشتر نقاط دنيا پرورش داده مي شود و سيب ميوه ايست كه مي توان گفت در هر جاي دنيا وجود دارد و همه مردم دينا انرا مي شناسند. در كشور عزيز ما ايران اين درخت بصورت وحشي در جنگل هاي شمال وجود دارد در لاهيجان و رودسر آنرا آسيب ، هسي و هسيب و در مازندران به آن سه مي گويند . سيب انواع مختلف درد . انواع وحشي آن كوچك و پرورش يافته آن درشت و برد مي باشد . سيب نوع ترش و شيرين درد . – تركيبات شيميايي:سيب داراي ويتامين و مواد مغذي زيادي است و بيمناسبت نيست كه يك ضرب المثل انگليسي مي گويد كه خوردن يك سيب در روز شما را از رفتن نزد دكتر بي نياز مي كند.موادي كه در يك سيب متوسط وجود دارد بشرح زير است : انرژي 258 كالري پروتئين 1/2 گرم چربي1/6 گرم مواد نشاسته اي 59/6 گرم كلسيم 24 ميلي گرم فسفر10 ميلي گرم آهن 1/2 ميلي گرم ويتامين آ360 واحدويتامين ب 1 0/15 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/08 ميلي گرم ويتامين ب 3 0/1 ميلي گرم ويتامين ث 18 ميلي گرمناگفته نماند كه ويتامين هاي وجود در سيب بيشتر در پوست سيب وزير پوست آن قرار درد بنابراين آنهايي كه مي توانند پوست سيب را هضم كنند بهتر است كه آنرا با پوست ميل كنيد و اگر مي خواهيد پوست آنرا بكنيد بهتر است كه سيب را خيلي نازك پوست كنيد – خواص داروئي:1)سيب يك ميوه قليايي است و تميز كننده بدن است و بعلت درا بودن پكتين زياد آب اضافي بدن را خارج مي سازد 2)سيب را مي توان براي برطرف كردن اسهال حتي براي كودكان بكار برد . بدين منظور سيب را بايد رنده كرد و استفاده نمود .سيب را مي توان پخت و براي آنهايي كه روده تنبل دارند آن را روي آتش ملايمي بپزيد البته حتما ازظرف لعابي يا تفلان استفاده كنيد زيرا به اين طريق پكتين و ويتامين هاي آن حفظ مي شود.3)شربت سيب بهترين دارو براي درمان سرفه و گرفتگي صدا مي باشد .براي تهيه شربت سيب يك كيلو سيب راشسته و با پوست قطعه قطعه كنيد و در يك ليتر آب بپزيد سپس آنرا با پارچه نازكي صاف كنيد و چند تكه قند به آن اضافه كنيد و دوباره روي آتش ملايم قرار دهيد تا قوام بيايد و آن را از روي آتش برداريد روزي سه تا چهار فنجان از اين شربت بنوشيد. 4)سيب داراي مقدر زيادي كلسيم است و كلسيم سيب به بدن كمك مي كند كه كلسيم غذاهاي ديگر را نيز جذب كند. 5)خوردن سيب يبوست را برطرف مي كند و براي خستگي مفرط مفيد است .6)دم كرده برگ درخت سيب ادرار آور است و درمان كننده التهاب كليه و مثانه ميباشد. 7)نوشيدن آب سيب داروي موثري براي درمان سرمخوردگي و گرفتگي صدا و سرفه است.8)سيب مقوي كبد و اشتها آور است.9)سيب براي درمان تنگي نفس بسيار مفيد است حتي بوئيدن سيب نيز اين خاصيت را درد . 10)سيب پخته تقويت كننده معده و كبد و دفع كننده سودا و سموم بدن است . 11)سيب حرارت را از بدن خارج مي سازد . 12)سيب را رنده كنيد و در دستمال بپيچيد و روي چشم بگذاريد درد چشم را برطرف مي كند.13)خوردن سيب حتي براي آنهايي كه بيماري قند دارند مفيد است چون قند خون را بالا نميبرد. 14)كسانيكه مي خواهند لاغر شوند حتما بايد سيب را با پوست بخورند . 15)دم كرده گل سيب داروي سرفه و تورم مجراي تنفسي است . 16)سيب داروي خوبي براي درمان زخم ها مي باشد .17)سيب بهترين دارو براي سوء هاضمه است زيرا داراي مقدر زيادي پكتين مي باشد. 18)آب سيب را حتي مي توان براي تنقيه استفاده كرد . اين تنقيه براي بيماريهاي روده بسيار موثر است. 19)پوست سيب را مانند چائي دم كنيد و بياشاميد اين اچئي بهترين دوست كليه است . 20)آب سيب را با ابميوه گيري در منزل تهيه كنيد و فورا آنرا بنوشيد زيرا در اثر ماندن آنزيم اي خود را از دست مي دهد . 21)آب سيب براي زيبايي پوست استفاده زيادي درد بخصوص براي از بين بردن چين و چروك پوست موثر است بدين منظور آب سيب را صبح و شب روي پوست گردن و صورت بماليد و ماساژ دهيد البته هميشه آب سيب تازه استفاده كنيد. استفاده ديگر از سيب براي لطافت پوست سيب پخته است سيب رابپزيد و سپس له كنيد و با شير مخلوط كنيد و اين مخلوط را بصورت نيم گرم روي پوست بگذاريد و پس از چند دقيقه آنرا برداريد . – خواص سيب ترش1-سيب ترش قابض است و حالت استفراغ و دل بهم خوردگي را از بين مي برد. 2-سيب ترش را بپزيد درمان اسهال خوني است. 3-آب سيب ترش مخلوط با انار براي تقويت معده و درمان اسهال و دل بهم خوردگي بكار مي رود. 4-رب سيب ترش علاج اسهال ، استفراغ و درد و غم است. 5-مرباي شكوفه سيب براي ضعف معده و ازدياد نيروي جنسي مفيد است. 6-سيب ترش براي آنهائيكه مزاج گرم دارند بسيار مفيد است بالعكس آنهائيكه مزاج سرد دارند بايد سيب شيرين بخورند . سيب در قديم معالج نقرس و بيماريهاي عصبي بوده است. – مضرات :همانطور كه قبلا گفته شد سعي كنيد هميشه سيب را با پوست بخوريد زيرا مقدر زيادي پكتين در پوست سيب وجود دارد سيب هايي كه در بازارهاي داخل ايران يا آمريكا و كانادا بفروش مي رسد روي آن داراي يك لايه چربي براي حفاظت آن مي باشد بنابراين حتما اين سيب ها را بدقت بشوئيد آنهائيكه دريا معده ضعيف هستند بايد سيب را بسيار نازك پوست بگيرند كه پكتين ها و ويتامين هاي آن از بين نرود .

زردآلو

نام علمي : Armeniaca bulgar- كليات گياه شناسي درخت زردول بومي نواحي چين مي باشد و هنوز هم بصورت وحشي در اين مناطق مي رويد اين درخت در اوائل قرن اول ميلادي به آسيا و اروپا راه يافت . درخت زردآلو تا ارتفاع 6 متر مي رسد برگهاي آن مانند قلب نوك تيز و برنگ سبز روشن مايل به زرد مي باشد . گلهاي زردآلو درشت و برنگ سفيد متمايل به قرمز است .ميوه آن گوشتي و زرد رنگ با طعمي مطبوع و شيرين بوده كه در اواسط تابستان ميرسد. هسته زردآلو صاف ، قهو هاي و يبضي شكل است در داخل هسته مغز آن قرار درد كه طعم آن شيرين و گاهي تلخ مي باشد .- تركيبات شيميايي:در صد گرم زردآلوي بدون هسته مواد زيرموجود است انرژي 54 كالريآب84-81 گرم مواد قندي 12-10 گرم پروتئين 1 گرمكلسيم 18 ميلي گرم فسفر 23 ميلي گرمسديم 1 ميلي گرم پتاسيم 280 ميلي گرم آهن 0/5 ميلي گرم ويتامين آ 2700 واحد ويتامين ب 1 0/03 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/04 ميلي گرم ويتامين ب 3 0/6 ميلي گرم ويتامين ث 10 ميلي گرماسيد سالسيليك 1/5 گرم مواد نشاسته اي 6/35 گرمآلبومين 0/45 گرم چربي 0/12 گرم مغز زردآلو داراي 40% روغن ،مقدري پروتئين ، قند اسانس و ويتامين هاي A و C و B17 كبالت مي باشد . ويتامين B17 كه Laetrile و Pangamic acid پانگاميگ اسيد ناميده مي شودطبق تحقيقات دانشمندان ضد بيماري سرطان و معالج سرطان است واين ويتامين بصورت قرص در اروپا وجود داشته و مصرف مي شود ولي متاسفانه فروش آن در كانادا قدغن است زيرا دري مقدر بسيار كمي سيانيد مي باشد .- خواص داروئي:خواص درماني زردآلو زردآلو از نظر طب قديم ايران سرد و تر است .1)تصفيه كننده خون است . 2)عروق را باز مي كند . 3)ملين است .4)بوي بد دهان را رفع مي كند.5)تب بر است . 6)بعلت داشتن كبالت براي كم خوني مفيد است . 7) روم مفاصل را برطرف مي كند. 8) ضد نرمي استخوان است . 9)براي قليايي كردن بدن مفيد است .- خواص درماني هسته و برگ زردآلو مغز هسته از نظر طب قديم ايران گرم و خشك و برگ و گل آن سرد و خشك است .1- مغز آن تقويت كننده قواي جنسي است .2-روغن مغز هسته را اگر در گوش بچكانيد صداهاي گوش را از بين برده و سنگيني گوش را درمان مي كند . 3-روغن مغز هسته براي نرم كردن پوست مفيد است .4-روغن مغز هسته اگر تلخ باشد كشنده كرم معده و روده است . 5-روغن تلخ هسته ورم معقد را از بين برده و سنگ مثانه را خرد مي كند. 6-دم كرده برگ زردآلو براي قطع اسهال مفيد است . 7-براي تسكين گوش درد چند قطره از دم كرده برگ زردآلو را در گوش بچكانيد . – مضرات :زردآلو بطور كلي دير هضم ، ثقيل و نفاخ است . شاخاص سالخورده و كودكان بايد از زياد خوردن آن احتراز كنند . هميشه بايد زردآلو را قبل از غذا خورد و همراه با آن هسته آنرا نيز تناول نمود زيرا هسته زردآلو ضد نفخ بوده و هضم آنرا آن آسان مي سازد .

آرتيشو ( كنگر فرنگي )

نام علمي : Cynara scolymus – كليات گياه شناسي آرتيشو گياه بومي مناطق مركزي مديترانه است ولي در حال حاضر در بيشتر نقاط معتدل دنيا كشت يم شود . رومي ها در حدود 2000 سال پيش اين گياه را پرورش مي دادند و به عنوان سبزي در سالاد استفاده مي كردند .آرتيشو در قرن شانزدهم در انگلستان و فرانسه برده شد و سپس در قرن نوزدهم در آمريكا كشت شد . اكنون كاليفرنيا و سواحل اقيانوس آرام مركز كشت آرتيشو مي باشد . كلمه Artichoke از كلمه ايتاليايي Articicco مشتق شده كه بمعني ميوه كاج مي باشد و آرتيشو هم مانند ميوه كاج است . آرتيشو براي رشد احتياج به آب و باران فراوان درد . آرتيشو گياهاي است چند ساله دراي ساقه اي راست كه ارتفاع آن بحدود يك متر مي رسد . برگهاي آن پهن و دراز مانند برگهاي كاهو است كه برنگ سبز تيره است . در انتهاي ساقه ميوه آن كه بشكل ميوه كاج يا سيب فلس در است مشاهده مي شود .گلبرگهاي آن ضخيم و گوشتي بوده و انتهاي گلبرگها ضخيم تراست كه مصرف خوراكي درد . براي خريد آرتيشو دقت كنيد كه برگها با نشده و سفت و سبز باشد . هنگاميكه برگهاي آرتيشو قهوه اي است نشان دهنده كهنه بودن آن مي باشد . فصل آرتيشو معمولا ماههاي فروردين و ادريبهشت ( آپريل و مي )است . – تركيبات شيميايي:برگهاي خوردني آرتيشو دراي اينولين ، اينولاز و ماده اي تلخ بنام سينارين Cynarine مي باشد . سينارين خاصي زياد كننده ترشحات صفرارا درد و علت صفرا بري آرتيشو داشتن اين ماده است . در صد گرم آرتيشو پخته مواد زير موجود است : انرژي 14 كالري پروتئين 1/5 گرم آب 86 گرممواد چرب 0/1 گرم مواد نشاسته اي 5 گرم كلسيم22 ميلي گرم فسفر 40 ميلي گرم آهن0/6 ميلي گرمسديم 30 ميلي گرمپتاسيم25 ميلي گرم ويتامين آ 40 واحد بين الملليويتامين ب 1 0/04 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/02 ميلي گرمويتامين ب 3 0/6 ميلي گرم ويتامين ث 5/2 ميلي گرم – خواص داروئي: آرتيشو از نظر طب قديم ايران گرم و كمي خشك است . قسمت مورد استفاده آرتيشو برگها و قسمت سوط آن است كه بنام قلب آرتيشو معروق مي باشد . آرتيشو : 1) كبد را تميز و اعمال كبد را تنظيم مي كند . 2)ترشح صفرا را افزايش مي دهد . 3) از جمع شده چربي در كبد جلوگيري مي كند و آنهايي كه كبد چرب دارند بهتر است از آرتيشو استفاده كنند4) يرقان مزمن را درمان مي كند . 5) تقويت كننده بدن است . 6) موجب دفع ادرار مي شود . 7) تب بر است . 8) در درمان رماتيسم موثر است . 9) يبوست هاي ناشي از عدم صفرا را درمان مي كند.10) در درمان ورم روده موثر است . 11) باعث دفع سنگهاي كيسه صفرا مي شود .12) نيروي جنسي را افزايش مي دهد . 13) كليه و مثانه را گرم مي كند . 14) گاز و نفخ معده و روده را از بين مي برد . 15) باعث هضم غذا مي شود .16) بيماريهاي كبدي را درمان مي كند . 17) كلسترول خون را پائين مي آورد . 18) داروي لاغري است و كسانيكه مي خواهند وزن كم كنند و لاغر شوند مي توانند هر روز آرتيشو بخورند . 19) سرگيجه را برطرف مي كند . 20) آنهائيكه گوششان زنگ مي زند اگر آرتيشو را بخورند آنرا برطرف مي كند . 21) مبتلايان به بيماري قند مي توانند با خوردن آرتيشو قند خود را تنظيم كنند . 22) در درمان ميگرن موثر است . 23) در برطرف كردن بيماري آسم اثر مفيد درد . 24) نقرس را برطرف مي كند . 25) آرتيشو رگها را تميز كرده و تصلب شرائين را درمان مي كند .26) در برطرف كردن اگزمت موثر است . 27) در درمان اكثر بيماريهاي پوستي اثر مفيد درد . 28) سموم بدن را دفع مي كند . 29) زخم هاي ريه و روده را درمان مي كند . 30) براي جلوگيري از ريزش مو ار برگهاي آرتيشو ضماد تهيه كرده و به سر بماليد . 31) براي برطرف كردن بوي بد زير بغل عصاره برگ آرتيشو را به زير بغل بماليد .32) عصاره آرتيشو را اگر به بدن بماليد خارش را برطرف مي كند . 33) براي رفع آب آوردن بدن از جوشانده آرتيشو بمقدر سه فنجان در روز استفاده كنيد .- مضرات :آرتيشو چون گرم است ممكن است در بعضي از اشخاص توليد سودا كند لذا بهتر است با سركه خورده شود ضمنا طعم آرتيشو را دوست ندارند . اينگونه اشخاص اگر بخواهند از مزاياي آرتيشو استفاده كننده تنطور قرص يا كپسول آرتيشو مصرف نمايند .

مارچوبه

نام علمي : Asparagus officinalis – كليات گياه شناسي مارچوبه گياهي است علفي و چند ساله كه ارتفاع آن تا چند متر مي رسد و داراي شاخه هاي نسبتا چوبي و صاف مي باشد . مارچوبه بصورت وحشي در اكثر نقاط دنيا مي رويد برگهاي آن فلسي شكل بوده كه از كنار آنها شاخه هايي باريك و دراز و سبز رنگ بصورت دسته هاي 3 تا 8 تائي خارج مي شود . بعلت زيبا بودن اين گياه را بصورت تزئيني در باغچه ها مي كارند مار چوبه را در اوائل پائيز مي چينند . اين گياه از قديم الايام مورد استفاده بشر بوده است و حتي در اهرام ثلاثه مصر نقاشي هايي وجود دارد كه مارچوبه را نشان مي دهد .مارچوبه را مي توان بصورت مختلف مصرف كرد . بايد مارچوبه را با كمي آب و حرارات كم در ظرف هاي ضد زنگ پخت و تقريبا نيمه خام آنرا برداشت . آب مارچوبه را دور نريزيد و از آن براي سوپ استفاده كنيد زيرا داراي ويتامين و املاح مي باشد . وقتيكه مارچوبه مي خريد دقت كنيد تازه باشد . شاخه هاي مارچوبه تازه راست و نرم بوده و نوك آن نبايد باز شده باشد و اگر فلسهاي نوك آن باز باشد نشانه اين است كه گياه مدت زيادي مانده و كهنه شده است . – تركيبات شيميايي:مارچوبه داراي آسپاراژين ف كوني فرين ، اينوزيت ، تانن ، اسدي گاليك ، آسپاراگوز ، و اسيد سوكسي نيك مي باشد دانه آن داراي 15 درصد مواد روغني مي باشد اين روغن زرد مايل به قرمز است . درصد مواد موجود در مارچوبه بصورت زير است آب 90 گرمپروتئين 2/5 گرم چربي 0/2 گرم مواد نشاسته اي4/2 گرم كلسيم22 ميلي گرم فسفر 60 ميلي گرم آهن 1/1 ميلي گرم سديم 2 ميلي گرم پتاسيم275 ميلي گرم ويتامين آ 900 واحد ويتامين ب 1 0/2 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/2 ميلي گرم ويتامين ب 3 1/5 ميلي گرم ويتامين ث35 ميلي گرم – خواص داروئي:از نظرطب قديم ايران مارچوبه گرم و خشك است بنابراين آنهايي كه سرد مزاج هستند بايد آنرا با عسل بخورند و آنهايي كه گرم مزاج هستند بايد آنرا با سركه بخورند . مارچوبه گياهي است ادرار آور و داراي خواص زيادي است . 1)خوردن آن ديد چشم را تقويت مي كند . 2)براي تقويت نيروي جنسي مفيد است .3)ضعف مثانه را برطرف مي كند . 4)براي تقويت قلب مفيد است .5)ملين است و يبوست را برطرف مي كند. 6)تب بر است.7) به علت داشتن كلروفيل خونساز است و كسانيكه كم خون هستند بايد از آن استفاده كنند . 8)مارچوبه به ساختن گلبولهاي قرمز خون كمك مي كند . – طرز استفاده: براي نگاهدري مارچوبه آنرا در پارچه هاي مرطوب ببنديد و در يخچال قرار دهيد زيرا گرما و خشكي آنرا از بين ميبرد . مارچوبه را نيز مي توان در سالاد ريخت و يا از آن سوپ تهيه كرد . مورد ديگر استفاده از مارچوبه غير از پختن آن بصورت دم كرده آن است .دم كرده مارچوبه را به اين صورت تهيه كنيد : چند شاخه مارچوبه را در داخل يك ليتر آبجوش بريزيد و مقدري هم رازيانه و جعفري به آن اضافه كنيد و بگذاريد مدت پنج دقيقه دم بكشد . از اين دم كرده بمقدر دو تا سه فنجان در روز براي تسكين و آرامش قلب استفاده كنيد . – مضرات :مارچوبه را نبايد آنهايي كه مبتلا به ورم مجاري ادرار هستند و يا اشخاص عصبي مصرف كنند . مارچوبه همچنين براي مبتلايان به رماتيسم و سنگ كليه خوب نيست .

آووكادو

نام علمي : Persea americana- كليات گياه شناسي آووكادو درختي است كه ارتفاع آن به حدود 6 متر مي رسد و درقسمت هاي گرم آمريكا و برزيل و غرب هندوستان پرورش مي يابد . منشاء آووكادو آمريكاي جنوبي بوده كه از آنجا به نواحي ديگر دنيا راه يافته است . برگهاي اين درخت ضخيم و سبز و گلهاي آن كوچك و سبز رنگ است . ميوه آن مانند گلابي و دراي پوستي سخت برنگ سبز تيره و يا سياه است . در حدود 400 نوع مختلف آووكادو وجود دارد كه بعضي از آنها دراي پوست صاف و سبز رنگ بوده ولي پوست برخي از آنها سياه و خشن است . مدركي در دست است كه نشان مي دهد ماياها و اينكاها از اين ميوه استفاده مي كرده اند .- تركيبات شيميايي:آووكادو چرب است و داري اسيدهاي آمينه مختلف مانند سيستين Cystine تريپتوفان Tryptophane و تيروسين Tyrosine مي باشد . در تحقيقات جديدي كه انجام شده وجود چند نوع آنتي بيوتيك در آووكادو ثابت شده است . دانه گياه دراي مقدر كمي ( در حدود 2 درصد ) روغن است . اين روغن غليظ و سفت و به رنگ زرد مايل به سبز بوده كه دراي بو و طعمي مطبوع است . روغن دانه آووكادو دراي حدود 7 درصد روغن هاي اشباع شده مانند اسيد پالمتيك Palmitic و اسيد استئاريك Steraric Acid اسيد آراشيديك Arachidic Acid ، اسيد ميريستيك Myristic Acid و در حدود 80 درصد روغن هاي اشباع نشده مانند اسيد اولئيك Oleic Acid و اسيد لينولئيك Linoleic Acid مي باشد .در يكصد گرم آووكادو مواد زير موجود است : آب 80 گرم انرژي150 كالري پروتئين 1/8 گرم چربي 14 گرم مواد نشاسته اي 5 گرم كلسيم 8 ميلي گرم فسفر 35 ميلي گرم آهن5/0 ميلي گرمپتاسيم600 ميلي گرم ويتامين آ 250 واحد ويتامين ب 1 0/08 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/15 ميلي گرم ويتامين ب3 1/4 ميلي گرمويتامين ث 12 ميلي گرم – خواص داروئي:1) جوشانده برگهاي آووكادو قاعده آور است . 2) آووكادو تقويت كننده معده است . 3) نفخ و گاز معده را از بين مي برد . 4) براي درمان يرقان مفيد است . 5) جوشانده برگهاي آووكادو اسهال خوني را برطرف مي كند . 6) آووكادو تقويت كننده بدن است . 7) آووكادو رشد بچه ها را جلو مي اندازد زيرا دراي مواد معدني بسياري است . 8) آووكادو خون ساز است و آنهايي كه مبتلا به كم خوني هستند بايد از آو وكادو استفاده كنند. 9) آووكادو بدن را قليايي كرده و تميز مي كند . 10) چون آووكادو شكر و مواد نشاسته اي كمي درد براي آنهايي كه بيماري قند دارند نيز مناسب است . 11) براي دوره نقاهت به مريض آووكادو بدهيد . ضعف عمومي را برطرف مي كند . 12) خستگي را برطرف مي كند . 13) ناراحتي روده و معده را معالجه مي كند . 14) بيخوابي را درمان مي كند زيرا دراي تريپتوفان است . اگر به كم خوني دچار هستيد حتما با شام خود آووكادو بخوريد . 15) براي درست كردن سس سالاد از آووكادو استفاده كنيد . – طرز استفاده: روغن آووكادو داري ويتامين هاي مختلف مانند P ، C، K ، H ، E، D ، B، A مي باشد . بنابراين ارزش غذايي زيادي درد . 1- روغن آووكادو ضد رماتيسم است و اگر مفاصل شما درد مي كند آنرا با روغن آووكادو ماساژ دهيد .2- براي جلوگيري از ريزش مو ، هرشب مقدري از روغن آووكادو را به سر بماليد و صبح بشوئيد . 3- شوره سر را از بين مي برد .4-براي براق شده موها ، بعد از شستشوي سر چند قطره آووكادو را به موها بماليد . 5-روغن آووكادو بهترين كرم براي پوست است زيرا به آساني در پوست نفوذ يم كند و به پوست شادابي مي دهد . و بالاخره آووكادو بهترين ماسك براي برطف كرده چين و چروك هاي صورت و جلوگيري از پيدايش آن است . براي اين منظور آووكادو را پوست كنده و له كنيد و بصورت ماسك بر روي صورت و گردن بگذاريد و بعد از نيم ساعت بشوئيد . – مضرات : مضرات خاصي گفته نشده است .

موز

نام علمي : Musa sapientum – كليات گياه شناسي موز گياهي است علفي كه مانند درختچه است . برگهاي آن بسيار بزرگ و پهن و گاهي تا 2 متر مي رسد . گلهيا آن مجتمع و بصورت سنبله است ميوه آن ابتدا سبز و بعد از رسيدن برنگ زرد در مي آيد .موز از چهار هزار سال قبل در هندوستان كشت مي شده است . در سال 1482 پرتغاليها موز را در سواحل گينه پيدا كردند و به جزائر قناري بردند و سپس بوسيله ميسيونر مذهبي اسپانيولي به نواحي حاره آمريكا برده شد و اكنون موز در تمام مناطق گرمسير دنيا كشت مي شود . موز را هنگاميكه هنوز سبز است از درخت مي چينند و به مناطق مختلف مي فرستند و در آنجا بوسيله گرما دادن آنرا مي رسانند . موز انواع مختلف درد يك نوع آن بسيار درشت و نوعي از آن هم خيلي ريز است كه مزه شيريني درد . در كشورهاي استوايي معمولا موز را مي پزند و همراه با برنج و لوبيا مي خورند در كشورهاي آمريكاي لاتين موز را ورقه ورقه كرده و در آفتاب خشك مي كنند. هنگاميكه موز انتخاب مي كنيد بايد پوست آن زرد و سفت و روي آن لكه هاي سياه وجود داشته باشد و اين نشانه موز رسيده است . موز نارس بدليل داشتن نشاسته زياد هضمش سنگين است .- تركيبات شيميايي:قندي كه در موز وجود دارد بسرعت قابل جذب است . در صد گرم موز مواد زير موجود است . انرژي100 كالري آب 70 گرم پروتئين 0/8 گرم چربي 0/2 گرم قند 6/5 گرم كلسيم 8 ميلي گرم فسفر 25 ميلي گرم آهن0/7 ميلي گرمسديم 1 ميلي گرم پتاسيم370 ميلي گرم ويتامين آ 190 واحد ويتامين ب1 0/05 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/06 ميلي گرم ويتامين ب 3 0/07 ميلي گرم ويتامين ث 10 ميلي گرم در موز چند ماده شيميايي بسيار مهم مانند سروتونين ، نوروپي تفرين ، دوپامين و كاته چولامين وجود دارد . – خواص داروئي:موز از نظر طب قديم ايران معتدل و تر است و خون را غليظ مي كند . موز انرژي زيادي درد و چون نرم هست غذاي خوبي براي كودكان و اشخاص مسن مي باشد. 1)بدليل داشتن پتاسيم زياد ضد سرطان بوده و غذاي خوبي براي ماهيچه ها مي باشد . 2)موز ملين بوده و همچنين درمان اسهال و اسهال خوني است.3)موز خونساز است بنابراين اشخاص لاغر و كم خون حتما بايد موز بخورند . 4)موز تقويت كننده معده و نيروي جنسي است . 5)موز درمان زخم معده و روده مي باشد . 6)گرد موز همچنين داروي خوبي براي پائين آوردن كلسترول است .7)شيره گلهاي موز درمان كننده اسهال خوني است .8)جوشانده موز اثر قطع خونريزي درد .9)ضماد برگ درخت موز براي درمان و سوختگي مفيد است .10)ريشه موز دفع كننده كرم معده است . 11)موز نفاخ است و زيادخوردن آن خصوصا در سرد مزاجان توليد گاز معده مي كند براي رفع اين عارضه بايد پس از موز كمي نمك خورد12)موز تاثير خوبي در تامين رشد و تعادل سيستم اعصاب درد. 13)براي درمان ضعف بدن موز را با عسل بخوريد . 14)موز مدر است . 15)موز بعلت درا بودن قند زياد براي مبتلايان به مرض قند مضر است و نبايد در خوردن آن افراط كنند. – مضرات : مضرات خاصي گفته نشده است .

زرشك

نام علمي : Berberis – كليات گياه شناسي زرشك درختچه اي است داراي ساقه اي خاردار كه ارتفاع آن تا 4 متر نيز ميرسد . چوب اين درخت قهو ه اي ، قرمز و يا زردرنگ مي باشد . برگهاي آن بيضي شكل با دندانه هاي اره اي و گلهاي آنخوشه اي و زردرنگ است . شاخه هاي زرشك تيغ زيادي درد . ميوه زرشك قرمز رنگ ، گوشتي بيضوي شكل و داراي طعمي ترش است .قسمت مورد استفاده اين گياه ريشه ، پوست رشه و ساقه ، برگ گل و ميوه آن است . – تركيبات شيميايي:در تمام قسمت هاي اين گياه آلكالوئيدهاي بربرين Berberine ، اكسياكانتين Oxyaconthine ، بربامين Berbamine وجود دارد . مقدر آلكالوئيد در پوست ريشه زرشك بيشتر از قسمت هاي ديگر اين گياه است . ميوه زرشك داراي حدود 4% مواد قندي، 65 اسيد ماليكو اسيد تارتاريك و مقادير صمغ مي باشد. زرشك گونه هاي مختلف درد كه مهم تر از همه آنها دو نوع است كه يكي بنام زرشك بي هسته و ديگري زرشك با هسته (داراي دو هسته) مي باشد . – خواص داروئي:خواص طبي زرشك : زرشك از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است ميوه زرشك خواص زير را دارد: 1)قابض است 2)تقويت كننده قلب و كبد است3)بواسير خوني را درمان مي كند 4)خونريزي را برطرف مي كند 5)براي برطرف كردن بيماريهاي كبدي مفيد است6)صفرا بر است 7)دم كرده زرشك را براي برطرف كردن ناراحتي هاي دهان غرغره كنيد . – خواص ريشه و پوست ساقه 1) صفرا بر و مسهل است 2) كبد را پاك و تقويت مي كند 3) اعمال دستگاه گوارش را منظم مي كند 4) وء هاضمه را از بين مي برد 5) بي اشتهايي را برطرف مي كند6) براي رفع يبوست مفيد است7) در درمان يرقان و زردي موثر است 8) نقرس و رماتيسم را برطرف مي كند 9) خانمهائي كه بين دو عادت ماهيانه خونريزي دارند بايد براي برطرف كردن آن از ريشه و ساقه زرشك استفاده كنند . 10) آنهائيكه مبتلا به ورم طحال هستند مي توانند براي معالجه از اين گياه كمك بگيرند . 11) واريس را درمان مي كند . 12) براي معالجه بواسير نافع است . 13) براي برطرف كردن سوزش ادرار مفيد است . 14) فشار خون را پائين مي آورد . 15) براي شست وشوي چشم مي توانيد از جوشانده ريشه و ساقه و زرشك استفاده كنيد .- خواص برگ زرشك1- آب آوردگي بدن را برطرف مي كند .2- اسهال هاي مزمن را درمان مي كند . 3- برگ زرشك دري مقدار زيادي ويتامين C مي باشد بنابراين در درمان بيماري اسكوربوت اثر مفيد دارد . 4- جويدن برگ زرشك باعث محك شدن لثه و دندان مي شود . 5- در موقع آنژين و گلو درد ، دم كرده برگ زرشك را غرغره كنيد .- طرز استفاده: جوشانده زرشك : مقدار 20-10 گرم پوست ريشه يا ساقه و يا ميوه زرشك را در يك ليتر آب ريخته و آنرا بجوش بياوريد سپس آنرا از روي اجاق برداشته بگذاريد براي مدت 10 دقيقه بماند . اين جوشانده را صاف كرده و با شكر يا عسل شيرين كنيد . مقدار مصرف روزانه آن سه فنجان در فاصله بين غذاهاست .تنطور زرشك : اين تنطور را مي توانيد از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها خريداري كنيد . مقدار مصرف آن 20-10 قطره سه بار در روز مي باشد . دم كرده زرشك : مقدار 40 گرم زرشك را در يك ليتر آب جوش ريخته و بگذاريد مدت 10 دقيقه بماند سپس آنرا با شكر يا عسل مخلوط كنيد . مقدر مصرف آن سه فنجان در روز و در فاصله بين غذاهاست . – مضرات :مصرف مقدر زياد زرشك و يا ساقه و برگ آن براي زنان حامله مناسب نيست زيرا رحم را تحريك مي كند و ممكن است باعث سقط جنين شود.

جو

نام علمي : Hordeum vulgare كليات گياه شناسي جو گياهي است علفي و يكساله كه ارتفاع آن بسته بانواع مختلف آن تا يك متر مي رسد . برگهاي آن متناوب و باريك و دراز و به رنگسبز تيره مي باشد . جو از نظر كاشت به دو دسته تقسيم مي شود : جو بهاره و جو پائيزه . جو بهاره در بهار كشت مي شود و احتياج به سرماي زمستان ندارد و قبل از زمستان دانه مي دهد در حاليكه جو پائيزه در پائيز كشت مي شود و محتاج سرماي زمستان است . – تركيبات شيميايي:در صد گرم جو مواد زير موجود است : آب 11 گرم پروتئين 8 گرم مواد نشاسته اي78 گرمكلسيم16 ميلي گرم فسفر 189 ميلي گرمآهن2 ميلي گرم سديم 3 ميلي گرم پتاسيم 160 ميلي گرمويتامين ب 1 0/12 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/05 ميلي گرم ويتامين ب 3 3 ميلي گرم ضمنا جو داراي مقدر بسيار كمي آرسنيك مي باشد . – خواص داروئي:جو معمولا به سه صورت در بازار عرضه مي شود . 1) جو پوست نكنده كه هنوز سبوس آن جدا نشده . 2) جو پوست كنده كه پوست آن گرفته شده است . 3) جو سفيد كه پوست وس بوس آن رگفته شده است و بنام جو مرواريدي معروف است . جو از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است مواد مقوي آن كمتر از گندم بوده ولي قابض و خشك كننده است . 1) غذايي بسيار مقوي براي افراد ضعيف است .2) خاصيت نرم كننده درد . 3) در قديم از جو براي سقط جنين استفاده مي كردند . 4) براي نقرس مفيد است . 5) جوشانده جو داروي خوبي براي مبتلايان به تب و كم خوني و سوء هاضمه است . 6) ماء الشعير براي درمان سل زخم هاي ريوي و سردرد گرم مفيد است . 7) ماء الشعير خون ساز است و زود هضم مي شود. 8) ماء الشعير را با خشخاش كوبيده براي سردرد مفيد است . 9) براي درمان نقرس پماد در جو را با آب بر روي قسمت هاي دردناك بگذاريد . 10) در جو را با شكر مخلوط كرده غذاي خوبي براي اطفال است . 11) بيسكوبيت جو بهترين دارو براي درمان يبوست است و حتي نفخ و شكم درد را از بين ميبرد. 12) سرد مزاجان بايد جو را با شكر بخورند. 13) كشك الشعير براي مزاج هاي گرم و اسهال هاي صفراوي مفيد است . 14) براي برطرف كردن گلو درد و ورم گلو كشك الشعير را قرقره كنيد .15) براي پائين آرودن كلسترول از جو استفاده كنيد . 16) جو چون داراي پروتئاز مي باشد بنابراين از سرطان جلوگيري مي كند . – طرز استفاده: سمنو يا مالت جو : جو را مي توان مانند ديگر غلات خيس كرده و در حرارات معتدل نگاهدري كنيد تا جوانه بزند و هنگاميكه جوانه به حد معيني رسيد از آن مالت نگهدري كنيد . مالت جو داراي ويتامين هاي C است . ماء الشعير : جو پوست كنده و جو پوست نكنده را خوب مي شويند سپس آن را در آب جوش ريخته و چند دقيقه مي جوشانند و آنقدر آنرا مي پزند تا دانه هاي جو كاملا باز شود و بعد آنرا با پارچه بدون اينكه له شود صاف مي كنند و مي گذارند تا سرد شود و از آن استفاده مي كنند . كشك الشعير : جو پوست كنده را با آب مخلوط كرده و آنرا آنقدر مي جوشانند تا كاملا باز شود سپس آنرا له مي كنند و صاف مي كنند كه خود جو نيز داخل آب شود كشك الشعير شبيه آَش جو مي باشد . عصاره مالت جو : از جوشاندن مالت جو در آب و غليظ كردن مايع حاصل در خلاء عصاره مالت جو بدست مي‌آيد كه داراي مقدار 60 درصد مالتوز، 10 درصد ساكاروز، 20 درصد دكسترين و مقداري مواد معدني و ويتامين هاي B1 و B2 است . – مضرات : مضرات خاصي گفته نشده است .

ريحان

نام علمي : Ocimum basilicum- كليات گياه شناسيريحان گياهي است علفي يكساله و معطر كه ارتفاع ساقه آن تا 60 سانتيمتر مي رسد . برگهاي آن بصورت متقابل بيضوي و نوك تيز با كناره هاي دندانهدر مي باشد . گلهاي آن معطر و كوچك به رنگهاي سفيد، قرمز و گاهي بنفش مشاهده مي شود . تخم آن سياه و ريز است . برگ ريحان و سرشاخه هاي جوان آن بمصرف تغذيه مي رسد ريحان در ايران و افغانستان بطور خودرو مي رويد در اكثر نقاط دنيا كاشته مي شود . – تركيبات شيميايي:از ريحان اسانسي تهيه مي شود بنام اسانس بازيليك يا روغن ريحان كه معروف است و مصارف درماني مختلفي درد . اسانس ريحان شامل موادي مانند استراگول واوس من درد . دانه ريحان داراي ماده ر وغني است كه حالتي روان درد . – خواص داروئي: چون ريحان بسيار معطر است بنبراين براي معطر ساختن غذاها از آن استفاده مي شود ريحان از لحاظ قديم ايران كمي گرم و خشك است . 1) دم كرده برگ ريحان اثر ضد تشنج درد مقوي و مدر است .2) دم كرده برگ ريحان معالج سردردهاي ميگرن و عصبي است . 3) خوردن ريحان دستگاه هاضمه راتقويت مي كند .4) نوشيدن يك فنجان دم كرده ريحان نفخ و گاز معده را از بين ميبرد . 5) برگ ريحان درمان كننده ناراحتي هاي حاصل از نيش حشرات است كافي است كه محل گزش حشرات را با برگ ريحان ماساژ دهيد خارش و درد را برطرف مي كند. 6) جويدن برگ ريحان براي زخم هاي دهان مفيد است . 7) جوشانده ريحان تب بر است . 8) دم كرده تخم ريحان مسكن است .9) اگر تخم ريحان را بكوبيد و با صمغ عربي مخلوط كنيد داروي خوبي براي درمان اسهال است . 10) تخم ريحان براي رفع دل درد مفيد است . 11) برگ ريحان اثر زيا كننده شير دردو مادران شير ده حتما بايد از اين گياه استفاده كنند .12) دم كرده دانه ريحان براي درمان ورم كليه و ترشحات زنانه بكار مي رود . 13) دم كرده برگ ريحان درمان كننده سرگيجه است .14) برگ ريحان را همراه غذا بخوريد در هضم غذا موثر است .15) اگر گلدان ريحان را جلوي پنجره بگذاريد حشرات و مگس را فراري مي دهد و آنها ودر خانه نخواهند شد . – طرز استفاده: اسانس ريحان را مي توانيد از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا Helath Food خريدري كنيد اين اسانس بنام Essential Oil Basil معروف است لطفا دقت كنيد كه اين اسانس بسيار قوي است و نبايد بيش از 2 تا 3 قطره آنرا مصرف كنيد و هميشه هم بايد آنرا با آب رقيق كنيد . – مضرات : مضرات خاصي گفته نشده است .

چغندر

نام علمي : Beta vulgaris- كليات گياه شناسيچغندر را از قديم شناختند و حتي در حدود چهار قرن قبل از ميلاد بخواص درماني آن آَشنا بوده و از آن استفاده مي كرده اند . چغندر بطور بومي در ناحيه مديترانه و شرق اروپا وجود داشته است و در حال حاضر در بيشتر نقاط دنيا كشت مي شود . چغند دو نوع مي باشد يك نوع آن چغندر معمولي است برنگ بنفش تيره و يا قرمز است و نوع ديگر آن چغندر قند است برنگ زرد روشن مي باشد كه بمقدربسيار زياد در نقاط مختلف دنيا براي استفاده از شكر آن شكت مي شود . چغندر خوب آن است كه زياد در خاك نمانده باشد و يا باصطلاح جوان باشد زيرا چغندري كه زياد رسيده باشد سفت مي شود .چغند پير معمولا گردني باريك درد و شيارهايي روي آن بوجود مي آيد . – تركيبات شيميايي: چغند ر بسيار مغذي است و سرشار از مواد معدني و ويتامين ها است . در جدول زير مقدر مواد آن در صد گرم چغندر آمده است .انرژي33 كالري پروتئني 1/2 گرم چربي 0/06 گرم هيداروكربن7/2 گرم كلسيم 11/1 ميلي گرم فسفر 20 ميلي گرم آهن 0/8 ميلي گرم ويتامين آ5000 واحد ويتامين ب 1 0/015 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/025 ميلي گرم ويتامين ب 30/33 ميلي گرمويتامين ث 17/62 ميلي گرم – خواص داروئي: برگ چغندر خواص درماني بسياري دارد .1- بعنوان ملين و رفع يبوست بكار مي رود . 2- تقويت كننده كليه است .3- درمان كننده التهاب مجاري ادرار است . 4- بعنوان مصرف خارجي براي پانسمان زخم و درمان تاول مصرف مي شود. چغندر مخلوط با آب هويج دفع كننده سنگ كيسه صفرا نيز هست .شربت چغندر بهترين نوشابه و تقويت كننده بدن و دافع سموم بدن است . – طرز استفاده: براي درست كردن شربت چغندر با آب ميوه گيري آب سه تا چهار چغندر خام را بگيريد و آنرا با يك ليوان آب معدني گاز در مخلوط كنيد اين شربت بسيار خوشمزه و انرژي زا است . – مضرات : مضرات خاصي گفته نشده است .

سنبل الطيب (علف گربه)

نام علمي : valeriana Officinalis – كليات گياه شناسي سنبل الطيب گياهي است علفي و چن ساله كه ساقه آن بطور عمودي تا ارتفاع دو متر بالا مي رود . اين گياه بصورت وحشي در جنگل هاي كم درخت ، در حاشيه جويبارها و گودال ها در بيشتر مناطق آسيا و ايران مي رويد . سنبل اطيب داراي بويي مطبوع است و گربه بوي اين گياه را از فاصل دور تشخيص داده بطرف آن مي رود و در اطراف آن به جست و خيز مي پدرازد و از بوي آن مست مي شود. گلهاي سنبل الطيب برنگ سفيد يا صورتي و بصورت خوشه اي مي باشد .قسمت مورد استفاده اين گياه ريشه آن است و معمولا از ريشه گياهي كه بيش از سه سال عمر ددر استفاده مي شود .سنبل الطيب پس از خشك شدن برنگ قهوه اي در مي آيد . طعم آن تلخ ولي خوشبو و معطر است . عطر آن پس از خشك شدن بيشتر مي شود . – تركيبات شيميايي:ريشه سنبل الطيب حاوي 1% اسانس است . اين اسانس درريشه تازه بيشتر است و بتدريج كه ريشه خشك مي شود مقدار اسانس آن كاهش يافته ولي بوي آن قوي تر مي شود . اسانس تازه برنگ سبز مايل به زرد است ولي در اثر ماندن غليظ ميشود . آثار دارويي ريشه تازه آن سه برابر خشك شده آن است . سنبل الطيب بايد در حرارت كم خشك شود و در حرارت بالا تمام اثر دارويي آن از بين مي رود . – خواص داروئي:ريشه سنبل الطيب از نظرطب قديم ايران گرم و خشك است خواص مهم آن به شرح زير ميباشد 1) اثر ضد تشنج دارد . 2) در رفع ناراحتي هاي عصبي و هيستري مفيد است . 3) ضد اسپاسم و آرام بخش است . 4) تب بر است .5) در معالجه صرع اثر مفيد دارد . 6) بيخوابي را درمان مي كند . 7) ضد كرم معده و روده است .8) گاز معده را از بين مي برد . 9) ضد هيجان است .10) ميگرن را برطرف مي كند . 11) سرددرهاي ناشي از سيگار كشيدن و مصرف الكل را رفع مي كند . 12) براي برطرف كردن دلهره ف تشويش و نگراني مفيد است . 13) در درمان بيماري ماليخوليا اثر مفيد دارد .14) در برطرف كردن ددر سياتيك موثر است .15) درد معده را برطرف مي كند. 16) سكسكه مداوم را از بين مي برد . 17) تقويت كننده نيروي جنسي است . 18) ترشح ادرار را زياد مي كند . 19) درد سينه را برطرف مي كند . 20) استفراغ را برطرف مي كند . 21) دهان را خوشبو مي كند . 22) در معالجه مرض قند موثر است . 23) گرد سنبل الطيب را روي زخم ها بپاشيد تا التيام يابند . – طرز استفاده: 1)گرد سنبل الطيب : ريشه سنبل الطيب را خرد كرده و در حرارت 40 درجه خشك كنيد . سپس آنرا آسياب كنيد و از الك ريز رد كنيد . اين گرد بعنوان ضد تشنج بكار مي رود . مقدار مصرف آن 5-10 گرم در روز است . 2) مخلوط سنبل الطيب : 4 گرم گرد ريشه سنبل الطيب را با 4 گرم رازيانه و 4 گرم قند سائيده و مخلوط كنيد اين مخلوط را چهار قسمت كرده و در طول روز بفواصل مساوي بخوريد . 3)تنطور والريان : 100 گرم ريشه سنبل الطيب را خرد كرده و در نيم ليتر الكل طبي 60 درجه بريزيد و بگذاريد بماند . هر ورز چند بار انرا بهم بزنيد و پس زا 15 روز آنرا صاف كرده و در شيشه دربست نگهداري كنيد .مقدار مصرف آن 10-30 قطره مي باشد. – مضرات : چون سنبل الطيب براي كليه مضر است بايد آنرا با كتيرا خورد .

گاوزبان

نام علمي : Borage officinalis – كليات گياه شناسي گاو زبان گياهي است علفي و يكساله كه ارتفاع ساقه آن تا 60 سانتيمتر مي رسد ساقه آن شيار دار و خاردار مي باشد . برگهاي اين گياه ساده و پوشيده از تارهاي خشن است . گلهاي آن برنگ آبي ، سفيد ، بنفش و آبي مي باشد .گاو زبان احتمالا از شمال آفريقا بنواحي ديگر راه يافته و امروزه در منطقه مديترانه ، نواحي شمال آفريقا و قسمت هايي از خاورميانه مي رويد . گل ، برگ و سرشاخه هاي گلدار آن بمصرف دارويي مي رسد .- تركيبات شيميايي: گل گاو زبان و برگ هاي آن داراي لعاب فراوان است . اين گياه داراي نيترات پتاسيم ، رزين ها ف مالات كلسيم ، منگنز ، منيزيوم ، اسيد فسفريك و آلانتوئين مي باشد .- خواص داروئي: گاو زبان از نظر طب قديم ايران سرد است 1) گل گاو زبان و برگ هاي تصفيه كننده خون است . 2) آرام كننده اعصاب است .3) عرق آور است . 4) ادرار آور است . 5) كليه ها را تقويت مي كند . 6) سرماخوردگي را برطرف مي كند. 7) براي از بين بردن سرفه از دم كرده گل گاو زبان استفاده كنيد . 8) در درمان برونشيت موثر است .9) بي اختياري دفع ادرار را درمان مي كند . 10) التهاب و ورم كليه را درمان مي كند . 11) در درمان بيماري سرخك و مخملك مفيد است.12) ضماد برگ هاي گاو زبان براي رفع ورم موثر است . 13) برگهاي گاوز بان را بپزيد و مانند اسفناج از آن استفاده كنيد . 14) برگهاي تازه گل گاو زبان داراي مقدر زيادي ويتامين C مي باشد و در بعضي از كشورها آنرا داخل سالاد مي ريزند . – مضرات : گاوزبان بعلت داشتن آلكالوئيد براي زنان حامله و كودكان مضر است .

بابا آدم

نام علمي : Arctium lappa – كليات گياه شناسي بابا آدم كه فيل گوش و آراقيطون نيز ناميده مي شود گياهي است علفي و دوساله ذكه ارتفاع ساقه آن تا 1/5 متر مي رسد . اين گياه بحالت وحشي در دشت ها و نواحي معتدل و مرطوب و سايه در اروپا و آسيا مي رويد . ساقه آن كه شبيه پوست مار است پوشيده از كركهاي خشن و زبر مي باشد . برگهاي آن بسيار بزرگ و پهن بحالت افتاده بر روي ساقه قرار درد . رنگ برگها در قسمت چسبيده به ساقه سبز كم رنگ و هر چه بطرف انتهاي برگ نزديك تر مي شويم تيره تر مي شود . ريشه گياه دراز ف دوكي شكل و مانند هويج بضخامت انگشت دست بوده وداراي مقدر زيادي كربنات پتاسيم و نيترات پتاسيم است . پوست ريشه بابا آدم قهوه لي ، مغز آن سفيد و طعم آن كمي شيرين است ولي بوي تهوع آوري درد .ميوه آن پس از رسيدن بصورت فندقه اي با 3 يا 4 سطح و برنگ زرد حنايي ظاهر مي شود . در انتهاي ميوه تارهاي زرد رنگي وجود دارد كه در موقع عبور گوسفندان و جانوران به پشم هاي آنها مي چسبد و موجب پخش تخم اين گياه به مناطق ديگر مي شود . بابا آدم در بعضي از نقاط ايران بحالت وحشي مي رويد . از ريشه اين گياه استفاده طبي بعمل مي آيد پساز خارج كردن ريشه بابا آدم از خاك آنرا بخوبي شسته و به قطعات كوچك سه سانتيمتري تقسيم كرده و در اثر حرارت خورشيد يا در كوره هاي مخصوصي خشك مي كنند . – تركيبات شيميايي: ريشه بابا آدم داراي ماده اي بنام اينولين Inulin ، روغن فرار ، تانن ، رزين ، قند ، آهن ، كلسيم و ويتامين C مي باشد . دانه بابا آدم داراي روغني است برنگ زرد و طعم تلخ اسيد لينولئيك و اسيد اولئيك است . – خواص داروئي: از نظر طب قديم ايران ريشه بابا آدم سرد و خشك است . 1) بهترين تصفيه كننده خون است و خون را تميز كرده و سموم را از بدن خارج مي كند .2) جوشهاي صورت و كورك را برطرف مي كند . 3) ادرار آور و معرق است . 4) سيستم لنف بدن را تميز مي كند . 5) بيماريهاي پوستي نظير اگزما ، گل مژه و زخم ها را برطرف مي كند . 6) تورم را از بين ميبرد . 7) تقويت كننده بدن است . 8) جوشانده برگهاي بابا آدم را در معالجه سرگيجه و رماتيسم بكار مي برند . 9) براي تنظيم قند خون و معالجه بيماري قند از جوشانده برگهاي بابا آدم بمقدر سه فنجان در روز استفاده كنيد .10) براي معالجه سرخك ، برگهاي بابا آدم را با كمي شكر بجوشانيد و به مريض بدهيد . 11) جوشانده تخم بابا آدم ضد عفوني كننده است . 12) تخم بابا آدم ضد كرم معده و روده است . 13) در ناراحتي هاي ريوي و گلو درد از جوشانده تخم بابا آدم استفاده كنيد . 14) در معالجه ذات الريه بكار مي رود . 15) ريشه بابا آدم در برطرف كردن سرمخوردگي موثر است . 16) تب حاصل از بيماري مخملك را برطرف مي كند. 17) در معالجه يبوست موثر است .18) بعنوان ضد سم در هنگام نيش زدن جانوران سمي استفاده مي شود. 19) براي معالجه كچلي برگ بابا آدم را دم كرده و روي پوست سر بماليد .20) براي معالجه زخم ها و التيام جراحات ، جوشانده برگ بابا آدم را با مقدر مساوي روغن زيتون مخلوط كرده و روي زخم ها و جراحات بماليد . 21) ريشه بابا آدم علاج كم خوني و رنگ پريدگي است زيرا داراي مقدر زيادي آهن است . 22) براي معالجه رماتيسم و آرتروز مفيد است . 23) نقرس را برطرف مي كند . 24) در معالجه بيماريهاي عفوني موثر است . 25) درد سياتيك را آرام مي كند . 26) در برطرف كردن كمر درد موثر است .27) آب آوردن بدن را درمان مي كند . 28) هضم غذا را تسريع مي كند .29) ورم كليه را دفع مي كند . 30) آنهائيكه ميل زيادي بخوردن شيريني و شكر دارند اگر صبح ناشتا از دم كرده اين گياه بنوشيد بزودي اين عادت رفع خواهد شد .31) كسانيكه ميخواهند قهوه را ترك كنند مي توانند ريشه بابا آدم را با مقدر اين مخلوط را حتي مي توان از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها ابتياع كرد.32) كهير را برطرف مي كند.33) ريشه بابا آدم را له كرده و يا بجوشانيد و آنرا روي كورك و يا اگزما بماليد تا آنرا برطرف كند . 34) براي جلوگيري از ريزش مو و تقويت آن جوشانده غليظ ريشه بابا آدم را به سر ماليد . 35) براي برطرف كردن سوزش و درد گزيدگي زنبور با حشرات برگ بابا آدم را له كرده و به محل گزيدگي بماليد .در صورت پيدا نكردن ، گياه بابا آدم مي توانيد تنطور آنرا از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها خريدري كنيد . مقدار مصرف تنطور آن 10-20 قطره و سه بار در روز است . – طرز استفاده: دم كرده ريشه بابا آدم : مقدر 50 گرم ريشه بابا آدم را در يك ليتر آب جوش ريخته و بمدت 20 دقيقه دم كنيد .جوشانده ريشه بابا آدم : مقدر 80 گرم ريشه بابا آدم را در يك ليتر آب جوش ريخته و بگذاريد بمدت 10 دقيقه به آرامي بجوشد . تنطور بابا آدم : اين تنطور را مي توان از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها Store خريدري كنيد . دم كرده ريشه بابا آدم و شيرين بيان : 30 گرم ريشه باباآدم را با مقدر مساوي آن شيرين بيان در يك ليتر آب جوش ريخته و بمدت نيم ساعت دم كنيد . اين دم كرده تصفيه كننده خون است . براي اين منظور از اين دم كرده بمقدر سه فنجان در روز بنوشيد .- مضرات : مضرات خاصي گفته نشده است .

هل

نام علمي : Elettaria cardamomum – كليات گياه شناسي هل گياهي است كه در مناطق حاره و گرم مي رويد . وطن آن هندوستان مي باشد و حدود 80% مصرف هل دنيا از هندوستان صدر مي شود . اين گياه پايا و علفي است كه ريزوم آن ساقه هاي هوائي مانند برگ بهم پيچيده گاهي تا ارتفاع 4 متر خارج مي شود . يك يا دو ساقه گل دهنده از قاعده ساقه هاي هوائي خارج مي شود كه داراي گل هاي كوچك برنگ سفيد يا سبز روشن مي باشد.ميوه هل بيضي شكل ، مانند قلب و برنگ زرد يا سبز روشن بطول 1-2 سانتيمتر است . دانه هاي معطر و مطبوعي برنگ قهو هاي ماي به قرمز در آن وجود دارد كه به مصرف ادويه و خوشبو كردن مشروبات و غذاها مي رسد . – تركيبات شيميايي: هل داراي اسانس فرار و معطري در حدود 4% مي باشد ضمنا اين گياه داراي مواد رزيني و چربي نيز است .- خواص داروئي:هل از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است . 1) چون هل بشكل قلب مي باشد بنابراين تقويت كنده قلب است .2) بادشكن بوده و گاز معده و روده را خارج مي سازد . 3) تقويت كننده بدن است . 4) ادرار آور است . 5) قاعده آور است . 6) مقوي سيستم هضم است .7) باعث هضم غذا مي شود . 8) زخم هاي دهان را برطرف مي كند بدين منظور دم كرده هل را در دهان مزه مزه كنيد . 9) خوشبو كننده دهان است . 10) براي تسكين گوش درد ، گرد هل را در گوش بريزيد. 11) براي برطرف كردن دل بهم خوردگي و تهوع از دم كرده هل استفاده كنيد . 12) اشتها آور است . 13) تب را پائين مي آورد . 14) معالج سرماخوردگي است . 15) براي تسكين درد رماتيسم مفيد است . 16) ترشي معده را برطرف مي كند . 17) ضد مسموميت است. 18)براي رفع بيماريهاي چشم مفيد است . – طرز استفاده: دم كرده : مقدر 30 گرم هل كوبيده را در يك ليتر آب جوش ريخته و بگذاريد بمدت 10 دقيقه دم بكشد سپس صاف كرده و بنوشيد . هل را همچنين مي توان به چايي يا ديگر مشروبات الكلي اضافه كرد . – مضرات : مقدر مصرف زياد هل براي روده ها مضر است . براي رفع اين اشكال آنرا بايد با كتيرا خورد .

هويج

نام علمي : Daucus carota- كليات گياه شناسي هويج گياهي است دو ساله داراي ريشه راست و ساقه بي كرك كه نوع پرورش يافته آن در اكثر نقاط زمين كشت مي شود . قسمت مورد استفاده گياه هويج ريشه ميوه و تخم آن است . – تركيبات شيميايي:هويج داراي 87% آب ، 1/5 مواد ازته ، 0/02 % چربي ، 8% مواد گلوسيدي ، حدود 1/5% سلولز و مقدري ماده رنگي كاروتن (ويتامين A ) و دياستازهاي مختلف و ويتامين هاي A,B,C,D,E مي باشد . – خواص داروئي:در هويج يك نوع آنسولين گياهي وجود دارد كه اثر كم كننده قند خون را درا مي باشد بنابراين اين عقيده قديمي كه هويج براي مبتلايان به بيماير قند خوب نيست كاملا غلط است وبيماران قند مي توانند به مقدر كم از اين گياه استفاده كنند . هويج با داشتن مواد مقوي و ويتامين ها يكي از مهمترين و مفيدترين براي بدن مي باشد . خوردن هويج مقاومت بدن را در مقابل بيماريهاي عفوني بالا مي برد . مصرف هويج در برطرف كردن بيماريهاي آب آوردن انساج بدن ، عدم دفع ادرار تحريك مجاري هضم و تنفسي ، سرفه هاي مقاوم ، آسم اخلاط خوني و دفع كرم اثر معجزه آسائي دارد .* از هويج مي توان در موارد زير استفاده كرد : 1)براي برطرف كردن يبوست يك كيلو هويج را رنده كنيد و در مقدري آب دو ساعت بجوشانيد تا مانند ژله در آيد صبح ناشتا چند قاشق بخوريد 2)سوپ هويج براي كودكان شير خوار كه معده حساس دارند : ابتدا 200 گرم هويج رنده شده را در ديگ بريزيد و روي آن يك ليتر آب اضافه كنيد و بجوشانيد تا كاملا هويج ها لهش ود . سپس آنرا صاف كرده و به نسبت مساوي باشير مخلوط كرده و در شيشه شير بچه ريخته و به او بدهيد 3)تخم هويج را به مقدر يك قاشق غذا خوري در يك ليوان آب جوش ريخته و آنرا بمدت 5 دقيقه دم كنيد . اين دم كرده اثر نيروي دهنده، اشتها آور ف مدر ، زياد كننده شير خانم هاي شير ده و اثر قاعده آور دارد. 4)برگ هويج را با آب بجوشانيدا ين جوشانده را غرغره كنيد براي آبسه مخاط دندان و دهان موثر است بعلاوه مي توان براي رفع ترك و خراش پوست استفاده كرد . 5)هنگاميكه كودك شروع به دندان درآوردن مي كند يك قطعه هويج باريك را براي دندان زدن به او بدهيد . 6)آب هويج را اگر روي صورت بكشيد باعث روشن شدن و جلوه پوست صورت مي شود . 7)اگر بخواهيد لاغر شويد همه روزه با غذا هويج خام بخوريد .8)اگر مي خواهيد چاق شويد بعنوان صبحانه بايد آب هويج بخوريد . 9)هويج ويياز را با هم بجوشانيد و به آن آب ليمو اضافه كنيد داروي موثري براي درمان بيماريهاي عصبي امراض كليوي و همچنين جوان كننده پوست مي باشد . 10)خوردن هويج براي بيماريهاي بواسير موثر است .11)براي خارج كردن سنگ كيسه صفرا هويج اثر معجزه آسا دارد . 12)خوردن هويچ جوشهاي صورت را درمان مي كند . 13)براي تقويت قواي جنسي و تحريك كبد و روده ها هويج داروي موثري است . 14)در فرانسه بيمارستان معروفي وجود دارد كه براي درمان بيماريهاي كبدي فقط از سوپ هويج استفاده مي كنند و دستور تهيه اين سوپ بشرح زير است . حدود 750گرم هويج را رنده كنيد و آنرا در ظرفي كه مقدري آب نمك درد بريزيد سپس بان يك قاشق چايخوري جوش شيرين و يك قشلق سوپخوري كره اضافه كنيد آنرا بجوش آورده و با آتش ملايم بپزيد تا آب بخارشود و هر روز يك بشقاب از آن را ميل كنيد . 15)هويج اعمال روده ها را منظم مي كند و كمبود الياف غذاهاي گوشتي را جبران مي كند بنابراين آنهايي كه گوشت زياد مصرف مي كنند حتما بايد هويج بخورند تا مشكل يبوست نداشته باشند . 16)براي برطرف كردن اسهال بچه ها بهترين دارو سوپ هويج است . براي اين منظور بايد 500 گرم هويج را رنده كرده و آنرا در يك ليتر آب بجوشانيد تا آنكه هويج كاملا پخته و نرم شود سپس آنرا در آسياب برقي ريخته تا آنكه بصورت شربت در آيد بعد بآن آّ اضافه كرده تا آنكه حجم آن يك ليتر شود . براي بچه هايي كه معده حساس دارند سوپ هويج بهترين دارو است بدين ترتيب كه مي توان يك يا دو بار در روز بجاي شير به بچه سوپ هويج داد حتي براي بچه هايي كه كمتر از سه ماه دارند مي توان بطور متناوب سوپ هويج به طفل داد يعني يك وعده شير و يك وعده سوپ هويج و بعد از سه ماهگي اين روش تبديل به يك وعده سوپ و دو وعده شير مي شود . 17) آب هيج در صبح ناشتا مواد سمي را از خون خارج مي كند . 18) اگر آسم يا گرفتگي صدا دريد آب هويج بخوريد .19) خانم هايي كه پوست حساس دارند حتما بايد پوست صورت و رگدن خود را با آّب هويج پاك كنند . 20) دم كرده تخم هويج و يا جويدن تخم هويج گاز معده را خارج كرده و فعاليت روده ها را زياد ميكند – طرز استفاده: هويج را نبايد هيچگاه پوست كند زيرا مواد مغذي و ويتامين هاي خود را از دست مي دهد بلكه بايد آنرا با برس شست و مصرف كرد .- مضرات : البته با تمام خواص زيادي كه هويج دارد مصرف آن بنايد زياده روي كرد ديده شده آنهائيكه هويج زياد مصرف مي كنند رنگ پوست و چشم آنها زرد مي شود كه البته خطري ندارد چون اگر چند روز هويج مصرف نكنند دوباره پوست و چشم به رنگ طبيعي خود برمي گردند ..

فلوس

فلوس: Cassia – كليات گياه شناسيفلوس درختي است به ارتفاع 10-15 متر كه به حالت خودرو در بشتر نقاط گرمسير دنيا مانند آفريقا ، هند و جنوب مي رويد . فلوس در بعضي از نواحي ايران به نام خرنوب هندي و خيار شنبر نيز معروف است . ميوه فلوس يه طول 30 تا 50 سانتيمتر و به قطر 3-2 سانتيمتر است . اگر فلوس درقسمت طول آن شكافته شود تيغه هاي متعدد در آن ديده مي شود كه فلوس را به خانه هاي متعدد گاهي تا 100 خانه تقسيم مي كند . در داخل اين خانه ها مايع چسبنده تيره رنگي وجود دارد كه عسل خيار شنبر ناميده مي شود . طعم اين مايع كمي شيرين ولي نامطبوع است . براي استفاده از فلو غلاف آنرا كمي روي آتش گرم مي كنند تا عسل خارج شود . معمولا اين عسل با روغن بادام مخلوط شده و به عنوان مسهل استفاده مي شود البته مي توان مغز فلوس را با قند يا شكر مخلوط كرده و در درجه حرارت معتدلي پخت كه به آن فلوس پخته مي گويند . – تركيبات شيميايي: مغز فلوس داراي اكسي آنتراكينون ، مواد قندي صمغ ، اسانس و مواد روغني است . خاصيت مسهلي فلوس مربوط به چند ماده شيميايي است كه از مشتقات آنتراكينون مي باشد . صور دارويي فلوس جوشانده فلوس : 10 گرم عسل فلوس را با يك ليتر آب جوش مخلوط كرده و آنرا صاف مي كنند و به مريض مي دهند . اين جوشانده مسهل خوبي است . مقدر عسل فلوس را مي تواندر مورد يبوستهاي سخت تا 60 گرم ني افزايش داد . البته براي بهتر كردن طعم آن مي توان مقدري شربت گيلاس يا انجير به آن اضافه كرد . مرباي فلوس :5 گرم عسل فلوس را با همان مقدر آب مقطر مخلوط كرده و سپس مقدر 125 گرم قند كوبيده را به آن اضافه كنيد بعد آنرا حرارت دهيد تا به آرامي آب آن بخار شود و وزن آن به 100 گرم برسد و غليظ شود . اين مربا نيز مسهل بسيار خوبي است مقدر مصرف آن 50-100 گرم در روز است . – خواص داروئي: فلوس از نظر طب قديم ايران كمي گرم و تر است .1) يكي از بهترين داروها براي رفع يبوست مي باشد زيرا مصرف آن عوارضي ندارد بنبراين حتي براي زنان حامله و اطفال مناسب نيست .2) براي درد مفاصل و نقرس فلوس را به موضع درد بماليد . 3) براي كليه ها مفيد است مخصوصا آنهايي كه كليه شان سنگ ساز است درصورت استفاده از آن مبتلا به سنگ كليه نمي شوند . 4) جوشانده پوست درخت فلوس اسهال خوني را رفع مي كند .5) نرم كننده سينه است . 6) براي باز كردن گرفتگي روده و دل پيچه ، فلوس را مخلو ط با ريشه ختمي بكار بريد . 7) براي معالجه ديفتير ، فلوس را با آبّ گشنيز مخلوط كرده و به بيمار بدهيد تا غرغره كند . – مضرات :فلوس براي معده مضر است چون به روده ها مي چسبد و ايجاد دل درد و ناراحتي هاي روده مي كند بنابراين بهتر است با مصطكي و انيسون روغن بادام خورده شود .

بابونه

نام علمي : Chamaemelum nobile – كليات گياه شناسيبابونه گياهي است دائمي و كوچك بارتفاع تقريبا 30 سانتيمتر داراي بوئي معطر كه در چمنزارها و اراضي شني مي رويد . ساقه آن برنگ سبز مايل به سفيد ، برگهاي آن كوچك متناوب و داراي بريدگيهاي باريك و نامنظم و پوشيده از كرك است . گلهاي آن مجتمع در يك طبق كه بطور منفدر در انتهاي ساقه گل دهنده در تابستان ظاهر مي شود . در هر طبق گلهاي سفيد در اطراف و گلهاي زرد در قسمت وسط قرار دارند . – تركيبات شيميايي: گلهاي بابونه داراي اسانس روغني آنته مين ( Anthemine) تانن ، فيتوسترول و همچنين ماده اي تلخ بنام اسيد آنته ميك Anthemique Acid مي باشد . – خواص داروئي: بابونه از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است و از تقويت كننده هاي تلخ بحساب مي آيد . جالينوس حكيم آنرا براي درمان تب و لرزهاي نوبه اي بكار مي برد . 1) يكي از مهمترين خواص بابونه درمان زخم معده و ورم معده است و اين گياه به آساني اين مرض را درمان مي كند و آنهائيكه سالهاست با اين مرض دست بگريبان هستند و از قرص هاي مختلف گران قيمت نظير Lozac و Zantac و غيره استفاده مي كنند مي توانند با استفاده از بابونه خرج داروي خود را پس انداز كنند و همچنين سلامتي خود را بازيابند .براي درمان زخم معده يك ليوان چاي غليظ بابونه درست كنيد (4 قاشق چايخوري بابونه در يك ليوان آبجوش و يا چهار تا چاي كيسه اي بابونه در يك قاشق ليوان آب جوش ) و صبح ناشتا هستيد اين ليوان چاي را بنوشيد و سپس در رختخواب به پشت دراز بكشيد و بعد از چهار دقيقه بخوابيد و البته بعد از يكربع ساعت مي توانيد صبحانه خود را ميل كنيد . اين عمل را بمدت دو هفته ادامه دهيد تا زخم و ورم معده بكلي شفا يابد. 2) بابونه اعصاب و قواي جنسي را تقويت ميكند . 3) بابونه مقوي مغز است . 4)بابونه ادرار آور و قاعده آور است . 5)اين گياه ترشح شير را در مادران شير ده افزايش مي دهد . 6)درمان كننده سردرد و ميگرن است . 7)استفاده از بابونه سنگ مثانه را خرد و دفع مي كند . 8)اگر كسي قطره قطره ادرار مي كند به او چاي بابونه دهيد تا درمان شود . 9)بابونه درمان كننده كمي ترشحات عادت ماهيانه است . 10)براي درمان چشم درد ، بابونه را در سركه ريخته و بخور دهيد . 11)براي تسكين دردهاي عضلاني چاي بابونه بنوشيد .12)جويدن بابونه براي التيام زخم هاي درمان مفيد است .13)خوردن 5 گرم ريشه بابونه با سركه رقيق محرك نيروي جنسي است ( ريشه بابونه گرم تر و خشك تر از گل بابونه است ) 14)بابونه تب بر و تسكين دهنده درد است . 15)بابونه تقويت كننده معده است . 16)براي تسكين درد در هنگام دندان درآوردن بچه ها ، به آنها چاي بابونه بدهيد .17)براي رفع بيخوابي و داشتن يك خواب آرام و راحت ، كافي است ده دقيقه قبل از اينكه به رختخواب برويد يك فنجان چاي بابونه بنوشيد . 18)بابونه درمان كننده بي اشتهايي است . 19)بابونه براي رفع ورم روده موثر است . 20)چاي بابونه درمان كننده كم خوني است . 21)از بابونه براي رفع كرم معده و روده استفاده كنيد . 22)بابونه تسكين دهنده دردهاي عادت ماهيانه است . 23)بابونه براي رفع زردي مفيد است . 24)حمام بابونه اثر نيرو دهنده درد . براي اين منظور چند قطره اسانس بابونه را در وان حمام ريخته مدت يكربع ساعت در آن دراز بكشيد .25)براي تسكين درد ، چند قطره اسانس بابونه را با يك قاشق روغن بادام مخلوطكرده و روي محل هاي دردناك بماليد درد را تخفيف مي دهد . 26)اسانس بابونه مخلوط با روغن بادام براي رفع ناراحتي هاي پوستي نظير اگزما ، كهير و خارش مفيد است . 27)براي رفع گوش درد و سنگيني گوش ، يك قطره روغن بابونه را در گوش بچكانيد .28)اسانس بابونه چون اثر قي آور درد در مورد مسموميت هاي غذايي مصرف مي شود . 29)روغن بابونه را براي از بين بردن كمردرد ، درد مفاصل و نقرس روي محل درد بماليد . 30)با چاي بابونه اگر موهاي بلوند را بشوئيد آنها را روشن تر و شفاف تر مي كند . 31)آنهائيكه يائسه شده اند بهتر است همه روزه چاي بابونه بنوشند زيرا اختلالات يائسگي را برطرف مي كند . 32)بابونه ضد آلرژي است .- طرز استفاده: اسانس بابونه : حدود 0/8 تا 1 درصد اسانس در اين گياه وجود دارد كه بوسيله تقطير با بخار آب بدست مي آيد . رنگ اين اسانس آبي روشن است ولي در اثر كهنه شدن برنگ زرد مايل به قهوه اي در مي آيد . بوي اين اسانس بسيار قوي و طعم آن معطر و سوزانده است . اسانس بابونه در عطر سازي و براي معطر كردن غذاها بكار مي رود . چاي بابونه با دم كرده بابونه : براي درست كردن چاي بابونه يك قاشق چايخوري گياه بابونه خشك را در يك فنجان آب جوش ريخته و بمدت 5 دقيقه بگذاريد دم بكشد .روغن بابونه با روغن زيتون : گل خشك بابونه را با برابر وزنش روغن زيتون مخلوط كرده و روي آتش ملايم بگذاريدتا دم بكشد ( نبايد بجوشد ) و گاه گاه آنرا هم بزنيد . سپس آنرا از روي آتش برداريد و بگذاريد تا مدت 24 ساعت بحال خود بماند . سپس آنرا از صافي با فشار در كرده و در شيشه اي دربست نگهدري كنيد ( براي نفخ شكم و قولنج آنرا روي شكم بماليد )روغن بابونه : براي تهيه روغن بابونه مقدري از گل خشك بابونه را با چهار برابر وزن آن روغن كنجد مخلوط كرده و سپس باندازه دو برابر گل بابونه بآن آب اضافه كنيد . آنرا روي چراغ گذاشته و بگذاريد بجوشد تا اينكه آب آن بكلي تبخير شود و فقط روغن باقي بماند البته بايد دقت كرد كه روغن نسوزد . – مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

نخود

نام علمي : Cicer arietinum – كليات گياه شناسي نخود گياهي است يكساله و از خانواده حبوبات كه بلندي بوته آن به حدود 30 سانتيمتر مي رسد . ساقه اين گياهپ وشيده از تارهاي غده اي است . برگهاي آن مركب از 13 تا 17 برگچه كوچك و دندانه دار مي باشد . گلهاي آن سفيد رنگ مايل به قرمز يا آبي بطورتك تك بر روي ساقه قرار درد . ميوه آن بصورت نيام و غلاف آن كوچك متورم و نوك تيز بطول 2 تا 3 سانتيمتر است كه در آن يك دانه نخود به رنگ نخودي يا سياه قرار درد . نخود يكي از حبوبات مغذي و انرژي زا وپر مصرف است .- تركيبات شيميايي:در صد گرم نخود مواد زير موجود است : آب10 گرم پروتئين 20 گرم نشاسته155 گرم كلسيم 150 ميلي گرم فسفر35 ميلي گرم آهن 7 ميلي گرمسديم25 ميلي گرم پتاسيم 780 ميلي گرمويتامين آ 50 واحدويتامين ب 1 0/3 واحد ويتامين ب 2 0/15واحد ويتامين ب 3 2 ميلي گرم مواد روغني 5 گرم نخود همچنين داراي مقدر بسيار كمي ارسنيك ، اسيد اگزاليك ، اسيد استيك و اسيد ماليك و املاح كميابي نظير بر ، ليتيوم و مس است . ضمنا داراي موادي مانند لسيتين ، گالاكتان ، ساكاروز دكستروز و سلولز در نخود وجود دارد – خواص داروئي:نخود بعلت درا بودن اسد هاي آمينه مختلف ويتامينها و مواد معدني غذاي بسيار خوبي است . نخود از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است و با همه خواص بيشماري كه درد نفاخ و دير هضم مي باشد و نبايد در خوردن آن افراط كرد .1) نخود كمي ملين است . 2) نخود اثر ادرار آور و قاعده آور دارد . 3) نخود كرم كش است . 4) براي برطرف كردن درد سينه وريه باي نخود را با كمي نمك پخت و آب ژله مانند آنرا خورد . 5) روغن نخود براي تقويت مو موثر است شب ها آن را به سر بماليد و صبح مو را بشوئيد . 6) روغن نخود را اگر به سر بماليد سردرد را شفا مي دهد . 7) روغن نخود را بر روي دنداني كه درد مي كند بماليد درد را برطرف خواهد كرد .8) روغن نخود را اگر به زيرشكم بماليد براي تقويت نيروي جنسي موثر است . 9) افراد گرم مزاج بايد نخود را با سكنجبين بخورند تا از نفخ شكم جلوگيري كند . 10) نخود را مي توان براي دفع رسوبات دري و درمان زردي بكار برد . 11) نخود درمان كننده قولنج هاي كليوي است .12) نخود را بصورت در داروريد و روي رخم هاي چركين بگذاريد آنها را باز كرده و اليتام مي دهد . 13) يكي از غذاهاي مغذي كه سرشار از پروتيئن هاي گياهي ، ويتامين ها و مواد معدني است هموس مي باشد كه در كشورهاي عربي جزو غذاهاي اصلي آنهاست .گياه خواران هموس را جانشين گوشت مي كنند اين غذا از نخود پخته و كره كنجد كه تاهيني ناميده مي شود درست مي شود . – طرز استفاده:طرز تهيه هموس بقرار زير استحدود 300گرم نخود را كاملا بپزيد كه نرم شود و تقريبا آب آن تمام شود . آب دو ليمو ترش را بگيريد و با نخود پخته داخل مخلوط كن برقي بريزد كه كاملا له شود . سپس مقدر 100 گرم كره كنجد و يك چهارم سير له شده و جعفري و نمك و مقدري هم روغن زيتون بآن اضافه كرده و همه را بهم بزيند تا كاملامخلوط شود . هموس را مي توانيد بصورت سرد براي ساندويج استفاده كنيد . هموس حتي چاشت خوبي براي بچه هاست كه به مدرسه مي روند . – مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

دارچين

نام علمي : Cinnamomum zelanicum – كليات گياه شناسي دارچين از قديم الايام در دنيا بكار ميرفته است در مصر حتي قبل از ساختمان اهرام ثلاثه مصر براي درمان امراض مختلفه مصرف مي شده است .اسم دارچين Cinnamon از كلمه عربي Kinnamon مشتق شده و در كتاب مقدس به آن اشاره شده است و در مراسم مذهي يهوديان بكار مي رفته است . دارچين پوست درختي است كه تا 10 متر ريشه مي كند برگ اين درخت سبز سير و داراي گلهاي برنگ سفيد مي باشد . پوست اين درخت را كنده و معمولا پوارد مي كنند و در غذا يا بعنوان چاي از آن استفاده مي كنند . – خواص داروئي:دارچين رمز جواني است و مصرف روزانه آن انسان را سلامت جوان نگه مي دارد . دارچين براي زياد شدن و بازيافتن نيروي جنسي نيز بكار مي رود كليه را گرم مي كند و ضعف كمر و پاها راازبين مي برد و كم خوني را درمان مي كند .دارچين بهترين دارو براي دردهاي عضلاني است و جديدا در آمريكاي شمالي و كانادا كرم هايي ببازار آمده كه داراي دارچين است و براي رفع درد بكار مي رود .حتما تا بحال متوجه شده ايد كه بعد زا خوردن يك دونات دارچين در همه چيز را زيبا مي بينيد و چقدر آرام هستيد . اين خاصيت دارچين است زيرا دارچين اثر آرام كنده وشاد كننده دارد و از بسياري از داروهاي آرام بخش بهتر است . و در حقيقت مي توان گفت دارچين واليوم گياهي است زيرا در دارچين ماده اي است بنام Cinnamodehyde كه روي حيوانات و انسان اثر آرام بخش دارد . اثر مهم ديگر دارچين پائين آوردن تب مي باشد و حتي امروزه دارچين را بصورت قرص و كپسول درآورده اندكه بعنوان تب بر بكار مي رود . شما مي توانيد بآساني با نشويدن يك فنجان چاي دارچين تب را بسرعت پائين بياوريد. دارچين رگها را باز مي كند و اثر خوبي در گردش خون دارد . دارچين خاصيت عجيب ديگري درد و آن قوي كردن مصونيت بدن در مقابل امراض است و حتي مي توان گفت كه اثر پني سيلين و آنتي بيوتيك را به مقدر زيادي دارا است . اگر حس كرديد كه ضعيف شده ايد و ممكن است مريض شويد چاي درجين را فراموش نكنيد و حتي اگر سرما خورده ايد يا ضعف شديد دريد چاي دارچين بهترين دارو است . يكي از دانشمندان انگليسي در كتابي كه قرن نهم تاليف نمود ادعا كرد كه دارچين معده را تميز و آرام و قوي مي كند . بنابراين اگر ناراحتي معده دريد حتما از دارچين استفاده كنيد دارچين با اين همه خواص طعم بسيار خوبي دارد . حتي اگر چاي معمولي مي نوشيد آنرابا يك قطعه پوست دارچين بهم بزنيد كه طعم آنرا بهتر كند . بي دليل نيست كه در گذشته سلماني ها كه در حقيقت دكترهاي طب قديم بودند به مشتريهاي خود چاي دارچين مي دادند . – مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

ميخك

نام علمي : caryophillium aromaticus – كليات گياه شناسي درخت ميخك بومي جزائر اندونزي و اقيانوسيه است و بعلت زيبايي خاصي كه درد امروز در بيشتر نقاط دينا بعنوان درخت زينتي پرورش داده مي شود . البته در مناطق سردسير اين گياه در گلخانه و گرم خانه نگهدري مي شود .در قديم الايام ميخك ادويه اي گران قيمت بوده كه تنها پادشاهان و ثروتمندان مكي توانستند از آن استفاده كنند . ميخك درختي است كوچك و مخروطي شكل كه برگهاي آن هيچ وقت زرد نمي شود ودر تمام طول سال سبز است . ارتفاع اين درخت تا 10 متر مي رسد . برگهاي آن نوك تيز و بيضوي و دم برگهاي آن قرمز رنگ است و به درخت زيبايي مخصوصي مي دهد . گلهاي ميخك كوچك و مجتمع بصورت خوش هايي شامل 10 تا 25 گل مي باشد . وجه تسميه اين درخت بدين دليل است كه غنچه هاي خشك شده آن كه كوچك و بطول يك سانتي متر است بشكل ميخ كوچك مي باشد .- تركيبات شيميايي:غنچه هاي درخت ميخك پس از باز شدن يعني قبل از اينكه رنگ خاكستري و ارغواني آن تبديل به قرمز شود بايد چيده و خشك نمود . ميخك كه بعنوان ادويه و دارو بكار مي رود پودر اين غنچه ها مي باشد . ميخك داراي 16 درصد و ساقه هاي درخت در حدود 5 درصد و برگهاي آن داراي 2 درصد اسانس روغني مي باشد كه از تقطير اين قسمت ها بدست مي آيد . اسانس ميخك داراي بوئي قوي وطعمي سوزاننده مي باشد .اين اساسن سفيد رنگ بوده كه اگر در مجاورت هوا قرار گيرد رنگ آت تيره و غليظ مي شود . اسانس ميخك داراي اوژنول كاربو فيلين ، الكل بنزيليك ، بنزوات دو متيل ، فورفوول و اتيلن مي باشد . اوژنول كه ماده اصلي ميخك مي باشد آرام كننده و ضد عفوني كننده است و از آن در دندانپزشكي براي آرام كردن درد دندان استفاده مي شود . – خواص داروئي:ميخك يعني خشك شده غنچه درخت ميخك از دو هزار سال پيش بعوان ادويه بكار مي رفته است . ميخك از نظر طب قديم ايران خيلي گرم و خشك است و داراي خواص بسياري است . 1) براي رفع دندان درد و گوش درد يك قطرع از اسانس ميخك و يا روغن آنرا روي دندان بماليد و يا در گوش بچكانيد . 2) ميخك تقويت كننده مغز مي باشد و كسانيكه حافظه ضعيف دارند بايد از دم كرده ميخك استفاده كنند. 3) ميخك از سرطان جلوگيري كرده و حتي درمان كننده سرطان مي باشد . 4) براي رفع سردرد مفيد است . 5) در برطرف كردن فلج و لقوه موثر است . 6) ضعف اعصاب را درمان مي كند . 7) براي رفع تنگي نفس مفيد است . 8) كسانيكه مبتلا به بيماري وسواس هستند براي درمان آن بايد ميخك بخورند . 9) مقوي معده و جهاز هاضمه است .10) كبد و كليه را تقويت مي كند .11) سكسكه را برطرف مي كند . 12) براي تقويت نيروي جنسي سرد مزاجان مفيد است بدين منظور بايد 2 گرم از پودر ميخك را با شير مخلوط كرده و هر روز بمدت يك هفته از آن استفاده كرد .13) كسانيكه قطره قطره ادرار مي كنند براي درمان آن بايد چاي ميخك بنوشند .14) ميخك اشتها آور است .15) بدن را تقويت مي كند . 16) براي ترميم قرنيه چشم و برطرف كردن لكه در چشم ، مي توان چند قطره از محلول آبي ميخك در چشم بچكانيد .17) ميخك تب بر است . 18) ميخك كرم كش است و داروهاي كرم كش داراي ميخك مي باشند . 19) براي گردش خون و قلب مفيد است .20) اسهال و دل درد را تقويت مي كند . 21) براي درمان كمردرد ، چاي ميخك و يا دو قطره اسانس ميخك را با آب گرم و يا چائي مخلوط كرده و بنوشيد . 22) نوشيدن يك فنجان چاي ميخك بعد از غذا گاز و درد معده را از بين مي برد . 23) استفاده از ميخك گرفتگي عضله را از بين مي برد . – طرز استفاده:براي تهيه چايي يا دم كرده ميخك مقدر 10 گرم ميخك را با يك ليتر آب جوش مخلوط كرده و بمدت 5 دققيه دم كنيد . – مضرات :همانوطر كه گفته شد ميخك بسيار گرم است و بنابراين براي گرم مزاجان مناسب نيست و ممكن است باعث ناراحتي كليه و روده ها شود اينگونه افراد بايد ميخك را با صمغ عربي مخلوط كرده و بخورند .

نارگيل

نام علمي : Cocos nucifera- كليات گياه شناسي نارگيل در حدود سه هزار سال پيش در جنوب آسيا كشت مي شده است . در حال حاضر درخت نارگيل در تمام مناطق استوائي وجود دارد . مردم اقيانس آرام نارگيل را بعنوان يك غذاي اصلي مصرف مي كنند و از تمام قسمت هاي اين درخت استفاده مي برند . ضرب المثلي در اين مناطق وجود دارد كه مي گويد هر كس كه درخت نارگيل مي كارد براي خودش و براي بچه هايش لباس ظرف نوشابه غذا و خانه درست مي كند . نارگيل معمولا از هندوراس ، پاناما و جمهوري دومينيكين به كانادا وارد مي شود .مقدر بسيار كمي نارگيل در فلوريدا توليد مي شود كه به مصرف داخلي مي رسد . نارگيل درختي است كه بطور قائم بالا مي رود . ارتفاع آن به 30 متر و قطر تنه آن تا يك متر مي رسد . برگهاي آن دراز و بطول 4 تا 5 متر و مركب از چند برگچه باريك و دراز است. طول برگچه ها حدود يك متر مي باشد رنگ ها سبز روشن است . ميوه نارگيل مانند خوشه ، شامل چندين نارگيل با اندازه هاي مختلف است .ميوه نارگيل كروي شكل است كه قسمت خارجي آن ضخيم و سفت و متشكل از الياف نباتي و داخل آن نيز صاف و سخت مي باشد . در قاعده نارگيل سه سوراخ ديده مي شود كه چشم هاي نارگيل ناميده مي شود . براي استفاده از مايع داخل نارگيل كه شير نارگيل ناميده مي شود اين سوراخها را بايد با جسم نوك تيزي باز كرد و مايع دارون آنرا بيرون آورد . سپس با چكش آنرا بشكنيد و ا گوشت داخل آن استفاده كنيد . البته مي توانيد بعد از بيرون كشيدن شير ، نارگيل را در داخل فر در درجه حرارت 350 درجه فارنهايت بمدت نيمساعت قرار دهيد تا نارگيل خود را بشكند . درخت نارگيل در هر سال حدود پنجاه عد نارگيل مي دهد . نارگيل هنگاميكه نارس است مقدر يبشتري شير دردولي بتدريج ميوه مي رسد مقدرشير آن كمتر مي شود . براي خريد نارگيل هميشه ميوه اي را انتخاب كنيد كه سنگين باشد ضمنا آنرا تكان دهيد كه صداي شير داخل آنرا بشنوئيد زيرا نارگيل اگر بدون شير باشد حتما كهنه است و يا اينكه شيرش بيرون آمده و هوا كشيده و خراب شده است . – تركيبات شيميايي: گوشت نارگيل داراي آنزيم هاي مختلف مانند انورتين ، اكسيداز و كاتالاز مي باشد . در شير نارگيل اسيد هاي آمينه مختلفي مانند هيستدين ، آرژينين ليزين ف تايروزين تريپتوفان ، پرولين لوسين و آلانين موجود است .در صد گرم گوشت تازه نارگيل مواد زير موجود استانرژي 350 كالري آب 50 كالري پروتئين 3/5 گرم چربي 35 گرممواد نشاسته اي 9 گرم كلسيم 12 ميلي گرمپتاسيم250 ميلي گرم سديم 25 ميلي گرمفسفر 95 ميلي گرم آهن1/8 ميلي گرمويتامين ب 1 0/05 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/02 ميلي گرم ويتامين ب 3 0/5 ميلي گرمويتامين ث 3/2 ميلي گرم همانطور كه گفته شد به مايعي كه در داخل نارگيل وجود دارد شير نارگيل گفته مي شود . ولي بايد اضافه كرد كه با له كردن و چرخ كردن گوشت سفيد نارگيل نيز شيري بدست مي آيد كه بان شير نارگيل گفته مي شود . و در اكثر مورد منظور از شير نترگيل شير است كه از گوش نارگيل گرفته مي شود . شير نارگيل يك غذاي كامل است كه مي توان آن را با شير مدر مقايسه كرد آب 65 گرمپروتئين3/2 گرمچربي 25 گرممواد نشاسته اي 5 گرم كلسيم 16 ميلي گرم فسفر100 ميلي گرم آهن 1/5 ميلي گرم ويتامين ب 1 0/03 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/01 ميلي گرم ويتامين ب 3 0/8 ميلي گرم ويتامين ث2 ميلي گرم – خواص داروئي:گوشت سفيد نارگيل از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است و شير نارگيل كمي گرم و مرطوب است 1) نارگيل بدليل داشتن چربي زياد و مواد مغذي چاق كننده است .2) حرارت داخلي بدن را افزايش مي دهد . 3) براي خوشبو كردن دهان مفيد است . 4) ضعف كبد را درمان مي كند . 5) براي برطرف كردن بواسير مفيد است .6) ادرار را زياد مي كند . 7) درد مثانه را رفع مي كند.8) زخم هاي بدن را مداوا مي كند . 9) كرم معده و روده ، مخصوصا ركم كدو را از بين مي برد . 10) براي تقويت دستگاه هاضمه مفيد است . 11) ريشه درخت نارگيل ضد تب و ادرار آور است . 12) ريشه درخت نارگيل براي ناراحتي هاي كبدي مانند يرقان مفيد است .13) دم كرده ريشه درخت نارگيل براي معالجه اسهال خوني مفيد است . 14) براي دفع سنگ كليه شير نارگيل را با برگ سنا مخلوط كرده و بنوشيد . – خواص شير نارگيل1- شير نارگيل هم ملين و هم ضد اسهال است2- براي رفع اسهال خوني مفيد است 3- براي برطرف كردن آب آوردگي بدن از شير نارگيل استفاده كنيد 4- شير نارگيل ضد سم است 5- براي پائين آرودن تب مفيد است6- براي معالجه بيماريهاي پوستي مفيد است – خواص روغن گوشت نارگيل روغن نارگيل از تقطير گوشت سفيد نارگيل بدست مي آيد . 1- براي معالجه بيماريهاي پوستي بكار مي رود 2- حافظه و هو ش را تقويت مي كند 3- درد مثانه را رفع مي كند 4- كرم كدو و ركمهاي ديگر روده را دفع مي كند 5- در درمان كمر درد موثر است6- معالج بواسير است 7- محرك نيروي جنسي است – مضرات :نارگيل دير هضم است و در بدن خلط توليد مي كند بنابراين بهتر است با شكر خورده شود .چون نارگيل گرم است ممكن است در گرم مزاجان اشكالاتي توليد كند از اين نظر اينگونه افراد بايد آنرا با ميوه هاي ترش ، ليمو و يا هندوانه بخورند . خوردن آن براي سردمزاجان و سالمندان بسيار مفيد است و اشكالي توليد نمي كند .

قهوه

نام علمي : Coffea arabica- كليات گياه شناسي قهوه درختي است كه ارتفاع آن تا هشت متر ميرسد داراي ساقه اي استوانه اي شكل و برگهاي نوك تيز ، متقابل ، بيضوي و هميشه سبز مي باشد . گلهاي قهوه برنگ سفيد و بطور رگوهي در كنار برگها ظاهر مي شود . ميوه آن كه به نام قهوه معروف است بشكل تخم مرغي و برنگ سبز بوده كه تدريجا زرد و سپس قرمز مي شود . بهترين نوع قهوه ، قهوه عربي است كه بحالت خودرو در حبشه سودان و مناطق استوائي آفريقا وجود دارد ولي اكنون كشت آندر برزيل ، ونزوئلا ، جزائر آنتيل و ديگر مناطق آمريكاي جنوبي مرسوم است . – تركيبات شيميايي:در بازار دو نوع قهوه وجود دارد كه بنام قهوه سبز (خام ) و قهوه بو داده معروف است و از نظر تركيب شيميايي با هم متفاوتند . در صد گرم قهوه مواد زيرموجود است آب 10 گرم چربي8 گرممواد قندي 7 گرم سلولز15 گرم كافئين 1/5 گرم البته مقدر كافئين نسبت به نوع آن مختلف است و بين 0/7 درصد تا 1/5 درصد تغيير مي كند . هر فنجان قهوه معمولا داراي 80 ميلي گرم كافئين مي باشد . البته در قهوه بغير از كافئين ، آلكالوئيدهاي ديگري مانند آدنين ، گزانتين هايپوگزانتين و گوانين وجود دارد . قهوه اي كه به مصرف نوشيدن ميرسد قهوه بو داده است زيرا قهوه سبز را نميتوان مصرف كرد . قهوه پس از بودادن عطري مطبوع پيدا مي كند وبرنگ قهو ه اي در مي آيد و تغييرات شيميايي بسياري در آن بوجود مي آيد . قهوه بو داده را بايد در ظروف در بسته نگاهدري كرد زيرا تدريجا رطوبت خود را از دست داده و اكسيذمي شود و بوي مطبوع آن از بين مي رود . چون قهوه براي مبتلايان به بيماري قلبي و عصبي ضرر درد بنابراين براي اينگونه افراد قهوه بدون كافئين كه بنام Decafinated Coffee معروف است ودر بازار كرده اند كه ضرر آن بيش از قهوه معمولي است زيرا براي رگفتن كافئين از حلال هاي شيميايي نظير دي كلرواتيلن ، تري كلور اتيلن و كلرور اتيلن استفاده مي كنند كه مقدري از آن در قهوه مي ماند و اين مواد سمي و سرطان زا هستند . – خواص داروئي:قهوه از نظرطب قديم ايران سرد و خشك است و چون جزء دسته آلكالوئيدها مي باشد بنابراين بايد در مصرف آن احتياط كرده و فقط آنرا بعنوان دارو مصرف كدن كسانيكه به آن معتاد هستند بايد سعي در ترك آن داشته باشند . 1) قهوه محرك است و هضم را آسان مي كند 2) تب بر است مخصوصا تب هاي نوبه اي را برطرف مي كند 3) به بدن نيروي كاذب مي دهد 4) سردرد را برطرف مي كند5) مسموميت هاي نشاي از مصرف الكل زياد را درمان مي كند 6) براي برطرف كردن يرقان مفيد است7) ادرار آور است 8) در درمان سرفه اي كه با بلغم همراه باشد موثر است 9) دردهاي عصبي را درمان مي كند 10)در درمان سياه سرفه مفيد است 11) ضد عفوني كننده است12) گرد قهوه براي سوختگي ها مفيد است13) قهوه ضد افسردگي است 14) مقاومت ورزشكاران رازياد مي كند15) برونشها را باز مي كند براي مبتلايان به بيماري آسم مفيد است 16) براي برطرف كردن تب يونجه مفيد است 17) از كرم خوردگي دندان جلوگيري مي كند- مضرات : 1 – قهوه فشار خون را بالا مي برد و آنهائي كه فشار خونشان بالاست بايد از نوشيدن قهوه خودداري كنند . 2 – باعث تحريك و ضعيف شدن قلب مي شود 3 – باعث بيماري قلبي مي شود . تجربه ثابت كرده است كسانيكه قهوه مي نشوند احتمال بيماري قلبي در آنها سه برابر كساني است كه قهوه نمي خورند . 4 – كلسترول خون را افزايش مي دهد . 5 – زنان باردار به هيچ وجه نبايد قهوه مصرف كننذ زيرا باعث عوارض خطرناك براي كودك مي شود 6 – خوردن قهوه در خانم ها ممكن است باعث كيست در سينه شود 7 – ايجاد سردرد مي كند 8 – قهوه بيخوابي مي آورد 9 – ممكن است باعث حركات غير دري عضلاني شود 10 – ايجاد ناراحتي هاي روده اي و معده اي مي كند 11 – لرزش و رعشه مي آورد 12 – سوء هاضمه مي آورد 13 – دربرخي مصرف زياد توليد اسهال مي كند 14 – باعث تضعيف قواي جنسي مي شود .

گشنيز

نام علمي : Coriangrum sativum – كليات گياه شناسي گشنيز گياه بومي جنوب اروپا و مناطق مديترانه است . در بيشتر نقاط ايران نيز مي رويد . از زمانهاي قديم وجود داشته و حتي مورد مصرف مصري ها بوده است . بقراط اين گياه را مي شناخته و براي درمان بيماريهاي مختلف از آن استفاده مي كرده است . در قرون وسطي ضعف جنسي را با گشنيز درمان مي كردند . گشنيز گياهي است علفي و يكساله ، برنگ سبز كه ارتفاع آن تا 80 سانتيمتر نيز مي رسد . برگهاي آن به دو شكل ظاهر مي شود آنهائي كه در قاعده ساقه وجود دارد بشكل دندانه دار و ديگري در طول ساقه كه باريك و نخي شكل مي باشند . قسمت مورد استفاده گياه ساقه و برگ و ميوه آن است . ميوه گشنيز گرد و برنگ زرد مي باشد . بوي تازه آن مطبوع نبوده و تقريبا بد بو است ولي بر اثر خشك شدن اين بو از بين رفته و خوشبو مي شود . حتي نام لاتين گشنيز از لغت يوناني Korio مشتق شده كه به معني بد بو است . – تركيبات شيميايي:در يكصد گرم گشنيز مواد زير وجود دارد آب 7/5 گرممواد چرب 15 گرم سلولز 38 گرم اسانس 1 گرم اسيد اگزاليك 12 ميلي گرم كلسيم170 ميلي گرم ويتامين آ 200 واحد ويتامين ث 50 ميلي گرم مواد چرب گشنيز مركب از اسيد اولئيك ، اسيد پالمتيك ، اسيد لينولئيك و اسيد پتروسه لينيك است . در برگهاي خشك گشنيز مقدر زيادي ويتامين A,C يافت مي شود . – – – خواص داروئي:- خواص طبي گشنيز گشنيز و تخم گشنيز از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است . خواص تخم گشنيز بقرا ر زير است 1) تخم گشنيز را پودر كرده و با نسبت مساوي با شكر و يا عسل مخلوط كنيد براي تقويت بدن بسيار مفيد است 2) معده را تقويت مي كند 3) خوردن تخم گشنيز با غذا به هضم غذا كمك مي كند 4) ادرار آور است 5) قاعده آور است 6) كرم هاي معده و روده را از بين مي برد 7) براي برطرف كردن تب تيفوئيد مفيد است 8) خاصيت ضد باكتري درد و بيماريهاي عفوني روده را برطرف مي كند 9) تب هاي نوبه اي را از بين مي برد 10) براي نرم كردن سينه از جوشانده تخم گشنيز استفاده كنيد11) جوشانده تخم گشنيز خواب آور است12) زكام را برطرف مي كند 13) تخم گشنيز شير را در مادران شير ده زياد مي كند 14) براي تسكين درد دندان تخم گشنيز بجويد 15) تقويت كننده قلب است16)جوشانده تخم گشنيز يا خوردن تخم گشنيز بوداده اسهال خوني را برطرف مي كند – خواص برگ وساقه گشنيز 1) گشنيز خواب آور است 2) مسكن و آرام كننده است 3) مسموميت هاي حاصله از مواد پروتئيني را برطرف مي كند4) با غذا گشنيز بخوريد تا از ترش شدن غذا جلوگيري كند5) تشنگي را برطرف مي كند 6) طحال را تميز و تقويت مي كند 7) براي فتق مفيد است 8) براي برطرف كردن بوب بد دهان سوپ گشنيز بخوريد 9) دل درد را برطرف مي كند- – – طرز استفاده: – فرمول برطرف كردن بواسيرحدود 10 گرم تخم گشنيز را در ماهي تابه ريخته و بو بدهيد تا رنگ آن قهو ه اي شود سپس آنرا پودر كنيد و با سركه و يا شراب مخلوط كرده و چند روز آنرا بنوشيد تا بواسير از بين برود- براي برطرف كردن دندان درد حدود 10 گرم تخم شگنيز را در چهار ليتر آب ريخته و بگذاريدبجوشد تا حجم آن به يك ليتر برسد آنرا كمي سرد كنيد و در دهان مزه مزه كنيد تا درد دندان برطرف شود – براي شستن دهان و دندان يك قاشق چايخوري پودر تخم گشنيز را در يك ليوان آب جوش ريخته و بمدت 5 دقيقه دم كنيد سپس آنرا براي شستن دهان دندان و گلو غرغره كنيد – مضرات :گشنيز اگر باندازه بكار رود هيج گونه ضرري ندارد ولي مصرف زياد از حد آن توليد مستي توام با خستگي شديد مي كند و گاهي به خوابي عميق و گنگي و بي حسي منجر مي شود . تخم گشنيز را مي توانيد از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا ايراني و يا چيني خريدري كنيد . چيني ها گشنيز را جعفري چيني Chinese Parsley مي نامند .

ذرت

نام علمي : Zea mays – كليات گياه شناسي ذرت كه بفارسي بلال نيز ناميده مي شود گياهي است يكساله و يك پايه داراي ساقه اي راست كه ارتفاع آن تا چهارمتر مي رسد.ذرت گياه بومي آمريكاي مركزي و مكزيك است و از آنجا به نقاط ديگر دنيا راه يافته است . برگهاي ذرت متناوب و دراز مي باشد . گلهاي نر ذرت بصورت خوشه اي بوده كه مركب از سنبل هاي قرمز روشن مي باشد . گلهاي ماده آن از 2تا 4 گل تشكيل شده در كنار برگ هاي ذرت قرار دارد . غشايي كه روي بلال را مي پوشاند سبز رنگ و مانند برگ مي باشد . دانه هاي كروي شكل ذرت در اطراف محور مركزي بلال قرار گرفته اند . اين دانه ها برنگ زرد يا قهو ه اي مي باشند . – تركيبات شيميايي: رنگ زرد ذرت مربوط به موادي به نام زئين Zeine و زيازانتين Zeaxanthine مي باشد . در صد گرم دانه ذرت خام مواد زير موجود است :انرژي 350 كالريآب 13 گرم پروتئين 9 گرم چربي4 گرممواد نشاسته اي 72 گرم كلسيم 22 ميلي گرم سديم 1 ميلي گرم پتاسيم 285 ميلي گرم فسفر 265 ميلي گرم آهن 2 ميلي گرم ويتامين آ490 واحدويتامين ب 1 0/4 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/12 ميلي گرم ويتامين ب 3 2/2 ميلي گرم ارسنيك 30 ميلي گرمكاكل ذرت داراي مواد معدني مختلف و املاح پتاسيم و كلسيم مي باشد . در صد گرم كاكل ذرت مواد زير موجود است :گوگرد2/8 ميلي گرم كلر 3/6 ميلي گرم فسفر5/2 ميلي گرم سيليسيم 4 گرمآهن 0/06 ميلي گرم كلسيم 1/7 ميلي گرم منيزيم 1/4 ميلي گرم سديم 0/2 ميلي گرم پتاسيم 26/5 ميلي گرمهمانطور كه در جدول بالا مشاهده مي شود كاكل ذرت داراي مقدر زيادي پتاسيم است وبعلت وجود اين ماده معدني است كه كاكل ذرت ادرار آور است . – – – خواص داروئي:- خواص درماني ذرت ذرت داراي ارزش غذايي فراواني است در آن بعلت نداشتن گلوتن (ماده چسب گندم) قابليت تهيه نان را ندارد . بنابراين براي تهيه نان ذرت در آنرا با در ساير غلات مخلوط مي كنند .ذرت از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است ” 1) پماد ذرت خشك كننده زخم ها مي باشد . 2) ذرت غذاي خوبي براي پيشگيري سرطان است.3) استفاده مداوم از ذرت از كرم خوردگي دندان جلوگيري مي كند .4) روغن ذرت كلسترول خون را پائين مي آرود . 5) روغن ذرت براي درمان اگزما و بيماريهاي پوستي مفيد است. – خواص درماني كاكل ذرتكاكل ذرت را قبل از رسيدن كامل ميوه يعني قبل از پژمدره شدن مي چينند و بسرعت خشك مي كنند . كاكل ذرت بعد از خشك شدن رنگ قهوه اي پيدا مي كند .براي درست كردن دم كرده كاكل ذرت مقدر 30 گرم از آنرا در يك ليتر آب جوش ريخته و به مدت پنج دقيقه دم مي كنند . 1- دم كرده كاكل ذرت ادرار آور است و آرام كننده دستگاه ادراري است . 2- درد و ناراحتي هاي دستگاه ادراري را تسكين مي دهد . 3- سنگ مثانه التهاب ورم مثانه و درد مثانه را از بين مي برد . 4- كاكل ذرت بطور كلي دستگاه ادراري را تميز مي كند . بغير از كاكل ذرت از برگ و ريشه و ساقه بلال نيز استفاده طبي بعمل مي آيد . 1) جوشانده ساقه وسط بلال خونريزي از بيني را بند مي آرود. 2) براي دفع سنگ مثانه از جوشانده برگهاي بلال استفاده كنيد . 3) جوشانده ريشه ذرت براي سوزش مجاري ادراري مفيد است . 4) جوشانده وسط بلال درد شكم و معده را از بين مي برد . 5) در قديم براي معالجه سوزاك از جوشانده ساقه بلال استفاده مي كردند . – مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

خيار

نام علمي : Cucumis sativus – كليات گياه شناسي خيار گياه بومي هندوستان است و از آنجا به نقاط ديگر جهان راه يافته است . حدود بيست قرن قبل از ميلاد مسيح مصريان قديم از آن استفاده مي كرده اند . ايالت فلوريدا مهمترين توليد كننده خيار در آمريكا است و حدود يك سو م خيار كل آمريكا را توليد مي كند .خيار گياهي است علفي و يكساله داراي ساقه خزنده وپ وشيده از خارهاي نازك و خشن است . برگهاي آن بزرگ و داراي زاويه و دندانه دار است . گلهاي آن زرد رنگ كه به دو صورت نر و ماده روي يك پايه قرار دارند ميوه آن سبز رنگ و بسته به نوع و نژادهاي مختلف ممكن است كوچك و يا دراز باشد . – تركيبات شيميايي:خيار داراي ساپونين و آنزيم هاي مختلفي مانند پروتئولي تيك و غيره و ويتامين ها و مواد معدني مختلف مي باشد . در صد گرم خيار مواد زير موجود است . انرژي8 كالري آب 95 گرم پروتئين 0/6 گرم مواد چربي 0/1 گرم مواد نشاسته اي 2/5 گرم فسفر30 ميلي گرم آهن 0/2 ميلي گرم كلسيم 25 ميلي گرم پتاسيم 160 ميلي گرمويتامين آ 250 واحد سديم6 ميلي گرمويتامين ب 10/03 ميلي گرمويتامين ب 20/04 ميلي گرمويتامين ب 3 0/2 ميلي گرم ويتامين ث7 ميلي گرم – خواص داروئي:خيار از نظر طب قديم ايران سرد و تر است و خنك كننده بدن مي باشد و به هضم غذا كمك مي كند . 1) خيار حل كننده اورات و اسيد اوريك است بنابراين مرض نقرس را درمان مي كند . 2) خيار ادرار آور است . 3) خيار خون را تصفيه مي كند.4) سوپ خيار حبس البول را از بين مي برد .5) عصاره برگهاي له شده خيار ايجاد تهوع مي كند بنابراين در مسموميت ها و اختلالات دستگاه جهاز هاضمه مصرف مي شود .6) خيار عطش را تسكين مي دهد . 7) خيار ملين است . 8) خيار را حلقه حلقه كرده و روي پوست صورت بگذاريد چين و چروكهاي صورت را از بين يم برد و صورت را جوان مي كند.9) اگر پوست شما چرب است خيار را با آب مقطر بپزيد و با اين آب صورت خود را شستشو دهيد 10) اگر مي خواهيد هميشه لطافت پوست خود را حفظ كنيد همه روزه از لوسيون زير استفاده كنيد : يك خيار معمولي را با دو ليون آب بجوشانيد تا حجم آن يك ليوان شود سپس آنرا صاف كنيد و بگذاريد سرد شود بعد 50 گرم بادام خام و پوست كنده را آسياب كرده و با اين آب مخلوط كنيد و بهم بزنيد و با پارچه صاف كنيد و به محلول صاف شده 250 گرم الكل سفيد و يك گرم اسانس گل سرخ اضافه كنيد و كاملا هم بزنيد هر روز از اين لوسيون طبيعي به صورت خود بزنيد تا پوست شما هميشه جوان بماند . – مضرات :اشخاصي كه ناراحتي معده دارند نبايد در مصرف خيار زياده روي كنند زيرا ممكن است باعث اختلال در دستگاه هضم گردد .خيار نفاخ است چون سريعا در معده فاسد مي شود هميشه بايد آنرا قبل از غذا خورد كه به هضم غذا كمك كند . كسانيكه نمي توانند خيار را خوب هضم كنند بايد آنرا با نمك بخورند .

زيره سبز (كرابيه)

نام علمي : Cuminum cyminum – كليات گياه شناسي زيره گياهي است يكساله كوچك و علفي كه ارتفاع آن 60 سانتيمتر است ريشه آن دراز و باريك برنگ سفيد ، ساقه آن راست و برگهايش به شكل نوار باريك و نخي شكل و برنگ سبز مي باشد .گلهاي زيره سفيد يا صورتي بصورت چتري در انتهاي ساقه ظاهر مي شود . اين گياه بطور وحشي در مناطق مديترانه مي رويد . زيره برنگهاي زرد تيره ، سبز و خاكستري وجود دارد . در گويش محلي طبس به آن كرابيه مي گويند. – تركيبات شيميايي:زيره داراي تانن ، روغن زرين و اسانس است . اسانس زيره را از تقطير ميوه له شده تحت اثر بخار آب بدست مي آورند . اين اسانس مايعي است بيرنگ كه در اثر ماندن ابتدا برنگ زرد و سپس قهو ه اي رنگ مي شود . بوي زيره مربوط به آلدئيدي بنام كومينول است . مقدر كومينول در زيره بسته به محل كشت آن بين 30 تا 50 درصد است .- خواص داروئي:1) قابض و خشك كننده است 2) ضد تشنج است 3) براي برطرف كردن بيماري صرع مفيد است4) در دفع گاز معده موثر است 5) قاعده آور است 6) عرق آور است 7)براي رفع برونشيت از دم كرده زيره استفاده كنيد8) براي برطرف كردن سوءهاضمه مفيد است9) ترشحات زنانگي را برطرف مي كند 10) براي تحريك اشتها زيره سبزه را با سركه و آب مخلوط كرده و قبل از غذا بخوريد 11) براي برطرف كردن قطره قطره ادرار كردن زيره را تفت داده و سرخ كنيد سپس با آب بخوريد . 12) براي رفع نفخ روده و معده مي توانيد دم كرده زيره را تنقيه كنيد13) براي التيام زخم چشم ، دانه هاي له شده زيره سبز را در آب برنج خام خيس كرده و سپس مايع بدست آمده را قطره قطره روي زخم چشم بريزيد.14) هنگاميكه اطفال شير خوار دل درد دارند و نفخ در شكم شان پيچيده چند قطره اسانس زيره را با روغن بادام مخلوط كرده و با آن شكم آنها را ماساژ دهيد . 15) و بالاخره زيره را در غذاهايي كه نفاخ هستند مخصوصا حبوبات استفاده كنيد . – طرز استفاده: دم كرده زيره : مقدر 5 گرم زيره را در يك ليتر آب جوش ريخته و بمدت 10 دقيقه دم كنيد . مخلوط با عسل : گرد زيره را به مقدر يك گرم عسل مخلوط كرده و استفاده كنيد . اسانس زيره : اين اسانس را مي توانيد از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها خريدري كنيد . مقدر مصرف آن 2 قطره در يك ليوان آب نيم گرم مي باشد.- مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

قاصدك

نام علمي : Taraxacum officinale- كليات گياه شناسي گل قاصدك كه بنام هاي هند بابري ، خبر آرو و كاسني بري نيز معروف است گياهي است علفي و دائمي كه ساقه آن بارتفاع 40 سانتي متر مي رسد .اين گياه داراي رشه اي است برنگ قهو ه اي مايل به زرد كه پر از شيرابه سفيد رنگي مي باشد . در انتهاي ساقه گل آن قرار دارد . برگهاي گل قاصدك سبز رنگ و بريدگيهاي مثلث شكل و نوك تيزردد و بر روي سطح زمين مي باشد .گل قاصدك در وسط چمن ، حاشيه شوره زار ، كنار جاده ها و اراضي باير و بطور كلي در همه جا مي رويد و شايد دليل آن اين است كه طبيعت مي خواهد به انسان بگويد كه درهر نقطه اي زندگي مي كند احتياح به اين گياه دريد و هنگاميكه آنرا با وسائل مكانيكي و شيميايي از بين مي بريد دوباره بعد از چندي سر از خاك بيرون مي آورد . گل قاصدك در حدود 15 نوع مختلف دارد .زنبور عسل اين گياه را بسيار دوست درد و شهد زيادي از آن بدست مي آرود . برگهاي جوان گل قاصدك را معمولا به سالاد مي خورند و چون خيلي تلخ است بايد آنرا با ترشي يا آبليمو مصرف كرد . از قسمت هاي مختلف گياه مانند ريشه ، برگ وشيرابه آن در طب استفاده مي شود . – تركيبات شيميايي:تلخي برگ هاي اين گياه مربوط به يك ماده متبلور تلخ بنام تاراكسين است ضمنا اين گياه داراي ساپونين ، قندهاي مختلف و اسيد هاي چرب است . اين گياه بالاترين حد ويتامين آ را در بين گياهان درا ست و همچنين داراي مقدار زيادي پتاسيم است .در صد گرم برگ گياه گل قاصدك مواد زير موجود است آب 85 گرم پروتئين 2/7 گرم مواد چرب 0/7 گرم نشاسته 10 گرمكلسيم185 ميلي گرم فسفر 65 ميلي گرم آهن3 ميلي گرم سديم 75 ميلي گرم پتاسيم 400ميلي گرم ويتامين آ 14000 واحد ويتامين ب 10/2 ميلي گرم ويتامين ب20/25 ميلي گرم ويتامين ب 31/2 ميلي گرم ويتامين ث 45 ميلي گرم- خواص داروئي:اين گياه از نظرطب قديم ايران سرد و خشك است و از قديم الايام براي درمان بيماريهاي كبدي بكار مي رفته است . 1) قابض و مقوي معده است 2) خوردن آن خونريزي از سينه را متوقف مي كند 3) قاعده آور است4) براي ازدياد شير نافع است و خانم هاي شير ده بايد مقدري از آنرا با سالاد بخورند 5) خنك كننده و معرق است6) ترشح صفرا را زياد مي كند 7) خون را تصفيه مي كند 8) از عصاره آن شياف درست مي كنند كه براي رفع ورم هاي داخل آلت تناسلي خانم ها و رحم مفيد است 9) خوردن آب اين گياه مخلوط با روغن زيتون براي رفع مسموميت مفيد است 10) ضماد ريشه آن را در محل نيش عقرب يا زنبور و يا مار مي گذارند كه بسيار مفيد است11) اوره را رفع مي كند 12) كلسترول خون را كاهش مي دهد 13) درمان كننده اگزما و بيماريهاي پوستي است 14)درمان كننده كم خوني است 15) رماتيسم و نقرس را درمان مي كند 16) براي درمان نارسايي اعمال كبد و تميز كردن كبد از مخلوط زير استفاده كنيد شيره ريشه گل قاصد100 گرم الكل 90 درجه 18 گرم گليسيرين15 گرم آب 17 گرم مواد گفته شده را با يكديگر مخلوط كنيد و به مقدر يك قاشق سوپخوري سه بار در روز مصرف نمائيد.17) دم كرده اين گياه را نيز براي تميز كردن كبد بكار مي برند . مقدار مصرف آن يك فنجان سه يا چها بار در روز است – طرز استفاده: براي تهيه اين دم كرده بايد 50 گرم گياه خشك شده را در يك ليتر آبجوش ريخته و به مدت 5 دقيقه بگذاريد بماند و سپس آنرا صاف كرده و استفاده كنيد .- مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

خرما

نام علمي : Phoenix dactylitera – كليات گياه شناسي خرما ميوه اي بسيار قديمي است و نام آن در كتاب مقدس 42 بار تكرار شده است . اين ميوه پرخاصيت براي مردم شكورهاي راوپايي و آمريكايي تا حدي ناآشنا است و آنرا فقط در كيك و شيريني مصرف مي كنند ولي در خاورميانه و مخصوصا در كشورهاي عربي بعنوان يك غذاي اصلي بكار مي رود .يهوديان معتقدند درخت خرما در فلسطين و يا اسرائيل امروزي بفراواني وجود داشته است بطوريكه در ناحيه بين درياي گاليله و درياي مدره جنگل بزرگي از درخت خرما بوده است . مسلمانان معتقدند كه حضرت محمد (ص) اين درخت را خلق كرده اند . در ديانت مسيح ، برگ درخت خرما سنبل و نشانه شهادت و روح شهدائي است كه در راه ديانت حضرت مسيح جان باخته اند .- تركيبات شيميايي:خرما داراي 25 درصد ساكاروز ، 50درصد گلوكز ، و مواد آلبومينوئيدي ، پكتين و آب مي باشد . بعلاوه داراي ويتامينهاي مختلف منجمله ويتامين A,B,C,E و مقدري املاح معدني مي باشد . – خواص داروئي:درخت خرما خواص بيشماري درد و مي توان گفت كه از تمام قسمتهاي اين درخت مي توان استفاده كرد و يك ضرب المثل عربي مي گويد كه خواص درخت خرما باندازه روزهاي سال است. از برگ و شاخه درخت خرما سبد و فرش تهيه مي كنند . از هسته آن نان و از ميوه خرما شراب و عسل . همانطور كه مي دانيم خرما تنها ميوه ايست كه در صحرا وجود دارد و طبيعت اين درخت را به مردم صحرا داده است كه تمام احتياجات خود را از آنر فع مي كنند . مردم صحرا هسته درخت خرما را در كرده و از آن نان مي پزند يا در اين هسته را بو داده و از آن بعنوان قهوه استفاده مي كنند زيرا دم كرده آن بسيار مطبوع است و يا حتي اين در را در آب براي چند روز خيس كرده و بعنوان غذاي مقوي به شترهاي خود مي دهند و معتقدند كه اين غذا از گندم و جو مقوي تر است .اعراب از قديم اعتقاد داشتند كه خرما انرژي خورشيد را گرفته و در خود ذخيره مي كنند و اين انرژي با خوردن خرما به بدن آنها منتقل مي شود . اعراب از خرماي كال نيز استفاده مي كنند و معتقدند كه اثرات درماني بسياري درد من جمله خرماي سبز تقويت كننده اعمال جنسي و انرژي زا يم باشد . حتي هسته خرماي سبز را نيز در كرده و پمادي از آن تهيه مي كنند كه براي زخمهاي آلات تناسلي بكار يم رود .اثر ديگر معجزه آساي هسته خرما از بين بردن تورم پلك هاي چشم است براي اين منظور پمادي از در هسته خرما درست كرده و آنرا روي چشم مي گذارند اين پماد براي رشد مژه هاي چشم نيز بهترين دارو است .زندگي پرمشغله و ناراحتي هاي رواني كه ميل جنسي را در بعضي از اشخاص از بين مي برد بهترين علاجش خوردن مداو م خرما است كه ميل جنسي را باين اشخاص باز مي گرداند . در زمانهاي قديم همواره خرما را براي قدرت و انرژي بكار مي برده اند و هنوز بهترين ميوه براي بازيافتن انرژي و قدرت جواني است . گلهاي درخت خرما نيز خاصيت دارويي دارند . طعم گلهاي درخت خرما تلخ است و اثر مسهلي دارد . – مضرات :مواظب باشيد در خوردن آن افراط نكنيد زيرا داراي قند زيادي است . در اين صورت آنهايي كه لوزالمعده حساس دارند و يا آنهايي كه بيماري قند در خانواده آنها وجود دارد بايد كمتر از اين ميوه استفاده كنند

شويد

نام علمي : Aniethum graveolens – كليات گياه شناسي شويد گياهي است يكساله يا دوساله كه گاهي ارتفاع آن به يك متر نيز ميرسد . ريشه آن راست و مخروطي شكل و سفيد است . اين گياه در اكثر نقاط دنا منجمله قسمتهاي جنوب اروپا مصر آمريكا و چين پرورش داده مي شود . ميوه شويد بيضوي مسطح وب طول 4 ميليمتر و عرض 3 ميليمتر است . رنگ آن قهوه اي روشن و در سطح آن برجستگيهايي برنگ زرد و در كناره هاي آن لبه بال مانندي به رنگ زرد روشن ديده مي شود . – تركيبات شيميايي: تخم شويد داراي 3درصد روغن مي باشد . – خواص داروئي:تخم شويد اثرات درماني زيادي درد منجمله بعنوان ضد تشنج ضد درد، نفخ شكم ، ادرار آورو راي تقويت معده بكار مي رود . براي كسانيكه اشتهاي زيادي به غذا ندارند و لاغر هستند تخم شود بهترين دارو است زيرا اشتها را زياد كرده معده را تقويت مي كند و انرژي به بدن مي دهد . تخم شويد را مي توان براي ناراحتي معده ، بي خوابي و ضد گاز معده بكار برد . خانمهاي شير ده كهش ير آنها كم است بايد حتما روي چند بار دم كرده تخم شويد يا در تخم شود بخورند و در غذاي خود مصرف كنند بطور معجزه آسائي شير آنها زياد خواهد شد . طب گياهي ايران خواص زيادي را براي شودقائل است مثلا در مورد درد شديد و ورم معده از دم كرده شويد استفاده مي كردند كه اثر تسكين فوري دارد .از شويد براي دل درد در حيوانات نيز استفاده مي شود ودام درن قديم بخوبي به اين موضوع واقف بودند . مثلا براي گوسفند و بز كافي است كه مقدر 30 گرم تخم شويد به آنها داد كه نفخ و دل درد را ساكت كنند . در مورد بيماراني كه مبتلا به استفراغ شديد هستند و هيچ غذايي حتي آب را نمي توانند در معده خود نگاهدارند بهترين درمان شود است . اين نوع بيماران بايد دم كرده شود را آهسته آهسته بنوشند . در چين حتي شود را براي كمردردهايي كه بعلت انقباض عضلاني باشد بكار مي برند .يك نسخه قديمي چيني براي باد فتق نيز از تخم شويد استفاده مي كنند – طرز استفاده: براي باد فتق كه از تخم شويد استفاده مي كنند دستور آن باين صورت است كه بايد حدود 40 گرم تخم شويد را بودهيد تا كاملا قهو ه اي شود سپس آنرا كاملا آسياب كنيد تا بصورت پودر دارايد و بعدا آنرا با سركه سيب مخلوط كرده و ميل كنيد . – مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

بادمجان

نام علمي : Solanum Melongena- كليات گياه شناسي اين گياه كه بعربي بادنجان ناميده مي شود گياهي است يكساله و داراي ساقه نسبتا ضخيم و پوشيده از كرك .ارتفاع ساقه آن تا 70 سانتيمتر مي رسد . برگهاي آن بيضي شكل با نوك باريك و گلهاي آن بنفش رنگ است . ميوه اين گياه دراز و باريك و يا گرد ، برنگهاي بنفش ، سياه ، زرد و سفيد ديده مي شود . بادمجان متعلق به خانواده سيب زميني است از زمانهاي بسيار قديم در هند كشت مي شده است و از آنجا به نقاط ديگر جهان راه يافته است . چين از قرن نهم هجري شروع به كشت و زرع آن كرد . تجار انگليسي اين گياه را در قرن هفدهم ميلادي از گينه ودر انگلستان كردند و آنرا بنام كدوي گينه اي ميناميدند . بادمجان در تمام مدت سال وجود دارد و در آمريكا ، ايالات فلوريدا ، تگزاس ، لويزيانا و نيوجرسي بيشتر محصول بدمجان آمريكا را كشت مي كنند . – تركيبات شيميايي:همانطور كه در جدول زير ديده مي شود بادمجان داراي ويتامين هاي A.B.C و مواد معدني زيادي است .در صد گرم بادمجان مواد زير موجود است انرژي 30 كالري آب 92 گرم پروتئين1/3 گرم چربي 0/2 گرمنشاسته 4/6 گرمكلسيم 12 ميلي گرم فسفر15 ميلي گرم گوگرد 15 ميلي گرم منيزيم 12ميلي گرمپتاسيم 220ميلي گرم آهن 0/7 ميلي گرم سديم 3 ميلي گرم منگنز 0/2 ميلي گرمروي0/3 ميلي گرممس 0/1 ميلي گرميد 0/002 ميلي گرم بتاكاروتن 0/05 واحد بين المللي ويتامين ب 1 0/05 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/05 ميلي گرم ويتامين ب 30/7 ميلي گرم ويتامين ث 5 ميلي گرم- خواص داروئي:از نظر طب قديم بادمجان گرم و خيلي خشك است . بادمجان بر خلاف آنچه كه عوام اعتقاد دارند كه بي بو و خاصيت است داراي خواص زيادي است . مهمترين خاصيت آن كم كالري بودن آن است كه غذاي بسيار خوبي براي كساني است كه مي خواهند وزن كم كنند زيرا داراي ويتامين و مواد معدني نيز مي باشد . 1) بادمجان را حتما بايد بحالت كاملا رسيده مصرف كرد زيرا خام آن طعم تلخ درد و در آنهائي كه آسم و برونشيت دارند باعث تحريك اين بيماريها مي شود. 2) بادمجان اثر نرم كننده دارد .3) بادمجان بعلت درا بودن آهن در رفع كم خوني داروي موثري است . 4) بادمجان را مي توان براي از بين بردن ورم و التهاب روي عضو ملتهب گذاشت .5) دانه بادمجان ايجاد يبوست مي كند . 6) ريشه بادمجان و شاخه هاي خشك شده و برگهاي آن اثر بند آورنده خون را دراست و قابض بوده و مي توان در آن براي درمان احتلام بانه و انواع خونريزيها استفاده كرد. 7) بادمجان پادزهر خوبي براي مسموميت هاي حاصل از خوردن قارچ سمي است . 8)خوردن بادمجان گرفتگي رگها را باز مي كند و شخص را از خطر سكته قلبي محفوظ مي دارد . 9) بادمجان برطرف كننده يبوست است . 10) برگها و پوست سياه بادمجان را اگر بجوشانند اين جوشانده درمان اسهال خوني است . 11) جوشانده ريشه بادمجان درمان بيماري آسم است. 12) بادمجان مقوي معده است . 13) آب زردرنگي كه در موقع نمك زدن و گذاشتن بادمجان از آن خارج مي شود براي خشك كردن عرق دست و پا بهترين دارو است و اشخاصي كه دست و پايشان مرتب عرق مي كند بايد دست و پاي خود را با آن چند بار در روز بشويند تا از شر اين مرض آسوده شوند. 14) اگر بادمجان را بسوزانند و خاكستر آن را با سركه خمير كنند و به زگيل بمالند زگيل كنده خواهد شد . 15) از بادمجان مي توان به عنوان مسكن براي تسكين در استخوان شكسته و ضرب خورده استفاده كرد بدين طريق كه بايد بادمجان را در فر بگذاريد كه نيم پز شود و سپس آب آنرا با فشار بگيريد و بعد بمقدر نصف اين مقدر آب به آن شكر قهوه اي اضافه كنيد آنرا هم بزنيد و بنوشيد . 16) با تحقيقاتي كه جديدا روي موشهاي آزمايشگاهي انجام شده نتيجه گرفته اند كه بادمجان داراي يك ماده ضد تشنج است كه در درمان بيماري صرع اثر بسيار خوبي درد . بنابراين اشخاصي كه تشنج دارند و يا مبتلا به اين بيماري مي باشند بهتر است كه از بادمجان استفاده كنند. – طرز استفاده: بادمجان داراي آلكالوئيدي بنام سولانين Solanine مي باشد كه ممكن است در معده هاي ضعيف ايجاد آلرژي و مسموميت كند . بنابراين براي طبخ بادمجان بايد ابتدا اين ماده را از بادمجان خارج كرد و بهترين طرز پخت است كه خانم هاي ايراني درست مي كنند . يعني بادمجان را بايد پوست كند و سپس ورقه ورقه نمود و لابه لاي آنرا نمك پاشيد تا آب آن كه زرد رنگ و محتوي سولانين است خارج شود ، سپس آنرا فشار داده و پخت . البته بهترين طريقه پخت بادمجان آب پز كردن و يا پختن در فر است زيرا سرخ شده آن سنگين شده و براي معده هاي ضعيف مناسب نيست .- مضرات :بادمجان با همه خواصي كه گفته شد نبايد مورد استفاده اشخاصيكه بواسير و يا درد چشم دارند قرار گيرد زيرا بيماري آنها را تشديد مي كند . اينگونه اشخاص اگر مي خواهند بادمجان بخورند بهتر است آنرابا گوشت و روغن و يا سركه بپزند و بخورند .

آقطي سياه ( انگو كولي )

نام علمي : Sambucus nigra – كليات گياه شناسي آقطي سياه كه در همدان انگور كولي ناميده مي شود از زمانهاي قديم مورد مصرف مردم بوده و از آن براي رفع امراض مختلف مانند دفع بلغم و صفرا استفاده مي كرده اند . آقطي سياه كه خمان كبير نيز ناميده مي شود درختچه اي است كه ارتفاع آن در نواحي مساعد به 10 متر مي رسد . اين درختچه معمولا در كنار جاده ها و حاشيه جنگل ها و در نواحي مرطوب و سايه در مي رويد .برگ آهاي آن سبز رنگ ، بيضوي ، دندانه دار ، بيدره و مركب از 5-7 برگچه مي باشد اگر برگها شكسته و مالش داده شود بوي بدي از آن متصاعد مي شود . گلهاي آن سفيد و خوشه اي است كه در اواخر بهار ظاهر مي شود . ميوه آقطي سياه گوشتي ، ريز مانند انگور و برنگ آبي سير مي باشد .قسمت مورد استفاده اين درختچه گل ، برگ و پوست داخلي ساقه آن است . آقطي سياه در ايران در نواحي آذربايجان و همدان مي رويد .- تركيبات شيميايي:پوست اين درختچه و برگ آن دراي موادي مانند ساو بوسين Sambucine سامبو نيگرين Sambunigerine ، كولين ، سيكوتين Cicutine و مقدر كمي نيترات پتاسيم مي باشد . در گلهاي آن الدرين Elderine و مقدر كمي اسانس وجود دارد . ميوه آقطي سياه دراي كريزان تمين Chrysanthemin ، مواد قندي ، اسانس ، صمغ ، اسيد والزيانيك و اسيد استيك مي باشد . – خواص داروئي:آقطي سياه از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است . پوست ثانوي ( داخلي ) ساقه و ريشه آن از نظر طبي موثرترين قسمت هاي اين گياه است . 1- در درمان رماتسم و درد مفاصل موثر است . 2- ادرار آور است .3- ملين و ضد يبوست مي باشد و بهترين دارو براي رفع يبوست در افراد سالخورده و كساني است كه انقباضات روده بزرگ در آنها ضعيف شده است . 4- دم كرده برگهاي خشك شده آن در رفع اسهال موثر است . 5-براي برطرف كردن درد و التيام بواسير ، برگهاي تازه اين گياه را له كرده و يا اينكه از آن پماد تهيه كنيد و روي بواسير دردناك بگذاريد . 6- درمان كننده استسقاء يم باشد و آب اضافي را از بدن و از بين انساج خارج مي سازد . 7- براي از بين بردن خارش بدن ، پوست ساقه آنرا در روغن بجوشانيد و سپس آنرا صاف كرده و بگذاريد سرد شود . اين روغن را روي قسمت هايي كه خارش درد بزنيد . 8- براي جوشخوردن استخوان و مداواي شكستگي استخوان ، از دم كرده ريشه اين درختچه استفاده كنيد . 9- دم كرده گلهاي خشك شده آقطي سياه درمان كننده گريپ ، سرما خوردگي ، بيمارياي دستگاه تنفسي و نقرس مي باشد . 10- جوشانده گلهاي خشك شده اين گياه براي معالجه برونشيت و ذات الجنب مفيد است . 11- بخور گلهاي آقطي سياه براي درمان بيمارياي سل مفيد بوده و اخلاط چسبناك را از گلو خارج مي سازد .12- بيماريهاي كليه و مجاري ادرار را درمان مي كند . 13- سنگ كليه را خارج مي سازد . 14- شيرمادران شيدره را زيادمي كند . 15- در درمان بيماريهاي صرع مفيد است . 16- جوشانده گلهاي خشك شده آقطي سياه را بصورت كمپرس روي زخم هاي اگزما بگذاريد اثر مطلوب خواهد داشت .17- خوردن يموه آقطي سياه ماليده آن به سر باعث سياه شدن مو و تقويت مو مي شود . 18- جوشانده گلهاي آقطي سياه را روي سوختگي ها بگذاريد و كمپرس كنيد كه اثر شفابخش دارد . 19- براي از بين بردن ورم چشم مي توان چشم را با جوشانده گلهاي اين گياه شستشو داد . 20- جوشانده برك اين درخت آفت درختان و سبزيجات را از بين مي برد . 21- اگر پوست حساس دريد براي شستن صورت يا پاك مدرن آرايش از دم كرده آقطي سياه استفاده كنيد . 22- براي شادابي پوست صورت از بين بردن لكه ها و كك و مك مي توان از ماسك زير استفاده كدر : گلهاي خشك شده آقطي سياه را دم كنيد و مقدري پودر باقلاي خشك را در ظرفي بريزيد سپس دم ركده آقطي سياه را روي آن ريخته و خميري تهيه كنيد . اين خمير را بصورت ماسك روي صورت بگذاريد و پس از يك ربع ساعت بجوشانيد اين ماسك را هر روزه روي پوست خود بگذاريد تا صورت را جوان و شاداب كند . – طرز استفاده: 1) جوشانده : مقدر 60 گرم پوست ساقه ، برگ و يا ميوه اين درختچه را در يك ليتر آب ريخته و بگذاريد آهسته بجوشد تا حجم آن به نصف برسد . سپس آنرا صاف كنيد . 2) شراب آقطي سياه : 150 گرم پوست ساقه يا ريشه اين گياه را در يك ليتر آب شراب سفيد ريخته وبگذاريد بمدت 15 روز بماند البته هر روز آنرا هم بزنيد . پس از اينمدت آنرا صاف كرده و در شيشه دربست نگهدري كنيد . مقدر مصرف اين شراب يك قاشق سوپخوري و سه بار در روز است .3) سركه آقطي سياه : 10-20 گرم برگهاي خشك شده اين درختچه را در يك ليتر سركه ريخته و بگذاريد تا مدت دو هفته بماند و هر روز آنرا بهم بزنيد . پس از اين مدت آنرا صاف كرده و در شيشه دبست نگهدري كنيد . مقدر مصرف اين شراب سوپخوري و سه بار در روز است . 4) دم كرده آقطي سياه : مقدر 100 گرم گل خشك شده اين درختچه را در يك ليتر آبجوش ريخته و بمدت 10 دقيقه دم كنيد . از اين دم كرده يم توانيد براي شستشوي زخم ها استفاده كنيد . 5) شيره يا آب ميوه : ميوه هاي رسيده آقطي سياه را فشار داده تا شيره آن خارج شود . مقدر مصرف اين شيره يك قاشق چايخوري مخلوط در يك ليوان آب مي باشد . 6) شراب آقطي سياه : آب ميوه را گفته و با هم وزن آن قند مخلوط كنيد . سپس اين مخلوط را بجوشانيد تا شربت غليظي بدست آيد . مقدار مصرف اين شربت يك قاشق غذا خوري قبل از هر غذا است – مضرات :استفاده زياد از آقطي سياه ممكن است باعث تهوع و همچنين ورم روده ها شود . آقطي سياه سرد است و بنابراين افراد سرد مزاج حتما بايد آنرا با عسل بخورند .

باقلا

نام علمي : Faba vulgaris- كليات گياه شناسي باقلا گياهي است علفي و يكساله كه ارتفاع آن تا 80 سانتيمتر مي رسد . برگهاي آن متناوب و مركب است كه داراي برگچه هايي بشكل تخم مرغ مي باشد . گلهاي باقلا درشت و سفيد كه داراي لكه هاي سياه و يا بنفش است . ميوه آن كه همان باقلا است داراي غلافي پوشيده از كرك بطول تقريبا 12 سانتيمتر است .در هر غلاف تعدادي دانه قرار درد . گل و شاخه گلدار ، ميوه و تخم باقلا مصارف طبي دارند . – تركيبات شيميايي:در صد گرم دانه باقلا سبز و خام مواد زير موجود است : آب 72 گرم پروتئين 8/4 گرممواد چرب0/4 گرمنشاسته15/8 گرمكلسيم 28 ميلي گرم فسفر 155 ميلي گرم آهن 2/2 ميلي گرم سديم 40 ميلي گرم پتاسيم 470 ميلي گرم ويتامين آ220 ميلي گرم ويتامين ب 1 0/3 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/18 ميلي گرم ويتامين ب 3 1/5 ميلي گرم ويتامين ث 30 ميلي گرم ارسنيك0/02 ميلي گرم ضمنا باقلا داراي ماده اي بنام فيتين Phytine مي باشد كه بسيار مغذي است و تقويت كننده بدن است . اين ماده كلسيم بدن را تامين مي كند باقلا غذاي خوبي است براي دوران نقاهت . – خواص داروئي: باقلا از نظر طب قديم ايران سرد و تر است و گل آن گرم مي باشد 1) دم كرده گل باقلا ضد تشنج و ادرار آور است . 2) دم كرده گل باقلا سنگ كليه را دفع مي كند و براي قولنج هاي كليوي مفيد است. 3) جوشانده باقلا براي ورم مثانه مفيد است. 4) جوشانده باقلا اثر خوبي در رفع رماتيسم دارد . 5) از جوشانده باقلا براي درمان نقرس استفاده كنيد. 7) باقلا را اگر با آب سركه و آب بپزيد و با پوست بخوريد اسهال مزمن را درمان مي كند.8) براي رفع گرفتگي صدا در باقلا را با روغن بادام و قند مخلوط كنيد و بخوريد .9) براي رفع كوفتگي و روم پستان ، در باقلا را با آب جو مخلوط كرده و با سركه و نعناع بپزيد و ضمادي را كه بدست مي آيد روي ورم و كوفتگي قرار دهيد . 10) ضماد در باقلا را با شنبليله و عسل براي نرم كردن دمل و ورم بناگوش و زير چشم مفيد است. 11) جوشانده باقلا شكم روشهاي مزمن را برطرف مي كند. 12) ضماد باقلا جوش و كورك را مي رساند و چرك را خارج مي كند. 13) براي درمان تكرر ادرار از جوشانده ريشه باقلا استفاده كنيد.14) جوشانده سر شاخه هاي باقلا مستي مشروبات الكلي را برطرف مي كند. 15) براي رفع التهاب و درد نوك انگشتان و ناخن بايد يك مشت برگ باقلا را با نيم ليتر آب جوشانيد و بگذاريد كمي سرد شود و انگشتان خود را بمدت دو ساعت در آن قرار دهيد تا برطرف شود. 16) نان خوشمزه بمقدر 2% در باقلا بآن اضافه كنيد. – مضرات : باقلا در بعضي از اشخاص توليد نفخ و سنگيني سر و معده مي كند براي جلوگيري از اين عوارض بايد ابتدا باقلا را پوست كنده و بجوشانيد و آب آنرا دور بريزيد . سپس بان مقدري آب اضافه كرده و بعد از پختن با روغن بادام و ادويه گرم مانند درچين و فلفل بخوريد . مصرف باقلاي تازه ممكن است توليد مسموميت و حساسيت شديد بكند كه گاهي موجب مرگ مي شود بنابراين بايد در خوردن باقلاي تازه و خام احتياط كنيد . معمولا اشخاصي كه به باقلاي تازه حساسيت دارند فاقد يك آنزيم مخصوص هستند.

رازيانه

نام علمي : Foeniculum vulgare – كليات گياه شناسي رازيانه گياهي است معطر ، علفي و دوساله كه ارتفاع آن تا 2 متر مي رسد ساقه آن داراي شيارهاي هم دريف و موازي مي باشد برگهاي آن نازك و نخي مانند شود است گلهاي رازيانه زرد وبصورت خوشه در انتهاي ساقه ظاهر مي شود . يوه رازيانه كوچك و بطول حدود 8 ميليمتر و عرض 3 ميليمتر بوده و داراي بوئي معطر و طعمي شيرين مي باشد . رازيانه درمناطق مديترانه اي بخوبي رشد مي كند و در ايران در مناطق شمالي كشور در دامنه هاي كوههاي البرز بطور خورد مي رويد . – تركيبات شيميايي:رازيانه داراي حدود 10% روغن ، كيم مواد قندي و مسويلاژ و حدود 4% اسانس مي باشد . روغن رازيانه دريا 4% اسيد پال ميتيك ، 22% اسيد اوليئك ، 14% اسيد لينوئيك و 60% اسيد پتروسلينيك مي باشد. اسانس رازيانه از تقطير ميوه آن بوسيله بخار با بدست يم آيد مايعي ات زرد . در صد گرم برگ رازيانه تازه مواد زير موجود است : آب 90 گرمپروتيئن2/5 گرمچربي 0/4 گرم مواد نشاسته اي4/5 گرم كلسيم 100 ميلي گرمفسفر 50 ميلي گرم آهن 2/5 ميلي گرم پتاسيم 400 ميلي گرمويتامين آ 3500 واحد ويتامين ث 30 ميلي گرم – خواص داروئي:رازيانه از نظر طب قديم ايران گرم و شخك است . ريشه رازيانه گرمتر از بقيه قسمت هاي گياه است .1) رازيانه اثر زياد كنده شير را در زنانش ير ده درد و بدين منظور مي توان از دم كرده رازيانه استفاده كرد . 2 )اشتها آور و مقوي است . 3)نفخ و گاز معده رااز بين مي برد .4)قاعده آور است . 5)برگهاي رازيانه ادرار آور است . 6)جوشانده ريشه رازيانه ملين مسهل است . 7)روغن تخم رازيانه كرم روده را از بين مي برد . 8)حالت تهوع رابر طرف مي كند . 9)براي برطرف كردن آُسم ، سرفه و تنگي نفس از دم كرده تخم رازيانه بمقدر سه فنجان در روز استفاده كنيد . 10)براي رفع اسهال رازيانه را با يزره سبز به سنبت مساوي دم كرده و به مريض بدهيد . 11)ميتوان از رازيانه داروي ضد نفخ بصورت زير تهيه كرد : 5 گرم پودر انيسون و 5 گرم پودر زيره كرمان ، 5 گرم پودر تخم گشنيز و 5 گرم پودر رازيانه راب ا هم مخلوط كرده در يك ليتر آب جوش بريزيد و آنرا بمدت 10 دقيقه دم كنيد سپس آنرا صاف كرده و كم كم بنوشيد . 12)رازيانه بعلت داتشن هورمون زنانه رشد دخترها را جلو مي اندازد . 13)رازيانه مغز را فعال مي كند . 14)ريشه رازيانه داراي كومارين Coumarin مي باشد . چون اين ماده رقيق كننده خون است بنابراين آنهايي كه مبتلا به تصلب شرائين يا انسداد رگها هسند مي توانند از جوشانده ريشه رازيانه استفاده كنند . 15)دردهاي مفاصل را برطرف مي كند . 16)اشتها را زياد مي كند . 17)براي از بين بردن درد آرتروز روغن رازيانه را در محل درد بماليد . – طرز استفاده: 1)دم كرده رازيانه : مقدر يك قاشق چايخوري رازيانه را كوبيده و در يك ليوان آب جوش بريزيد و آنرا بمدت 10 دقيقه دم كنيد . 2)شراب رازيانه : 40 گرم رازيانه را در يك ليتر شراب بريزيد و بمدت يك هفته بگذاريدب ماند سپس آنرا صاف كرده و در شيشه دربست نگهدري كنيد .مقدر مصرف شراب رازيانه دو قاشق چايخوري بعد از غذا است . 3)دم كرده برگ رازيانه : 30 گرم برگ رازيانه را در يك ليتر آب جوش ريخته و بمدت ده دقيقه دم كنيد . اين دم كرده مقوي اعصاب بوده و هضم غذا را سريع مي كند . – مضرات : رازيانه چون گرم است بنابراين براي گرم مزاجها خوب نيست و اينگونه افراد بايد آنرا با سكنجبين بخورند بطور زياده روي در مصرف رازيانه معده راسست كرده و تشنج مي آورد .

شنبليله

نام علمي : Trigonella gracum – كليات گياه شناسي شنبليله سبزي اصلي قورمه سبزي ، غذاي مطبوع ايراني است . اين گياه در نواحي مختلف ايران ، مصر ف هند ف الجزيره ، ايتاليا و اسپانيا مي رويد . شنبليله داراي مواد چرب ف مواد نشاسته اي ، مواد ازته ، مواد فسفره و مادهاي بنام گونل لين مي باشد . – تركيبات شيميايي:البته اين گياه داراي طعم و اسانس معطر مي باشد . تحقيقات جديد نشان داده است كه شنبليله داراي اسيد نيكوتينيك يا نياسين كه ويتامين B3 نيز ناميده مي شود مي باشد . اين ويتامين عامل جلوگيري كنند ه از بيماري پلاگرا مي باشد و همچنين اثر گشاد كننده عروق را نيز درا است .- خواص داروئي:يكي از دانشمندان با تحقيقات زيادي كه روي شنبيليه انجام درد دريافت كه شنبليله در رفع سل استخواني اطفال بسيار موثر است . شنبليله در طي قرون گذشته در ايران براي بسياري از بيماريها مصرف مي شده است . براي اين منظور حتي از دانه شنبليله استفاده شده است و بيماريها سريعا بهبود پيدا مي كند .شنبليله چون داراي مواد فسفره آهن ازته و ياستازهاي مختلف مي باشد تقويت كننده لوزالمعده نيز مي باشد و بنابراين دستگاه هاضمه را بكار انداخته و لاغري هاي مفرط را از بين مي برد . شنبليله بطور كلي شفادهنده بيماريهاي روحي و جسمي است وحتي اثرات مفيدي در اشخاص مبتلا به مرض قند و سل ريوي و استخواني درد . در قديم شنبليله براي مداواي بيماري قند بكار مي رفته است دانه شنبليله با اين همه خواص مفيد داراي بوي ناپسند است بنابراين براي استفاده از آن دانه در شده آنرا با مواد معطر بايد مخلوط نمود كه بوي بد آن را تا اندازه اي برطرف كنند . – طرز استفاده: براي تهيه پماد شنبليله 3 تا 4 قاشق سوپخوري در دانه شنبليله را با سركه مخلوط كرده و براي رفع التهابهاي سطحي پوست بدن مصرف كنيد .براي تقويت عمومي بدن بهتر است كه دانه شنبليله و گياه آن را قبل از غذا مصرف كرد .
– مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

انجير

نام علمي : Ficus carica – كليات گياه شناسي درخت انجير از زمانهاي بسيار قديم وجود داشته و از آن استفاده زيادي مي شده است . در تورات از اين درخت نام برده شده و اشعياي نبي يكي از انبياي بني اسرائيل خرقيا پادشاه آن زمان را در حدود 700 سال قبل از ميلاد با انجير مداوا كرده است . درخت انجير بومي آسياي غربي و كشورهاي مديترانه است و از آنجا به عربستان ، سوريه و اسرائيل برده شده است . درخت انجير در نزد يونانيان مقدس و محترم بوده بطوريكه صدرات ان ممنوع اعلام شده بود .شاعران و نويسندگان يوناني مانند هومر ، هرودوتوس و افلاطون در نوشته ها و اشعار خود آنرا ستوده اند در اوائل قرن هجدهم ، انجير بوسيله ميسيونرهاي مذهبي اسپانيايي به كاليفرنيا برده شد و امروزه بمقدر زياد در اين ايالت و ايالات جنوبي آمريكا كشت مي شود. حدود 85 درصد از محصول انجير بصورت خشك ببازار عرضه مي شود زيرا انجير رسيده زود خراب مي شود .انجير درختي است با برگهاي زرد و پنجه اي برنگ سبز خاكستري كه بلندي آن تا شش متر مي رسيد و چون در مقابل سرماي شديد مقاومت ندارد بنابراين در مناطق معتدله و گرمسير كشت مي شود . درخت انجير معمولا از سال چهارم شروع به ميوه دادن مي كند و تا سن بيست سالگي ميوه مي دهد. – تركيبات شيميايي:انجير ميوه مغذي و خوش طعمي است ، داراي مواد قندي ، مواد ازته ، چربي ، مواد معدني ، آمينو اسيد ، آنزيم هاي مختلف و كاروتن مي باشد . در برگهاي آن حدود 0/06 درصد مواد تلخي مانند فيكوسين Ficusin و برگاپتين Bergaptene وجود دارد . شيره سفيدي كه با شكستن شاخه هاي درخت انجير و يا از ميوه نارس آن خارج مي شود بسيار سمي است و اگر بر روي پوست زده شود سلولها را از بين برده و ميكشد . برگهاي انجير داراي كوسايداروتين Glycosiderutin مي باشد .در صد گرم انجير رسيده و تازه مواد زير موجود است : انرژي 80 كالري مواد قندي4 گرم پروتئين1/5 گرمچربي 0/5 گرمكلسيم20 گرم فسفر 55 ميلي گرم سديم 35 ميلي گرم پتاسيم65 ميلي گرم ويتامين آ 80 واحدويتامين ب 1 0/2 ميلي گرمويتامين ب 3 0/7 ميلي گرم ويتامين ث2 ميلي گرم ويتامين ث25 ميلي گرم – – – خواص داروئي:- خواص طبي ميوه انجير انجير از نظر طب قديم ايران گرم و تر است . 1) انجير تعرق بدن را زياد مي كند . 2) ادرار آور است .3) حرارت بدن را كاهش مي دهد . 4) چاق كننده است و آنهائيكه مي خواهند وزن اضافه كنند و يا براي بيماراني كه دوره نقاهت خود را مي گذرانند بسيار مفيد است . بدين منظور مي توان آنرا با شير سويا مخلوط كرده و بين غذاها خورد. 5) انجير يبوست را برطرف مي كند و يكي از بهترين ميوه ها براي تميز كردن روده بزرگ و رفع يبوست است . در قيم براي از بين بردن يبوست از شربت انجير استفاده مي كردند .6) براي درمان ناراحتيهاي سينه حدود 20 گرم از خرما ، عناب ، انجير خشك و مويز را با هم مخلوط كرده و آسياب كرده سپس اين پودر را با يك ليتر آب جوشانده تا حجم آن به نصف برسد . از اين جوشانده مي توان بمقدر سه فنجان در روز مصرف نمود . 7) جوشانده انجير خشك درمان كننده التهاب مجاري دستگاه تنفسي ، كليه ، ذات الريه ، ذات الجنب ، سرخك ،مخملك و آبله مي باشد . 8) جوشانده غليظ انجير خشك براي رفع سرمخدرگي بسيار مفيد است . 9) براي برطرف كردن سياه سرفه ، برونشيت و ذات الريه از قهوه انجير استفاده كنيد و براي درست كردن اين قهوه انجير را ابتدا بو داده و سپس آنرا آسياب كنيد تا بصورت پودر دارايد . 10) انجير دستگاه هاضمه را تقويت مي كند . 11) انجير براي درمان سوء هاضمه مفيد است .12) سوپ انجير بسيار مقوي است و براي افزايش شير در زنان شير ده مفيد است .براي تهيه سوپ ، انجير نارس را با گوشت بپزيد .13) براي برطرف كردن ورم گلو ، 50 گرم انجير زرد را در 500 گرم شير ريخته و مدت 15 دقيقه بگذاريد سپس آنرا غرغره كنيد و مقدري از آنرا نيز بنوشيد ( مي توانيد آنرا با عسل هم شيرين كنيد .)14) جوشانده انجير خشك در شير براي درمان آنژين ، ورم لثه و ورم مخاط دهان نيز موثر است . 15)يكي از داروهاي بسيار موثر براي درمان آرتروز و درد مفاصل ، مخلوط شير بز و انجير سياه ميباشد . اين مخلوط سموم مختلف را از بدن خارج كرده و درد را از بين مي برد. 16) انجير را مي توان همراه با ميوه هاي ديگر مصرف كرد انجير با ميوه هاي اسيدي مانند پرتقال و گريپ فروت سازگار نيست . 17) انجير براي آنهائيكه قند خونشان پائين مي آيد و يكباره احساس ضعف مي كنند مناسب است زيرا قند آن بسرعت در روده كوچك جذب مي شود. 18) خوردن انجير باعث افزايش نيروي جنسي مي شود . 19) انجير تقويت كننده كبد است .20) اگر ترشح ادرار كم باشد خوردن انجير باعث ازدياد آن مي شود . 21) براي برطرف كردن ورم بناگو ش و دمل ها ، ضمادي از انجير خشك با در و و گندم درست كرده و روي ورم دمل بگذاريد . 22)دم كرده انجير با شنبليله براي سينه درد و رفع خشونت سينه مفيد است . 23) براي رفع ورم طحال ، انجير را به مدت نه روز در سركه خيس كنيد و هر روز پنج عدد آنرا با سركه بخوريد . 24) انجير ضد سرطان است . 25) انجير در معالجه بيماريهاي پوستي موثر است .- خواص شيره درخت انجيرشيره درخت انجير طعم تلخ و سوزنده اي دارد : 1.مسهل بسيار خوبي است . 2.داراي دياستازهاي مختلفي است و براي نرم و تدر كردن گوشت بكار مي رود .3.شيره درخت انجير را اگر بمدت چند روز روي زگيل و يا ميخچه پا بگذاريد آنرا از بين مي برد . 4.براي معالجه بيماريهاي پوستي مفيد است . 5.شيره درخت انجير را با زرده تخم مرغ و يا روغن مخلوط كنيد و روي زخم ها بگذاريد باعث التيام آنها خواهد شد .6.ضماد شيره درخت انجير با شنبليله براي رفع نقرس مفيد است . 7.براي معالجه جراحت هاي پوستي ضمادي از شيره درخت انجير با در جو درست كرده روي آنها بگذاريد . 8.ماليدن شيره درخت انجير بر روي سر از ريزش مو جلوگيري مي كند .- خواص برگ انجير 1) برگ پخته درخت انجير ملين است .2) برگ انجير را له كنيد و براي برطرف كردن درد بواسير بر مقعد بماليد . 3) براي برطرف كردن ورم و تومورهاي مختلف برگ انجير را روي اين قسمت ها بگذاريد . 4) جوشانده ساقه هاي جوان درخت انجير آب اضافي را از بدن خارج مي كند . 5) براي درمان اسهال هاي ساده و خونريزي هاي مختلف از جوشانده پوست تازه درخت انجير استفاده كنيد . 6) برگ درخت انجير را در آب جوشريخته و بگذاريد كمي سرد شود و داخل لگني بريزيد و داخل آن بنشينيد بواسير دردناك و متورم را درمان مي كند . 7) جوشانده برگ درخت انجير شكم درد را برطرف مي كند- مضرات :انجير براي كبدهاي ضعيف مناسب نيست و آنهائيكه كبد ضعيف دارند بايد انجير را با گردو بخورند. زياده روي در مصرف انجير توليد نفخ شكم و اسهال كرده و براي چشم نيز مضر است .

تخم كتان

نام علمي : Linum usitatissimum – كليات گياه شناسي امروزه گياه كتان در منطقه وسيعي از اروپا و آُيا مي رويد . ازاين گياه استفاده هاي زيادي بعمل مي آيد . از الياف آن براي يافتن پارچه استفاده مي شود . پارچه كتان براي البسه مخصوصا در تابستان نوعي مناسب بشمار مي رود . كتان گياهي است كه از قدي الايام شناخته شده و بكار ميرفته است . حتي پرورش آن در مصر در حدود پنج قرن قبل از ميلاد مسيح معمول بوده است . – تركيبات شيميايي: از دانه هاي كتان در اثر فشار و بدون حرارت دادن روغني بدست مي آيد كه به روغن كتان ( براي اينكه با روغن برزك اشتباه نشود) ناميده مي شود . – خواص داروئي:روغن تخم كتان علاوه بر داشتن Omega-3 داراي ويتامين E نيز مي باشد و حتي اگر بمقدر بيش از احتياج ( يك قاشق چايخوري در روز ) مصرف شود عوارض جانبي نخواهد داشت .خاصيت مهم ديگر روغن كتان اثر ضد تورم آن مي باشد . ميگرنهاي دردناك را شفا دادنه و عادات ماهانه دردناك را از بين مي برد . مطالعات جديد نشان داده است كه روغن تخم كتان حتي مي تواند مصونيت بدن را در مقابل بيماريها بالا ببرد . استفاده از اين روغن از سرطان جلوگيري مي كند . تخم كتان بعلت داشتن موسيلاژ زياد نرم كننده بسيار خوبي است و در رفع يبوست مي توان از آن استفاده كرد . بدين منظور بايد تخم كتان را روي زبان ريخت و با مقدري آب آنرا بدون جويدن بلعيد و يا مي توان تخم كتان را در آب خيس كرده و صبح ناشتا خورد . دم كرده تخم كتان نيز معجزه گر است . دم كرده آن علاج بيماريهاي مجاري ادرار ، زخم معده و وروم روده ، يبوست ، ورم مثانه ، سنگ كليه، سرفه، دردهاي پريود و حتي مرض قند مي باشد . مي توان تخم كتان را با مقداير آب جوشانيد و سپس جوشانده آنرا در داخل وان حمام ريخت و در آن دراز كشيد . خارش پوست را فورا از بين مي برد . – طرز استفاده:روغن تخم كتان بنام Flax Seed Oil ناميده مي شود و مي توان آن را از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها خريدري كرد كه البته در يخچال نگهدري شود و بايد دقت كرد كه تاريخ مصرف آن نگذشته باشد .- مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

خاكشير

نام علمي : Descurainia sophia – كليات گياه شناسي خاكشير گياهي است علفي يكساله يا دو ساله كه ارتفاع ساقه آن تا يك متر نيز مي رسد .پائين گياه كرك دراست در حاليكه بالاي آن بدون كرك مي باشد .تخم اين گياه كه همان خاكشير است ريز و كمي دراز و معمولا به دو رنگ وجود دارد يكي از آنها قرمز كه داراي طعم كمي تلخ است و ديگري برنگ قرمز تيره مي باشد . – تركيبات شيميايي:خاكشير داراي تعدادي اسيد چرب مانند اسيد لينوئيك اسيد لينولنيك ، اسيد اولئيك اسيد پالمتيك و اسيد استئاريك مي باشد . ضمنا در خاكشير اسانس روغن فراري وجود دارد كه داراي مواد بنزيل و ايزوسيانات است .- خواص داروئي:خاكشير از نظر طب قديم ايران گرم و تر است . 1)التيام دهنده زخم و جراحات است .2)جوشانده خاكشير براي رفع اسهال هاي ساده و رفع ترشحات زنانگي مفيد است . 3)خاكشير ادرار آور است . 4)خاكشير تب بر است . 5)براي دفع كرم مفيد است . 6)التهاب كليه را برطرف مي كند. 7)سرخك و مخملك را دوا مي كند . 8)خاكشير صدا را باز مي كند .9)براي از بين بردن كهير و التهابات پوستي از خاكشير استفاده كنيد . 10)از گلها و برگهاي گياه مي توان براي رفع بيماري ناشي از كمبود ويتامين C استفاده كرد . 11)سنگ كليه را دفع مي كند. 12)براي دفع سنگ كليه مي توان خارشتر خاكشير و ترنجبين را با هم مخلوط كرده وصبح ناشتا خورد . 13)براي برطرف كردن جوشهاي صورت كه بعلت خوردن چربي و شيريني زياد ايجاد مي شود بايد جوشانده يك قاشق ترنجبين را با دو قاشق غذاخوري خاكشير مخلوط كرده و هر روز صبح ناشتا بمدت دو هفته آنرا ميل ميل كنيد تا جوشها از بين برود. – مضرات :بعضي از افراد هنگاميكه خاكشير مي خورند ممكن است سردرد بگيرند اينگونه اشخاص بايد خاكشير را با كتيرا بخورند .

سير

نام علمي : Allium sativum- كليات گياه شناسي سير گياهي است علفي و دائمي كه ساقه آن تا ارتفاع 40 سانتيمتر نيز مي رسد . قسمت زير زميني آن متورم و مركب از 5 تا 12 قطعه و محصور در غشاهاي نازك و ظريف برنگ خاكستري مايل به سفيد مي باشد . برگهاي آن باريك و نواري شكل برنگ سب تيره و گلهاي آن كوچك و صورتي رنگ كه بصورت يك چتر در انتهاي ساقه ظاهر مي شود .سير وپياز رابطه اي نزديك با هم دارند كه شايد بدليل بوي بد آنها مي باشد .نام سير در كتاب مقدس آمده ست و در مصر قديم براي موميائي مدرگان و خوش طعم كردن غذاها بكار يم رفته است . هومر شعر باستان در نوشته هاي خود از آن ياد برده است .مردم در اروپا و اسپانيا از قبل از ميلاد مسيح آنرا مي شناختند و از آن استفاده مي كردند . بقراط پدر علم طب در نوشته هاي خود از خواص آن ياد كرده و يكي ديگر از دانشمندان قديم 61 خاصيت مختلف براي سير قائل شده است . سه نوع سير وجود دارد : 1- سير آمريكايي بنام Greole ناميده مي شود . اين نوع سير داراي پوست سفيد بوده و از انواع ديگر قوي تر است . 2- سير تاهيتي كه از بقيه درشت تر است و گاهي قطر آم به 8 سانتيمتر مي رسد . حضرت محمد (ص) براي سير 70 خاصيت مختلف قائل شده اند و مي فرمايند : از سبزي سير تا مي توانيد استفاده كنيد زيرا سير دواي هفتاد درد است اما آنكس كه سير وپياز خورده به مسجد نيايد و به مردم نزديك نشود . – تركيبات شيميايي: سير د اراي تركيبات گوگردي مي باشد كه خاصيت ضد عفوني كننده ميكرب كشي و جرم كشي باين گياه مي دهد . سير همچنين داراي موايد بنام آليسين ، آليساتين مي باشد كه ميكرب هاي حصبه و پاراتيفوئيد را از بين مي برد . در صد گرم سير خام مواد زير موجود است : آب 61 گرم انرژي 6 كالريموادنشاسته اي 29 گرمچربي 0/2 ميلي گرم كلسيم30 ميلي گرم فسفر 200 ميلي گرمپتاسيم 530 ميلي گرمآهن 1/5 ميلي گرم سديم 20ميلي گرم ويتامين آ 20 واحدويتامين ب 1 0/25 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/8 ميلي گرم ويتامين ث15 ميلي گرم – خواص داروئي:سير از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است اسانس سير كه در اثر تقطير سير با بخار آب حاصل مي شود مركب از مواد سولفوره بوده و مايعي است به رنگ قرمز نارنجي و دريا بوئي كمتر كه از خودس ير كه براي تغيير طعم غذا مصرف مي شود . 1)سير بادشكن وضد عفوني كننده است . 2)خوردن سير مصونيت بدن را در مقابل بيماريها افزايش مي دهد .3)سير كرم كش است .4)سير محرك و تقويت كننده بدن است . 5) سير داروي سرمخوردگي و زكام است . 6)سير اثر خوبي در معالجه سر درد . 7)سير خون را رقيق مي كند . 8)سير اثر خوبي در تنگي نفس درد 9)خوردن مداوم سير لقوه ور عشه را از بين مي برد . 10)سير چون گرم و خشك است بنابراين رطوبت معده را از بين مي برد و دردهاي مفاصل را خوب مي كند. 11)سير درمان كننده دردهاي نفاصل ، سياتيك و نقرس مي باشد . 12)سير براي تقويت نيروي جنسي و افزايش توليد اسپرم در اشخاص سرد مزاج بسيار مفيد است . 13)آنهائي كه قطره قطره ادرار مي كند بايد حتما سير بخورند تا بيماري آنها درمان شود . 14)سير زخم هاي ريه و درد معده را زا بين مي برد . 15)سير سنگ هاي كليه را شكسته و خارج مي سازد . 16)سير را با زيره بپزيد براي تقويت دندان مفيد است .17)ماليدن سير پخته به دندان ، درد دندان را تسكين مي دهد . 18)سير را بسوزانيد وبا عسل مخلوط كنيد و ضمادي از آن درست كنيد اين ضماد براي رفع خون مدرگي زير پلك چشم مفيد است .19)سير بعلت مدر بودن براي رفع آب آوردن انساج مفيد است . 20)براي از بين بردن ميخچه كف پا از ضماد سير استفاده كنيد .21)جهت رفع دردهاي رماتيمسي و عصبي ضماد سير بسيار موثر است . 22)جهت ضد عفوني كردن دستگاه تنفسي در هنگام بيماريهاي مربوطه از شربت سير استفاده كنيد :مقدر 100 گرم سير را با 200 گرم آب و 200 گرم شكر يا قند مخلوط كرده و آنرا بجوشانيد تا له شود . مقدر مصرف براي اين منظور سه قاشق سوپخوري در روز است .23)جديدا در يكي از بيمارستان هاي آمريكا براي ضدعفوني كردن فضاي بيمارستان از سير استفاده كنيد . 24)پاستور پزشك معروف فرانسوي آزمايشات زيادي روي سير انجام داد و اثر باكتري كشي سير را تائيد كرده است . 25)سير ضد انعقاد و لخته شدن خون است . 26) در شوروي سير بنام پني سيلين معروف است و معمولا هنگاميكه آنفولانزا شبوع درد مصرف آنب الا مي رود درچندسالپ يش كه آنفلوانزا شيوع پيدا كرد مردم شوروي 500 تن سير مصرف كردند .27)خوردن سير سلولهاي سرطاني را از بين مي برد .28)يكي از دانشمندان آمريكايي كه در دانشگاه فلوريدا روي مرض ايدز تحققي مي كند معتقد است كه سير روي مرض ايدز اثر مثبت دارد .29)مصرف سير مقدر كلسترول خون را پائين مي آورد . مقدر LDH را كاهش مي دهد . مقدر مصرف سير براي اين منظور 30 گرم در روز است . جالب است كه با مصرف سير در چند ماه اول مقدر كلسترول ممكن است بالا رود و اين بدين علت است كه كلسترول از داخل نسوج خارج شده و داخل خون مي شود كه از آنجا دفع گردد بعد از اينكه كلسترول بحالت نرمال رسيد بايد براي نگهداري آن روزي نصف سير خام مصرف كرد . 30)خوردن سير از سرطان جهاز اهضمه جلوگيري مي كند . 31)چيني ها قرن هاست كه براي پائين آوردن فشار خون از سير استفاده مي كنند . – مضرات :سير با آنكه خواص بسياري درد بايد بحد اعتدال مصرف شود زيرا استفاده زياد از آن در بعضي اشخاص موجب سردرد ، ضعف نيروي جنسي ، ضعف چشم و عوارض بواسير مي شود . سي براي آنهائيكه اسهال دارند مضر است . آنهائيكه معده ضعيف دارند و بطور كلي سيستم هاضمه آنها ضعيف است نبايد در خوردن سير افراط كنند . كسانيكه يبوست دارند نبايد سير بخورند و براي رفع مضرات آن سير را بايد با آب و نمك پخته و كمي بان روغن بادام يا كرده اضافه كنيد تا مضر نباشد . اشخاصي كه گرم مزاج هستند اگر مي خواهند سير بخورند طبق توصيه ابن سينا حكيم ايراني بايد سير را بپزند يا از سير ترشي استفاده كنند . براي پختن سير پس از پوست كندن آنرا بمدت سه دقيقه بخار دهيد . اشخاصي كه داراي فشار خون پائين هستند نيز نبايد سير بخورند و همينطور كسانيكه آلرژي دارند نبايد از سير استفاده كنند.

كوشاد (ژانسيان)

نام علمي : Gentiana Lutea – كليات گياه شناسي چون اولين بار پادشاه روم بنام جنتيوس كه در سالهاي 167-180 قبل از ميلاد حكومت مي كرد بوسيله اين دارو شفا يافت نام آنرا جنطيانا گذاشتند . محمد بن زكرياي رازي پزشك مشهور ايراني نيز از اين گياه براي مداواي بسياري از امراض استفاده مي كرد . كوشاد گياهي است علفي ، چند ساله و بسيار زيبا ، داراي ساقه اي استوانه اي و سبز كه بلندي آن به حدود 1/5 متر مي رسد . اين گياه بحالت خودرو در دشت ها و كوهستانهاي اروپا و آُسيا مي رويد . برگهاي كوشاد سبز رنگ ، نوك تيز و مثلثي است كه دو برگ با هم بوسيله دمبرگ كوتاهي به ساقه چسبيده اند و برگهاي بالاي ساقه بدون دمبرگ مي باشد . گلهاي آن زرد رنگ بوده كه به تعداد زياد در اواخر بهار در كنار برگهاي ظاهر مي شود . از نظر طبي ريشه اين گياه قسمت مورد استفاده آن است . اين ريشه ضخيم ، گوشتي و برنگ زرد تيره و يا قهو ه اي قرمز بوده كه داراي طعمي بسيار تلخ و بويي نامطبوع است . براي مصارف طبي ريشه كوشاد بايد اقلا سه ساله باشد تا اثر داشته باشد .- تركيبات شيميايي: كوشاد داراي ماده اي شيميايي بنام آماروجنتين مي باشد كه بسيار تلخ است . بطوريكه اگر اين ماده را با 5000 قسمت آب مخلوط كنيم هنوز هم طعم تلخ آن حس مي شود . تركيبات ديگر اين گياه بشرح زير مي باشد : جنتوپيكرين ، جنتوپيكروزيد ، جنتامارين ، جتي سين ، اسيد جنتي سيك و جنتونوسيد . كوشاد همچنين داراي مقدري تانن ، اسانس ، پكتين و چربي مي باشد.- خواص داروئي:كوشاد از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است 1)اشتها را تحريك مي كند2)كوشاد گلبولهاي قرمز و سفيد خون را زياد مي كند بنابراين براي معالجه كم خوني و بيماريهاي عفوني بكار مي رود . 3)اثر ضد تورم درد و براي رفع آرتروز و رماتيسم مصرف مي شود 4)تب بر است 5)بيماري مالاريا را برطرف مي كند 6)درد نقرس را برطرف مي كند 7)حرارت و رطوبت را زا بدن خارج مي سازد 8)فشار خون را پائين مي آورد 9)ناراحتي هاي كبدي را برطرف مي كند 10)تقويت كننده معده و بدن است11)اختلالات عادت ماهيانه را درمان مي كند12)گرفتگي روده ها را باز مي كند 13)ادرار آور است 14)ضماد كوشا با سركه براي از بين ژبردن لكه هاي پوست مفيد است15)عصاره اين گياه مسكن تمام دردها است16)ورم طحال را برطرف مي كند 17)خون را تصفيه و تميز مي كند 18)درمان كننده زردي و يرقان است – طرز استفاده: جوشانده : مقدر 20 گرم ريشه خرد شده كوشا را در يك ليتر آبجوش ريخته بگذاريد براي مدت 20 دقيقه بآرامي بجوشد ، سپس آنرا صاف كنيد . مقدر مصرف اين جوشانده يك فنجان قبل از هر غذا است . دم كرده : مقدرا 5 گرم ريشه كوشاد را در يك ليتر آبجوش ريخته و بگذاريد چند ساعت بمانذ . سپس آنرا صاف كرده و استفاده كنيد . تنطور : اين تنطور را مي توانيد از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها خريدري كنيد . مقدر مصرف آن 10-15 قطره همراه با آب سه بار در روز است . – مضرات : مصرف بيش از حد كوشا ممكن است باعث تحريك معده و بوجود آوردن حالت استفراغ و دل بهم خوردگي شود . زنان باردار و مادران شير ده نبايد از اين گياه استفاده كنند .

زنجبيل

نام علمي : Zingibar officinale- كليات گياه شناسي زنجبيل از قديم الايام مورد مصرف مردم ايران ، هند و چين بوده است . – خواص داروئي:اين گياه همراه با گياهان ديگر بعنوان تقويت كننده معده و بدن بادشكن و ضد نفخ بكار يم رود . همچنين پزشكان چيني جديدا كشف كرده اند كه شربت زنجبيل بهترين داروبراي معالجه زخم معده مي باشد. زنجبيل تازه وشربت زنجبيل با چاي زنجبيل در بدن گرما توليد كرده و بدين وسيله مواد سمي و زادئ بدن را بصورت عرق از بدن خار مي سازد . اين گياه براي خانم هائيكه عادت ماهيانه آنها عقب مي افتند تجويز شده است .زنجبيل بهترين داروي سرماخوردگي و گلو درد مي باشد . هنگامي كه حس كرديد دچار سرماخوردگي شده ايد چند بار چاي زنجبيل بنوشيد و اگر گلو درد دريد علاوه بر آنكه چاي آنرا ميل مي نمائيد با آن نيز قرقره كنيد . زنجبيل را حتي براي كمپرس نيز مي توان استفاده كرد كه سموم بدن را خارج مي سازد . براي اين منظورابتدا چاي زنجبيل استفاده كنيد دستمالي را با آن آغشته و آب اضافي آنرا فشار داده در محل زخم يا درد بگذاريد .شربت زنجبيل براي زخم معده بسيار مفيد است .مبتلايان به زخم معده بايد هر روز قبل از غذا يك قاشق چايخوري از اين شربت را همراه با كمي آب بنوشيد زخم معده آنهاپس از مدتي التيام خواهد يافت .- طرز استفاده: يك قاشق چايخوري پودر خشك زنجبيل و يا دو قاشق چايخوري زنجبيل رنده شده تازه را در داخل قوريريخته رويآن آب جوش بريزيد و به مدت پنج دقيقه آنرا با حرارت ملايم دم كنيد و سپس آنرا با عسل شيرين كرده و ميل كنيد . چاي زنجبيل هر چقدر بيشتر بماند و دم بكشد تند تر مي شود .حتي مي توان چاي زنجبيل را بعد از سد شدن در داخل يخچال گذاشت و خنك كرد و مانند يك نوشابه سرد استفاده نمود . براي تهيه شربت زنجبيل يك قسمت زنجبيل رنده شده را با سه قسمت عسل مخلوط كرده و در شيشه دربسته در يخچال نگهدري كنيد و هر موقع خواستيد مصرف كنيد .براي درست كردن تنتور زنجبيل مي توانيد از الكل 50 درجه استفاده نمائيد . يك قسمت زنجبيل رنده شده را با سه قسمت الكل 50 درجه مخلوط كرده و داخل يك شيشه تيره رنگ بريزيد و بمدت چهدره روز آنرا چند بار در روز تكان دهيد . بعد ازاين مدت آنرا صاف كرده و در جاي خشك و خنك نگهدري كنيد .- مضرات :مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

انگور

نام علمي : Vitis- كليات گياه شناسي درخت انگور كه درخت مو نيز ناميده ميشود درختچه اي است بالا رونده كه از ديوار و درختان مجاور بالا مي رود . ساقه آن گره در و داراي بگهاي متناوب است . برگهاي انگور داراي پنج لوب دندانه دار و برنگ سبز تيره مي باشد . گلهاي آن كوچك ، مجتمع و بصورت خوشه ظاهر مي شود . ميوه درخت انگور ، گوشتدار و شيرين و برگهاي مختلف است . – تركيبات شيميايي:كليه قسمت هاي درخت انگور قابل استفاده دارويي است . بنابراين هر قسمت را جداگانه بررسي مي كنيم . 1)برگ مو: داراي ساكارز ، لوولز Levulose ، اينوزيت Inosite ، مواد نشاسته اي و تعدادي اسيدهاي آلي است . 2)دم خوشه انگور : داراي تانن ، مواد رزيني ، تارتارات پتاسيم و اسيد هاي آلي است .3)غوره ك ميوه سبز رنگ و نارس انگور است كه داراي طعم ترش مي باشد . غوره داراي اسيدهاي آلي مانند اسيد ماليك ، اسيد فرميك ، اسيد سوكسينيك Succinique Acid ، اسيد اگزاليك ، اسيد گلوكوليك Glucolique Acid و قند مي باشد . 4)انگور رسيده : در صد گرم حبه انگور مواد زير موجود است : آب 75 گرمپروتئين 1/3 گرم مواد قندي 20 گرمكلسيم12 ميلي گرم فسفر 0/4 ميلي گرم آهن0/4 ميلي گرم سديم 3 ميلي گرم پتاسيم175 ميلي گرم ويتامين آ 100 گرم ويتامين ب 1 0/05 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/03 ميلي گرم ويتامين ب 3 0/3 ميلي گرم ويتامين ث4 ميلي گرم 5-پوست انگور داراي تانن ، تارتارات پتاسيم ، اسيد هاي آزاد و مواد معدني مي باشد . 6-هسته انگور : در هسته انگور مقدري روغن و تانن موجود است . روغن هسته انگور Grape seed oil برنگ زرد مايل به سبز است . اين روغن فاقد بو و داراي طعمي مطبوع مي باشد . روغن هسته داراي تري گليسيريد ، اسيد اولئيك ، اسيد پالمتيك ، اسيد لينولئيك ، اسيد استئاريك و اسيد آراشيك مي باشد . – خواص داروئي:خواص درماني ميوه انگور انگور بر طبق طب قديم ايران گرم و تر است .1) اخلاط بدن را متعادل مي كند . 2)بسيار مقوي و مغذي است . 3)خون را تصفيه مي كند . 4)سينه و ريه را صاف و تميز مي كند .5)برطرف كننده يبوست است . 6)انگور براي درمان ورم معده و روده مفيد است . 7)در درمان سل ريوي و سياه سرفه موثر است . 8)براي درمان اسهال خوني از انگور استفاده مي شود . 9)براي درمان نقرس بسيار مفيد است . 10)آنهايي كه معده ضعيف دارند بايد انگور را بدون پوست بخورند زيرا پوست آن دير هضم است و موجب دل درد ، نفخ و عوارض ديگر مي گردد . 11)انگور بهترين ميوه براي كساني است كه مي خواهند لاغر شوند و بدن خود را از سايد اوريك ، سنگ هاي صفراوي و مسموميت هاي مزمن (مسموميت از سرب يا جيوه ) پاك كنند . اينگونه اشخاص بايد در هر فهته بمدت 2 روز فقط آب انگور بخورند و رژيم آب انگور بگيرند بدين ترتيب كه هر دو ساعت يكبار آب انگور تازه را گرفته و بنوشند . مقدر مصرف روزانه تقريبا 2 كيلو گرم است و در اين دو روز نبايد غذاي ديگري مصرف كنند فقط مي توانند آب بنوشند . 12)رژيم آب انگور براي مبتلايان به سل ريوي و واسير نيز مفيد است . 13)براي تقويت و طراوت پوست و همچنين روشن كردن رنگ پوست ، آب انگور تازه را با يك تكه پنبه بصورت بماليد و پس از ده دقيقه با آب نيمگرم محتوي كمي جوش شيرين بشوئيد . 14)زياده روي در مصرف آّب انگور بطور مداوم ايجاد سنگ كليه مي كند .- خواص طبي روغن هسته انگور روغن هسته انگور گرم كننده بدن است ، اين روغن ضد يبوست مي باشد . از آن براي نقاشي و تهيه صابون نيز استفاده مي شود.- خواص طبي هسته انگور هسته انگور از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است : 1)داراي تانن است بنابراين قابض است .2) اسهال را برطرف مي كند . 3)ترشح ادرار و اسپرم را كم مي كند . 4) گرد هسته انگور را براي درمان به مسلولين مي دهند . 5)هسته انگور براي آنهايي كه مثانه و كليه ضعيف دارند مضر است . – خواص طبي پوست انگور پوست انگور از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است : 1- پوست انگور را خشك كرده و مي سوزانند خاكستر بدست آمده را براي درمان اكثر زخم ها استفاده مي شود . 2- پوست انگور دير هضم است و بهتر است كه در موقع خوردن پوست آنرا بيرون آوريد . – خواص طبي غوره غوره كه بانگليسي Un-ripe grape ناميده مي شود از نظر طب قديم ايران سردو قابض است : 1.در درمان ورم مخاط دهان و نرمي لثه ها موثر است .2.آب غوره براي درمان چاقي مفرط مفيد است .3.بيماري اسكوربوت كه بعلت كمي ويتامين C در بدن مي باشد با آب غوره درمان مي شود . 4. آب غوره چون داراي تارتارات پتاسيم است براي درمان سياتيك و رماتيسم حاد بسيار مفيد است .5.در دفع زردي موثر است . 6.خوردن آب غوره بلوغ دختران را جلو مي اندازد و قاعده را باز مي كند . 7.حرارت و صفراي بدن را دفع مي كند و روده ها را ضد عفوني مي كند . 8.آب غوره تقويت كننده كبد است . 9.براي برطرف كردن ورم گلو آ غوره قرقره كنيد . 10.براي دفع كرم و روده و تقويت معده بايد بمدت پنج روز آش آب غوره همراه با زيره سياه مصرف كنيد البته در اينمدت بايد از خوردن غذاهاي سنگين اجتناب نمائيد . 11.آب غوره درمان كننده پا درد و كمر درد مي باشد . براي معالجه ميتوان بمدت دهروز آش آب غوره مصرف نمود . البته از خوردن غذاهاي سنگين در اينمدت اجتناب كرد .12.ترشي غوره نيز معالجه رماتيسم و سياتيك است .- خواص طبي برگ مو 1.برگ مو قابض است . 2.دم كرده برگهاي جوان مو اسهال خوني را برطرف مي كند . 3.براي خونريزيها مفيد است . 4.در رفع نقرس و زردي موثر است . 5.استفراغ را برطرف مي كند . 6.در رفع اختلالات گردش خون مربوطه به دوره بلوغ و يائسگي موثر است .7.هنگاميكه پوست صورت قرمز مي شود و ملتهب است خوردن دم كرده آن اثر مفيد درد . 8.گرد برگهاي جوان و خشك شده مو ، اثر خوبي در رفع خونريزيهاي رحيم و خون آمدن از بيني درد . 9.براي برطرف كردن سرمازدگي دست و پا جوشانده برگ مو را تهيه كرده و دست و پا را بمدت 15 دقيقه در آن قرار دهيد . 10.براي تهيه دم كرده برگ مو ، مقدر 15 تا 20 گرم برگ مو را در يك ليتر آب جوش ريخته و بگذاريد 10 دقيقه بماند . 11) از دم كرده برگ مو مي توان براي شستشوي چشم در مورد ورم ملتحمه استفاده كرد . 12.دم كرده برگ مو براي رفع واريس مفيد است . – مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

گريپ فروت

نام علمي : Citrus paradisi – كليات گياه شناسي دليل اينكه اين ميوه را گريپ فروت مي نامند يان است كه ميوه آن مانند انگور بصورت جمعي تا دوازده تا بر روي شاخه مي رويد . اين ميوه كه يكي از مركبات مي باشد بيشتر از 4000 سال پيش در هنئ و مالزي كاشته مي شده است ولي تا قرن شانزدهم ميلادي در ديگر كشورها ناشناخته مانده بود تا اينكه اسپانيائيها آنرا به كشورهاي ديگر بردند . جالب است كه بدانيد آمريكا 97% مصرف گريپ فروت دنيا را تامين مي كند و تنها ايالت فلوريدا و تگزاس با هم 90% گريپ فروت آمريكا را توليد مي كنند . درخت گريپ فروت به اندازه درخت پرتقال و ارتفاع آن تا 12 متر مي رسد برگهاي آن سبز و گل آن سفيد است . ميوه گريپ فروت درشت تر از پرتقال و پوست آن هنگاميكه رسيده باشد نازك و برنگ زرد روشن است . اگر در چيدن گريپ فروت تاخير شود پوست آن كلفت شده و قسمت سفيدي زير پوست ضخيم مي شود و مقدري از آب خود را از دست مي دهد . گريپ فروت رسيده برد و طعم آن ترش و شيرين و كمي تلخ مي باشد . نوعي از گزيپ فروت كه در شمال ايران مي رويد چون داخل آن قرمز رنگ است به آن توسرخ مي گويند . گريپ فروت در حال حاضر در چين ، هند ، خاورميانه و در ايران هم در شمال و هم جنوب پرورش داده مي شود. گريپ فروت در تمام طول سال در بازار وجود دارد ولي فصل آن از ژانويه تا مي مي باشد . – تركيبات شيميايي:گريپ فروت منبع غني ويتامين C و B1 مي باشد . پوست گريپ فروت داراي مقدر زيادي پكتين است مهمترين تركيبات شيميايي گريپ فروت ناري گين ، ليموئين ، سسكي ترپين ، آلدئيد ، ژرانيول و كادينين مي باشد . در صد گرم گريپ فروت مواد زير موجود است انرژي 30 كالري آب 88 گرم پروتئين0/3 گرمچربي 0/13 گرم كلسيم 11/5 ميلي گرم فسفر 12 ميلي گرم پتاسيم130 ميلي گرم آهن 0/2 ميلي گرم ويتامين آ 1 واحد ويتامين ب 10/02 ميلي گرمويتامين ب 20/01 ميلي گرمويتامين ب 30/01 ميلي گرمويتامين ث 30 ميلي گرم گريپ فروت يك ميوه اسيدي است و بهتر است كه آنرا همراه ديگر مركبات مصرف كرد و هنگامي كه آنرا مي بريد زود آنرا مصرف كنيد زيرا در اثر ماندن مواد موثر خوردا از دست داده و تلخ ميشود. گريپ فروت از ليمو ترش كمتر اسيدي است بنابراين آنهائيكه نمي توانند از ليمو ترش استفاده كنند بهتر است كه اين ميوه را بجاي ليمو ترش مصرف كنند . – خواص داروئي:1)گريپ فروت چون داراي كالري كمي است نوشابه بسيار خوبي براي آنهايي است كه مي خواهند وزن كم كنند و لاغر شوند . گريپ فروت از پرتقال كمتر قند درد .2)گريپ فروت تميز كننده بدن از مواد سمي است و اين مواد را سريعا دفع مي كند و دليل آن اين است كه هنگاميكه از گريپ فروت استفاده مي كنيد بعلت دفع مواد زائد ممكن است اسهال توليد شود. 3)گريپ فروت داروي خواب است . اگر مي خواهيد خواب خوش و سنگين داشته باشيد يك گريپ فروت و يا آب آنرا گرفته قبل از رفتن به رختخواب آنرا بخوريد . 4)گريپ فروت ضد سرماخوردگي است و تب را پائين مي آورد در هنگام سرمخوردگي و تب آب گريپ فروت بنوشيد . 5)گريپ فروت بدليل ترش بودن ترشح اسيد معده را بيشتر ميكند پس بايد آنرا قبل از غذا مصرف نمود تا اشتها را تحريك كرده و غذا را زودتر هضم نمايد . 6)آنهائيكه كليه و مثانه و كيسه صفرايشان سنگ توليد مي كند حتما بايد گريپ فروت بخورند زيرا گريپ فروت از درست شدن سنگ جلوگيري مي كند . 7)مهمترين كاربرد گريپ فروت براي جلوگيري و درمان بيماري قلبي است و گريپ فروت شفابخش قلب است زيرا كلسترول را پائين آورده و رگها را از وجود چربيها و مواد رسوب كرده پاك مي كند و پيشرفت تصلب شرائين را متوقف مي سازد .تحقيقاتي كه جديدا روي بيماران مبتلا به كلسترول بالا انجام شده است نشان داده است كه مصرف 2 عدد گريپ فروت در روز كلسترول خون را بطور متوسط 10% پائين مي آورد و حتي مقدر HDL را كه چربي مفيد است بالا مي برد . بنابراين كسانيكه مبتلا به عارضه كلسترل بالا هستند بايد گريپ فروت را با پوست مصرف كنند زيرا پكتين و ويتامين P در قسمت سفيدي پوست گريپ فروت وجود دارد . 8)خوردن دو عدد گريپ فروت در روز احتمال حمله قلبي را بنحو بارزي كاهش مي دهد بنابراين كسانيكه در خانواده شان سابقه قلبي و بيماري قلبي وجود دارد حتما بايد از گريپ فروت استفاده كنند . 9)تحقيقاتي كه در روي خوكها انجام گرفته نشان داده است كه گريپ فروت در سلامتي شريانها اثر معجزه آسائي درد . دانشمندان به يك دسته از خوكها غذاهاي چرب ولي همراه با پكتين گريپ فروت دادند و به دسته ديگر بدون پكتين گريپ فروت . دسته اول عمر بيشتر داشته و بعد از تشريح جسد آنها بهيچ وجه اثري از تصلب شرائين مخصوصا در شريانهاي اكليلي قلب و آئورت ديده نشد در حاليكه دسته دوم كه فقط غذاهاي چرب مصرف كرده بودند مبتلا به تصلب شرائين و كلسترل بالا شده بودند . دانشمندان ژاپني چند سال پيش آزمايشهائي در مورد اثر گريپ فروت روي سرطان بر روي موشها انجام دادند . به موشهائي كه مبتلا به سرطان بودند عصاره گريپ فروت تزريق كردند و با كمال تعجب مشاهده نمودند كه رشد غده سرطاني در آنها متوقف شد و پس از چندي همه آنها بهبود يافتند . آنها نتيجه گرفتند كه در گريپ فروت و مخصوصا در پوست آن ماده ضد سرطان وجود دارد . 10)هسته گريپ فروت نيز خواص بسياري درد زيرا ميكرب كش ، ضد قارچ و ضد Yeast است البته عصاره هسته گريپ فروت بصورت قرص و كپسول در فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها موجود است مي توانيد خريدري كرده و مصرف كنيد و يا اينكه هسته هاي گريپ فروت را جمع آوري كرده و خشك كنيد سپس در داخل آسياب برقي ريخته و پودر كنيد و هر روز مقدر يك قاشق چايخوري از آنرا با آب ميل كنيد يا اينكه همانطوريكه گفته شد همه گريپ فروت را با پوست سفيد آن دو هسته آن در داخل مخلوط كن برقي ريخته و مصرف كنيد.- مضرات :گريپ فروت را نبايد بهمراه تعدادي از داروها خورد زيرا اثر آنها را چند برابر مي كند مثلا كسيكه داروي فشار خون مصرف مي كند اگر آنرا با گريپ فروت بخورد اثر دارو زيادتر شده و شخص فشار خونش بشدت پائين مي آيد و خطرناك است.

ماميران كبير

نام علمي : Chelidonium majus – كليات گياه شناسي ماميران كبير گياهي است چند ساله كه ارتفاع آن تا يك متر مي رسد اين گياه بومي آسيا و اروپا مي باشد. برگهاي آن برنگ سبز كبود و دندانه دار و گاهاي آن زرد رنگ و به صورت چتر ميباشد . ميوه ماميران باريك و دراز بوده كه دانه ها در داخل آن قرار گرفته اند و شيره اي زرد رنگ در آن وجود دارد كه پوست را مي سوزاند و براي از بين بردن ميخچه پا بكار مي رود . اين گياه در شمال ايران ،گيلان و مازندران به حالت خودرو مي رويد . – تركيبات شيميايي:اين گياه سمي است و استفاده زياد از آن باعث تشنج مي شود .ماميران كبير داراي آلكالوئيد هاي مختلفي مانند چليدونين ، هيموچليدونين ، كلريتين ، پروتوپين ، آليكري توپين ، هربرين و اسپارتئين مي باشد . در ماميران كبير همچنين نمك هاي كلسيم ، منيزيوم و آلمينويم ، مواد رزيني و موسيلاژ موجود است . – خواص داروئي:تمام قسمت هاي اين گياه و شيره آن مصرف دارويي دارند البته ريشه آن قوي تر از بقيه قسمت هاي آن است . 1)جوشانده و يا دم كرده ماميران براي درمان سرطان معده بكار مي رود 2 )در معالجه آسم اثر مفيد درد3) تشنج را برطرف مي كند 4)فشار خون را پائين مي آورد 5)ادرار آور و ملين است 6)درمان كننده تصلب شرائين است 7)دردهاي سرطاني را ساكت مي كند 8)براي معالجه آنژين دپواترين از آن استفاده مي كنند 9)براي درمان آب آوردن بدن مفيد است 10)سنگ كليه را خرد كرده و دفع مي كند 11)براي معالجه نقرس مفيد است12)داروي خوبي براي برطرف كردن بيماريهاي كبدي است 13) براي درمان زخم ها ي چركين ، ريشه له شده ماميران را مانند ضماد روي اينگونه زخم ها بگذاريد14)شيره ماميران داروي موثري براي از بين بردن زگيل و يا ميخچه است . اين شيره را با گليسرين به سنبت مساوي مخلوط كرده و روي زگيل يا ميخچه بگذاريد تا آنرا از بين ببرد.- طرز استفاده: جوشانده : مقدر 20 گرم برگ خشك و يا ريشه ماميران را در يك ليتر آب حل كنيد . مقدر مصرف آن يك فنجان سه بار در روز است .دم كرده ماميران : 30 گرم برگ خشك ماميران را در يك ليتر آب جوش ريخته و بگذاريد براي مدت ده دقيقه دم بكشد . سپس صاف كرده و مصرف كنيد . تنطور ماميران : اين تنطور را مي توانيد از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها خريدري كنيد و يا اينكه مقدر 100 گرم برگ خشك يا ريشه ماميران را در 500 گرم الكل سفيد خيس كرده بگذاريد براي مدت دو هفته بماند . البته هر روز آنرا تكان دهيد پس از اين مدت آنرا صاف كرده و در شيشه دربست نگهداري كنيد مقدر مصرف آن 10-15 قطره سه بار در روز است. شيره ماميران : براي استفاده از شيره ماميران آنرا با عسل مخلوط كرده و استفاده كنيد . – مضرات : همانطور كه گفته شد مصرف زياد ماميران كبير توليد مسموميت مي كند و حتي استفاده زياد آن بصورت له شده روي رخم ها نيز همين خطر را درد زيرا از راه پوست جذب بدن مي شود . بنابراين بايد مصرف آن در حد گفته شده باشد و تحت نظر متخصص مصرف شود.

فندق

نام علمي : Corylus avellana – كليات گياه شناسي فندق درختچه اي است به ارتفاع تقريبا دو متر كه در نواحي مساعد تا ارتفاع 6متر نيز مي رسد . درخت فندق بومي اروپا و آسياي صغير استبرگهاي درخت فندق پهن و نوگ تيز با دو ريدف دندانه ، برنگ سبز و يا دمبرگي بطول تقريبا يك سانتيمتر مي باشد فندق داراي دو نوع گل نر و ماده است كه بصورت سنبله آويخته در پائيز ظاهر مي شود . فندق گرد 2/5-1/5 سانتيمتر است . داراي پوششي سبز رنگ بوده كه پس از خشك شدن تدريجا از آن جدا مي گردد.- تركيبات شيميايي:مغز فندق در حدود 60 درصد روغن درد كه برنگ زرد روشن بوده و داراي طعمي ملايم و بوي مطبوعي مي باشد . اين روغن بمصرف تغذيه عطر سازي و نقاشي مي رسد . مغز فندق داراي مقدر زيادي فسفر مي باشددر صد گرم مغز فندق مواد زير موجود است : انرژي 625 كالريآب 5/8 گرم پروتئين 12/5 گرم مواد نشاسته اي 15 گرم مواد چرب 60 گرمكلسيم 200 ميلي گرم فسفر 320 ميلي گرم آهن3/5ميلي گرم سديم 2 ميلي گرم پتاسيم700 ميلي گرم ويتامين ب 1 0/5 ميلي گرمويتامين ب 3 1 ميلي گرم – خواص داروئي:فندق از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است . برگ و شكوفه گل وپ وست آن (مخصوصا پوست ريشه آن )قابض است 1)فندق بدليل اينكه داراي مقدر كمي مواد نشاسته اي است ضمنا داراي مواد معدني زيادي مانند كلسيم پتاسيم ، فسفر منيزيوم سديم و آهن مي باشد غذاي بسيار خوبي باي مبتلايان به بيماري قند است2)فندق غذاي مناسبي براي تقويت بدن و مخصوصا دوره نقاهت است . 3)فندق مقوي روده ها و معده است .4)فندق سموم را از بدن خارج مي سازد 5)فندق فشار خون را بالا مي برد 6)خانم هائيكه در بين دو عادت ماهانه خونريزي دارند براي درمان آن بايد جوشانده پوست فندق بخورند . 7)روغن فندق براي از بين بردن سرفه و درد سينه مفيد است . 8)روغن فندق براي كبد نافع است 9)براي جلوگيري از ريزش مو پوست فندق راب سوزانيد و خاكستر آنرا با پيه خوك مخلوط كرده و قسمت هايي را كه مو ريخته با آن ماساژ دهيد . 10)فندق بو داده مخلوط انيسون براي سوزش مجراي ادرار و تقويت نيروي جنسي مفيد است 11)آنهائيكه كارهاي فكري مي كنند بايد فندق بخورند زيرا بدليل داشتن فسفر زياد مغز را تقويت مي كند. – مضرات :فندق اگر به مقدر كم خورده شود بهيچوجه مضر نيست ولي افراط در خوردن آن ايجاد نفخ و گاز شكم كرده و استفراغ توليد مي كند براي جلوگيري آنهائيكه سرد مزاج هستند بايد فندق را با آب و عسل خورده و گرم مزاجان با سكنجبين بخورند .

دم اسب

نام علمي : Equisetum Arvense – كليات گياه شناسي دم اسب گياهي است كه از 270 ميليون سال پيش در روي زمين وجود داشته است و بعنوان گياه داروئي در اروپا و چين بكار رفته است . دم اسب چون داراي مقدر زيادي سيليس مي باشد بنامس يليس Silica نيز معوف است . دم اسب دو نوع ساقه هوايي درد .ساقه اي كه برنگ قرمز است و د راوائل بهار ظاهر مي شود و ديگري ساقه نازا كه برنگ سبز بوده و بعد از آن رشد مي كند و مصرف طبي درد . دم اسب در كشورهاي اروپا ، آسيا و ارتفاعات هيماليا و شمال ايران بطور خودرو مي رويد. – تركيبات شيميايي:گياه دم اسب داراي اسيد سال سيليك ، اسيد ليوئيك اسيد مالك اسيد اگزاليك ، اكويس تونين ، اسيد اكويس تيك ، دي متيل سولفون ، اكوتي نيك ، يك ماده تلخ ، يك ماده رزيني ، چربي ، ساپونين و همچنين داراي مقدرزيادي (در حدود 70%) سيليس مي باشد آزمايشات متعدد نشان مي دهد كه دم اسب مقدر بسيار كمي طلا نيز دارد . – خواص داروئي: 1- برا ي رفع گلو درد و روم گلو جوشانده دم اسب را غرغره كنيد . 2-كمپرس آن براي برطرف كردن دردهاي آرتروز و روم مفاصل مفيد است . 3-براي درمان التهاب چشم چشمان خود را با جوشانده دم اسب بشوئيد . 4-ضرب خوردگي قسمت هيا بدن را با كمپرس دم اسب التيام دهيد . – طرز استفاده: دم كرده : يك قاشق مربا خوري از گياه خشك را در يك ليوان آب جوش ريخته و براي مدت 10 دقيقه دم كنيد . جوشانده : مقدر 100-80 گرم گياه خشك را در يك ليتر آب جوش ريخته و بگذاريد براي مدت نيمساعت بجوشد سپس آنرا صاف كرده و بمقدر يك فنجان قبل از هر غذا بنوشيد . شراب دم اسب : 30 گرم گياه خشك را در يك ليتر شراب سفيد ريخته و بمدت دو هفته بگذاريد بماند البته هر روز آنرا تكان دهيد پس از اين مدت آنرا صاف كرده و در شيشه دربست نگهدري كنيد . مقدر مصرف آن يك ليوان صيح ناشتا مي باشد . و معمولا براي بند آوردن خونريزي استفاده مي شود . از اين شراب براي شستشوي زخم ها نيز مي توان استفاده كرد . گرد دم اسب : گياه خشك شده را در آسياب برقي بريزيد تا بصور پودر دارايد . مقدر مصرف پودر يك گرم قبل زا هر غذا است . – مضرات :اين گياه را نبايد اطفال خردسال و زنان حامله مصرف كنند مقدر مصرف زياد آن ينز ممكن است باعث ناراحتي معده و اختلال در دستگاه هضم و اسهال شود .

گياه زوفا

نام علمي : Hyssopus Officinalis – كليات گياه شناسي زوفا درختچه اي است پايا با ساقه هاي منشعب كه ارتفاع آن تا 60 سانتيمتر مي رسد اين گياه بحالت خودرو در نواحي جنوب اروپا، ايران ، هند ،تركيه و شوروي مي رويد . برگهاي آن كوچك، خط در ، نوك تيز و سبزرنگ است كه بسيار معطر مي باشد .گلهاي آن آبي و گاهي سفيد اند كه در انتهاي ساقه ظاهر مي شود . – تركيبات شيميايي: برگهاي زوفا داراي طعمي تند و مطبوع مي باشد . ماده اي شيميايي كه در آن وجود دارد بنام هيسوپين معروف است . در زوفا همچنين حدود ي درصد اسانس وجود دارد . – خواص داروئي:زوفا از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است 1)سرفه و ناراحتي هاي ريوي را برطرف مي كند . 2)نرم كننده سينه است 3)خلط آور است 4)معده را تقويت مي كند 5)نفخ شكم را برطرف مي كند 6)ادرار آور است 7)داروي مفيدي براي مداواي آسم است 8)اشتها را زياد مي كند 9)براي رفع كم خوني مفيد است 10)افسردگي را برطرف مي كند 11)براي درمان صرع مفيد است12)براي التيام زخم برگهاي زوفا را له كرده و روي زخم بگذاريد13)براي درمان تب خال مفيد است و كسانيكه تب خال مي زنند بايد از دم كرده زوفا استفاده كنند . 14)در قديم از زوفا براي سقط جنين استفاده مي كردند . 15)درد شكستگي را مي توان با كمپرس زوفا آرام كرد. – طرز استفاده: دم كرده : مقدار 0 5گرم برگ وشاخه هاي گلدار زوفا را در يك ليتر آب جوش ريخته و بمدت 15 دقيقه دم كنيد . مقدر مصرف اين دم كرده يك فنجان سه بار در روز است . جوشانده : مقدار 50 گرم برگ و سرشاخه هاي گلدار زوفا را در يك ليتر آبجوش ودر كرده و بمدت نيمساعت بگذاريد بآرامي بجوشد اين جوشانده را براي كمپرس استفاده كنيد . تنطور زوفا : اين تنطور را مي توانيد از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها خريدري كنيد . مقدر مصرف آن5-10 قطره سه بار در روز مخلوط با آب است . – مضرات :مصرف بيش از اندازه اين گياه براي كبد مضر است و همچنين چون اثر سقط جنين درد بنبراين زنان حامله بايد از خوردن آن پرهيز كنند .

عناب

نام علمي Zizyphus jujuba Mill – كليات گياه شناسي عناب درختي است كه ارتفاع آن تا 8 متر مي رسد نوعي از اين درخت مستقيم و باريك است و نوعي ديگر بصورت كج و معوج بالا مي رود . عناب بومي مناطق گرمسير است كشت آن در شمال آفريقا ،جنوب اروپا و نواحي مديترانه رواج دارد . برگهاي اين درخت كوچك ، زيبا ، شفاف متناوب و دندانه دار است . گلهاي آن كوچك و برنگ سبز مايل به زرد مي باشد. ميوه اين درخت كه عناب ناميده مي شود برنگ قرمز و بشكل تخم مرغ وداراي يك هسته است . طعم عناب كمي شيرين است – تركيبات شيميايي:عناب داراي لعاب فراوان ف حدود 5% مواد پروتئيني ، 4%مواد قندي و مقدر زيادي ويتامين C و املاح مي باشد. در عصاره آبي چوب عناب اسيد زي زي فيك و اسيد زي زي فوماتيك وجود دارد. – خواص داروئي:عناب از نظر طب قديم ايران معتدل است . البته ابو علي سينا اعتقاد داشت كه عناب كمي سرد است .1)عناب بدليل داشتن لعاب زياد نرم كننده سينه است 2)ملين است مخصوصا اگر آنرا با آب و يا شير بجوشانيد 3)ادرار را زياد مي كند4)عناب آرام كننده اعصاب است 5)خون را تميز مي كند 6)ضد سرفه است7)خواب آور است و بيخوابي را برطرف مي كند 8)جوشانده پوست درخت عناب داروي ضد اسهال است 9)آسم وتنگي نفس را برطرف مي كند10)براي معالجه و التيام زخمهاي كهنه گرد ريشه خشك شده عناب را روي آنها بپاشيد . 11)هسته عناب خواب آرو است 12)خستگي شديد را برطرف مي كند13)رشد موي سر را زياد مي كند 14)جوشانده عناب گرفتگي صدا را برطرف مي كند 15)جوشانده عناب براي سرفه و درد سينه مفيد است 16)براي برطرف كردن ورم چشم ، عناب را به چشم بماليد 17)دستگاه هاضمه را تقويت مي كند 18)حافظه را تقويت مي كند19)كم اشتهايي را برطرف مي كند20)هرگاه كه احساس غمگيني كرده و گريه مي كنيد يك فنجان دم كرده عناب لبخند به لبهاي شما مي آرود21)و بالاخره براي درمان سرطان آب عناب را با كاهو بخوريد .- طرز استفاده: جوشانده عناب : 50 گرم عناب را در يك ليتر آب ريخته و بجوشانيد تا حجم آن دو سوم شود. جوشانده عناب و جو : 14 دانه عناب را با 25 گرم جو پوست كنده مخلوط كرده و در 2 ليتر آب ريخته و آنقدر بجوشانيد تا جو باصطلاح شكفته شود و 1/5ليتر آّب باقي بماند . اين جوشانده را بگذاريد تا ته نشين شود . سپس روي آنرا برداريد و بنوشيد . خيس كرده عناب : تعداد 20 دانه عناب را با 30 دانه مويز دانه گرفته و 30 دانه سپستان و 17 گرم شاخه گلدار بنفشه در نيم ليتر آب خيس كنيد و بگذاريد تا صبح بماند سپس آنرا صاف كرده و با 50 گرم شير خشت و 50 گرم ترنجبين مخلوط كنيد تا كاملا حل شود سپس قدري گلاب به آن اضافه كرده و بنوشيد . – مضرات :عناب در اشخاص سرد مزاج توليد گاز و نفخ مي كند . اينگونه اشخاص بايد عناب را با شكر و مويز بخورند . ضمنا عناب نيروي جنسي را كم مي كند بنابراين بايد با غذاهاي محرك مانند عسل خورده شود .

لوبيا

نام علمي : Phasaeolous vulgaris- كليات گياه شناسي لوبيا گياهي است از تيره بقولات ، علفي وب الا رونده كه بدور درختان و گياهان ديگر مي پيچد . برگهاي آن سبز رنگ ، پهن ، بزرگ و نوك تيز است كه شامل سه برگچه بشكل قلب مي باشد . گلهاي آن سفيد مايل به زرد يا بنفش و ميوه آن باريك و غلاف مانند است كه دانه هاي لوبيا در آن قرار دارد .از پوست و دانه هاي لوبيا هنگاميكه لوبيا سبز است استفاده ميشود كه بنام لوبياي سبز معروف است ولي هنگاميكه پوست غلف سفت مي شود دانه هاي داخل آن بصورت لوبياي خشك كه برنگ قرمز يا سفيد مي باشد مورد استفاده غذايي قرار مي گيرد . – تركيبات شيميايي:در صد گرم لوبياي سبز مواد زير موجود است آب 92 گرم پروتئين1/6 گرمچربي 0/2 گرممواد نشاسته اي4/5 گرم سديم 4 ميلي گرم پتاسيم150 ميلي گرم كلسيم50 ميلي گرم فسفر 35 ميلي گرم آهن 0/6ميلي گرم ويتامين آ 540 واحد ويتامين ب 1 0/16 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/1 ميلي گرم ويتامين ب 30/5 ميلي گرم ويتامين ث15 ميلي گرم اينوزيت0/75 ميلي گرم ساكارز1/5 گرمدر صد گرم لوبياي خشك مواد زير موجود است آب 10 گرم پروتئين22 گرم چربي 1/5 گرمسديم15 ميلي گرم پتاسيم 1 گرم كلسيم 130 ميلي گرمفسفر420 ميلي گرم آهن7 ميلي گرم ويتامين آ 20 واحدويتامين ب 1 0/55 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/2 ميلي گرم ويتامين ب 3 2/4 ميلي گرم برگهاي لوبيداراي ماده اي بنام آلان توئين مي باشد . – خواص داروئي:لوبيا قرمز از نظر طب قديم ايران گرم و تر است و لوبياي سفيد معتدل است 1)ادرار آور است و حجم ادرار را زياد مي كند 2)درمان كننده بيماريهاي دستگاه ادراري است 3)سنگ كليه را برطرف مي كند4)سينه و ريه را نرم مي كند5)آب را از بدن خارج مي سازد 6)لوبياي سبز مقوي قلب است 7)نيروي جنسي را تحريك مي كند 8)قاعده آور است 9)كلسترول خون را پائين مي آورد 10)ضد سرطان است11)براي رفع بيماريهاي قلبي مفيد است 12)بدليل داشتن مقدرزيادي الياف روده ها را تميز مي كند13)فشار خون را پائين مي آورد14)يبوست را برطرف مي كند 15)در استعمال خارحي در لوبيا را خيمر كرده و روي زخمهاي اگزما بگذاريد تا آنها را التيام دهد . – طرز استفاده: جوشانده : مقدر 30 گرم لوبياي خشك را در يك ليتر آب جوش ريخته و بگذاريد ده دقيقه بجوشد سپس آنرا صاف كرده و يك فنجان قبل از هر غذا بنوشيد .لوبياي پخته : لوبيا را در آب ريخته و بجوشانيد تا كاملا پخته و نرم شود و بمقدر يك فنجان در روز بخوريد براي جلوگيري از نفخ معده مي توان لوبيا را با خردل ، زيتون و آبليمو مصرف كرد . سوپ لوبيا : از نظر داشتن مواد پروتئيني و الياف بسيار مفيد است . سوپ لوبيا را با جعفري و گشنيز و هويج بپزيد . – مضرات :لوبيا بعلت داشتن پروتيئن براي شاخاصي كه مبتلا به بيماري نقرس بوده و اسيد اوريك خونشان بالاست مناسب نيست . ضمنا لوبيا بدليل اينكه گاز زيادي در معده و روده توليد مي كند بايد بمقدر كم استفاده شود و همچنين با طريقه پخت مناسب آنراقابل هضم كرد . بدين منظور بايد لوبيا را بعد از شستن در آب گرم ريخته و بمدت چند ساعت بگذاريد خيس بخورد سپس آب آنرا دور ريخته آب تازه روي آن بريزيد و بپزيد .

علف هفت بند

نام علمي : Polygonum aviculare- كليات گياه شناسي علف هفت بند گياهي است يكساله و داراي ساقه خوابيده كه طول آن به 50 سانتيمتر مي رسد . برگهاي آن ريز ، نوك تيز و گلهاي آن ريز و كوچك و برنگ صورتي است . اين گياه در اكثر نواحي آسيا اروپا و آفريقا و آمريكا مي رويد و در مقابل عوامل خارجي بسيار مقاوم است . بطوريكه حتي اگر لگدمال شود باز هم از بين نرفته است . علف هفت بند در چمنزارها كنار جاده ها ، اراضي متروك و خرابه ها مناطق سايه در و بين تخته سنگ ها مي رويد . اين گياه در اكثر نقاط ايران نيز وجود دارد – تركيبات شيميايي: علف هفت بند دريا اسيد پوگيلونيك ، اسيد اگزاليك ، آرابينوسيد ، اسانس ، مواد رزيني ، مواد قندي و موسيلاژ مي باشد- خواص داروئي:گياه هفت بند از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است 1) قابض است و براي رفع اسهال و اسهال خوني بكار مي رود 2)در بند آوردن خونريزي مفيد است3)آسم و برونشيت را درمان مي كند 4)تب را پائين مي آورد 5)براي برطرف كردن اگزما بكار مي رود6)ورم روده بزرگ را برطرف مي كند7)براي رفع ترشحات زنانه مفيد است 8)آنهائيكه به بيماري قند مبتلا هستند با استفاده از اين گياه مي توانند قند خون خود را كنترل كنند 9)سنگ كليه و مثانه را خارج مي سازد 10)براي رفع دردهاي معده مفيد است 11)براي درمان استسقاء مفيد است 12)در معالجه ميگرن موثر است13)درد سياتيك و درد كمر را برطرف مي كند14)نفخ را برطرف كرده و هضم غذا را تسهيل مي كند 15)تاول و سوختگي را با كمپرس اين گياه معالجه كنيد 16)براي تسكين دردهاي نقرس و رماتسم از كمپرس اين گياه استفاده كنيد 17)براي درمان زخم هاي چركي ، گرد اين گياه را روي زخم ها بريزيد – طرز استفاده: جوشانده : مقدر 30 گرم گياه خشك را در يك ليتر آب جوش ريخته و بمدت 10 دقيقه بگذاريد بجوشد سپس آنرا صاف كرده باشكر و يا عسل مخلوط كنيد . مقدر مصرف اين جوشانده يك فنجان سه بار در روز است .شراب : مقدر 40 گرم گياه خشك را در يك ليتر شراب ريخته و بگذاريد بآرامي بجوشد و سپس آنرا صاف كنيد . مقدر مصرف آن نصف فنجان سه بار در روز است . – مضرات :اين گياه محرك سلسله اعصاب بوده و ممكن است استفاده زياد از آن باعث تشنج شود

اسطوخودوس ( لاواندر )

نام علمي : Lavandula- كليات گياه شناسي اسطوخودوس در بيشتر نقاط دنيا بحالت خود مي رويد مخصوصا در جنوب فرانسه مناطق مديترانه و در تورنتو به مقدر زياد وجود دارد و بسته به شرايط ميط و خاك به انواع مختلفه ظاهر مي شود . اسطوخودوس گياهي است چندين ساله به ارتفاع حدود نيم متر با برگهاي متقابل ، باريك ، دراز سبز رنگ و پوشيده از كركهاي سفيد پنبه اي. گلهاي آن برنگ بنفش و بصورت سنبله مي باشد. قسمت مورد استفاده اين گياه ، گلها و سرشاخه هاي گلدار آن است . اسطوخودوس بوي بسيار مطبوعي درد . طعم آن تلخ است و بعلت بوي مطبوع آن در عطر سازي مصرف مي شود . اسانس اسطوخودوس كه از تقطير گل و سرشاخه هاي گلدار اين گياه بدست مي آيد مايعي است زردرنگ يا زرد مايل به سبز كه داراي بوي مطبوعي است . – تركيبات شيميايي: اسانس اسطوخودوس داراي حدود 40% استات ليناليل است همچنين در آن تركيباتي نظير اسيد بوتيريك ، اسيد پروپيونيك و اسيد والريك ، لينالول آزاد و ژرامبول وجود دارد . – خواص داروئي:اسطوخودوس از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است . 1)براي رفع خستگي و آرامش چند قطره روغن اسطوخودوس را در وان آب گرم ريخته و براي مدت يكربع ساعت در آن دراز بكشيد . 2)گرفتگي ها را باز مي كند . 3)مقوي معده است .4)ادرار آور مي باشد . 5)معرق است و تب را پائين مي آورد .6)صفرا بر بوده و كبد را بكار مي اندازد و بيماري هاي كبدي را برطرف مي كند . 7) ضد تشنج است . 8)براي تقويت عمومي بدن خوب است . 9)كرم هاي معده و روده را از بين مي برد . 10)بيماري هاي سينه و سرفه را برطرف مي كند . 11)در معالجه زكام موثر است .12)از آن مي توان بعنوان مسهل و تميز كننده استفاده كرد. 13)براي رفع بيماريهاي مجاري و ادرار مفيد است . 14)براي برطرف كردن رعشه و سرگيجه حدود 5 گرم از پودر آنرا با عسل مخلوط كرده و هر شب بخوريد . 15)براي رفع فراموشي و تقويت حافظه از دم كرده اسطوخودوس استفاده كنيد . 16)براي رفع بيخوابي يك قطره از روغن اسطوخودوس را روي يك تكه پنبه بچكانيد و آنرا داخل بالش خود قرار دهيد خواب مطبوعي براي شما مي آورد . 17)براي برطرف كردن غم و اندوه هر روز دم كرده اسطوخودوس بنوشيد . 18)اگر دست و پاي شما خواب مي رود از اين گياه استفاده كنيد . 19)براي پيشگيري از آب آوردن بدن دم كرده اسطوخودوس بنوشيد . 20)زردي را برطرف مي كند . 21)براي رفع حالت تهوع و سرگيجه مفيد است . 22)سردرد و سردردهاي يكطرفه را درمان مي كند . 23)براي معالجه ضعف اعصاب مفيد است . 24)طپش قلب را از بين مي برد . 25) آسم را برطرف مي كند . 26)براي رفع ترشحات زنانه مي توانيد از اين گياه استفاده كنيد . 27)براي برطرف كرده سوء هاضمه يك قطره اسانس اسطوخودوس را در يك ليوان آب نيم گرم ريخته و يا يك فنجان از دم كرده آن را بنوشيد . 28)اسطوخودوس درمان كنده رماتيسم ، آرتروز و نقرس است . براي اين منظور كمپرس آنرا بر روي عضو مورد نظر بگذاريد و يا اينكه 2 قطره روغن آنرا با يك قاشق روغن بادام و يا روغن زيتون مخلوط كرده و عضو دردناك را با آن ماساژ دهيد . 29)زخم هاي كهنه را با ماليدن اسانس اسطوخودوس كه در الكل حل كرده ايد برطرف كنيد . 30)براي درمان بيماريهاي ريوي 2 تا 3 قطره روغن اسطوخودوس را با يك قاشق غذا خوري روغن بادام و يا روغن زيتون مخلوط كرده و سينه و پشت بيمار را ماساژ دهيد . 31) ماليدن پماد اسطوخودوس زخم ها را ضد عفوني كرده و التيام مي بخشد . 32)براي برطرف كردن بوهاي نامتناسب در منزل چند قطره روغن اسطوخودوس را در آب ريخته و بگذاريد به آرامي بجوشد عطر مطبوعي را در هوا پخش مي كند .33)براي رفع بيخوابي يك قاشق چايخوري پودر اسطوخودوس را با يك قاشق چايخوري پودر سنبل الطيب مخلوط كرده و در يك ليوان آبجوش ريخته و بمدت 10 دقيقه دم كنيد . اين دم كرده را يك ساعت قبل از رفتن برختخواب ميل كنيد تا بيخوابي شما برطرف شود . – طرز استفاده: 1) دم كرده اسطوخودوس : حدود 5 گرم سرشاخه گلدار و يا گل اين گياه را در يك ليتر آبجوش ريخته و بمدت 10 دقيقه دم كنيد . مقدر مصرف اين دم كرده 4-3 فنجان در روز است . 2)كمپرس اسطوخودوس : 30 گرم گل و يا سرشاخه گلدار اين گياه را با يك ليتر آبجوش مخلوط كرده و بمدت 10 دقيقه دم كنيد . 3)اسانس و روغن اسطوخودوس را مي توانيد از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها تهيه كنيد براي مصرف يك قطره از آنرا با يك قاشق روغن بادام و يا روغن زيتون مخلوط كرده و براي ماساژ استفاده كنيد . و يا يك قطره آنرا روي يك حبه قند و يا يك قاشق عسل مخلوط كرده بخوريد . – مضرات :اسطوخودوس گياهي است بي ضرر كه همه مي توانند از آن استفاده كنند . فقط براي اشخاص صفراوي مزاج خوب نست و باعث آشفتگي مي شود . اينگونه اشخاص بايد آنرا با سكنجبين يا كتيرا بخورند .

ليمو ترش

نام علمي : Citrus limon – كليات گياه شناسي حتما شنيده ايد كه گفته اند سيب سلطان ميوه هاست ولي اگر خواص ليمو ترش را براي شما بشماريم مطمئنا قبول خواهيد كرد كه سلطان ميوه ها ليمو ترش است . – خواص داروئي:ليمو ترش بعلت داشتن خواص اسيدي ضد عفوني كننده قوي است . حتي اگر در مسافرتها به آب آشاميدني مشكوك هستيد و مي ترسيد از آن بنوشيد كافي است چند قطره آب ليمو ترش را در آن بريزيد . آب ر ا كاملا استرليزه كرده و ميكربهاي موجود در آب را از بين مي برد كسانيكه مي خواهند خود را لاغر كنند اگر صبح ناشتا آب ليمو ترش را با يك ليوان آب مخلوط كنند و مقدر كمي عسل بآن اضافه نمايند و آنرا بنوشند تا ظهر گرسنه نخواهند شد و بدين ترتيب از شر چربيهاي اضافي راحت خواهند شد . بهترين كلسيم آن است كه از پوست تخم مرغ و آب ليمو تهيه مي كنند . براي تهيه كلسيم طبيعي يك تخم مرغ را تميز شسته و در يك ليوان بگذاريد و روي آن آّ يك لسمو ترش را بريزيد و آنرا مدن دو سه ساعت در جاي خنكي بگذاريد سپس تخم مرغ را در آورده و آب ليمو را كه داراي مقدر زيادي كلسيم است مي توانيد روي سالاد ريخته و يا با عسل يا شكر شيين كرده بنوشيد از تخم مرغ هم كه پوست آن نرم شده مي توانيد هنوز استفاده كنيد . براي گلو درد بهترين دارو ليمو ترش است . يك قاشق چايخوري آب ليمو ترش را در آب نيم گرم بريزيد و با آن غرغره كنيد ورم گلو و گلو درد را بررطف خواهد كرد . براي گرفتگي بيني و زكام كافي است چند قطرع آب ليمو را با يك قاشق چايخوري آب مخلوط كرده و در بيني بچكانيد . براي رفع كم معده و روده بايد يك ليمو ترش را با پوست و هسته له كنيد و آنرا با يك ليوان آب سرد و يك قاشق عسل مخلوط كده و بمدت يك ساعت قبل از خواب نوشيد . براي جلوگيري از خونريزي بيني كافي است كه يك تكه پنبه را آغشته به آ ب ليمو كرده و در سوراخ بيني بگذاريد خون دماغ را برطرف خواهد كرد . اگر در صورت شما لكه و جوش قرمز رنگ وجود دارد درمان آن با آب ليمو و نمك است . بدين ترتيب كه در مقدري آب ليمو نمك بزنيد و آنرا با پنبه روي صورت خود بماليد لكه ها و جشوها را برطرف مي كند .بهترين دارو براي پوست دست شما مخلوط گليسيرين و آ ب ليمو است . آب ليمو و گليسرين را به نسبت مساوي مخلوط كنيد و بدستهاي خود مباليد ببينيد كه چقدر پوست دستها صاف مي شود . در زمستان براي جلوگيري از سرما زدگي دستهاي خود را با آ ب ليمو ماساژ دهيد . خوردن آب ليمو سنگهاي كليه را نيز دفع مي كند. – مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

عدس

نام علمي : Lens culinaris medic – كليات گياه شناسي عدس يكي از حبوبات است كه از قديم الايام در اكثر نقاط دنيا كشت مي شده است . گيه شناسان اعتقاد دارند كه عدس حتي قبل از تاريخ نيز وجود داشته است . عدس از نظر مقدر پروتئين بسيار غي است و دربين گياهان فقط لوبياي سويا بيشتر از عدس پروتئين دارد .عدس گياهي است يكساله كه ارتفاع آن بيش از 30 سانتيمتر نيست . برگهاي آن داراي 6 تا 14 برگچه مي باشد كه در انتهاي آن پيچك قرار درد . گلهاي عدس رنگ سفيد و داراي رگه هايي به رنگ بنفش است . ميوه آن غلاف كوچكي است و معمولا در هر غلاف 1 تا 3 عدس وجود دارد . عدس دو نوع است : 1)عدس رسمي كه دانه آن گرد و سنبتا درشت است و رنگ آن سبز مايل به زرد است . 2)عدس ريز يا عدس قرمز كه دانه هاي آن ريز و به رنگ قرمز مي باشد . – تركيبات شيميايي:عدس منبع غني پروتئين و ويتامين هاي گروه B مي باشد . مواد موجود در 100 گرم عدس بقرار زير است : انرژي 340 كالريپروتئين 25 گرمچربي 1 گرم مواد نشاسته اي60 گرمكلسيم80 ميلي گرم فسفر 380 ميلي گرم آهن 7 ميلي گرم پتاسيم 8 ميلي گرم ويتامين آ 600 واحد بين المللي ويتامين ب 1 0/4 ميلي گرمويتامين ب2 0/2 ميلي گرمويتامين ب 3 2 ميلي گرم آرسنيك 1 ميلي گرم – خواص داروئي:عدس از نظر طب قديم ايران معتدل و خشك است و مانند ديگر گياهان پوست و دانه آن داراي اثرات متضاد يكديگر مي باشد . يعني پوست عدس گرم و خود عدس قابض است . بعبارت ديگر پوست آن ملين و مغز آن ضد اسهال مي باشد . عدس يك غذاي كامل است و انرژي لازم را براي كارهاي بدني براي انسان تامين مي كند .عدس داراي خواص زير است1)عدس زياد كننده ترشحات شير است و مادران شيدره حتما بايد از آن استفاده كنند .2)عدس را در كنيد و روي پوست ملتهب بگذاريد التهاب را برطرف مي كند . 3)براي درمان زخم هاي دهان و گلو و ديفتري عدس را پخته و آب آنرا غرغره كنيد . 4)براي تقويت معده و برطرف كردن گاز معده عدس پخته را با سركه ميل كنيد . 5)آش عدس با روغن بادام براي دوران نقاهت بهترين غذاست. 6)پماد در عدس با سركه براي ترك دست و پا كه بعلت سرما عارض شده سودمند است .7)عدس را مي توان بعنوان مسهل هم مصرف كرد چون داراي لعاب زيادي است كه در درمان ناراحتي هاي روده نيز موثر است . 8)عدس پخته را بعنوان مرهم براي زخم نيز مي توان بكار برد .- مضرات :عدس با تمام مزايايي كه درد نبايد زياد مصرف شود و در خوردن آن اسراف گردد زيرا اولا دير هضم است و توليد نفخ مي كند ثانيا قابض است و جريان خون را در رگها آهسته مي كند . البته مي توان براي جلوگيري از اين عوارض عدس را با روغن كنجد و يا روغن بادام و با سركه خورد . ضمنا عدس بعلت داشتن ميكروپروتئين براي افراديكه ناراحتي كليه مخصوصا تقويت كليه دارند زيانبخش است .

كاهو

نام علمي lactuca sativa – كليات گياه شناسي كاهو يكي از قديميترين سبزيجات دنيا است منشاء آن در هندوستان وآسياي مركزي مي باشد . كاهو طبق مداركي كه بدست آمده از شش قرن قبل از ميلاد در ايران مصرف مي شده است و يك قرن قبل از ميلاد به روم راه يافته و غذاي مهمي براي روميان بوده است . كريستف كلمب تخم كاهو را به دنياي جديد برد بطوريكه از اوائل قرن پانزدهم ميلادي كاهو در هائيتي و باهاما كشت مي شده است . كاهو گياهي است يكساله كه داراي برگهاي پهن و دراز و سبز روش مي باشد و با طعم كمي شيرين .انواع مختلف كاهو كه در حال حاضر در آمريكا كشت مي شود حدود 16 نوع مي باشد كه در تمام طول سال وجود دارد رويهمرفته دو دسته كاهو وجود دارد : 1-كاهوي پرورشي و اهلي كه در سالاد استفاده مي شود كه كاهوي گرد Head Lettuce و كاهوي ايراني Romano Lettuce از انواع مهم آن است . 2- كاهوي وحشي يا كاهوي خودروكاهوي ايراني از نظر مواد غذايي از كاهوي گرد بهتر است . كاهوي گرد ارزش غذايي چنداني ندارد زيرا داراي مقدر زيادي الياف است كه توليد گاز و نفخ در معده مي كند . – تركيبات شيميايي:در صد گرم كاهوي ايراني مواد زير موجود است :آب 94 گرم انرژي 18 كالريپروتئين1/2 گرمموادنشاسته اي0/1 گرمكلسيم65 ميلي گرم فسفر 25 ميلي گرم آهن 1/5 ميلي گرم چربي0/2 گرم كلسيم 18 ميلي گرم سديم 10 ميلي گرم پتاسيم 250 ميلي گرم ويتامين آ500 واحدويتامين ب 1 0/5 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/08 ميلي گرم ويتامين ب 3 0/4 ميلي گرم ويتامين ث 10 ميلي گرم ارسنيك0/02 ميلي گرم اسيد اگزاليك0/003 ميلي گرم كاهو ضمنا داراي مواد معدني مانند نيكل ، كبالت ، سولفور و مس مي باشد مواد شيميايي كاهو عبارتند از : لاكتوكاروم Lactucarum ( كه ماده اي است مخدر ) موم ، رزين ، ماليك اسيد و سوكسي نيك اسيد ، لاكتوم كاروم خواب آور و مسكن است . از لاكتوم كاروم بعنوان داروي خواب آور و مسكن و نيز در چشم پزشكي براي گشاد كردن مردمك چشم استفاده ميشود . از كاهو همچنين ماده اي بنام تريداس Thridace گرفته مي شود كه مسكن و ضد درد است . براي تهيه تريداس ساقه كاهو رسيده را تكه تكه كرده وشيره آنرا با فشار خارج مي سازند . اين شيره را سپس حرارت داده تا در اثر حرارت مواد آلوميني آن منعقد مي شود در نتيجه مايعي صاف بدست مي آيد . اين مايع را تحت درجه حرارت كم و در خلاء حرارت داده كه تريداس بدست مي آيد . اين مايع را مي توان خشك كرد و بصورت پودر درآورد . – خواص داروئي:- خواص گياه كاهو كاهو از نظر طب قديم ايران سرد و مرطوب است1)كاهو تميز كننده خون است 2)كاهو بعلت داشتن آهن خونساز است 3)ضد تورم است 4)كاهو خواب آور و آرام بخش است 5)كاهو براي ضعف اعصاب مفيد است6) كاهو ملين و ادرار آور است 7)خوردن كاهو براي ماليخوليا مفيد است 8)كاهو زخم هاي مجاري ادرار و مثانه را درمان مي كند 9)اگر كاهو را با سكنجبين و يا سركه بخورند اشتها آور است 10)كاهو اثر ضد تشنج دارد 11)درد معده را تسكين مي دهد 12)كاهو قواي جنسي را تقويت مي كند 13)براي برطرف كردن درد سينه كاهو را بپزيد و بخوريد 14)زنان شيدره اگر مي خواهند كه شيرشان زياد شود بايد كاهوي پخته بخورند 15)ورم غدد لنفاوي را برطرف مي كند- خواص تخم كاهو تخم كاهو از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است 1-تخم كاهو مخرب و خواب آور است 2-خوردن تخم كاهو زكام را برطرف مي كند 3-تخم كاهو براي درد سينه مفيد است 4-خوردن تخم كاهو براي دستگاه ادراري نافع است و آنهائيكه قطره قطره ادرار مي كنند بايد تخم كاهو بخورند ( در حدود 10 گرم روزانه ) تا اين مرض برطرف شود . – مضرات :اگر در خوردن كاهو افراط نكيند اين گياه بهيچوجه مضر نيست زياده روي در خوردن كاهو باعث كم شدن قدرت جنسي ، فراموشي و كم شدن حافظه ، ضعف ديد چشم و نفخ شكم مي شود . براي برطرف كردن اين عوارض مي توان كاهو را با نعناع ، كرفس و زيره ميل كرد .

شيرين بيان Liquorice

نام علمي : Glycyrrhiza globra- كليات گياه شناسي شيرين بيان گياه بومي ناطق مديترانه است و در ايران در اكثر نقاط كشور مي رويد . شيرين بيان گياهي است چند ساله و داراي ساقه اي بطول يك متر كه در نواحي معتدل تا ارتفاع دو متر مي رسد . برگهاي آن مركب از تعدادي برگچه هاي فدر و سبزرنگ مي باشد . گلهاي آن برنگ بنفش ، سفيد . زرد است ميوه آن مانند نيام و محتوي 5 تا 6 دانه مي باشد . ريشه شيرين بيان بطور خيلي عميق در زمين فرو مي رود . پوست ريشه قهوه اي سير وس ياه است . مغز ريشه زرد رنگ بوده و طعم آن بسته بانواع مختلف تغيير مي كند . مثلا شيرين بيان اسپانيا طعم ملايم درد در حاليكه شيرين بيان يونان داراي طعم تلخ است .- تركيبات شيميايي:ريشه شيرين بيان داراي گلوكز ساكاروز ، آسپاراژين ، مواد آلبوميدي رزين و كمي اسانس ميباشد . ماده اصلي كه باعث شيريني اين گياه است گليسيرين خوانده مي شود . در شيرين بيان ماده اي بنام لكوريتي جنني چالكون وجود دارد كه خاصيت دفع اسپاسم عضلات را دراست . – خواص داروئي:شيرين بيان از مظر طب قديم ايران معتدل است . شيرين بيان را بصورت قطعات كوچك به قطر 0/5 سانتيمتر و طول 1/5 سانتيمتر بفروش مي رسانند . 1)مهمترين خاصيت شرين بيان كه جديدا كشف شده است و در آلمان و اروپا و آمريكا ساتفاده مي شود درمان كننده زخم معده و سرطان معده است براي اين منظور شربت شيرين بيان را تهيه كرده و هر روز بمقدر يك قاشق غذا خوري قبل از غذا به مريض بدهيد و اگر اين عمل را تا 4 ماه تكرار كنيد شخص معالجه خواهد شد . 2)براي تقويت عمومي بدن مفيد است3)خوردن آن از پيري جلوگيري مي كند4)براي نرم كردن سينه موثر است 5)زخم ها و تاول هاي پوست را با چاي شيرين بيان شستشو دهيد تا زود خوب شود .6)ملين است و معمولا آنرا با گياهان ديگر مخلوط مي كنند كه انقباضات را كم مي كند 7)مدر و عرق آور است 8)براي برطرف كردن زخم و التهاب دهان ريشه شيرين بيان را بمكيد . 9)سرفه را برطرف مي كند 10)ورم معده را برطرف مي كند11)تنگي نفس را تسكين مي دهد12)براي درمان سوء هاضمه مفيد است 13)براي از بين بردن نفخ شكم مفيد است 14)چشم را تقويت كرده و رفع سردرد مي كند براي اين منظو از فرمول زيراستفاده كنيد : 2 گرم ريشه شيرين بيان را پودر كرده و با يك گرم شكر و يك گرم رازيانه مخلوط كنيد سپس آنرا در آب خيس كرده و هر روز بخوريد. 15)براي درمان موخوره چاي شيرين بيان را به سر بماليد .16)براي رفع بوي بد زير بغل و پا از برگ هاي شيرين بيان پماد درست كرده و در اين قسمت ها بگذاريد . – طرز استفاده: دم كرده شيرين بيان : مقدر 50گرم ريشه بدون پوست شيرين بيان را آسياب كرده و در يك ليتر آب جوش بريزيد و بگذاريد مدت 10 دقيقه دم بكشد . جوشانده شيرين بيان : 20 گرم ريشه شيرين بيان بدون پوست را آسياب كرده و در 100 گرم آب ريخته و آنقدر بجوشانيد كه دو سوم آن باقي بماند .شربت شيرين بيان : ريشه شيرين بيان بدونپ وست را آسياب كرده و با آب مخلوط كرده و آنقدر بجوشانيد تا غليظ شود تكه هاي شيرين بيان : مانند آب نبات مي توانيد در دهان گذاشته و بمكيد . – مضرات :استفاده زياد از شيرين بيان براي طحال مضر است و اگر مي خواهيد از شيرين بيان براي برطرف كردن بيماري و براي مدت طولاني استفاده كنيد بهتر است آنرا با كتيرا بخوريد .

روناس

نام علمي : Rubia Tinctorum – كليات گياه شناسي گياهي است كه به حالت خودرو در مناطق مديترانه ، در شمال آفريقا و بعضي مناطق آسيا مي رويد . ساقه اين گياه پوشبده از خارهاي ريز مي باشد و ارتفاع آن تا حدود دو متر مي رسد . روناس با استفاده از خارهاي ريزي كه درد به ديوار و درختان مي چسبد و بالا مي رود . برگهاي آن بيضي ، نوك تيز و دراز وبده كه به صورت گروهي و به شكل چتر از كنار ساقه بيرون مي آيد . گلهاي روناس كوچك و به رنگ زرد مايل ه سبز مي باشد . ميوه آن گشوتي و به رنگ تيره است . ريشه آن به نام روناس معروف است به رنگ قرمز تيره و به صورت دراز ، باريك و استوانه اي مي باشد . داراي طعمي تلخ و گس بوده و قسمت مهم اين گياه از نظر طبي محسوب مي شود . از ريشه روناس در قديم براي رنگرزي پارچه و نخ استفاده مي شده است .- تركيبات شيميايي:ريشه روناس داراي ماده اي رنگي به نام آليزارين مي باشد كه براي رنگرزي بكار مي رفت ولي بعد از اينكه توانستند اين ماده را به طريقه شيميايي تهيه كنند كشت آن براي تهيه آليزارين متوقف گرديد . – خواص داروئي:روناس از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است . 1)باز كننده گرفتگي ها در بدن است 2)درا آور است و حبس البول را درمان مي كند .3)براي معالجه بيماري فلج آنرا با عسل مخلوط كرده و به بيمار بدهيد .4)ترشح شير راز ياد مي كند. 5)درد سياتيك را رفع مي كند. 6)يبوست هاي سخت را معالجه مي كند . 7)اشتها آور است. 8)قاعده آرو است . 9)خارش پوست را برطرف مي كند بدين منظور ميتوان از ضماد استفاده كرد و يا اينكه جوشانده آنرا در وان حمام بريزيد و مدتي در آن استراحت كنيد . 10)اوره خون را پائين مي آورد .11)جوش خوردن استخوان شكسته را تسريع مي كند . 12)تورم را در بدن از بين مي برد . 13 از كمپرس جوشانده روناس براي رفع بيماريهاي پوستي استفاده كنيد . – طرز استفاده: دم كرده : يك قاشق مربا خوري ريشه خرد شده روناس را در يك ليوان آب جوش ريخته . بگذاريد به مدت 10 دقيقه دم بكشد . مقدر مصرف آن نصف فنجان سه بار در روز است . جوشانده روناس : 10 گرم ريشه روناس را د يك ليتر آب ريخته و بگذاريد براي مدت ده دقيقه بجوشد . اين جوشيده را در وان حمام بريزيد و براي رفع بيماريهاي پوستي در آن استراحت كنيد . – مضرات :همانطور كه گفته شد روناس ترشح ادرار را زياد مي كند و فشار آنرا بالا مي برد بنابرين ممكن است در اثر استفاده زياد ايجاد خون در ادرار كند و در يانصورت بهتر است كه روناس با كتيرا خورده شود .

انبه

نام علمي : Mangifera indica – كليات گياه شناسي انبه درختي است زيبا كه ارتفاع آن تا 10 متر مي رسد . منشا انبه هند و مالزي و برمه مي باشد ولي هم اكنون در تمام مناق استوايي و حاره كشت مي شود . انبه از 4000 سال پيش وجود داشته است . برگهاي اين درخت نيزه اي شكل ، گلهاي آن زرد يا قرمز رنگ و بصورت خوشه اي وجود دارد . ميوه آن كه انبه يا منگو ناميده مي شود بيضوي شكل و داراي طعمي مطبوع وشيرين بوده و داراي هسته اي نسبتا بزرگ است . انبه در اوائل ماه مي مي رسد و تا اوائل سپتامبر موجود است .- تركيبات شيميايي:انبه داراي موادي مانند اسيد بنزوئيك Benzoic Acid اسيد سيتريك Citric Acid و پيوري يلو دري Puri yellow Dye كه ماده زرد رنگي است مي باشد . انبه در حدود15% تانن دارد . هسته انبه داراي چربي زياد و نشاسته و اسيد گاليك Gallic Acid است . در صد گرم انبه مواد زير موجود است :انرژي 45 كالري آب 80 گرمنشاسته 12 گرمپروتئين0/5 گرمچربي 0/15 گرم كلسيم6 گرم فسفر 9 ميلي گرم آهن 0/15 ميلي گرم ويتامين آ 3500 واحد ويتامين ب 10/4 ميلي گرم ويتامين ب 20/35 ميلي گرمويتامين ب 30/6 ميلي گرم ويتامين ث 25 ميلي گرم – خواص داروئي:- خواص ميوه انبه انبه رسيده از نظر طب قديم ايران گرم و خشك و نارس آن سرد و خشك است . انبه نارس توليد كننده بلغم و سودا در بدن مي باشد . 1)انبه بسيار مقوي بوده و تقويت كننده بدن است .2)انبه تقويت كننده قواي جنسي است . 3)رنگ صورت را درخشان مي كند . 4)دهان را خوشبو مي كند .5)ادرار آور است . 6)يبوست را برطرف مي كند . 7)انبه داراي مقدر زيادي اسيد گاليك است. بنبراين سيستم هضم را ضد عفوني و تميز مي كند. 8)انبه تميز كننده خون مي باشد .9)خوردن انبه بوي بد بدن را از بين مي برد . 10)انبه حرارت بدن را كاهش مي دهد و تب را پائين مي آرود . 11)براي رفع اسهال مفيد است . 12)خوردن انبه ، سردرد ، تنگي نفس و سرفه را از بين مي برد .13)براي درمان بواسير مفيد است . 14)عطش را برطرف مي كند. 15)انبه چون گرم است براي گرم مزاجان مناسب نيست و اين اشخاص بايد آنرا با سكنجبين بخورند . – خواص مغز هسته انبه انبه داراي هسته بزرگي است كه در وسط آن مغز آن قرار درد كه بجاي مغز بادام مي توان از آن در شيريني جات استفاده كرد . مغز هسته انبه از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است . 1- خوردن مغز هسته اسهال را برطرف مي كند . 2- براي معالجه سرمخوردگي مصرف مي شود .3- سرفه هاي سخت را درمان مي كند . 4- درمان كننده بواسير خوني است . 5-خانم هائيكه دچر خونريزي از رحم مي باشند و يا بين دو عادت ماهيانه خونريزي دارند براي رفع آن بايد از مغز انبه استفاده كنند . 6- مغز هسته انبه كرم كش و ضد اسهال است . 7- براي تسكين آسم و تنگي نفس مفيد است .8- ضد استفراغ است .- ديگر خواص درخت انبه 1. گل انبه سرد و خشك است و اسهال را رفع مي كند .2. اگر شكوفه درخت انبه را خشك كرده و هر روز حدود 3 گرم آنرا با 10 گرم شكر بخورند سرعت انزال را معالجه مي كند . 3.صمغ درخت انبه را با روغن و آبليمو مخلوط كنيد براي ناراحتي هاي پوست مفيد است . 4.براي برطرف كردن ريزش مو ، آب برگهاي درخت انبه را روي سر بماليد . 5.براي تقويت دندان و لثه دم كرده برگ درخت انبه را مضمضه كنيد .- مضرات :هضم انبه براي بعضي از افراد سخت است و ممكن است ايجاد خارش و دمل نمائيد . اگر خون انبه ايجاد نفخ بكند بايد آنرا با زنجبيل خورد .

ختمي

نام علمي : Althaea officinalis- كليات گياه شناسي ختمي گياه بومي مناطق شرق مديترانه است .گياهي است علفي و چند ساله كه ارتفاع آن به حدود 2 متر مي رسد ساقه آن از كركهاي ريز كه به رنگ خاكستري مي باشد پوشيده شده است .برگهاي ختمي دندانه دار ، پهن و مانند قلب مي باشد . گلهاي آن درشت به رنگ سفيد مايل به قرمز يا ارغواني است كه بصورت دسته هاي سه تايي در اواخر تابستان ظاهر مي شود . ختمي به علت داتشن گلهاي زيبا به صورت گياه زينتي در باغچه ها كاشته مي شود . تمام قسمتهاي اين گياه استفاده طبي دارد . – تركيبات شيميايي:ختمي داراي لعاب و موسيلاژزيادي است .اين گياه داراي مواد نشاسته اي ، چربي ، اسانس آنتوسيانين Anthocyanin آل تئين Altheine ، داي اكسي بنزوئيك اسيد DIoxybenzoic Acid و سيانيدين Cyanidin مي باشد .- خواص داروئي:ختمي از نظر طب قديم ايران سرد و تر است و بطور كلي روي تمام اعضاي بدن مخصوصا روده ها ، ريه ها ، معده ، كليه ها و مثانه موثر است . – خواص گل ختمي 1)ملين و برطرف كننده يبوست است .2)بيماريهاي تنفسي را برطرف مي كند. 3)سرفه هاي خشك را از بين مي برد . 4)براي رفع گلو درد جوشانده گل ختمي را غرغره كنيد . 5)عادت ماهيانه را منظم مي كند .- خواص ريشه ختمي 1)ناراحتي هاي پوستي را برطرف مي كند و پوست را نرم مي سازد . 2)سرفه هاي خشك را از بين مي برد. 3)تب راپائين مي آرود . 4)اسهال خوني را شفا مي بخشد . 5)ادرار را زياد مي كند. 6)كمي ترشحات عادت ماهيانه را برطرف مي كند. 7)تورم را رفع مي كند. 8)ناراحتي هاي دستگاه ادراري را برطرف مي كند. 9)قند خون را تنظيم مي كند. – خواص برگ ختمي1-ضماد برگ ختمي در برطرف كردن دمل ها و ورم پستان و روم معده موثر است . 2-براي التيام شكستگي ها ، برگ ختمي را بصورت ضماد درآورده و روي محل شكستگي بگذاريد. 3-ضماد برگ ختمي در برطرف كردن درد سياتيك مفيد است .4-رعشه را برطرف مي كند. 5-ورم بناگوش را با ضماد برگ ختمي درمان كنيد. – طرز استفاده: 1- خيسانده ريشه ختمي : 10 گرم ريشه ختمي را پوست كنده و خرد كرده و در يك ليتر آب سرد خيس كنيد و پس از 8 ساعت آنرا صاف كرده و نگهدري كنيد اين مايع در رفع اسهال خوني بسيار موثر است . 2-دم كرده ختيم : در حدود 20 گرم ريشه ختمي را تميز كرده و خرد كنيد و آنرا در يك ليتر آب جوش بريزيد و بگذاريد بماند تا سرد شود سپس آنرا صاف كرده و با عسل مخلوط كنيد .3-دم كرده گل ختمي : 20 گرم گل خشك شده ختمي را در يك ليتر آب جوش بريزيد و بگذاريد بماند تا سرد شود سپس آنرا با قند يا عسل شيرين بكنيد . 4-محلول شست وشوي چشم : نيم گرم گل خشك ختمي را در 150 گرم آب ريخته و به مدت 5 دقيقه بگذاريد بجوشد سپس آنرا سرد كنيد و 5 قطره الكل كامفه در آن بريزيد. – مضرات :ختمي گياه مفيد و بي ضرري است فقط زنان باردار و مادرانش يدره بايد از زياد خوردن آن پرهيز كنند .كسانيكه سرد مزاج هستند بايد ختمي را با عسل بخورند .

گزنه

نام علمي : Urtica dioica – كليات گياه شناسي گزنه گياهي است كه از دوران ماقبل تاريخ نيز وجود داشته و مردم آن زمان از آن براي تغذيه استفاده مي كردند و از خواص درماني آن اطلاع داشته اند . جالينوس حكيم كه در قرن دوم ميلادي زندگي مي كرده آنرا براي رفع سرماخوردگي و بيماير دستگاه تنفسي بكار مي برده است .گزنه گياهي است علفي و چند ساله كه ساقه آن چهار گوش بوده و بطور قائم تا ارتفاع يك متر بالا مي رو د. اين گياه در خرابه ها باغها و نقاط مرطوب كه چهارپايان از آن عبور مي كنند بحالت خودرو مي روي ريشه اين گياه خزنده بوده و در ناحيه اي كه سبز مي شود كم كم تمام منطقه را فرا مي گيرد . ساقه اين گياه را پرزها و تارهاي مخروطي شكل پوشانده كه در صورت لمس كردن ساقه بدست مي چسبد و پوست را مي گزد كه توليد خارش و سوزش مي كند و شايد بهمين دليل آنرا گزنه ناميده اند . تخم آن نرم ، ريز و تيره رنگ و مانند تخم كتان است قسمت مورد استفاده اين گياه برگهاي تازه ، ريشه ف شيره و دانه آن است . – تركيبات شيميايي:گزنه داراي تانن ، لسيتين اسيد فورميك ، نيترات پتاسيم و كلسيم ، تركيبات آهن درد ، ويتامين C و نوعي گلوكوزيد است كه پوست را قرمز مي كند از سرشاخه هاي اين گياه ماده قرمز رنگي بنام اورتي سين استخراج مي شود . – خواص داروئي:گزنه از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است 1) گزنه مو را تقويت كرده و از ريزش موي سر جلوگيري مي كند ، حتي در بعضي از مورد موي سر دوباره مي رويد . براي استفاده از اين خاصيت 6 گرم سر شاخه ها و برگها و ريشه گزنه را بتنهايي و يا با 30 گرم چاي كوهي در يك ليتر آبجوش ريخته و آنقدر بجوشانيد تا حجم مايع به نصف برسد . شبها مقدري از اين مايع را به سر بماليد و صبح بشوئيد . 2)براي برق شدن و جلا دادن به موها بعد از شستشوي سر موها را با چاي گزنه ماساژ دهيد . بدين منظور يك قاشق چايخوير بگ گزنه خشك را در يك ليوان آب جوش ريخته و مدت نيمساعت بگذاريد بماند . ماساژ دادن با اين چاي ، شوره سر را برطرف مي كند. 3)دستگاه هاضمه را تقويت مي كند 4)ادرار را زياد مي كند5)براي درمان بيماري قند مفيد است بدين منظور يك فنجان چاي گزنه را سه بار در روز ميل كنيد 6)ترشح شير را در زنان شيدره زياد مي كند 7)اخلاط خوني را برطرف مي كند 8)بيماريهاي پوستي را برطرف مي كند9)براي باز كردن عادت ماهيانه از دانه گزنه استفاده كنيد 10)در درمان كم خوني موثر است و تعداد گلبولهاي قرمز را زياد مي كند 11)اگر در ادرار خون وجود داشته باشد گزنه آنرا برطرف مي كند 12)گزنه عرق آور است 13)پاك كننده اخلاط سينه ، ريه و معده است 14)نيروي جنسي را تقويت مي كند 15)گرفتيگ هاي كبدي را رفع مي كند16)براي از بين بردن زگيل ، ضماد برگهاي تازه آنرا روي زگيل بماليد .17)براي پاك كردن مثانه ، رفع عفونت مثانه و دفع سنگ از مثانه برگ گزنه را همراه با ريشه شيرين بيان دم كنيد و بنوشيد 18)براي التيام زخم ها و زخم هاي سرطاني از ضماد تخم گزنه مخلوط با عسل استفاده كنيد 19)براي برطرف كردن كهير از جوشانده گزنه بمقدر سر فنجام در روز بنوشيد 20)درد نقرس را كاهش مي دهد 21)براي برطرف كردن ناراحتي هاي زنانه قبل از عادت ماهيانه از چاي گزنه استفاده كنيد 22)ناراحتي هاي كليه را برطرف مي كند 23)ضماد آن درد عضلاني را برطرف مي كند 24)كرم معده و روده را مي كشد 25)درمان كننده بواسير است 26)براي برطرف كردن درد رماتيسم ، برگهاي تازه آنرا روي پوست بماليد . – طرز استفاده: 1- دم كرده گزنه : مقدار 40 گرم برگ گزنه را در يك ليتر آبجوش ريخته و به مدت 10 دقيقه دم كنيد . مقدر مصرف آن سه فنجان در روز بعد از غذاست . 2- جوشانده گزنه : مقدار 30 گرم گزنه را در يك ليتر آب ريخته و بمدت 10 دقيقه آنرا بجوشانيد . اين جوشانده براي تصفيه خون مفيد است . مقدر مصرف آن يك فنجان بين غذاها در روز است . 3-تنطور گزنه يك قسمت برگ گزنه را با پنج قسمت الكل 50 درجه طبي مخلوط كرده و در داخل شيشه در بسته بريزيد و بمدت 15 روز هر روز آنرا تكان دهيد بعد از اينمدت آنرا صاف كرده و در شيشه دربسته نگاهدري كنيد . مقدر مصرف آن 15-10 قطره سه بار در روز مي باشد .- مضرات :گزنه اگر بيش از حد استفاده شود ممكن است براي روده ها و كليه ها مضر باشد بنابراين بهتر است با صمغ عربي و كتيرا خورده شود . مقدر مصرف بيش از 10 گرم در روز ممكن است باعث بند آمدن ادرار شود . زنان باردار و كودكان بايد از مصرف آن خورددي كنند .

بلوط – گز علفي (شيره بلوط)

نام علمي : Quercus – كليات گياه شناسي بلوط درخت بومي در مناطق معتدله است و در ايران در جنگهاي كردستان لرستان و كهكلويه مي رويد . ارتفاع اين درخت در بعضي نواحي تا 50 متر و قطر تنه آن به 3 متر نيز مي رسد . برگهاي درخت بلوط پنجه اي و مانند انگشتان دست مي باشد . ميوه درخت بلوط كه به نام بلوط معروف است مانند فندق بوده و در پياله اي جاي مي گيرد . – تركيبات شيميايي:پوست و برگ درخت بلوط داراي تانن ، قند ، اسيد گاليك ، اسيد ماليك ، كوئرسين Quercine ، موسيلاژ ، پكتين رزين و روغن است . – خواص داروئي:بلوط از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است – خواص ميوه بلوط ميوه بلوط از قديم الايام مورد مصرف بوده و از آن به عنوان غذا استفاده مي كرده اند . حتي اگر آنرا خشك و در كرده و با در گندم مخلوط مي كنند و از آن نان تهيه مي نمايند . مي توان بلوط را بوداده و سپس آنرا در كرده و از آن چائي تهيه كرد . مقدر مصرف آن يك قاشق چايخوري در يك ليوان آب جوش مي باشد . اين دم كرده را مي توان براي مورد زير بكار برد . 1- بواسير را برطرف مي كند . 2-اسهال ساده و اسهال خوني را رفع مي كند . 3-درد معده و گاز معده را برطرف مي كند . 4-براي رفع كم خوني موثر است . 5-نرمي استخوان را درمان مي كند . 6- براي تقويت عمومي بدن موثر است . 7-براي معالجه اسهال اطفال ، در بلوط را با كاكائو مخلوط كرده و دم كرده آنرا به اطفال ميدهند. – خواص درخت بلوط براي استفاده از پوست درخت بلوط يم توان آنرا در كرده و با عسل مخلوط كنيد و يا اينكه يك قاشق در آنرا در يك ليوان آبجوش ريخته و به مدت 10 دقيقه دم كنيد . 1- خونريزيها را متوقف مي سازد . 2-درمان كننده بواسير خوني است . 3-خاصيت ضد عفوني دارد . 4-ادرار را زياد مي كند . 5-ترشحات زنانه را از بين مي برد .- مصارف خارجي پوست درخت بلوط براي استفاده خارجي از جوشانده پوست درخت استفاده مي شود . بدين منظور بايد 15 گرم پوست درخت را در يك ليتر آب جوش ريخته و بگذاريد به آرامي بجوشد تا حجم آن به دو سوم تقليل يابد . از اين جوشانده مي توان بعنوان كمپرس استفاده كرد و يا آنرا در وان حمام ريخته ودر آن استراحت نمود . 1)خون مردگي را درمان مي كند . 2)اگزما را از بين مي برد. 3)براي درمان بيماريهاي پوستي در وان حمام كه در آن جوشانده پوست درخت بلوط را ريخته ايد به مدت يكربع ساعت استراحت كنيد .4)اگر واريس دريد اين قسمتها را با جوشانده پوست بلوط كمپرس كنيد . – گز علفي در اثر نيش زدن حشره اي مخصوص به برگ و يا شاخه هاي درخت بلوط ماده اي به بيرون تراوش مي كند كه در اثر مجاورت با هوا سفت شده و به صورت دانه هايي به قطر 2 سانتيمتر بر روي ساقه و يا برگ ظاهر مي شود . براي استفاده از گز شاخه هاي درخت را تكان مي دهند تا دانه هاي گز به زمين بريزد . البته اين دانه ها مخلوط با برگ و پوسته درخت است كه بايد تميز شود . گز علفي از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است . براي استفاده طبي از گز علفي مي توان آنرا با عسل مخلوط كرد و يا جوشانده آنرا تهيه نمود .( 50 گرم در يك ليتر آب جوش ) – خواص گز علفي 1)قابض است . 2 ) خونريزيها را متوقف مي سازد .3)مقوي معده است .4)تقويت كننده دستگاه تنفسي است . 5)سينه را نرم و صدا را صاف مي كند . 6)سرفه ها را برطرف مي كند .7)تنگي نفس را درمان مي كند. 8)براي معالجه بواسير گز علفي را با عسل مخلوط كرده و بر روي بواسير بگذاريد . – مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

جو دوسر (يولاف)

نام علمي : Avena sativa- كليات گياه شناسي جو دوسر از قديم الايام توسط مردم ژرمن و اسلاو كشت ميشده است . گياهي است يكساله كه ارتفاع آن تا يك متر مي رسد ميوه آن خوشه اي و دراز و داراي غلافي دو سر مي باشد . جو دو سر دو نوع مي باشد كه بنام بهاره و پايئزه ناميده مي شود اين گياه علوفه خوبي براي حيوانات مخصوصا اسب است . – تركيبات شيميايي: جو دو سر داراي حدود 7% مواد چرب ، 14% مواد ازته و 60% مواد شناسته اي مي باشد . بعلاوه ارسنيك ف اسيد اگزاليك و يد نيز در آن وجود دارد . – خواص داروئي: جو دو سر از نظر طب قديم ايرا معتدل يعني نه سرد است و نه گرم . البته عده اي عقيده دارند كه اين گياه كمي خشك است . 1)جو دو سر طبق تحقيقاتي كه جديدا انجام گرفته در كاهش كلسترول خون اثر معجزه آسايي دارد . 2)مقوي اعصاب است . 3)ضد عفوني كننده بدن مي باشد. 4)تقويت كننده بدن مي باشد .5)ادرار آور و ملين است و يوست رابرطرف مي كند. 6)مقوي قلب و خون است . 7)تسكين دهنده درد است . 8)جوشانده جو دو سر در برطرف كردن بيماريهاي پوستي و اخلاط خوني نيز موثر است . 9)براي لاغر شدن هر روز جو دو سر بخورد . 10)اگزما را درمان مي كند .11)براي درمان زخ هايي كه يدر خوب مي شوند جو دو سر را در كرده و با شراب سفيد مخلوط كنيد و روي اين قبيل زخم ها بگذاريد . 12)و بالاخره اين گياه اثر ضد سرطان دارد . استفاده مدام اين گياه از سرطان جلوگيري مي كند. – مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

زيتون

نام علمي : Olea europaea- كليات گياه شناسي زيتون درختچه اي است به ارتفاع تقريبا سه متر ولي هنگاميكه در شرايط مساعد پرورش مي يابد ارتفاع آن حدود 12متر و قطر تنه اش به 3 متر ميرسد . چوب درخت زيتون بسيار سخت و مقاوم است . رنگ آن زرد است كه خطوطي قهوه اي رنگ در آن وجود دارد . از چوب زيتون براي تهيه اشياء چوبي ظريف استفاده مي شود . برگهاي آن سبز رنگ ، بيضوي و دراز و بوضع متقابل منشاء درخت زيتون احتمالا منطقه مديترانه بوده و از آنجا به نقاط ديگر دنيا راه يافته است .زيتون معمولا در اوائل تابستان شروع به گل دادن مي كند و ميوه آن كم كم ظاهر مي شود . در اواخر تابستان ميوه آن به ثمر مي رسد . در اين هنگام زيتون سبز است و بتدريج تبديل به بنفش و قهوه اي و سپس سياه مي شود بطوريكه در اواخر پائيز كه موقع برداشت ميوه است رنگ آن بكلي تيره است . – تركيبات شيميايي:زيتون رسيده در حدود 30 درصد روغن درد . اين روغن مخلوطي از اوليئك اسيد Oleic acid ، لينولئيك اسيد Linolenic acid و پال ميتيك اسيد Palmitic acid مي باشد .روغن زيتون مايعي است زلال برنگ زرد روشن مايل به سبز يا زرد طلايي براي استخراج روغن زيتون ميوه ها را له كرده و در داخل كيسه اي مي ريزند و سپس كيسه را تحت فشار قرار داده تا روغن آن خارج شود. البته از باقيمانده تفاله زيتون كه روغن آن گرفته شده تحت اثر آب جوش حرارات و فشار روغن زيتون معمولي را استخراج مي كنند كه ارزش روغن فشار اول را ندارد . زيتون داراي سديم ، ويتامين A و E و آهن مي باشد . – خواص داروئي:زيتون رسيده از نظر طب قديم ايران گرم و قابض است و ميوه نارس زيتون سرد و خشك است و روغن زيتون گرم و خشك است . برگ درخت زيتون نيز گرم و خشك مي باشد . 1)دم كرده برگ زيتون داروي خوبي براي پائين آوردن فشار خون مي باشد . بدين منظور بايد 20 عدد برگ زيتون را داخل 300 گرم آب ريخته و آنرا بمدت 15 دقيقه بجوشانيد . سپس كمي قند بآن اضافه كرده و بمقدر يك فنجان دوبار در روز از آن بنوشيد . بعد از دو هفته بايد بمدت 8 روز نوشيدن اين دم كرده را قطع كنيد و سپس ادامه دهيد . 2)روغن زيتون نرم كننده و صفرا بر است .3)روغن زيتون دفع كننده سنگ كيسه صفرا است براي اين منظور بايد آنرا با آبليمو مصرف كرد .4)روغن زيتون كرم كش است . 5)روغن زيتون براي رفع سرفه هاي خشك مفيد است . 6)براي رفع خارش گزيدگي حشرات ، روغن زيتون را به محل گزيدگي بماليد . 7)بدن بچه هايي را كه مبتلا به نرمي استخوان و كم خوني هستند با روغن زيتون ماساژ دهيد اثر مفيدي دارد 8)براي رفع پيوره لثه ، روغن زيتون را بر روي لثه بماليد .9)براي برطرف كردن خراش و ترك پوست ، گليسيرين و روغن زيتون را به مقدار مساوي با هم مخلوط كرده و روي پوست بماليد . 10)دم كرده برگ درخت زيتون تب بر است . 11)جوشانده برگ درخت زيتون برطرف كننده نقرس و رماتيسم است . 12)براي سرباز كردن جوشها و كورك ها زيتون را له كرده و روي جوش يا كورك بماليد . 13)دم كرده و جوشانده پوست درخت زيتون تب بر و درمان كننده مالاريا است . 14)پماد ميوه نارس زيتون براي سوختگي مفيد است 15)جويدن برگ زيتون براي از بين بردن زخم هاي دهان مفيد است 16)براي رفع سستي فلج و لقوه و تقويت نيروي جنسي بايد 80 گرم روغن زيتون را با 14 گرم كندر و 16 گرم سياه دانه مخلوط كرده و بمدت سه روز از آن بخوريد 17)مصرف رون زيتون از امراض قلبي وس رطان جلوگيري مي كند . 18)و بالاخره روغن زيتون بهترين روغن براي پخت و پز مي باشد زيرا در اثر حرارات خراب نمي شود. – مضرات :روغن زيتون براي هيچ كس مضر نيست و همه افراد مي توانند از آن استفاده كنند فقط ميوه تازه و ياقوتي آن معده راسست مي كند و ممكن است توليد استفراغ كنند .

پياز

نام علمي : Allium cepa – كليات گياه شناسيپياز گياهي است دو ساله داراي برگهاي توخالي و استوانه اي شكل . ساقه پياز تا ارتفاع يك متر هم مي رسد كه آنهم استوانه اي و توخالي است . گلهاي پياز برنگ سفيد يا بنفش بصورت چتر در انتهاي ساقه ديده مي شود . پياز انواع مختلف درد مانند پياز سفيد پياز بنفش ، پياز قرمز و يا مخلوطي از قرمز و بنفش .پياز در حال حاضر در تمام مناطق دنيا كشت مي شود ولي گفته مي شود كه منشاء آن از ايران و افغانستان بوده است و از آنجا به ديگر نقاط دنيا راه يافته است . پياز از زمانهاي ماقبل تاريخ وجود داشته است . مردم مصر و كلده از آن در غذاهايشان استفاده مي كرده اند .مخصوصا در مصر پياز در مراسم مذهبي بكار مي رفته و احترام خاصي داشته است . يونانيان و روميان نيز آنرا مي شناخته و مصرف مي كرده اند – تركيبات شيميايي: پياز داراي تركيبات گوگردي ، قند ، كلسيم ، املاح سديم و پتاسيم ، يد ، سيليس ، آهن ، فسفر و يوتامينهاي A.B.C مي باشد . پياز داراي اسانس مخصوصي مي باشد كه در اثر پختن از بين مي رود . پياز خام فعاليت معده را زياد مي كند و در نتيجه ترشح اسيد كلريدريك را تشديد مي كند . بنابراين كسانيكه ناراحتي معده دارند ممكن است سوزش و درد در معده خود حس كنند . اينگونه اشخص بايد پياز پخته مصرف كنند كه ترشحات دشتكاه هاضمه را منظم كرده اشتها رازياد و دل درد و نفخ معده را درمان مي كند . – خواص داروئي: پياز از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است و داراي خواص بسياري است كه در يك مقاله نمي توان گنجانيد . 1-پياز ادرار آوري قوي است و خام و پخته آن هر دو اين اثر را دارند . 2-براي رفع گاز معده از تنتور پياز مي توان ساتفاده كرد . مقدر مصرف آن 10تا 15قطره است كه بايد در آّ حل كرده و مصرف نمود .3-براي رفع دردهاي عصبي شربت پياز بهترين دارو است شربت پياز به اين صورت تهيه ميشود : 100 گرم پياز خام را با 400 گرم آب مخلوط كرده و بپزيد تا له شود سپس 400 گرم قند روي آن بريزيد و بگذاريد كه جوش بزند تا قند حل شود سپس آنرا صاف كنيد و در يخچال قرار دهيد . 4- همانوطر كه گفته شد پياز داراي انسولين گياهي است و استفاده از آنق ند خون را پائين مي آورد . بيماران مبتلا به مرض قند بايد حتما هر روزه از آن استفاده كنيد . 5- اگر پياز را له كنيد و در زير شكم شخصي كه مبتلا به احتباس ادراري است قرار دهدي ادرار را باز مي كند .6-پياز نيم پز براي سوختگي ها نيز موثر است . 7-پياز خام محرك قلب است . 8-پياز باكتري كش است . 9-پياز تقويت كننده و نرم كننده سينه است .براي اين منظور پياز را آب پز كرده و بخوريد .10-پياز سنگ كليه را خرد مي كند . 11- پياز پخته ملين است . 12-براي رفع خارش چشم چند قطره آب پياز را در چشم بچكانيد . 13-براي درمان سنگيني گشو آب پياز را در گوش بچكانيد .14-ماسك پياز روي صورت خون را بطرف صورت مي كشاند و رنگ صورت را درخشان مي كند . 15-پياز چون گرم است براي كسانيكه طبع گرم دارند مضر است و اسراف در خوردن آن موجب فراموشي و سردرد مي شود .16-پياز لثه ها را محكم مي كند . 17-پياز كلسيم درد دندانها و استخوانها را تقويت مي كند و از نرمي استخوان جلوگيري مي كند 18-پياز معالج عفونتهاي مجاري تنفسي از قبيل ورم گلو ، برنشيت ، گريپ و آسم مي باشد . 19-براي رفع سموم بدن پياز توصيه مي شود . 20- براي آنكه پياز زود هضم شود و آنهايي كه معده حساس دارند بتوانند آنرا بخورند و از خواص آن ساتفاده كنند بايد موقع پختن پياز مقداير شكر روي آن بريزيد و اين عمل هضم پياز را آسان تر خواهد كرد .21- براي درمان اسهال از پوست پياز استفاده كنيد بدين صورت كه پوست پياز را بشوئيد و در مقدري آب به مدت ده دقيقه بجوشانيد ، سپس آنرا در داخل دستمالي ريخته و فشار دهيد تا شيره آن گرفته شود . بعدا اين شيره را با شكر شيرين كنيد و روز ي چند فنجان از آن را بشوئيد تا اسهال كاملا از بين برود . 22- اگر پشه يا زنبور شما را گزيد فورا يك پياز را بريده و روي محل گزيدگي بگذاريد درد و خارش فورا ساكت مي شود .23- پياز ترشي را براي از بين بردن يرقان و تقويت معده و روده و زياد شدن استها مصرف مي كنند . 24-اگر از بوي پياز ناراحت مي شويد مي توانيد بعد از خوردن پياز براي رفع بوي آن باقلا پخته و يا گردوي پخته و يا نان سوخته بخوريد . 25-تخم پياز گرم و خشك است و براي ازدياد نيروي جنسي مصرف مي شود . 36-اگز از تخم پياز پمادي درست كنيد و روي سر ببنديد از ريختن مو جلوگيري مي كند . 37-حتما شنيده ايد كه در قديم براي اينكه كسي از اسرار علمي سر درنيآورد آنها را با مركب نامرئي مي نوشتند و مركب نامرئي چيزي غير ازآب پياز نيست . 38-در خاتمه براي اينكه بوي پياز شما را ناراحت نكند و اشك از چشمان شما جاري نشود مي توانيد پياز را زير آب شير پوست بگيريد يا اينكه پياز را در داخل ظرف بزرگ آب قرار دهيد و درآب آنرا پوست بكنيد . – مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

پرتقال

نام علمي : Citrus sinensis- كليات گياه شناسيپرتقال درخت كوچكي است داراي برگهاي سبز و گلهاي سفيد پوست پرتقال نارنجي رنگ ، كمي ناصاف و يموه آن بسته بانواع مختلف شيرين و ترش ، زرد رنگ و يا قرمز مي باشد .پرتقال يكي از قديمي ترين ميوه هايي است كه بشر از آن استفاده مي كرده است و در حدود 500 سال قبل از ميلاد مسيح كنفوسيوس از آن نام برده است . در حال حاضر بيشتر از 200 نوع پرتقال در آمريكا كشت مي شود و آمريكا نصف كل محصول پرتقال دنيا را توليد مي كند . پرتقال اوليه ، كوچك ، تلخ و پر از هسته بوده است كه در اثر تربيت مهندسي ژنتيكي و همچنين انتخاب نوع بهتر و كود كافي درشت تر و شيرين تر شده است . پرتقال ابتدا از چين به هندوستان برده شده و سپس از آنجا به نقاط ديگردنيا راه يافت . – تركيبات شيميايي: پرتقال يكي از غني ترين منابع ويتامين C مي باشد . البته بايد دقت كرد كه ويتامين C در اثر سرما و رگماي زياد از بين مي رود . اسانسي كه از گلهاي پرتقال گرفته مي شود بنام روغن نرولي Neroli Oil معروف است كه داراي بوئي بسيار مطبوع بوده و خيلي گران است و در عطر سازي از آن استفاده مي شود . در 100 گرم پرتقال پوست كنده مواد زير موجود است : آب 86 گرم پروتئين1 گرم نشاسته 0/2 گرم كلسيم12 گرم فسفر 40 ميلي گرم آهن20 ميلي گرمسديم 0/4 ميلي گرم پتاسيم1 ميلي گرم ويتامين آ 200 ميلي گرم ويتامين ب 1 200 واحد ويتامين ب 2 0/1 واحد ويتامين ب 3 0/04 ميلي گرم ويتامين ث 50 ميلي گرمدر صد گرم پوست پرتقال مواد زير موجود است : آب 70 ميلي گرم پروتيئن 1/5 ميلي گرم مواد چربي0/2 ميلي گرم مواد نشاسته اي25 ميلي گرم كلسيم160 ميلي گرم فسفر 20 ميلي گرمآهن0/8 ميلي گرمسديم 3 ميلي گرم پتاسيم210 ميلي گرم ويتامين آ 420 واحد ويتامين ب 1 0/12 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/1 ميلي گرمويتامين ب 3 1 ميلي گرم ويتامين ث 135 ميلي گرم – خواص داروئي: موسسه مبارزه با بيماري سرطان آمريكا چندين سال پيش در اثر مطالعات زياد دريافت كه علت اينكه سرطان معده در آمريكا كمتر از نقاط ديگر است اين است كه مردم آمريكا در تمام مدت سال پرتقال مصرف مي كنند . البته شايد علت آن وجود ويتامين C در پرتقال است . 1)دانشمندان سوئدي كشف كرده اند كه خوردن پرتقال از سرطان لوزالمعده جلوگيري مي كند . 2)خوردن پرتقال كلسترول را پائين مي آورد . 3)پوست سفيد پرتقال و ورقه هاي نازك بين قسمت هاي داخل پرتقال بهترين دارو براي كاهش كلسترول خون است .4)اسانس پرتقال ضد عفونت هاي ميكربي است . 5)پرتقال مقوي معده و ضد گاز معده است . 6)پرتقال ضد سم ، ادرار آور و نرم كننده سينه و ضد استفراغ است . 7)جوشانده برگهاي پرتقال براي شست وشوي ورم ها و كاهش درد مفيد است . 8)خوردن پرتقال ضد اسپاسم و آرام بخش است . 9)اسانس پرتقال را براي ضد عفوني كردن بكار مي برند . 10)پرتقال خون را تميز مي كند . 11)براي برطرف كرده چين و چروك صورت وشادابي آن قسمت خوراكي پرتقال را روي صورت بماليد و بعد از 15 دقيقه با آب بشوئيد . 12)از پرتقال براي كم كردن وزن مي توانيد استفاده كنيد . طرز استفاده بدين صورت است كه يك عدد پرتقال و 3 عدد ليموترش را پوست كنده و به قطعات كوچك تقسيم كنيد بعد آنرا داخل ديگي ريخته و بان نيم ليتر آب اضافه كنيد و بمدت 10 دقيقه بجوشانيد . سپس سه قاشق عسل بان اضافه كرده و مجددا بمدت 5 دقيقه بجوشانيد و آنرا صاف كنيد . از اين شربت 3فنجان در روز بنوشيد . تا زون شما بمقدر ايده آل دارايد . 13)پرتقال گرچه اسيدي است ولي خاصي قليايي به بدن مي دهد و براي كسانيكه گوشت زياد مصرف مي كنند و بدنشان اسيدي شده است مفيد است .14)براي استفاده بيشتر از مواد غذاي پرتقال بهتر است كه پوست زردرنگ آنرا بگيريد و با پوست سفيد و پره هاي داخل آن بخوريد زيرا در پوست سفيد آن مواد معدني زيادي وجود دارد كه اثر اسيد موجود در پرتقال را خنثي مي كند . 15)خواص گفته شده فقط منحصربه پرتقال رسيده مي باشد وآب پرتقال موجود در فروشگاهها و سوپر ماركت ها اين خواص را ندارند . – مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

جعفري

نام علمي : Petroselinum sativum – كليات گياه شناسيجعفري گياهي است علفي ، دوساله و معطر كه ارتفاع آن تا 70 سانتيمتر مي رسد . برگهاي آن برنگ سبز تيره و داراي بريدگيهاي لوزي يا مثلث شكل با تقسيمات رفعي است .گلهاي جعفري كوچك برنگ مايل به سبز و به صورت چتر مي باشد ميوه آن كوچك به در ازاي 2 ميليمتر و به قطر يك ميليمتر و داراي بوئي معطر است – تركيبات شيميايي: از برگ و تخم جعفري بوسيله تقطير با بخار اسانسي گرفته مي شود كه سبيار معطر است و در غذاها بكار مي رود . اسانس برگ جعفري چون به مقدر بسيار كم بدست مي آيد گران است . اسانس تخم جعفري كمي بوي تلخ درد كه زياد مرغوب نيست . از 100 كيلوگرم تخم جعفري حدود 2 كيلوگرم اسانس بست مي آيد كه از آن در صنعت عطر سازي و كنسروسازي استفاده بعمل ميآيد .ريشه جعفري معطر طعم آن تقريبا مانند برگ آن است . در صد گرم برگ جعفري مواد زير موجود است : آب 85 گرمپروتئين 3/5 گرم مواد چرب 0/6 گرم مواد نشاسته اي 7 گرم كلسيم 200 ميلي گرم فسفر 65 ميلي گرمآهن 6/2 ميلي گرم سديم 25 ميلي گرمپتاسيم 725 ميلي گرم ويتامين آ 8500 واحد بين المللي ويتامين ب 1 0/12 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/25 ميلي گرمويتامين ب 3 1/2ميلي گرم ويتامين ث 170 ميلي گرم – خواص داروئي: – خواص تخم جعفري تخم جعفري از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است . 1)ضد نفخ شكم است . 2)شريان ها و رگ ها راتميز مي كند .3)ادرار آور و قاعده آور است . 4)براي درمان تب نوبه بكارمي رود .5)در قديم الايم براي سقط جنين شياف تخم جعفري را در داخل مهبل قرار مي دادند. – خواص ريشه جعفري1)ريشه جعفري اشتها آور است . 2)ادرار آور و قاعده آور است . 3)سنگ كليه را دفع مي كند . 4)براي درمان اسهال بايد 20 گرم ريشه جعفري را در يك ليتر آب دم كرده و تنقيه كنيد . 5)دم كرده ريشه جعفري براي درمان تنگي نفس بكار مي رود. 6)براي درمان سرخك مفيد است . – خواص برگ و ساقه جعفري 1- براي رفع لكه ها و جوش هاي صورت دم كرده جعفري را روي پوست صورت بماليد . 2-براي روشن شدن رنگ پوست مقدري جعفري را در نيم ليتر آب به مدت 5 دقيقه بجوشانيد و صبح وشب صورت خود را با آن بشوئيد بعد از يك هفته پوست صورت شما روشن مي شود. 3-دم كرده جعفري ضد تب است . 4-دم كرده برگ جعفري براي بواسير و سنگ كليه مفيد است . 5-خوردن چاي جعفري به هضم غذا كمك مي كند .6-بعد از خوردن سير براي برطرف كردن بوي دهان جعفري بجويد.7-جعفزي نفس را خوشبو مي كند.8-براي درمان ضرب خوردگي و خون مدرگي له شده برگ و ساقه جعفري را روي عضو ضرب ديده بگذاريد . – مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

هلو

نام علمي : Amygdalus persica – كليات گياه شناسيدرخت هلو از قديم الايام در چين وجود داشته و از آنجا به نقاط ديگر جهان راه يافته است . در قرون وسطي از آن بصورت يك داروي گياهي استفاده مي شده است . برگ درخت هلو را براي بيماري صرع و سنگيني گوش ، پوست درخت هلو را براي رفع بوي بد دهان و مغز هسته آنرا براي رفع سردرد و اختلالات دستگاه هضم قرس و رفع بيماريهاي ادراري بكار مي رود . درخت هلو درختي است زيبا به بلندي تقريبا 5 متر كه داراي شاخه هاي زيادي مي باشدبرگهاي آن بيضي شكل و دراز وداراي كناره هاي اره اي است . گلهاي هلو زودرس هستند و قبل از باز شدن برگها ظاهر شده و منظره زيبايي به درخت مي دهد . گلهاي هلو برنگ صورتي ، قرمز يا سفيد مي باشد . يموه هلو گرد و برنگ طلايي و سرخ كه روي آنرا كركهاي زيادي پوشانده است مي باشد . هسته هلو بسيار سخت است و دارون آن مغز هسته قرار درد كه تلخ است . – تركيبات شيميايي:گل و مغز هسته هلو داراي اميگدالين مي باشد . برگها و شاخه هاي هلو داراي اميگدونيتريل و فلاوونول گليكوسيد است . مغز هسته سمي است و مصرف مدام آن موجب مسموميت مي شود از اين جهت براي معالجه امراض فقط مقدر كمي هسته هلو مصرف مي شود و آنهم بايد تحت نظر پزشك باشد. در هر صد گرم هلو مواد زير موجود است آب 88 گرمانرژي 35 كالري مواد نشاسته اي9 گرم كلسيم8 ميلي گرم پتاسيم200 ميلي گرم فسفر 17 ميلي گرم آهن0/5 ميلي گرمويتامين آ 1400 واحدويتامين ب 1 0/02 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/05ميلي گرمويتامين ب 3 1 ميلي گرمويتامين ث 7 ميلي گرم ضمنا هلو داراي منيزيوم و بروميوم نيز مي باشد . – خواص داروئي:هلو از نظر طب قديم ايران سرد و تر است و داراي خواص زير مي باشد : 1)هلو ملين است و باعث تسكين تشنگي مي شود 2)براي رفع بوي بد دهان هلو بخوريد 3)هلو در افراديكه گرم مزاج هستند باعث تقويت نيروي جنسي مي شود 4)روغن مغز هسته هلو براي درد گوش و گرفتگي مجراي گوش مفيد است 5)روغن مغز هسته هلو را به محل درد بواسير بماليد اثر خوبي دارد 6)براي برطرف كردن زخم هايي كه در بدن اطفال و پشت گوش آنها مي زند هسته هلو را در آتش بياندازيد تا بسوزد سپس مغز هسته را در آورده و له كنيد و بر محل زخم بماليد. 7)خانمهاي حامله اگر مي خواهند بچه زيبايي داشته باشند بايد هلو بخورند 8)مغز هسته هلو مسهل است و خون را تصفيه مي كند 9)مغز هسته هلو براي رماتيسم مفيد است 10)جوشانده برگهاي درخت هلو براي بيماريهاي پوست مفي است پوست را با اين دم كرده بنوشيد 11)براي بيماريهاي مجاري ادرار ، سنگ كليه و ورم مثانه جوشانده برگهاي درخت هلو را تهيه كرده و يك فنجان در روز بخوريد .12)دم كرده برگ يا گل هلو براي رفع سياه سرفه استفاده مي شود 13)هلو را له كنيد و بصورت ضماد براي رفع دل پيچه بچه ها و دفع كرم روده روي شكم آنها قرار دهيد 14)برگ هلو و جعفري را با روغن زيتون مخلوط كرده و روي سوختگي و محل ضرب ديدگي بگذاريد 15)بهترين ماسك زيبايي را مي توانيد از هلو تهيه كنيد براي طراوت و جوان كردن پوست هلو را پوست كنده وله كنيد و روي پوست قرار داده و بگذاريد مدت 20 دقيقه بماند و پس از آن صورت را با اب معدني بشوئيد 16)براي برطرف كردن بواسير مغز هسته هلو را بصورت پماد درآورده و به مقعد بماليد17)جوشانده پوست درخت هلو اثر تب بر و ضد كرم دارد 18)خوردن هلو سموم را از بدن خارج مي كند 19)براي وزن كم كردن هلو بخوريد 20)كسانيكه زخم معده دارند و يا مبتلايان به ورم معده و يا روده بايد با شكم خالي هلو بخورند 21)هلو ميوه خوبي براي اشخاص مسن است مشروط براين كه با شكم خالي بخورند كه زود هضم شود . – مضرات :هلو براي اشخاص سرد مزاج مضر است آنها بايد هلو را با عسل و يا زنجبيل بخورند هضم هلو براي بعضي از اشخاص سخت است و نفخ ايجادمي كند . هميشه براي اينكه نفخ ايجاد نكند بايد آنرا اقلا نيم ساعت قبل از غذا خورد .

بادام زميني

نام علمي : Arachid – كليات گياه شناسيبادام زميني گياه بومي برزيل بوده و از آنجا به نقاط ديگر دنيا راه يافته است .آب و هواي گرم براي كشت اين گياه مناسب مي باشد . بادام زميني گياهي است يكساله داراي ساقه اي راست كه ارتفاع آن در حدود 30 سانتيمتر مي باشد . برگهاي آن مركب از دو زوج برگچه است گلهاي آن دو نوع متفاوت برنگ زرد مي باشد كه پس از تلقيح ، دم گل خم شده و به سطح خاك مي رسد و سپس بتدريج در خاك فرو رفته و ميوه در داخل خاك تشكيل مي شود . ميوه بادام زميني بطول تقريبي 4 سانتيمتر است و دريا پوسته شكننده برنگ خاكستري مايل به زرد مي باشد . بر روي پوسته يك تا سه برجستگي مشاهده مي شود كه هر يك محل دانه ها را نشان مي دهد .دانه بادام زميني تقريبا مانند فندق برنگ سفيد مايل به زرد بوده ولي تخم مرغي شكل است .پوسته نازكي دانه را پوشانده كه برنگ قرمز قهوه اي است .- تركيبات شيميايي: بادام زميني داراي موادي مانند آراشين Arachin ، كوناراشين Conarachin ، چربي ، پروتئين و ويتامين هاي مختلف است . در صد گرم بادام زميني بدون پوست مواد زير موجود است : آب6 گرمپروتئين 26 گرم چربي48 گرم مواد نشاسته اي 16 گرم كلسيم 600 ميلي گرم فسفر 400 ميلي گرم آهن 2 ميلي گرم سديم 5 ميلي گرم پتاسيم 670 ميلي گرم ويتامين ب 1 1 ميلي گرم ويتامين ب2 0/15 ميلي گرمويتامين ب 3 16 ميلي گرم بادام زميني بسته به محل كشت آن بين 40 تا 50 درصد روغن درد كه بنام روغن آراشيد معروف است . اين روغن از اسيدهاي چرب اشباع شده مانند اسيد استئاريك ، اسيد پالمتيك و اسيد هاي جرب اشباع نشده مانند اسيد لينوئكي تشكيل شده است . مقدر چربيهاي اشباع شده در روغن آراشيد تقريبا 30 درصد مي باشد . براي تهيه روغن آراشيد ابتدا پوسته آن را شكسته و دانه ها را جدا مي كنند . سپس پوسته نازك قرمز رنگ را نيز خارج كرده و دانه ها را در ماشين هاي مخصوصي خرد كرده و بصورت خميري در مي آورند و بعد آنرا در دستگاه فشار ريخته و بدون استفاده از حرارت روغن آنرا با فشار خارج مي كنند كه بنام روغن فشار اول معروف است . براي بدست آوردن روغن فشار دوم ، باقيمانده خمير فشار اول را ابتدا با آب مخلوط كرده و ميگذارند مدتي بماند و سپس در دستگاه فشار قرار داده و روغن فشار دوم را از آن تهيه مي كنند . از باقيمانده فشار دوم تحت اثر گرما روغني بدست مي آيد كه بنام روغن فشار سوم معروف است و فقط به مصرف صابون سازي مي رسد . روغن آراشيد داراي بو و طعمي ملايم و برنگ زرد روشن مي باشد . – خواص داروئي: بادام زميني از نظر طب قديم ايران متعادل است . چون بادام زميني دري پروتئين مي باشد بنابراين از نظر غذايي بسيار مهم است .1-براي تقويت ريه و طحال مفيد است . 2-كلسترول خوب خون را بالا مي برد .3-درد معده را از بين مي برد . 4-نرم كننده سينه است .5-سرفه خشك را برطرف مي كند . 6-شير را در مادران شير ده زياد مي كند.7-ملين است .8-بسيار مقو ي است . 9-براي تقويت قواي دماغي مفيد است . 10-به هضم غذا كمك مي كند . – طرز استفاده: طرز تهيه كره بادام زميني Peanut butter 500 گرم بادام زميني پوست كنده رابا مقدري آب مخلوط كرده و بجوشانيد تا كمي پخته شود ( ولي له نشود ) سپس 400 گرم روغن نارگيل را بان اضافه كرده و در داخل مخلوط كن برقي ريخته تا كاملا بصورت كره در آيد . سپس كمي نمك به آن اضافه كنيد .كره بادام زميني را ميتوان بدون استفاده از روغن نارگيل هم تهيه كرد . كافي است كه بجاي روغن نارگيل آب اضافه كنيد . – مضرات : بادام زميني با اينكه غذاي بسيار مقوي و خوبي است بعلت اينكه داراي روغن هاي اشباع شده مي باشد كلسترول خون را بالا برده و باعث تصلب شرائين مي شود . بنبراين آنهائيكه داراي بيماري قلبي بوده و يا كلسترول خونشان بالا است بايد از خوردن آن خورددي كنند . اگر كره بادام زميني ميخريد دقت كنيد كه تازه و از كارخانه مطمئن باشد زيرا در بعضي مواد بادام زميني و يا كره آن در اثر عدم دقت در توليد ، آلوده به قارچ سمي افلاتوكسين Aflatoxin مي شود كه سرطان زا بوده و باعث سرطان كبد مي شود .

گلابي

نام علمي : Pirus communis – كليات گياه شناسيگلابي درختي است كه بلندي آن به حدود 10 متر مي رسد و بيشتر در مناطق سردسير و كوهستاني مي ريود . اين درخت بومي مناطق جنوبي درياي خزر مي باشد . ريشه گلابي عميق است برگهاي آن صاف و دندانه دارمي باشدگلهاي گلابي سفيد رنگ مايل به صورتي و بصورت خوشه اي است . ميوه درخت گلابي مخروطي شكل ، گوشتدار ، شيرين و يا ترش و شيرين و برد است از تمام قسمتهاي گلابي مانند برگهاي جوان پوست وس اقه ميوه آن استفاده طبي بعمل مي آيد . – تركيبات شيميايي: برگهاي جوان درخت گلابي داراي موادي مانند تانن ، گلوكزيد و هيداروكسنون مي باشد . برگهاي خشك درخت گلابي داراي اسيد اورسوليك است دانه گلابي داراي ماده اي بنام آميگدالين و مقدري روغن مي باشد .در يك صد گرم گلابي مواد زير موجود است انرژي 55 كالري آب 83 گرم مواد نشاسته اي 12 گرمپروتئين0/6گرم كلسيم 10 ميلي گرم فسفر 12 ميلي گرم آهن 0/3 ميلي گرم ويتامين آ 20 واحد ويتامين ب 1 0/2 ميلي گرمويتامين ب 2 0/4 ميلي گرم ويتامين ب 3 0/1 ميلي گرمويتامين ث 0/3 ميلي گرم – خواص داروئي: – خواص ميوه گلابي گلابي از نظر طب قديم ايران گرم و تر است 1)گلابي سنگ مجاري ادرار را دفع مي كند 2)آرام بخش و تب بر است 3)در رفع عفونت مجراي ادرار موثر است 4)مقوي بدن است 5)تشنگي را برطرف مي كند6)سوزش مثانه و مجراي ادرار را رفع مي كند7)چون قند گلابي (لوز ) است بنبراين آنهايي كه مبتلا به مرض قند هستند مي توانند از آن استفاده كنند و براي آنها مضر نيست 8)براي دفع سموم بدن بسيار موثر است 9)براي پائين آوردن فشار خون بايد مدت چند روز فقط گلابي مصرف كنيد و غذاي ديگر نخوريد . البته اين رژيم بايد تحت نظر دكتر انجام گيرد و با اجازه پزشك متخصص باشد – خواص ديگر قسمت هاي درخت گلابي برگ وشكوفه درخت گلابي از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است 1-شكوفه درخت گلابي مقوي معده است و خونريزي و اسهال را بند مي آورد2-در مورد ورم چشم از ضماد شكوفه گلابي استفاده كنيد 3-تخم گلابي ضد كرم معده و روده است 4-دم كرده برگ گلابي براي رفع اسهال مفيد است 5-براي دفع سنگ كليه 50 گرم برگ گلابي را با 50 گرم پوست سيب در يك ليتر آب جوش ريخته و بمدت 20 دقيقه دم كنيد و آنرا بتدريج بنوشيد 6-براي شستشوي زخم ها 50 رگم پوست ساقه درخت گلابي را در يك ليتر آب ريخته و بگذاري چند دقيقه بجوشد و سپس آنرا كم كم بنوشيد- مضرات : اسراف در خوردن گلابي براي سرد مزاجان و اشخاصي كه معده ضعيف دارند موجب نفخ معده مي شود و اينگونه اشخاص بايد آنرا با مرباي زنجبيل بخورند .

نعناع

نام علمي : Mentha Piperita – كليات گياه شناسينعناع گياهي است علفي و چند ساله كه علاوه بر ساقه زير زميني كه گياه را در خاك مستقر مي سازد داراي ساقه هوايي نيز هست . تز محل گره هاي ساقه كه در تماس با زمين است ريشه هاي خارج شده كه ساقه جديد را درست مي كند بنابراين اگر شما فقط يك ساقه نعناع در باغچه خود بكاريد بزودي تمام باغچه شما پر از نعناع مي شود . برگهاي نعناع بيضي شكل ، نوك تيز و دندانه دار مي باشند . گلهاي آن بسته به نوع نعناع ممكن است قرمز ارغواني يا سفيد باشد . نعناع در مناطق معتدل و آفتاب گير بخوبي رشد مي كند . نعناع از قديم الايام بعنوان يك گياه معطر و اشتها آور و براي ناراحتي هاي دستگاه گوارش بكار رفته است بقراط پدر علم طب از نعناع در نوشته هاي خود ياد كرده است در قرون وسطي از نعناع در معالجه بيماريها و براي التيام زخم ها و درمان درد گزيدگي زنبور و سگ هار استفاده مي شود .- تركيبات شيميايي: نعناع داراي ماده اي بنام منتول مي باشد كه ايجاد احساس خنكي در دهان مي كند . مقدر منتول در نعناع بسته به نوع آن از 35% تا 55% تغيير مي كند كه البته اگر نعناع دير كنده شود مقدر منتول آن تا حدود 30% پائين مي آيد .- خواص داروئي: نعناع از نظر طب قديم ايران نسبتا گرم و خشك است و از نظر خواص دارويي از پونه قويتر است . از نعناع اسانس ، روغن و تنتور تهيه مي كنند كه مصارف طبي مختلفي دارد .1)نعناع باد شكن است و گاز معده و روده را از بين مي برد 2)نعناع تقويت كننده معده وبدن است3)نعناع ضد تشنج و ضد سرفه است 4)يك فنجان چاي گرم نعناع سينه را آرام مي كند 5)نعناع مسكن آرام بخش و قاعده آور است6)استفاده از نعناع درد شكم را برطرف مي كند 7)نعناع درمان سرماخوردگي و آنفوانزا مي باشد 8)نعناع ناراحتي هاي عصبي را برطرف مي كند9)براي تسكين درد دندان نعناع را دردهان گذاشته و بجويد 10)آشاميدن چاي نعناع و يا عصارع نعناع خونريزي سينه را قطع مي كند 11)كمپرس نعناع درد سينه و پهلو را از بين مي برد12)نعناع كرم هاي روده و معده را مي كشد 13)براي از بين بردن سكسكه و دل بهم خوردگي و استفراغ نعناع را با آّ انار ترش بخوريد 14)نعناع ادرار را زياد مي كند 15)براي رفع قولنح و دردهاي روده معده و هضم نشدن غذا چاي نعناع بنوشيد 16)براي از بين بردن گلو درد چاي نعناع غرغره كنيد 17)نعناع معرق است بنابراين تب را پائين مي آورد 18)در هنگام سرماخوردگي بيني را با چاي نعناع بشوئيد19)يكي از فرآورده هاي نعناع اسانس نعناع است كه از تقطير برگ و سرشاخه هاي گلدار نعناع تحت اثر بخار آب تهيه مي شود و داراي 50% تا 70 % منتول مي باشد . اسانس نعناع كه در كشور انگلستان تهيه مي شود شهرت خاصي درد . اين اسانس بعنوان تقويت كننده معده بادشكن ، ضد عفوني كننده رفع دل پيچه بچه ها و اسهال بكار مي رود براي استفاده از اسانس نعناع كافي است كه مقدر يك تا سه قطره آنرا با يك ليوان آب و يا نوشابه مخلوط كده و بنوشيد .20)اسانس نعناع را نبايد بمقدر زياد براي كودكان و نوزادان استفاده كرد زيرا روي حركات تنفسي و قلب اثر گذاشته و ممكن است كه خطرناك باشد21)اگر اسانس نعناع به مقدر زياد مصرف شود فشار خون را بالا برده و موجب حالت تهوع ، استفراغ و درد معده و حركات دري را از بين مي برد . 22)براي رفع سردردهاي ميگرني مي توان پمادي بصورت زير تهيه كرد و در نقطه اي كه درد مي كند بماليد اسانس نعناع 3 گرم روغن زيتون2 گرم لانولين 5 گرم 23)براي ضد عفوني كردن بيني محلولي بصورت زير تهيه كرده و بمقدر پنج قطره در هر سوراخ بيني بچكانيداسانس نعناع 1 گرم روغن بادام شيرين40 گرم 24)اگر بدن شما خارش درد مقدر 2 گرم اسانس نعناع را در 50 گرم وازلين ريخته ، خوب با هم مخلوط كرده و در محل خارش بماليد اگر از بيماري رماتيسم و آرتروز رنج مي بريد از روغن نعناع استفاده كنيد طرز استفاده از آن به اين صورت است كه 2 قطره روغن نعناع را با يك قاشق سوپخوري روغن بادام مخلوط كرده و محل هاي دردناك را با آن ماساژ دهيد .25)براي رفع سردرد از كمپرس نعناع استفاده كنيد بدين ترتيب كه 10قطره روغن نعناع را با يك ليوان آب سرد مخلوط كرده و در يك كاسه بريزيد سپس يك پارچه كه باندازه پيشاني باشد در آن فرو برده آب اضافي آنرا بگيريد و روي پيشاني و شقيقه ها بگذاريد تا سردرد برطرف شود. 26)نعناع بهترين دوست كبد است . كبد را تميز كرده وص فرا را رقيق مي كند و كلسترول خون را پائين مي آورد .براي اين مورد چاي نعناع را قبل از غذا بنوشيد 27)نعناع با تمام خواصي كه گفته شد اگر زيادمصرف شود سيستم گوارشي را تحريك مي كند اگر شما دو تا سه فنجام چاي نعناع در روز بنوشيد بهتر است كه بعد از دو هفته چند روزي آنرا قطع كرده و دوباره شروع كنيد – طرز استفاده : در قسمت بالا توضيح داده شد – مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

پسته

نام علمي : Pistaca – كليات گياه شناسيپسته درخت دوپايه اي است كه ارتفاع آن به حدود پنج متر مي رسد و بحالت خودرو در ايران و افغانستان مي رويد . برگهاي درخت پسته متناوب و مركب از 2 يا 3 برگچه نوك تيز با يك برگچه انتهايي است وبرنگ سبز روشن مي باشد . گلهاي آن خوشه اي است گل نر آن فاقد گلبرگ است .- تركيبات شيميايي: پسته داراي مواد غذايي فراواني است و بنابراين براي تقويت بيماران و اشخاص ضعيف مناسب است . در صد گرم مغز پسته مواد زير موجود است : آب 5/2 گرم پروتئين 20 گرممواد چرب 54 گرممواد نشاسته اي 15 گرم كلسيم 130 ميلي گرم فسفر 500 ميلي گرم آهن 7/5 ميلي گرم پتاسيم 950 ميلي گرم ويتامين آ 230 واحدويتامين ب 1 0/7 ميلي گرم ويتامين ب 3 1/5 ميلي گرم – خواص داروئي: – خواص مغز پستهمغز پسته از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است . 1)مغز پسته بعلت داشتن آهن خون ساز است و آنهائيكه مبتلا به كم خوني هستند بايد حتما روزانه مقداير پسته بخورند .2)خوردن پسته نيروي جنسي را تقويت مي كند . 3)مغز و ذهن را تقويت مي كند . 4)براي آرامش قلب و آرام كردن اعصاب مفيد است . 5)براي باز كردن مجاري كبد مصرف پسته توصيه مي شود . 6)پسته معده را تقويت مي كند . 7)براي تسكين سرفه مفيد است . 8)اسهال معمولي و اسهال خوني را درمان مي كند .9)جوشانده پوست درخت پسته براي برطرف كردن خارش اعضاي تناسلي زنان مفيد است . 10)جوشانده پوست و برگ درخت پسته براي رفع درد و خارش مقعد مفيد است – خواص پوست سبز پستهپوست سبز پسته تازه از نظر طب قديم ايران سرد وخشك است و داراي خواص زير مي باشد : 1-براي رنگرزي بكار مي رود. 2-بهترين دارو راي رفع بوي يد دهان است . 3-جويدن آن باعث التيام زخم هاي داخل دهان مي شود. 4-براي استحكام لثه آنرا روي لثه بماليد و يا بجويد . 5-دم كرده پوست سبز پسته حالت دل بهم خوردگي و استفراغ را از بين مي برد. 6-دم كرده آن براي رفع اسهال مفيد است . 7-براي رفع سكسكه پوست سبز پسته را دم كنيد و يك فنجان از آنرا بنوشيد . – خواص پوست سفيد پسته پوست سفيد پسته براي بواسير و بيرون زدن مقعد مفيد است . براي درمان اين بيماري بايد پوست سفيد پسته را در آب بجوشانيد و آنرا داخل لگني بريزيد و شخصي را كه اين بيماري را درد براي چند دقيقه در آن بنشيند . باعث تسكين درد و تخفيف بيماري مي شود .- مضرات : مغز پسته چربي زيادي درد و بنابراين براي معده مناسب نيست و كسانيكه معده ضعيف دارند بايد آنرا با زردآلو بخورند . ضمنا مغز پسته گرم و خشك است خوردن زياد آن باعث گرمي بدن و كهير و دانه هاي قرمز رنگ در پوست مي شود .براي رفع گرمي و خشكي بايد سركه ، انار ترش و يا برگه زردآلوي ترش مصرف نمود .

انار

نام علمي : Punica – كليات گياه شناسي انار يكي از ميوه هايي است كه از قديم وجود داشته است حتي در كتب مقدس چندين بار نام آن ذكر شده است . هومر شاعر معروف يونان در كتاب خود ( اوديسه ) از آن نام برده است . معروف ايت كه حضرت سليمان باغ بزري پر از درخت هاي انار داشته كه به ان عشق مي ورزيده است .درخت انار بومي ايران و مناطق مجاور آن است . كلمه انگليسي Pomegranate از زبان يوناني مشتق شده كه به معني ( سيب با هسته هاي زياد ) مي باشد .انار درخت كوچكي است كه ارتفاع آن تا 6 متر مي رسد و در مناطق نيمه گرمسيري مي رويد . شاخه هاي آن كمي تيغدر و برگهاي آن متقابل ، شفاف و ساده است . گلهاي انار درشت برنگ قرمز اناري ولي بي بو مي باشد . ميوه آن كروي با اندازه هاي مختلف داراي پوستي قرمز رنگ و يا زرد رنگ مي باشد . روي هم رفته در حدود بيست نوع مختلف انار در دنيا موجود است . – تركيبات شيميايي:قسمت هاي مختلف درخت انار مخصوصا پوست ريشه و ساقه انار داراي مقدري در حدود 20 درصد تانن و اسيد پوني كوتانيك Punicotaniv acid مي باشد. پوست درخت انار داراي الكالوئيدي بنام پله تيه رتين Pelletierin است . در صد گرم دانه انار واد زير موجود است . انرژي 38 كالري آب 82 گرمپروتئين0/4 گرمچربي 0/3 گرممواد نشاسته اي 10 گرم كلسيم 4 گرم سديم3 ميلي گرمپتاسيم 260 ميلي گرمآهن 0/5 ميلي گرم ويتامين ب 10/2 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/03 ميلي گرم ويتامين ب 30/02 ميلي گرمويتامين ث 4 ميلي گرم- خواص داروئي:- خواص ميوه اناراز نظر طب قديم ايران ميوه انار سرد ف تر و قابض است . آب انار سرد و تر و پوست انار سرد و خشك و بسيار قابض مي باشد . پوست ريشه درخت انار از بقيه قسمت هاي اين درخت قابض تر است . كليه قسمت هاي درخت انار داراي تان مي باشد كه بسيار قابض است . براي مصارف دارويي از گل ، برگ ، پوست درخت ، پوست ريشه و دانه انار استفاده مي شود . 1)انار شيرين ادرار آور است . 2)ملين مزاج است . 3) آب انار شيرين براي بيماريهاي مجاري ادرار مفيد است . 4)ترشح صفرا را زياد مي كند. 5)آب انار اسهال را برطرف مي كند. 6)اگر آّ انار را با عسل مخلوط كرده و هر روز چند قطره در بيني بچكانيد از رشد پوليپ در بيني جلوگيري مي كنيد .7) خون ساز است . 8)خون را تصفيه مي كند . 10)براي سالمندان بهترين دارو براي تقويت كليه است . 11)آب انار خنك كننده است . 12)رنگ صورت را شاداب مي كند .13)صدا را باز كرده و گرفتگي صدا را برطرف مي كند . 14)براي وزن اضافه كردن انار بخوريد . 15)آب انار مقوي قلب و معده است . – خواص ديگر قسمت هاي درخت انار 1. جوشانده پوست ريشه درخت انار كرم معده و روده را از بين مي برد . 2. جوشانده پوست درخت انار نيز اثر ضد كرم دارد .3. براي برطرف كردن گلو درد و زخم گلو از جوشانده پوست انار و يا جوشانده برگهاي انار استفاده كنند . 4.خانم هائيكه عادت ماهيانه شان منظم نيست مي توانند از جوشانده برگهاي انار استفاده كنند. 5.برگهاي له شده انار را اگر روي پوست بگذاريد خارش را از بين مي برد . 6.براي برطرف كردن سوختگي پوست ، گلهاي انار را له كرده و با روغن كنجد مخلوط كنيد و اين پماد را روي قسمت سوختگي بماليد .7. جوشانده پوست درخت و پوست ريشه درخت انار كرم كش است . 8.دم كرده گل انار اسهال مزمن را برطرف مي كند . 9.دم كرده گلهاي انار را بصورت غرغره براي از بين بردن زخمهاي دهان بكار ببريد . 10.براي برطرف كردن دندان درد ، دم كرده ريشه درخت انار را در دهان مضمضه كنيد . 11.انار ترش و شيرين (ميخوش )ادرار را زياد مي كند .12. براي برطرف كردن بواسير بايد معقد را با جوشانده پوست انار شستشو داد .- مضرات :كسانيكه سرد مزاج هستند نبايد در خوردن انار افراط كنند . زيرا معده را سست كرده و ايجاد نفخ مي كند . اينگونه افراد بايد انار را با زنجبيل بخورند . جوشانده پوست درخت و پوست ريشه آن كه براي رفع كرم بكار مي رود ممكن است ايجاد سرگيجه و استفراغ كند . بهر حال در خوردن جوشانده آن بايد احتياط كرد و اين كار بايد تحت نظر متخصص انجام گيرد .

سيب زميني

نام علمي : Solanum tuberosum- كليات گياه شناسي سيب زميني گياه بومي آمريكاي جنوبي است و هنوز هم بصورت وحشي در شيلي و آرژانتين يم رويد . در قرن شانزدهم بوسيله اسپانيولي ها به اروپا برده شد و اكنون در اروپا و آمريكا از نظر مصرف اولين سبزي است . سيب زميني درتمام طول سال وجود دارد . سيب زميني بدليل داشتن مقدر ويتامين C ضد بيماير اسكوربيت است و كشورهائيكه از اين گياه استفاده مي كردند هيچگاه مردم آنجا به اين بيماري دچار نمي شدند . ساقه هوايي سيب زميني داراي بريدگيهايي مركب از 7 تا 12 برگچه اصلي است و در فواصل اين برگچه نيز برگچه هايي كوچكتر وجود دارد . انواع مختلف سيب زميني بر حسب رنگ گل و پوست غده هاي زير زميني آن تقسيم بندي مي شود .در روي پوست سيب زميني سوراخهاي كوچكي وجود دارد كه داراي جوانه است و اين جوانه ها ست كه منشاء گياه تازه است . – تركيبات شيميايي:سيب زميني داراي اسيدهاي آلي مانند اسيد سولانئيك ، اسيد نپتوتانيك و سايد فوليك مي باشد . در صد گرم سيب زمني خام مواد زير موجود است :آب 75 گرم انرژي60 كالري پروتئين 1/8 گرم چربي 0/1 گرم مواد نشاسته اي 18 گرم سلولز 1/5 ميلي گرم كلسيم 6 ميلي گرم فسفر 50 ميلي گرمپتاسيم 500 ميلي گرم آهن 0/6 ميلي گرم سديم 4 ميلي گرم ويتامين آ10 واحد ويتامين ب 1 0/1 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/35 ميلي گرم ويتامين ب 3 1 ميلي گرم ويتامين ث 15 ميلي گرمسيب زميني نارس و همچنين برگ ، گل و ميوه سيب زميني داراي كمي آلكالوئيد سمي بنام سولانين است بنابراين بايد از مصرف سيب زميني نارس و ينز برگ و گل و ميوه سيب زميني خورددي كرد . – خواص داروئي:1) برگ و ميوه سيب زميني بعلت داتشم سولانين مخدر و آرام بخش است ولي بعلت سمي نبودن نبايد مورد مصرف داخلي قرار گيرد و بايد فقط بعنوان ضماد و استعمال خارجي استفاده شود . 2)سيب زميني بعلت داشتن ويتامين C زياد براي مقابله با بيماري اسكوربيت بكار مي رود . 3) براي تسكين سوختگي ها ، سيب زميني خام را رنده كرده وبه عنوان ضماد روي قسمت سوختگي بگذاريد و هر چند دقيقه آنرا عوض كنيد و ضماد تازه روي آن قرار دهيد . 4)سيب زميني داراي آنزيم مهار كننده مي باشد بنابراين ضد سرطان وضد ويروس است مخصوصا سيب زميني در اين مورد از شير يا سويا قوي تر است .5)پوست سيب زميني ماننده پوست ميوه ها وسبزيجات داراي ماده آنتي اكسيدان است بنبراين از پير شدن سلولها و نيز از بوجود آمدن سلولهاي سرطاني جلوگيري مي كند . 6)سيب زميني بهترين دارو براي آنهايي است كه بدنشان اسيدي است و اينگونه اشخاص بايدس يب زميني را با پوست و با بخار پخته و بخورند زيرا سيب زميني آب پز وس رخ شده برعكس سيب زميني با بخار پخته شده توليد اسيد در بدن مي كند . 7)سيب زميني داروي خوبي براي از بين بردن تورم است . براي اين منظور سيب زميني را طبقه طبقه كرده و در سوپ بياندازيد و بگذاريد تقريبا نيم پز شده و سپس آنرابخوريد . 8)سيب زميني بعلت درا بودن پتاسيم زياد تميز كننده كبد نيز مي باشد . 9)سيب زميني بدن را جوان مي كند .10)سيب زميني داروي بيماريهاي قلب نيز مي باشد . 11)سيب زميني قرمز درمان كننده بواسير خوني و دردناك مي باشد . براي اين منظور سيب زمني راب طور باريك بريده و بصورت شياف داروريد و روي آن كمي روغن ويتامين E و يا وازلين ماليده و پس از قضاي حاجت بداخل معقد بگذاريد . اين عمل را اگر چند روز ادامه دهيد بواسير برطرف مي شود . 12)براي درمان اسهال سوپ سيب زميني را با شير بپزيد و آنرا ميل كنيد . اسهال سريع متوقف مي شود . – طرز استفاده: براي استفاده از سيب زميني اگر آنرا تكه مي كنيد بايد فورا از آن استفاده كيند زيرا خيلي زود اكسيده مي شود و خواص خود را از دست مي دهد . سيب زميني ررا همشه بايد با بخار و يا در ف بپزيد و يا خام آنرا ميل كنيد زيرا خواص آن سدت نخورده باقي مي ماند . سيب زميني سرخ شده غير از اينكه خاصيتي ندارد بلكه براي بدن مضر هم است زيرا سرخ كردن سيب زميني بار وغن آنرا ثقيل الهضم مي سازد و باعث بيماريهاي مختلفه مي شود . – مضرات :سيب زميني براي اشخاصي كه مبتلا به قند هستند مضر است زيرا بعلت داتشن نشاسته قند خون را بالا مي برد و اينگونه اشخاص اگر بخواهند از فوائد سيب زميني استفاده كنند بايد آنرا تحت نظر پزشك يا متخصص تغذيه مصرف كنند ويا از مصرف آن خورددي كنند .

ترب و تربچه

نام علمي : Raphanus sativus- كليات گياه شناسي ترب گياهي است يكساله كه ارتفاع ساقه آن تا يك متر مي رسد . برگهاي آن پهن ، ناصاف ، كرك دردو با بريدگيهاي نامنظم مي باشد . گلهاي آن برنگ سفيد ، زرد روشن ، آبي روشن و بنفش است كه درانتهاي شاخه ظاهر مي شود . بطور كلي دو نوع ترب وجود دارد : 1- ترب سياه كه معمولا در پائيز برداشت مي شود . 2-تربچه كه به رنگهاي مختلف قرمز و وصورتي و بصورت هاي دراز و گرد وجود دارد . – تركيبات شيميايي: طعم تند ترب مربوط به ماده اي است بنام سنوول Senovol و رنگ قرمز بنفش آن در اثر وجود ماده اي بنام كلرايد Malvin Chloride است . در صد گرم ترب خام مواد زير موجود است : آب90 گرم پروتئين1 گرم چربي 0/1 گرممواد نشاسته اي 3/5 گرمكلسيم 30 ميلي گرم فسفر30 ميلي گرم پتاسيم 330 ميلي گرمآهن 1 ميلي گرمسديم18 ميلي گرم ويتامين آ 10 واحد ويتامين ب 10/03 ميلي گرمويتامين ب 20/03 ميلي گرمويتامين ب 30/03 ميلي گرمويتامين ث 25 ميلي گرم – خواص داروئي:ترب از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است و از زمانهاي بسيار قديم براي درمان بسياري از بيماريها بكار مي رفته است . 1)ترب براي دفع سنگهاي صفراوي مفيد است .2)ترب در بعضي از اشخاص توليد گاز و آروغ مي كند و تخم آن گاز و نفخ را از بين مي برد . 3)ترب براي درمان قنرس و رماتيسم مفيد است . 4)برگ ترب اگر با غذا خورده شود به هضم غذا كمك مي كند . 5)آب برگ ترب براي تقويت چشم مفيد است . 6)ترب براي درمان يرقان مفيد است . 7)تخم ترب درد را تسكين مي دهد . 8)در صورت مسموميت غذايي مقدري تخم ترب را همراه با سكنجبين به بيمار بدهيد باعث استفراغ مي شود و معده را پاك مي كند . 9)براي مداواي زخم هاي بدن از ترب و عسل ضماد تهيه كرده و روي زخم بگذاريد .10) دم كرده ترب ادرار آور است و براي درمان حبس البول بكار مي رود . 11)تخم ترب ادرار آور و قاعده آور است . 12)اگر دست يا پاي شما سرما زده است ترب را در آّب بجوشانيد و بگذاريد تا كمي سرد شود بطوريكه دست را نسوزاند سپس عضو سرما زده را چند بار در روز در اين جوشانده قرار دهيد . 13)دم كرده ريشه ترب تقويت كننده بدن است .14)براي دفع سنگ كيسه صفرا و سرفه هاي تشنج آور از ترب بصورت زير استفاده كنيد : در يك ترب بزرگ حفره ي ايجاد كرده و همچنين در ته آنهم سوراخ ريزي بوجود آوريد بطوريكه آّب قطره قطره از آن خارج شود . سپس مقداير شكر در حفره ريخته و آنرا با آب پر كنيد و ترب را در دهانه شيشه يا استكاني قرار دهيد كه آب آن قطره قطره از سوراخ ريز ته ترب خارج شده و در داخل شيشه يا استكان پر شود . اين آب را چند بار در روز بنوشيد .15)خوردن تخم ترب ترشح شير را زياد مي كند .16)ودرن ترب رنگ چهره را باز مي كند. 17)جوشانده ترب براي درمان اسهال خوني مفيد است .18)تخم ترب اشتهاآور است. 19)براي از بين بردن تب تخم ترب را دم كرده و به بيمار بدهيد . 20) تخم ترب بصورت ضماد براي ورم پستان در مادران شيدره استفاده مي شود . – مضرات : اسراف در خوردن ترب موجب دل پيچه شده و براي دندان و گلو مضر است.

شبدر قرمز

نام علمي : Trifolium Pratenes – كليات گياه شناسي شبدر قرمز گياهي است علفي و چند ساله كه در مناطق معتدله كره زمين مي رويد . در شرايط مساعد اين گياه هفت ساله است ولي در آب و هواي گرم فقط دو سال عمر مي كند .ارتفاع شبدر قرمز بسيار كم است و بيشتر از 15 سانتيمتر نمي شود . برگهاي آن بيضي شكل و دراز و داراي سه برگچه است و بهمين علت در قرون وسطي مورد احترام مسيحيان بوده زيرا آنرا سمبل خداوند ، مسيح و روح المقدس مي دانستند . اين گياه از نظر داشتن مواد مغذي براي علوفه حيوانات بكار مي رود . – تركيبات شيميايي: گل شبدر داراي مواد شيميايي مانند تريفولين ايزوتريفولين و اسانس روغني مي باشد . اين گياه درياي املاح معدني مانند سليس آهن ، فسفر گوگرد ، پتاسيم ، منيزيوم منگنز ، روي مس ، سرب ، نيكل و كوبالت مي باشد .- خواص داروئي:شبدر قرمز از نظر طب قديم ايران سرد و تر است . 1)مهمترين خاصيت شبدر قرمز ضد سرطان بودن آن است . 2) تميز كننده خون و بدن است3)سرفه را برطرف مي كند 4)دردهاي عضلاني را برطرف مي كند 5)تورم پوستي را از بين مي برد6)شبدر تازه بعنوان مسهل بكار مي رود 7)درمان كننده آسم است 8)براي درمان آب آوردگي بدن مفيد است9)دل پيچه را برطرف مي كند 10)براي درمان آرتروز ، رماتسيم و ورم بيضه بايد برگ شبدر را در روغن زيتون جوشانيده و روي قسمت هاي دردناك بماليد .11)براي طول عمر و جلوگيري از بيماريهاي قلبي شبدر قرمز بخوريد . 12)تشنج را علاج مي كند 13)براي التيام زخم ها ، ضماد شبدر قرمز را روي زخم ها بگذاريد14)براي از بين بردن خارش شبدر را له كرده وروي پوست بماليد – طرز استفاده: دم كرده : مقدر 30 گرم گياه خشك را در يك ليتر آبجوش ريخته و به مدت 5 دقيقه دم كنيد . مقدر مصرف آن يك فنجان سه بار در روز است . جوشانده شبدر : مقدر 50 گرم سرشاخه هاي گلدار شبدر قرمز را در مقدري شير يا آّ ب ريخته و بگذاريد مدتي بجوشد و پس از سردشدن بصورت ضماد روي پوست و يا قسمتهاي دردناك بدن بگذاريد . – مضرات :مقدر مصرف زياد شبدر خطرناك است زيرا داراي اسيد سيانيدريك مي باشد ولي استفاده متعادل از آن هيچگونه خطري نداشته و بسيار مفيد است .

برنج

نام علمي : Oryza – كليات گياه شناسي برنج گياهي است يكسله كه ارتفاع آن تا 1/5 متر ميرسد ودر مناطق گرم و مرطوب و پرآب مي رويد . ساقه آن راست و برگهاي آن بزرگ و نوك تيز است . هر سنبلك برنج داراي دنباله كوتاه و يك گل درد . ميوه آن بشكل خوشه اي متشكل از سنبلك ها درانتهاي ساقه قرار درد و يك دانه برنج در آن است شلتوك مي نامند . برنج از غلات مهم است و تقريبا غذاي اصلي نصف مردم كره زمين مي باشد و منشا برنج از آسيا است و در حدود 3000 سال قبل از ميلاد در هند و چين زراعت مي شده است . برنج بعدا از آسيا به ژاپن ، سبلان و ديگر نقاط استوايي كره زمين راه يافت و در قرت هفتم ميلادي مصريان نيز شروع به كشت آن كردند .برنج انواع مختلف درد و اين انواع را تا حدود 150 نوع مختلف تخمين مي زنند . نمونه هاي مرغوب آن در شمال و جنوب ايران و نواحي گرمسير فارس و اصفهان كاشته مي شود . بطور كلي دو نوع برنج وجود دارد : نوعي كه دانه آن دراز و كشيده و باريك است كه بنام برنج صدري معروف است و ديگري كه دانه آن ريز و گرد مي باشد و بنام برنج چيني يا ژاپني شهرت دارد . آن نوع برنجي كه ايرانيان و مردم بيشتر كشورها مصرف مي كنند برنجي است كه شلتوك و پوسته خارجي آن گرفته شده است . رنگ اصلي برنج وقتيكه در پوسته است قهوه اي است و بنام برنج قهوه اي Brown Rice ناميده مي شود . براي بدست آوردن برنج سفيد دانه هاي برنج را در دستگاههاي مخصوصي مي ريزند و اين دستگاهها پوسته خارجي برنج را از آن جدا كرده و سپس با اصطكاك دادم برنج بدون پوسته با يكديگر غشاي خارجي آن نيز از بين مي رود و برنج برنگ سفيد و شفاف بدست مي آيد كه عاري از ويتامين ب 1 است و اشخاصي كه منحصرا از برنج تغذيه مي كنند و غذاي ديگري مصرف نمي كنند به بيماري بري بري Beri-Beri دچار مي شوند .بنابراين براي استفاده از تمام ويتامين ها و موادمعدني برنج بهتر است كه از برنج قهو هاي كه غشاء خارجي آن گرفته نشده است استفاده كرد ولي البته بايد توجه داشت كه هضم برنج قهو هاي كمي مشكل تر از هضم برنج سفيد مي باشد . يك ديگر از انواع برنج نوع وحشي از آن است كه سياه رنگ و باريك تر و دراز تر از برنج صدري است . اين نوع برنج هم داراي مواد معدني و ويتامين هاي بيشمار است ولي البته هضم آن كمي مشكل است وبهتر است كه مخلوط با برنج سفيد بكار برده شود . – تركيبات شيميايي:در برنج ماده اي بنام اوريدين Oridine وجود دارد كه خاصيت ضد التهاب عصبي را دراست . برنج از لحاظ موا غذايي بسيار غني است . البته همانطور كه گفته شد هنگانيكه پوسته قهوه اي آنرا مي گيرند مقدري از ويتامين هاي خود را از دست مي دهد . در جدول زير واد موجود در صد گرم برنج قهو ه اي و برنج سفيد با هم مقايسه شده است. مواد در صد گرم برنج قهوه هايدر صد گرم برنج سفيد انرژي 360 كالري362 كالري آب 12 گرم12 گرم پروتئين 7/5 گرم 6/6 گرم نشاسته 76 گرم80 گرمكلسيم32 ميلي گرم25 ميلي گرم فسفر 220 ميلي گرم 95 ميلي گرمآهن 1/6 ميلي گرم0/8 ميلي گرم سديم10 ميلي گرم 5 ميلي گرم پتاسيم 215 ميلي گرم 90 ميلي گرم ويتامين ب 10/35 ميلي گرم 0/06 ميلي گرم ويتامين ب 20/05 ميلي گرم 0/03 ميلي گرم ويتامين ب 34/8 ميلي گرم1/5 ميلي گرمهمانطور كه ديده مي شود مقدر ويتامني B1 در برنج سفيد شده يك ششم و ويتامين B2 نصف و ويتامين B3 بمقدر يك سوم برنج قهو ه اي يم باشد و مواد معدني آن بمقدر بسيار زيادي كاهش مي يابد .پوست و يا شلتوك برنج كه در مراحل كوبيدن از آن جدا مي شود سبوس برنج Rice Bran ناميده مي شود كه آنهم منبع ويتامين ها و مواد معدني است . در صد گرم سبوس برنج مواد زير وجود دارد : انرژي275 كالري آب 9/7 گرم پروتئين 13/5 گرمچربي 15/5 گرمنشاسته 50 گرمكلسيم 75 گرمفسفر 1400 ميلي گرم آهن20 ميلي گرم پتاسيم1500 ميلي گرم ويتامين ب 1 2/25 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/25 ميلي گرم ويتامين ب 3 30 ميلي گرم غشاي قهو ه اي رنگ برنج نيز كه در اثر بهم سائيدن در دستگاههاي مخصوص و يا در موقع شستن زياد از برنج جدا مي شود سرشار از ويتامين ها و مواد معدني و پروتئين است . جدول زير مقدر مواد موجود در صد گرم اين غشاي قهو ه اي رنگ را نشان مي دهد .كالري 265 آب 9/8 گرمپروتئين12 گرم چربي 12/8 گرم نشاسته 60 گرم كلسيم 70 ميلي گرم فسفر 1100 ميلي گرم آهن16 ميلي گرم پتاسيم715 ميلي گرم ويتامين ب 1 1/85 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/18 ميلي گرم ويتامين ب 3 28 ميلي گرم – خواص داروئي:برنج از نظر طب ايراني معتدل و خشك است البه بستگي درد آنرا چگونه درست كنيد برنج آبكش شده سرد است و آب آن گرم در حاليكه برنج كته شده گرم است .برنج داراي ماده اي بنام Amidon مي باشد ولي از نظر اينكه ماده گلوتن آن كم است يعني كاملا بهم نمي چسبد نان درس كردن از آن كمي مشل است . در خاور دور از برنج نوعي الكل درست مي كنند كه بنام ساكه معروف است كه سميت آن از الكل معمولي كمتر است و بمصرف دارويي مي رسد . برنج غير از اينكه يك غذاي سهل الهضم است بسيار مقوي است و ضمنا خواص درماني بسياري را دراست كه به تعداي از آن اشاره مي شود . 1)برنج قهو ه اي خاصيت ضد التهاب عصبي را دارد . 2)خوردن برنج تحريكات معده و روده را كم مي كند . 3)از جوانه برنج نوعي مالت تهيه مي شود كه بعنوان مقوي معده بكار مي رود . 4)اگر برنج را در آب بپزيد آب درمان كننده اسهال و اسهال خوني است .آب برنج را مي توان به اطفال شيرخوار نيز داد . 5)براي شست و شوي زخم ها از آب برنج استفاده كنيد . 6)آب برنج را مي توان براي درمان ورم هاي روده اي و استفراغهاي خوني بكار برد . 7)دم كرده ريشه و ساقه هاي زير زميني برنج براي زياد شدن ترشحات ادرار مصرف مي شود . 8)براي درمان تب ، بدن و سر را با در برنج كمپرس كنيد . 9)برنج خواب آور است . 10) برنج تشنگي را برطرف مي كند . 11)زياده روي در خوردن برنج موجب ازدياد وزن مي شود . 12)خوردن برنج توليد اسپرم مي كند .13) برنج را اگر با شير و شكر مخلوط كنيد و بخوريد بسيار مقوي است و نيروي جنسي را تقويت مي كند . 14)براي برطرف كردن دل بهم خوردگي و استفراغ برنج را با دوغ تازه بخوريد . 15) اگر برنج سفيد را در آّب خيس كنيد آب آن براي درمان اسهال و قطع قاعدگي مفيد است . 16)آب جوشانده برنج را كه آبكس مي كنيد دور نريزيد با اين آب جواهرات خود را بشوئيد كه آنها را جلا مي دهد 17)براي رفع التهاب پوست ، در برنج را با نشاسته يا پودر تالك مخلوط كرده و به پوست بماليد . 18)دانشمندان ثابت كرده اند كه خوردن برنج براي درمان فشار خون بسيار مفيد است . 19)خوردن برنج ، قند خون را در حالت تعادل نگاه مي دارد . 20)يكي از اطباء آمريكايي رژيم برنج را براي درمان فشار خون توصيه مي كند او به بيماران تائيد مي كند كه برنج بدون نمك همراه با ميوه هاي مختلف بخورند . البته هنوز دانشمندان نمي دانند كه در برنج چه ماده اي وجود دارد كه باعث پائين رفتن فشار خون مي شود . 21)رژيم برنج براي اختلالات كليوي مفيد است . 22)رژيم برنج براي مبتلايان به بيماري سوراي سيس Psorasis نيز بسيار مفيد است .- طرز استفاده: در قسمت بالا توضيح داده شده است – مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

زعفران

نام علمي : Crocus sativus- كليات گياه شناسي زعفران گياهي است پايا با ارتفاع تقريبا 30 سانتيمتر كه داراي برگهاي دراز و سبز مانند تره است . ساقه زير زميني آن از دو پياز تشكيل يم شود . اين پيازها سخت و مدور و گوشتدار و پوشدهاز غشاء هاي نازك قهو هاي رنگ مي باشد . گلهاي زعفران ارغواني ، منظم و شامل لوله اي دراز است كه به سه گلبرگ و كاسبرگ منتهي مي شود . زعفران خيلي مرغوب قسمت كلاله گل يعني قسمت انتهايي خامه است و ميله خامه ، زعفران درجه دو و نامرغوب را تشكيل مي دهد . برداشت زعفران بدين ترتيب است كه قسمت كلاله هر گل را بر ميدارند و بين كاغذ قرار مي دهند تا خشك شود و سپس بستهب ندي مي كنند . استندارد زعفران كه در فرانسه صورت گرفته است اعلام يم درد كه بايد 50 عدد از الياف زعفران بيشتر از0/277 گرم وزن داشته باشد و در صد رطوبت آن 13 درصد باشد . همچنين هر ميلي گرم آن بايد بتواند 700 سانتيمتر مكعب آب را بطور محسوس رنگي كند . – تركيبات شيميايي:زعفران داراي مواد چرب ، املا معدني ف موسيلاژو اسانس هاي فراوان مي باشد .رنگ زعفران مربوط به ماده اي بنام كروسين است كه در آن وجود دارد پياز زعفران سمي است و مصرف يبش از حد آن براي حيوانات كشنده است .- خواص داروئي: زعفران از نظر طبقديم ايران گرم و خشك است . مهمترين خاصيت زعفران كه از قديم الايام از آن استفاده يم شده است درمان افسردگي مي باشد . اين خاصيت مهم حتي در شعر شاعران ينز انعكاس يافته است . شاهد آن شعر خاقاني است كه مي گويد : گر كسي را زعفران شايد فزايد گو فزايچون تو با غم خو گرفتي زعفران كس مخور زعفران داراي بويي قوي و طعم تلخ مي باشد :1)خوردن چاي زعفران باعث هضم غذا مي شود2)اثر مسكن درد دارد3) قاعده آور است . 4)باعث تحريك اعصاب مي شود 5)زعفران خون سازاست و گردش خون را آسان مي سازد 6)مصرف زعفران خونريزيهاي بعد از زايمان را از بين مي برد . 7)قواي جنسي را تقويت مي كند 8)كبد را تصفيه وقوي مي سازد9)سرفه را رفع و اثر مفيد روي درمان برونشيت دارد10)كليه و مثانه را پاك مي كند 11)آرام بخش و خواب آرو است12)زعفران ضد تشنج است 13)گاز معده را برطرف مي كند 14)ادرار آور است 15)و اگر بالاخره مي خواهيد هميشه شاد و خندان باشيد زعفران بخوريد 16)فرمول قديمي زعفران براي تنظيم عادت ماهيانه خانم ها و بازكردن قاعدگي سال هاست كه بكار مي رود و اثر بسيار مفيدي دارد تارتارات آهن و پتاسيم 0/5 گرم گرد زعفران 0/5 گرمپودر درچين2 گرم از اين مخلوط چهار بار در روز استفاده كنيد . – طرز استفاده: از زعفران مي توان به شكل هاي مختلف استفاده كرد . – دم كرده زعفران يا چاي زعفران 2 گرم زعفران را در يك ليتر آب جوش ريخته و بمدت نيمساعت روي آتش بسيارملايم بگذاريد تا دم بكشد . – تنطور زعفران يك گرم زعفران را سائيده و با 10 گرم الكل سفيد 80 درجه مخلوط كزده و در شيشه ريخته و در آنرا ببنديد . اين شيشه رادر جاي تاريكي گذاشته و هر روزه آنرا تكان دهيد پس از دو هفته آنرا صاف كرده و از آن استفاده كنيد . – گرد زعفران زعفران را در فر با حرارت 25 درجه سانتيگرد خشك كرده و سپس آسياب كنيد و از الك خيلي ريز در كنيد تا گرد نرمي بدست آيد . – مضرات :چون زعفران بر روي سيستم توليد مثل اثر درد بنابراين زنان حامله بايد از خوردن آن احتراز كنند زيرا ممكن است باعث سقط جنين مي شود . خوردن زياد زعفران براي كليه ها مضر است . اشتها را كم مي كند و ايجاد سردرد مي كند و باعث اختلال حواس مي شود . زعفران را بايد در شيشه هاي دربسته و دور از نور نگهدري كرد زيرا عطر و رنگ خود را در اثر نور از دست مي دهد .

كنجد

نام علمي : Sesamus indicum – كليات گياه شناسيكنجد گياهي است يكساله با ارتفاع حدود يك متر كه قسمت انتهايي ساقه آن پوشيده از كرك است . برگهاي آن يبضي ، باريك و نوك تيز است . گلهاي آن برنگ سفيد و يا قرمز بطور تك تك در كناره برگ هاي قسمت انتهايي ساقه ظاهر مي شود . ميوه اين گياه بصورت كپسول و محتوي دانه هاي كوچك و مسطح و بيضوي است كه دانه كنجد ناميده مي شود و قسمت مورد استفاده اين گياه است . وطن اصلي كنجد هندوستان است كه از آنجا به نقاط ديگر دنيا راه يافته است . در حال حاضر چين بزرگترين توليد كننده كنجد در دنيا مي باشد . هندوستان و حبشه از نظر توليد بعد از چين قرار دارند . در ايران نيز مقدري كنجد توليد مي شود كه بيشتر آن به مصرف تهيه روغن و حلوا دره مي رسد- تركيبات شيميايي: كنجد داراي پروتئين ، ويتامين هاي B,D,E,F و لسيتين Lecithin مي باشد . مقدر روغن آن در حدود 50% است روغن كنجد مركب از حدود 70% اسيدهاي جرب اشباع نشده مانند لينولئيك اسيد اولئيك اسيد و مقدري اسيدهاي چرب اشباع شده مانند اسيد پالمتيك و آراشيديك اسيد مي باشد . روغن كنجد يكي از روغن هاي شاباع نشده و مفيد براي بدن است و در آمريكاي شمالي و كانادا بمقدر زياد مصرف مي شود و دليل آن اسن كه اين روغن نه فقط كلسترول بدن را بالا نمي برد بلكه آنرا كاهش مي دهد . براي تهيه روغن كنجد معمولا دانه ها را مي شويند تا رنگ روي آن از بين برود سپس دانه ها را آسياب كرده و در آب مي ريزند تا پوست آن كه سبك روي آب بيايد كه آنرا مي گيرند . بعد دانه ها را خشك كرده و در آب جوش مي ريزند و خمير مي كنند . اين خمير را تحت فشار قرار داده تا روغن آن جداشود . اين روغن را روغن سرد فشار اول مي نامند و از تفاله باقيمانده تحت اثر فشار و گرما روغني بدست مي آيد كه بنام روغن گرم يا فشار دوم معروف است كه البته ارزش غذايي روغن سرد را ندارد .تفاله باقيمانده از اين مرحله را معمولا براي علوفه دام ها بكار مي برند . مخصوصا اين تفاله از نظر داشتن مواد پروتئيني غذاي خوبي براي گاوهاي شيدره است . اگر مي خواهيد از روغن كنجد استفاده كنيد دقت كنيد كه روغن سرد فشار اول باشد كه بنام First cold pressed معروف است زيرا در اثر حرارت دادن روغن كنجد خواص خود را از دست مي دهند . – خواص داروئي: از نظر طب قديم ايران كنجد گرم و تر است . كنجد بسيار مغذي است و در اكثر كشورهاي فقير بعنوان جانشين گوشت بكار مي رود . 1)براي چاق شدن و تقويت نيروي جنسي موثر است 2)براي رفع قولنج كنجد را آسياب كرده و با سركه مخلوط كنيد و بمقدر نصف وزن كنجد ، مغز بادام پوست كنده را بآن اضافه كنيد آنها را پودر كنيد و هر روز بمقدر يك قاشق سوپخوري از آن بخوريد . 3) كنجد گرفتگي صدا را از بين مي برد . 4)نرم كننده معده و روده است 5)كره كنجد كه در كانادا بنام تاهيتي معروف است و شبيه دره مي باشد غذاي خوبي براي رشد بچه هاست .6)برگ كنجد را اگر به سر بماليد باعث رشد و سياهي موي سر مي شود7)دره نرم كننده معده و روده هاست 8)كنجد فشار خون را كاهش مي دهد 9)كنجد ضد رماتيسم است10)براي رفع ناراحتي كيسه صفرا مفيد است 11)دم كرده برگ كنجد اسهال خوني را برطرف مي كند 12)روغن كنجد براي رفع تنگي نفس و سرفه خشك و زخم ريه مفيد است13)روغن كنجد سوز ش ادرار را رفع مي كند14)از روغن كنجد بجاي روغن زيتون در سالاد استفاده كنيد 15)كنجد با همه خواصي كه درد براي معده اي ضعيف مناسب نيست زيرا ثقيل الهضم است . اينگونه اشخاص بايد آنرا با عسل وسركه بخورند . – مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

لوبياي سويا

نام علمي : Soja hispida Moench – كليات گياه شناسيسويا قرنهاست كه غذاي مردم آسيا مخصوصا چين بوده است و چيني آن را همراه با برنج بعنوان غذاي اصلي خود مصرف مي كنند . ايالات متحده آمريكا بزرگترين توليد كننده سويا مي باشد و تقريبا دو سوم محصول كل دنيا را توليد مي كند . سويا در ايران بنام (لوبيا روغني ) ( لوبيا چيني ) سوژا و دانه سويا معروف است . سويا گياهي است يكساله داراي ساقه پرشاخه ، برگهاي آن بيضي ، نوك تيز و سبز رنگ مي باشد . ميوه آن شبيه لوبيا سات كه در هر غلاف آن سه تا پنج دانه جدا از يكديگر وجود دارد . رنگ دانه سويا بر حسب انواع مختلف متفاوت است و برنگهاي زرد ، سفيد سياه ، خاكستري و خالدر ديده مي شود .دانه سويا به بزرگي يك نخود كمي مسطح و گرد است . دانه سياه سويا بشتر در طب گياهي مصرف درد ولي از دانه زرد رنگ آن بيشتر براي روغن گيري استفاده مي كنند . سويا بعلت داتشن پروتئين و مواد مغذي در تغذيه انسان بكار مي رود . سويا از چين به نقاط ديگر دنيا راه يافته است و بطور وحشي در آن كشور وجود دارد . سويا در حدود 3500 نوع مختلف درد كه هر كدام آب و هواي مخصوصي را مي خواهد . – تركيبات شيميايي: سويا از نظر ويتامين هاي گروه B بسيار غني است و داراي مقدري ويتامين هاي C,D,E,K و كمي كاروتن مي باشد . سويا همچنين دريا كلروفيل و آنتي بيوتيكي بنام كاناوالين نيز هست . دانشمندان موفق شده اند كه از لوبياي سويا يك نوع آنتي بيوتيك ارزان قيمت تهيه كنند كه موروميكس ناميده مي شود و باكتريهاي مضر روده را از بين مي برد . جدول زير مواد موجود در صد گرم دانه خشك و رسيده جوانه سويا ، شير سويا و سبوس سويا را نشان مي دهد دانه خشكجوانه سوياشير سوياسوس سوياآب 10 گرم 86 گرم 92/5 گرم 62/8 گرم پروتئين34 گرم 6 گرم3/4 گرم5/6 گرم چربي 17/7 گرم 1/4 گرم 1/5 گرم1/3 گرممواد نشاسته اي29 گرم4/7 گرم 2/2 گرم9/5 گرمكلسيم226 ميليگرم 48 ميليگرم 20 ميليگرم82 ميليگرمفسفر 550 ميليگرم 67 ميليگرم 48 ميليگرم 104 ميليگرم آهن 8/4 ميليگرم 1 ميليگرم 0/8 ميليگرم 4/8 ميليگرم ويتامين آ 80 واحد 80 واحد 40 واحد 7320 واحد ويتامين ب 1 1/1 ميليگرم 0/25 ميليگرم0/8 ميليگرم 0/02 ميليگرم ويتامين ب 2 0/3 ميليگرم 0/2 ميليگرم 0/03 ميليگرم 0/25 ميليگرم ويتامين ب 3 2/2 ميليگرم 0/8 ميليگرم 0/2 ميليگرم 0/4 ميليگرم همانطور كه گفته شد سويا از نظر مواد پروتئيني بسيار قوي است و در كشورهاي فقير از آن بعنوان جانشين گوشت استفاده مي كنند . در جدول زير سويا با گوشت مقايسه شده استسويا گوشت گاو آب 9/87% 74% پروتئين 36/67% 23/74% چربي 17%2/3% پتاسيم 3/1% 54% اسيد فسفريك 1/47% 66% بنابر اين همانطور كه در جدول بالا ديده مي شود مقدر پروتئين سويا 1/5 بربر گشوت گاو مي باشد و منبعي غني از پروتئين است . براي درست كردن شير سويا ، دانه سويا را له كرده و بمدت 24 ساعت تحت تاثير آب قرار مي دهند سپس آنرا صاف مي كنند و بدين ترتيب نوشابه اي مانند شير بدست مي آيد كه منبع غذايي خوبي است كه مي توان بجاي شير گاو مصرف كرد . روغن سويا كه از فشدرن دانه هاي له شده وسيا بدست مي آيد رنگ زرد مايل به قرمز دارد و داراي بوي مخصوصي شبيه بوي لوبيا است و در حرارت 15 در جه منجمد مي شود ولي درجه حرارت معمولي حالت روان دارد. – خواص داروئي: 1) سويا مقوي و باد شكن است 2)دانه سويا ، مدر ، تب بر و ضد سم است 3)در چين دانه سويا را بعنوان ضد سم مصرف مي كنند4)شير سويا غذاي مفيدي براي كودكان است 5)نان سويا براي مبتلايان به بيماري قند بسيار مناسب است زيرا اولا ارزش غذايي زيادي درد ثانيا مواد نشاسته اي كه تبديل به قند مي شود در آن كم است 6)دانه هاي سبز سويا را له كرده و بصورت ضماد در آوريد اين ضماد براي زخم هاي آبله و ساير زخم ها مفيد است همچنين براي رفع التهاب و قرمزي پاي بچه ها كه در اثر ادرار بوجود آمده مفيد است .7)سويا براي مبتلايان به نقرس و رماتيسم و اشخاص ضعيف البنيه بسيار مفيد است 8)سوس سويا براي تحريك اشتها بكار مي رود 9)سوس سويا را براي از بين بردن بوي گوشت بكار مي برند 10)سوس سويا را به غذاهايي كه تدريد دريد سالم باشد بزنيد سم آنرا خنثي مي كند11)سوس سويا ملين ، خنك كننده و ضد سم است 12)اگر زن حامله در معرض خطر سقط جنين باشد به او سس سويا بدهيد 13)اگر ادرار كسي بخون آلوده است سوس سويا درمان آن است 14)سس سويا براي سوختگي پوست مفيد است 15)فرآورده هاي سويا براي پيشگيري سرطان مفيد است16)سويا به فعاليت روده ها و دفع منظم سموم كمك مي كند 17)سويا مقدر تري گليسيدر خون را پائين مي آورد18)براي تميز كردن شريانها از فرآورده هاي سويا استفاده كنيد حتي مبتلا به شرائين و در معرض خطر قلبي هستند اگر از سويا استفاده كنند و گوشت را از برنامه غذايي خود حذف كنند بزودي شريانهاي آنها تميز و جوان خواهد بود . 19)سويا سنگ كيسه صفرا را شكسته و خارج مي سازد و اگر از فرآورده هاي سويا استفاده كنيد در بدن شما سنگ كيسه صفرا توليد نخواهد شد اگر سنگ كيسه صفرا دريد رژيم خود رابه سويا تغيير دهيد 20)سويا براي سلامت روده بزرگ و تنظيم تخليه و دفع مواد زائد بسيار مفيد است 21)سويا موثر براي درمان سرطان كولون است 22)سويا از سرطان سينه جلوگيري مي كند 23)سويا منبع غني هورمون استروژن است بنابراين مي توان جانشين هورمونهاي مصنوعي در دوران يائسگي باشد . پس خانم ها در دوران يائسگي بهتر است از فرآورده هاي سويا استفاده كنند .- طرز استفاده:فرآورده هاي سويا زياد است و بسته به نوع سليقه مي توانيد از آنها استفاده كنيد مانند شيز سويا ، شير بريده سويا ، در سويا بلغور سويا ، سوياي بو داده پروتيئن سويا ، سس سويا ، سوياي تخمير شده جوانه سويا و غيره – مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

اسفناج

نام علمي : Spinacia oleracea – كليات گياه شناسياسفناج گياه بومي ايران است و از اوائل قرن اول ميلادي كم كم به نقاط ديگر دنيا راه يافت . بطوريكه در تاريخ مسطور است اسفناج در قرن هفتم در چين و در قرن دوازدهم در اسپانيا كشت ميشده است . كشت اسفناج در سال 1806 در آمريكا شروع شد . اسفناج گياهي است يكساله دراي ساقه اي راست به ارتفاع نيم متر كه برگهاي آن پخن و نرم مثلثي شكل برنگ سبز مي باشد . اسفناج نسبت به سرماي زمستان مقاوم است . دو نوع اسفناج وجود دارد كه بنام پائيزه و بهاره ناميده مي شود . اسفناج بهاره در فصل بهار كاشته مي شود و به اسفناج انگليسي معروف است . نوع پائيزه آن كه به خاك بسيار غني احتياج درد در پائيز كاشته مي شود . گلهاي اسفناج برنگ سبز كمرنگ مي باشد . اسفناج چون دراي مواد غذايي فراواني است كشت آن امروز در تمام نقاط دنيا معمول است . – تركيبات شيميايي: اسفناج از نظر داشتن ويتامين B3 بسيار غني است و بنابراين داروي مهمي براي برطرف كردن بيماري پلاگر است .( پلاگر يك نوع بيماري است كه بعلت كمبود ويتامين B3 در بدن توليد مي شود و نشانه هاي ضعف بدن ، تشنج ، اختلال در دستگاه هاضمه و بوجود آمدن لكه هاي قرمز روي بدن است .) ضمنا در اسفناج مقدر زيادي آهن ، يد ، لسيتين ، كلروفيل ، كاروتن ، اسيد اگزاليك و اسيد ارسنيك وجود دارد در صد گرم اسفناج خام مورد زير موجود است : انرژي20 كالريآب90 گرم پروتئين 3 گرمچربي0/3 گرم مواد نشاسته اي 3/5 گرم كلسيم 90 ميلي گرم فسفر 50 ميلي گرمآهن 3/2 ميلي گرم سديم 70 ميلي گرم پتاسيم 470 ميلي گرم ويتامين آ6000 واحد ويتامين ب 1 0/1 ميلي گرمويتامين ب 2 0/2 ميلي گرم ويتامين ب 3 0/6 ميلي گرم ويتامين ث 40 ميلي گرم – خواص داروئي: برگ اسفناج از نظر طب قديم ايران كمي سرد و تر است و برخي عقيده دارند كه متعادل است يعني نه سرد است و نه گرم . 1) برگ اسفناج منبع غني ويتامين A ، B3 ، C و آهن و پتاسيم مي باشد . 2) بدن را قليايي مي كند . 3) خنك كننده است و براي پائين آوردن تب مفيد است . 4) ورم روده كوچك را رفع مي كند . 5)براي ورم ريه مفيد است .6)ملين است و يبوست را برطرف مي كند . 7)براي لاغر شدن و وزن كم كردن مفيد است . 8) اسفناج بدليل داشتن ماده اي بنام اسپيناسين هضم غذا را تسريع مي كند . اين ماده باعث تحريك معده و ازدياد ترشحات آن مي شود . 9) خوردن اسفناج در رفع تشنگي موثر است . 10)براي از بين بردن ورم و درد گلو مفيد است . 11) براي رفع سرفه هاي خشك برگ اسفناج را با حو پوست كنده و روغن بادام بپزيد و بخوريد . 12)آش اسفناج با گشنيز براي سردردهايي كه ناشي از سوء هاضمه و اختلال دستگاه گوارشي است مفيد مي باشد . 13)اگر آش اسفناج را ب آب ليمو و سماق و يا آب غوره بخوريد سردردهاي ناشي از اختلال كيسه صفرا را برطرف مي كند .14) خوردن اسفناج از سطان جلوگيري مي كند مخصوصا در افرادي كه به مصرف الكل و سيگار دست دارند .15)حقيقات دانشمندان نشان داده است كه اسفناج در پيشگيري سرطان روده بزرگ ، معده ، پروستات حنجره و رحم موثر است . 16)اسفناج كلسترول خون را پائين مي آورد .17)بهترين دارو براي كساني است كه مبتلا به كم خوني هستند . 18) اسفناج مانند جارو روده بزرگ را تميز مي كند .19)ترشحات لوزالمعده را افزايش مي دهد .20)اسفناح سبزي مفيد براي تقويت اعصاب است .21)اسفناج پته براي رفع بيماري آسم و گرفتگي صدا بسيار موثر است . 22)رماتيسم و نقرس را درمان مي كند . 23)براي زياد كردن شير در مادران شير ده موثر است . 24) سابقا نوعي شربت از اسفناج تهيه شد كه در معالجه خونريزيها و كم خوني از آن استفاده مي كردند . 25) تخم اسفناج ملين و خنك كننده است . 26)تخم اسفناج براي برطرف كردن ورم كبد و يرقان مفيد است .27)اسفناج تعداد گلبولهاي قرمز خون را افزايش مي دهد . 28) اسفناج چون داراي كلروفيل است عضلات روده را تحريك كرده و تخليه مدفوع را آسان مي كند .29) اگر كسي مبتلا به حبس البول يعني بند آمدن ادرار است مي تواند با مخلوط نصف فنجان آب اسفناج اين ناراحتي را درمان كند . با همان مقدر روغن بادام يا روغن زيتون مخلوط كرده و باو بدهيد . 30)اسفناج را در سالاد خود بريزيد و ميل كنيد .- مضرات : اسفناج بعلت داشتن اگزالات براي بيماران مبتلا به ورم مفاصل و سنگهاي كليه و مثانه مناسب نيست ضمنا آنهائيكه سرد مزاج هستند بايد اسفناج را با ادويه گرم نظير زنجبيل و هل ميل نمايند .

كدو

نام علمي : Lagenaria vulgaris- كليات گياه شناسيكدو گياهي است يكساله و خزنده كه برگهاي آن بشكل قلب و پهن و پوشيده از كرك ريز مي باشد . گلهاي زرد رنگ است و گل نر و گل ماده آن روي يك پايه قرار درد . ريشه آن بايرك و بلند ، كمي شيرين و خوردن جوشانده آن مستي آور است . كدو انواع مختلف درد مانند كدوي حلوايي ، كدوي تنبل يا كدوي زرد ،كدوي خورشي يا كدوي سبز . نوعي از كدوي حلوايي در كانادا و آمريكا و بعضي نقاط دنيا مي رويد كه بسيار بزرگ مي شود و گاهي وزن آن مرباتا 60 كيلوگرم نيز مي رسد . در آمريكا و كانادا اين كدوها را براي شب هالوين بكار ميئبرند و با آن ر و كيك درست مي كنند . – تركيبات شيميايي: در يكصد گرم كدو مواد زيرا را مي توان يافت : كدو حلوائي كدو سبز كالري 18 18آب 91 گرم94 گرم پروتئين 1 گرم 1/1 گرم چربي 0/1 گرم 0/1 گرم نشاسته 5/4 گرم 3/6 گرم كلسيم21 ميلي گرم 28 ميلي گرمفسفر 45 ميلي گرم0 3 ميلي گرم آهن0/8 ميلي گرم 0/5 ميلي گرم پتاسيم24 ميلي گرم2/2 ميلي گرم ويتامين آ 1600 واحد400 واحدويتامين ب 1 0/5 ميلي گرم0/05 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/11 ميلي گرم 0/09 ميلي گرمويتامين ب3 0/6 ميلي گرم 1 ميلي گرم ويتامين ث9 ميلي گرم20 ميلي گرم در صد گرم تخم كدو مواد زير موجود است : آب94 گرم پروتئين 1/1 گرم چربي0/1 گرمنشاسته3/6 گرم كلسيم 28 ميلي گرم فسفر30 ميلي گرم آهن 0/4 ميلي گرم پتاسيم 2/2 ميلي گرم ويتامين آ 400 واحد ويتامين ب 1 0/05 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/09 ميلي گرم ويتامين ب 3 1 ميلي گرم ويتامين ث 22 ميلي گرم – خواص داروئي: – خواص كدو و تخم كدو : كدو از لحاظ طب قديم ايران سرد و تر يعني خنك كننده و مرطوب كننده است و از لحاظ شيميايي بدن را قليايي مي كند . كدو هم مانند بادمجان چون داراي كالري است بنابراين مهمترين غذا براي كساني است كه مي خواهند وزن كم كنند . 1)تخم كدوي خام اثر دفع كرم روده درد و چون سمي نيست اطفال نيز مي توانند از آن استفاده كنند . براي اين منظور بايد مقدر 50 گرم تخم كدو را پودر كرده و با عسل مخلوط نموده و مصرف كنيد و بايد بعد از چهار ساعت يك مسهل مانند روغن كرچك بخوريد كه كرمها را دفع كند .2)كدو اثر ملين ، مدر و رفع يبوست و رفع سوء هاضمه را دارد3)به اشخاصي كه تب دارند كدو مي دهند تب را پائين مي آورد 4)كدو براي اشخاص گرم مزاج و صفراوي غذاي خوبي است 5)كدو خونساز است و براي استفاده از اين خاصيت كدو بايد آنرا همراه با آب غوره و يا سركه در روغن زيتون پخت و مصرف نمود 6)براي رفع دندان درد آب كدو قرقره كنيد 7)براي درمان گوش درد چند قطره آب كدو در گوش بچكانيد 8)براي برطرف كردن التهاب معده ، كبد و كليه كدوي پخته را روي اين اعضاء بگذاريد 9)پوست كدو را خشك كنيد خوردن آن درمان بواسير و خونريزي معده و روده است 10)تخم كدو درمان كنننده سرفه و برطرف كننده اخلاط خون است 11)براي زخم روده ها و مثانه و سوزش مجراي ادرار تخم كدو مصرف كنيد 12)روغن تخم كدو براي رفع تب و دل پيچه مفيد است13)كدو و تخم كدو هر دو براي پيشگيري سرطان مفيد مي باشند 14)تخم كدو علاج كننده سرطان پروستات و برطرف كننده ورم پروستات مي باشد در مادران بالاتر از سن چهل معمولا غده پروستات شروع به بزرگ شدن مي كند و بنابراين اين اشخاص بايد چند روز در هفته كدو حلوايي يا تخم كدو بخورند . 15)كدو و تخم كدو در پيشگيري سرطان ريه بسيار موثر است و اشخاص سيگاري و حتي آنهائيكه با اين اشخاص زندگي مي كنند و باصطلاح سيگاري دست دوم هستند براي اينكه مريض نشوند بايد از كدو استفاده كنند . – مضرات : همانطور كه گفته شد كدو سرد است و در خوردن كدو در مناطق حاره و گرم سير بسيار مفيد است و بدن را سالم نگاه مي دارد . كدو براي كسانيكه طبع سرد دارند و يا در مناطق سردسير زندگي مي كنند خوب نيست زيرا ايجاد نفخ وسنگيني و درد معده مي كنند .و بنابراين اشخاص اگر بخواهند كدو بخورند حتما بايد آنرا با ادويه هاي گرم مانند خردل و سير و فلفل و نعناع بخورند.

چاي كوهي

نام علمي : Hypericum perfratum – كليات گياه شناسيچاي كوهي بمقدر زياد در آمريكا و اروپا پرورش مي يايد و معمولا بصورت خودرو در ميان مزارع گندم و ذرت يافت مي شود . چاي كوهي در اروپاو آمريكا بنام سنت جونز شهرت درد و مدتي است كه بسيار معروف شده و تقريبا براي هر بيماري بكار ميرود . جالب است بدانيد كه روغن چاي كوهي براي مدت سه قرن در انگلستان تنها داروي زخم ها بوده است . چاي كوهي در ايران در دامنه كوههاي البرز كرج چالوس و مازندران و نقاظ غرب ايران به حد زياد مي رويد .در اروپا نانوائيها اين گياه را خوب مي شناسند زيرا كمي از آنرا به در اضافه مي كنند كه نان را بهتر و خوش طعم تر مي كند . گلهاي چاي كوهي برنگ سفيد يا زرد مي باشند كه در بالاي ساقه بصورت مجتمع بچشم مي خورد . اين گلها كمي معطر و داراي بوي مخصوصي مي باشد . ميوه چاي كوهي بشكل كپسول است .- تركيبات شيميايي: مهمترين ماده شيميايي چاي كوهي هاپيرين Hyperin و همچنين ماده قرمز رنگي بنام هايپريسين Hypericin است چاي كوهي داراي تانن و اسيد نيكوتي نيك نيز مي باشد. – خواص داروئي: از نظر طب قديم ايران اين گياه گرم و خشك است . ماده قرمز رنگي كه در برگهاي چاي كوهي وجود دارد وب ا فشار دادن برگها از آن استخراج مي شود براي التيام زخم ها و درمان سوختگي ها بكار مي رود . براي تهيه جوشانده و يا دم كرده اين گياه بايد حدود يك قاشق چايخوري برگ و گل خشك گياه را در دو فنجان آب جوش ريخته و آنرا آنقدر بجوشانيد تا يك فنجان باقي بماند سپس آنرا مصرف كنيد . بطور خلاصه مي توان به مورد زير اشاره كرد : 1)ضد كرم معده و روده مي باشد.2)ادرار آور وقاعده آور است . 3)گرفتگي صدا را باز مي كند و خلط آور است. 4)براي درمان مرض كزاز بكار مي رود.5)اگر برگ آنرا بصورت پودر داروريد و روي زخم هاي عميق و متعفن بپاشيد اين نوع زخم ها را خوب مي كند. 6)درمان كننده اسهال و اسهال خوني است . 7)براي درد دنبالچه بهترين دارو است .8)اگر مشكوك به خونريزي مغزي هستيد و يا احتمال خونريزي مغزي وجود دارد حتما از اين دارو استفاده كنيد . 9)ضعف جنسي را درمان مي كند.10)درمان كننده بيماري مننژيت است . 11)براي درمان فلج بكار مي رود . 12)سياه سرفه را از بين مي برد. 13)درد پشت و گردن و خشكي گردن را درمان مي كند . 14)براي كم خوني مفيد است .15)چاي كوهي اشتها را باز مي كند بنابراين مي توان آنرا به بچه ها و افراد مسن كه اشتها ندارند داد.16)ضد افسردگي مي باشد . 17)درمان كننده بيخوابي است . 18)در درمان سرمخوردگي معجزه مي كند . 19)براي درمان تب و اثر نيش سمي حشرات بكار ميرود. و بالاخره با تحقيقات جديدي كه دانشمندان روي اين گياه معجزه آسا انجام داده اند و دريافته اند دريافته اند كه چاي كوهي مي تواند ويروسها را از بين ببرد و حتي روي ويروس بيماري AIDS نيز اثر درد .مدتي است كه بيماران مبتلا به ايدز ازاين گياه استفاده ميكنند كه سيستم دفاعي بدن آنها را تقويت كرده وبيماري را تخفيف مي دهد .دانشمندان مدتي است كه روي اثر چاي كوهي بر ريو سرطان خون تحقيقات دامنه دري راشروع كرده اند و به نتايج درخشاني دست يافته اند . همانطوريكه قبل گفته شد اين دارو اثر بسيار خوبي بر روي افسردگي درد البته اگر سه متوالي از اين دارو استفاده شود حالات افسردگي را از بين برده بيخوابي را مداوا مي كند و بيماران اعتماد بنفس خود را باز مي يابند . – مضرات : كسانيكه از قرص ضد بارداري ، داروهاي آسم و ضد سرمخوردگي و حساسيت استفاده مي كنند نمي توانند چاي كوهي مصرف كنند .

تمبر هندي

نام علمي : Tamarindus indica – كليات گياه شناسيتمبر هندي كه از Tamaria Hindi مشتق شده و به معناي ميوه هندي مي باشد . تمبر هندي درختي است بلند كه منشا آن از هند و آفريقاي شمالي بوده است ولي امروزه در بيشتر مناطق گرمسير دنيا پرورش مي يابد . برگهاي آن متناوب و مركب شامل 10 تا 20 جفت برگچه فشرده و نزديك بهم است . گلهاي آن به رنگ زرد مايل به قرمز و به شكل خوشه در انتهاي ساقه ظاهر مي شود . ميوه آن شبيه باقلا به شكل غلاف و نيام و با كمي خميدگي است . اين غلاف به طول 10 سانتيمتر مي باشد كه در آن بين 3 تا 10 دانه قرار دارد . براي تهيه تمبر هندي ها ميوه ها را شكافته و قسمت گوشتدار آنها را با هسته بيرون آورده و خشك مي كنند . خشك كردن تمبر هندي طرق مختلفي درد و در هر منطقه فرق مي كند . مثلا در جزاير آنتيل قسمت گوشتدار آنرا در ظرف بزرگي كه داراي شربت غليظي در حال جوش است وارد مي كنند تا شربت در منافذ ميوه نفوذ كرده و آنرا حل كند . تركيبات شيميايي:قسمت گوشتدار ميوه داراي كمي قند و پكتين و همچنين اسيد سيتريك ، اسيد ماليك ، تارتارات و اسيد پتاسيم مي باشد . در پوست درخت تمبر هندي مقدري تانن وجود دارد . سرشاخه هاي جوان و سبز اين درخت داراي مقدر زيادي ويتامين هاي گروه B مي باشد. – خواص داروئي:تمبر هندي از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است . 1)خوردن تمب هندي باعث پائين آمدن تب مي شود . 2) به هضم غذا كمك مي كند .3)تمبر هندي خنك كننده بدن است . 4)براي رفع تشنگي مفيد است . 5)دل بهم خوردگي و تهوع را برطرف مي كند . 6)پوست تمبر هندي قابض و رفع كننده اسهال است .7)بهترين طريقه استفاده از تمبر هندي اين است كه اين ماده را درآب خيس كنيد و سپس آنرا صاف كرده و با نبات بخوريد . 8)دم كرده تمبر هندي نيز اثر ملين درد . براي تهيه دم كرده يك قاشق غذا خوري تمبر هندي را با نيم ليتر آب جوش مخلوط كرده و به مدت يك ساعت بگذاريد بماند سپس اين دم كرده را در طول روز مصرف كنيد . 10)تمبر هندي را بپزيد و ضماد از آن درست كنيد . اين ضماد را روي ورم و قسمتهاي دردناك بدن بگذاريد . – مضرات : تمبر هندي براي ريه و طحال خوب نيست و در اشخاصي كه ريه و طحال ضعيف دارند ممكن است توليد اشكال كند . اينگونه اشخاص بهتر است كه تمبر هندي را با كتيرا و يا خشخاش بخورند .

گوجه فرنگي

نام علمي : Lycopersicum esculentum- كليات گياه شناسي گوجه فرنگي از هزاران سال پيش وجود داشته است ولي البته باندازه يك گيلاس بوده است و كم كم در اثر پرورش درشت تر شده است . وطن اصلي اين گياه آمريكاي جنوبي است . درقرن شانزدهم در كشور پرو به مقدر زياد كشت مي شده است . در قرن هفدهم گوجه فرنگي به انگلستان و هلند راه يافت و چون بسيار گران بود فقط مردم ثروتمند مي توانستند از آن استفاده كنند و بنام سيب عشق معروف شد . گوجه فرنگي در حال حاضر در تمام مناطق دنيا كشت مي شود و تقريبا در تمام فصول سال وجود دارد گوجه فرنگي انواع مختلف درد و در حدود شانزده نوع آن در بازار بفروش مي رسد . يك نوع آن گوجه فرنگي سفيد است كه داراي اسيد نمي باشد گوجه فرنگي را بايد هنگاميكه كاملا رسيده استداز بوته چيد و مصرف كرد زيرا گوجه فرنگي نارس و سبز است و براي بدن مخصوصا كليه ها مضر است البته در كشورهاي صنعتي گوجه فرنگي را كال مي چينند تا هنگاميكه به مقصد مي رسد و يا در انبار مي رسد و قرمز مي شود . اگر گوجه فرنگي كاملا قرمز باشد ولي هنگاميكه آنرا باز مي كنند تخم آن سبز باشد نشانه اين است كه گوجه فرنگي را كال چيده اند و بعدا رسيده است . گوجه فرنگي گياهي است يكساله داراي شاخه هاي زياد كه ارتفاع آن تا حدود يك متر مي رسد گلهاي آن زرد رنگ است كه از كنار شاخه ها و يا ساقه آن بيرون مي آيد . مويه آن گرد و يا تخم مرغي و برنگ زرد و يا قرمز ديده مي شود . – تركيبات شيميايي:گوجه فرنگي از هزاران سال پيش وجود داشته است ولي البته باندازه يك گيلاس بوده است و كم كم در اثر پرورش درشت تر شده است . وطن اصلي اين گياه آمريكاي جنوبي است . درقرن شانزدهم در كشور پرو به مقدر زياد كشت مي شده است . در قرن هفدهم گوجه فرنگي به انگلستان و هلند راه يافت و چون بسيار گران بود فقط مردم ثروتمند مي توانستند از آن استفاده كنند و بنام سيب عشق معروف شد . گوجه فرنگي در حال حاضر در تمام مناطق دنيا كشت مي شود و تقريبا در تمام فصول سال وجود دارد گوجه فرنگي انواع مختلف درد و در حدود شانزده نوع آن در بازار بفروش مي رسد . يك نوع آن گوجه فرنگي سفيد است كه داراي اسيد نمي باشد گوجه فرنگي را بايد هنگاميكه كاملا رسيده استداز بوته چيد و مصرف كرد زيرا گوجه فرنگي نارس و سبز است و براي بدن مخصوصا كليه ها مضر است البته در كشورهاي صنعتي گوجه فرنگي را كال مي چينند تا هنگاميكه به مقصد مي رسد و يا در انبار مي رسد و قرمز مي شود . اگر گوجه فرنگي كاملا قرمز باشد ولي هنگاميكه آنرا باز مي كنند تخم آن سبز باشد نشانه اين است كه گوجه فرنگي را كال چيده اند و بعدا رسيده است . گوجه فرنگي گياهي است يكساله داراي شاخه هاي زياد كه ارتفاع آن تا حدود يك متر مي رسد گلهاي آن زرد رنگ است كه از كنار شاخه ها و يا ساقه آن بيرون مي آيد . مويه آن گرد و يا تخم مرغي و برنگ زرد و يا قرمز ديده مي شود . – خواص داروئي:گوجه فرنگي گر چه داراي اسيد سيتريك است اما بدن را قليايي مي كند 1)گوجه فرنگي درجه قليايي بودن خون را بالا برده و به دفع مواد سمي خون كمك مي كند بطور كلي تصفيه كننده خون است 2)به دفع سايد اوريك كمك مي كند 3)گوجه فرنگي ملين است 4)براي درمان ورم ملتحمه چشم مفيد است 5)سنگ كليه را دفع مي كند 6)آقايان با خوردن مرتب گوجه فرنگي مي توانند خود را در مقابل سرطان پروستات بيمه كنند 7)گوجه فرنگي از ورم آپانديس جلوگيري مي كند 8)براي رفع دندان درد ، ريشه و شاخه برگهاي گوجه فرنگي را با آب بجوشانيد و اين جوشانده را مضمضه كنيد . 9)از جوشانده برگ گوجه فرنگي براي دفع شته و حشرات مي توانيد استفاده كنيد . بدين منظور بايد يك كيلو گرم برگ تازه گوجه فرنگي را در يك ليتر سركه خيس كرده و در داخل ظرفي كه 2 ليتر آب جوش درد بريزيد و ظرف را روي چراغ قرار داده وبمدت 15 دقيقه بجوشانيد ظرف را از روي چراغ برداشته بگذاريد تا مدت دو روز بماند و گاهگاهي آنرا هم بزندي سپس آنرا با فشار صاف كنيد 10)گوجه فرنگي براي مبتلايان به نقرس و رماتيسم مفيد است 11)گوجه فرنگي ورم مفاصل را برطرف مي كند 12)از تصلب شرائين جلوگيري مي كند و حتي مصرف آن براي اين مرض مفيد است 13)اوره خون را پائين مي آورد 14)ورم مخاط روده را رفع مي كند 15)براي تميز كردن خون بايد از آّ گوجه فرنگي و كرفس به نسبت مساوي و بمقدر سه فنجان در روز قبل از غذا و بمدت سه هفته استفاده كنيد . 16)براي تميز كردن لكه جوهر بر روي لباس يك تكه پنبه را در داخل آب گوجه فرنگي برده و لكه جوهر را با آن مالش دهيد و سپس آنرا بشوئيد 17)اگر پوست شما كك و مك درد هر روز آنرا با ّآ گوجه فرنگي تميز كنيد كم كم كك و مكك ها را از بين مي برد- مضرات :در بعضي از اشخاص هضم گوجه فرنگي با اشكال صورت مي گيرد آنهائيكه معده حساس دارند نبايد درخوردن گوجه فرنگي افراط كنند .بعضي از افراد نسبت به گوجه فرنگي حساسيت دارند اينگونه افراد نيز نبايد گوجه فرنگي بخورند

زردچوبه

نام علمي : Curcuma longa – كليات گياه شناسي زردچوبه گياهي است از خانواده زنجبيل به ارتفاع حدود يك متر و نيم كه داراي ساقه متورمي است . گلهاي زردچوبه بصورت سنبله و برنگ سبز مايل به زرد مي باشد . زردچوبه در هندوستان و چين و نقاط حاره زمين مي رويد . از كنار بگهاي غلاف در قاعده ساقه ،شاخه هاي كوچك و ساتوانه اي شكل ضخيمي خاج مي شود كه بصورت مورب در زمين فرو رفته و هر يك ايجاد ريشه مي كنند و مرتبا پايه هاي جديدي بوجود مي آروند .قسمت مورد استفاده اين گياه ساقه زيرزميني آن است كه پس از خارج كردن از زمين تميز كرده و رشه هاي آنرا جدا مي كنند و در آب جوش قرار يم دهند و پس از تيمز كردن بمدت چند روز آنرا خشك مي كنند . زردچوبه رنگ زرد يا خاكستري مايل به قهوه اي درد بوي آن معطر و طعم آن تلخ است. – تركيبات شيميايي:زردچوبه داراي اسانسي مركب از اسيدهاي والرينيك ، كاپرليك و فلاندون مي باشد و همچنين داراي سابي نين ، سينئول ، بورنئول و الكل تورمرول و ماده كوركومين مي باشد كه رنگ زرد زردچوبه بعلت خمين ماده كوركومين مي باشد. – خواص داروئي:زردچوبه از نظر طب قديم ايراني گرم و خشك است و براي استفاده درماني مي توان آنرا مانند چائي دم نمود و استفاده كرد البته جديدا در بازار كانادا و آمريكا كپسول آن هم به بازار آمده است :زردچوبه داراي خواص درماني زير است : 1)گرفتگي و انسداد صدا را باز مي كند و براي تميز كردن كبد بكار مي رود . 2)مخلوط يك قاشق غذا خوري زردچوبه و يك قاشق انيسون و سركه براي درمان يرقان مفيد است . 3)براي رفع دندان درد آنرا در دهان انداخته و بجويد . 4)زردچوبه بهترين داروي ضد تورم است و در اروپا و آمريكا از آن بدين منظور استفاده مي كنند كه مي توان از سه فنجان دم كرده زردچوبه در روز و يا مقدر 2 كپسول سه بار در روز استفاده كرد. 5)براي خشك كردن زخم ها و رفع درد آنها مي توان گرد خشك زردچوبه را روي آنها ريخت. 6)زردچوبه بادشكن ، تصفيه كننده خون ، تب بر ، محرك و انرژي زا مي باشد .7)زردچوبه براي رساندن دمل نيز مفيد است . 8)خانم هائيكه عادت ماهيانه آنها نامنظم است براي تنظيم آن بايد از زردچوبه استفاده كنند . 9)از زردچوبه براي درمان كمر درد ، پشت درد و سينه درد نيز استفاده مي شود . 10)براي درمان اسهال و اسهال خوني حتما از دم كرده زردچوبه استفاده كنيد . 11)زردچوبه در قديم براي درمان رماتيسم و سل بكار مي رفته است . 12)براي درمان التهاب لثه ، زردچوبه را دم كرده و آنرا قرقره كنيد . 13)تحقيقات اخير دانشمندان نشان دادن است كه زردچوبه از سرطان جلوگيري مي كند بنابراين حتماسعي كنيد كه در غذاها از زردچوبه استفاده كنيد. – مضرات :با تمام مزاياي گفته شده بايد اشاره كرد كه زياده وري در زردچوبه براي قلب مضر است ولي البته اگر آنرا با ليمو ترش استفاده كنيد اثرات مضرآنرا خنثي مي سازد .

شلغم

نام علمي : Brassica Napus- كليات گياه شناسي شلغم گياهي است با برگهاي ناصاف و بريدگيهاي زياد به رنگ سبز و سفيد . ريشه آن غده اي و به شكل هاي گرد و يا دراز به رنگ سفيد با لكه هاي بنفش مي باشد . ميوه شلغم مانند غلافي بايرك و دراز است كه در آن چند دانه سياه وجود دارد . شلغم در هواي سرد بسيار خوب رشد مي كند و شايد علت آن باشد كه براي درمان بيماريهايي كه در فصل سرما زياد است و بيماريهاي تنفسي بكار مي رود .- تركيبات شيميايي:آب 91 گرمپروتئين 1 گرم مواد چربي0/2 گرم مواد نشاسته اي6/6 گرم كلسيم40 ميلي گرم فسفر 30 ميلي گرم آهن 0/5 ميلي گرم سديم 50 ميلي گرم پتاسيم270 ميلي گرم ويتامين ب 1 0/04 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/07 ميلي گرم ويتامين ب 3 0/6 ميلي گرم ويتامني ث 40 ميلي گرم – خواص داروئي:شلغم از نظر طب قديم ايران گرم و تر است خواص شلغم آنقدر زياد است كه مي توان گفت اين گياه براي هر دردي درمان است و اگر مردم مي دانستند كه اين گياه چقدر فايده درد تمام باغچه هاي خانه خود را شلغم ميكاشتند و هر روزه از آن استفاده مي كردند . 1)شلغم مقوي است 2)شلغم اشتها آور است3)شلغم ضعف جنسي را درمان كرده و اسپرم را زياد مي كند 4)شلغم سرفه را تسكين مي دهد 5)ترشي شلغم بهترين نوع ترشي است زيرا مقوي معده و روده ها و اشتها آور است 6)آب شلغم قند خون را پائين مي آورد7)تخم شلغم را اگر سرخ كرده و بخوريد براي ضعف جنسي موثر است 8)اگر گلو درد دريد آ ب پخته شلغم را قرقره كنيد 9)خوردن آب شلغم درمان كننده جوش صورت است10)آنهايي كه حافظه ضعيف دارند حتما بايد شربت بخورند زيرا ثابت شده است كه شلغم حافظه را تقويت مي كند 11)شلغم شب كوري را درمان مي كند 12)شلغم بعلت داشتن ويتامين B1 علاج كم خوني است13)شلغم براي رشد و نمو استخوانها مفيد است بنابراين زنان باردار وش يدره حتما بايد از آن استفاده كنند . 14)زن حامله اي كه در مدت بارداري شلغم خورده باشد بچه اش زودتر رشد كرده ، زودتر حرف مي زند و حتي زودتر راه مي افتد و در مقابل امراض مقاومت بيشتري خواهد داشت . 15)آنهايي ك غده تيروئيدشان كم ترشح مي كند بايد حتما شلغم بخورند زيرا شلغم بعلت داتشن يد فراوان ترشحات غده تيروئيد را تنظيم مي كند . 16)شلغم مهمترين گياه ضد سرطان است و حتي گسترش سرطان را متوقف مي كند . 17)شلغم درمان بسياري از بيماريهاي پوستي است 18)شلغم پخته بهترين دارو براي برونشيت استو بالاخره سعي كنيد كه در فصل زمستان براي پيشگيري از سرمخوردگي و بيماريهاي تنفسي اقلا چند بار در هفته شلغم بخوريد شلغم پخته بهترين پبحانه است . بدن را تميز كرده و مواد سمي را ازب دن خارج مي سازد . البته آب شلغم خام خواص بيشتري از شلغم پخته درد بشرطي كه معده شما را ناراحت نكند . – مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

شاه پسند وحشي

نام علمي : verbena Officinallis – كليات گياه شناسي شاه پسند وحشي از گياهاني است كه در روم قديم مورد پرستش و تقديس مردم بود و از آن براي تبرك خانه ها و معابه استفاده مي كردند . چون داراي خاصيت ضد خونريزي است گفته مي شود كه آنرا روي زخم هاي مسيح ريختند و خونريزي قطع شد و روي اين اصل در قديم به آن گياه صليب Herb of the Cross مي گفتند . اين گياه در نواحي جنوب آسيا ، آفريقا و اروپا در حاشيه جاده ها و دشت ها و مزارع مي رويند در ايران در مناطق شمال ايران و اطراف طهران ، فارس ، شيراز و نواحي جنوب مي رويد . قسمت مورد استفاده اين گياه برگها و سر شاخه هاي سبز آن است در اثر مالش دادن بوي مطبوعي در تمام قسمت هاي اين گياه منتشر مي شود ولي طعم آن گس و تلخ است- تركيبات شيميايي: شاه پسند وحشي داراي مواد شيميايي مختلفي نظير تانن موسيلاژ ، ساپونين ، وربي نالين Verbenalin ، بتاكاروتن و ماده اي تلخ مي باشد . – خواص داروئي:شاه پسند وحشي از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است 1) قابض و ضد تشنج است 2)براي از بين بردن آب آوردگي بدن مفيد است و بدين منظور بايد آنرا با ملاس چغندر خورد . 3)براي تقويت قلب مفيد است 4)خون را تميز و تصفيه مي كند5)عرق آور است 6)مقدار شير را در مادران شيدره زياد مي كند 7)كر م معده را كشته و از بين مي برد 8)خلط آور است 9)براي برطرف كردن سرماخوردگي مفيد است 10)كميود ويتامين C را درمان مي كند 11)براي درمان ناراحتي هاي پوستي مفيد است 12)بيماري زردي را برطرف مي كند 13)براي رفع خونريزي لثه مفيد است 14)سنگ كليه و مثانه را خارج مي سازد – استفاده خارجي 1- براي ورم مخاط دهان و گلو ، جوشانده آنرا غرغره كنيد . 2-كمپرس آنرا روي ضرب ديدگي بگذاريد 3-زخم و بريدگيها را با ضماد آن درمان كنيد 4- براي رفع خستگي پس از كار روزانه از حمام شاه پسند استفاده كنيد بدين منظور مقدار 200 گرم برگهاي گياه را در دوليتر آب ريخته و حرارت دهيد تا بجوش آيد سپس آنرا روي چراغ برداشته و بگذاريد مدت 15 دم بكشد بعد آنرا صاف كرده و در وان حمام بريزيد و براي مدت 20 دقيقه در آن دراز بكشيد تا خستگي عضلات برطرف شود . – طرز استفاده: دم كرده : يك قاشق چايخوري برگهاي خشك شده اين گياه را در يك فنجان آب جوش ريخته و براي مدت 10 دقيقه دم كنيد سپس صاف كرده و به مقدار يك فنجان سه بار در روز بنوشيد . جوشانده : مقدار 40-50 گرم برگهاي خشك شده اين گياه را در يك ليتر آب جوش ريخته وب گذاريد بمدت 5 دقيقه بارامي بجوشد سپس آنرا صاف كنيد . اسانس : قوي تر از تنطورهه مي باشد و از مغازه برخي از داروخانه ها مي توان خريداري كرد مقدار مصرف آن يك تا دوقطره در يك ليوان آب مي باشد . – مضرات :خوردن زياد اين گياه ضربان قلب را كم مي كند و باعث تحريك روده ها و رحم مي شود بنابراين كسانيكه ناراحتي قلبي دارند و يا خانم هاي حامله بايد در خوردن آن احتياط كنند .

گردو

نام علمي : Juglans regia- كليات گياه شناسي گردو در ختي است زيبا وسايه افكن كه بعنوان درخت زينتي بكار مي رود . اين درخت در مناطق معتدل دنيا رشد و پرورش مي يابد . گلهاي نر و ماده روي يك پايه قرار دارند سنبله گلهاي نر بصورت آويخته است ولي گلهاي ماده آن بوضع قائم روي شاخه قرار دارد . ميوه گردو ، گرد و در دارون مغز قرار درد و در فاصله هاي پدره هاي نازكي قرار گرفته است . قشري كه روي مغز گردو است سبز رنگ و كمي گوشتي مي باشد درخت گردو هنگاميكه به سن بيست سالگي مي رسد شروع به ميوه دادن مي كند و بلاترين باروري خود را در سنين پنجاه سالگي دارد . از تمام قسمتهاي درخت گردو استفاده طبي به عمل مي آيد . – تركيبات شيميايي:مغز گردو داراي چند اسيد آلي ، مقدر كمي اسانس ، اگزالات آهك و ويتامينهاي A,B,C,D,E مي باشد . همچنين مغز گردو داراي مقدر كمي ( 12%) ارسنيك است . برگ درخت گردو داراي 3 درصد اينوژيت ، اسيد الاژيك ، اسيد گاليك و اسانسي با بوي مخصوص و مقدري پارافين ، تانن ، مواد چرب و املاح معدني مانند كلسيم ، پتاسيم ، منيزيوم ، باريوم و همچنين كاروتن است .پوسته گوشتدار ميوه سبز گردو داراي امولسيون ، قند و اسيدهاي آلي مانند اسيد سيتريك ، اسيد ماليك ، فسفاتها و اگزالات كلسيم است .عصاره برگ درخت گردو خاصيت ميكروب كشي و باكتري كشي دارد .در صد گرم مغز گردو خام و خشك مواد زير موجود است آب3/5 گرم پروتئين 14/8 گرم مواد چربي 65 گرم مواد نشاسته اي 13 گرم كلسيم 100 ميلي گرم فسفر 380 ميلي گرم آهن 3 ميلي گرم سديم 2 ميلي گرم پتاسيم 50 ميلي گرم ويتامين آ30 واحد ويتامين ب 1 0/35 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/12 ميلي گرم ويتامين ب 3 1 ميلي گرم ويتامين ث 2 ميلي گرم – خواص داروئي:گردو از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است روغن گردو كه از قديم براي پختن غذاها از آن استفاده مي شد است روغني است به رنگ زرد روشن كه داراي طعم مطبوع و ملايم است و باساني تند (اكسيده ) مي شود. 1)گردو خون ساز و تصفيه كننده خون است 2)گردو درمان كننده بيماريهاي ريوي است3)گردو مسكن دل پيچه است 4)اگر از گردو و عسل و مربا درست كنيد براي اشخاص لاغر وتقويت و تحريك نيروي جنسي مفيد است. 5)مرباي گردو ملين بوده و آپانديس را تقويت مي كند 6)خوردن گردو از تشكيل سنگ كليه و سنگ كيسه صفرا جلوگيري مي كند 7)پوست درخت گردو و پوست سبز گردو قابض است 8)خوردن گردو براي تقويت جنسي مفيد است 9)گردو را با انجير و موز بخوريد مقوي حواس و مغز است 10)اگر پوست تاز گردو را به دندان و لثه بماليد لثه و دندان را تقويت مي كند 11)دم كرده برگ درخت گردو براي درمان ورم مفاصل مفيد است12)50 گرم برگ گردو را در يك ليتر آبجوش ريخته و بمدت چند دقيقه بجوشانيد اين جوشانده براي شست و شوي زخم ها و التيام انها بسيار مفيد است .13) دم كرده برگ درخت گردو براي درمان ترشحات زنانه و بيماري سل مفيد است 14)جوشانده برگ درخت گردو درمان كننده سر درد ، سرمازدگي و بيماريهاي پوستي است 15)شيره قسمت سبز ميوه را اگر چند بار روي زگيل بماليد آنرا از بين مي برد 16)قسمت سبز و تازه ميوه گردو را اگر با آب بجوشانيد و موهاي خود را با آن رنگ كنيد رنگ قهو ه اي به مو مي دهد . 17)برگ تازه درخت گردو حشرات موذي مانند بيد و ساس را از بين مي برد. 18)اگر زن حامله روزي يك عدد گردو بخورد پس از زايمان پوست شكمش زيبايي خود را حفظ خواهد كرد 19)چون گردو داراي مس مي باشد بنابراين به جذب آهن در بدن كمك مي كند – طرز استفاده:گردوي تازه برنگ سفيد با پوست زرد روشن است . مغز گردو را در ظرف سربسته در داخل فريزر نگاهدري كنيد تا كهنه نشود . – مضرات :گردو با داشتن مواد مغذي زياد غذاي بسيار خوبي است ولي نبايد در خوردن آن اصراف كرد زيرا زياده روي آن باعث ورم لوزه و زخم دهان مي شود . مخصوصا گردو براي گرم زماج ها خوب نيست و معمولا بهتر است اينگونه افراد بعد از خوردن گردو دهان خود را بشويند و يا انار ترش و يا كمي سكنجبين يا سركه بخورند . مغز گردو لطيف است و در اثر ماندن كهنه مي شود ور نگ آن زرد يا قهو ه اي و طعمش تند مي شود و باعث مسموميت خواهد شد و نبايد از آن استفاده شود .

هندوانه

نام علمي : Citrullus vulgaris – كليات گياه شناسي هندوانه گياهي است يكساله ويك پايه ساقه آن خزنده و پيچك درد و برگهاي آن پهن با بريدگيهاي عميق مي باشد . گلهاي آن كوچك و زردرنگ است . ميوه آن رگد يا دراز . پوست آن سبز رنگ و داخل آن قرمز مي باشد . تخمه هندوانه بر حسب انواع مختلف آن ممكن است سياه ، قرمز ، سفيد و يا زرد باشد . – تركيبات شيميايي:هندوانه داراي اسيد آمينه اي بنام سيترولين و موادي بنام كاروتن و ليكوپن و نوعي قند بنام مانيتول مي باشد در صد گرم هندوانه مواد زير موجود است آب 92 گرم پروتئين 0/5 گرم مواد چربي 0/2 گرم نشاسته 6 گرم كلسيم0/7 ميلي گرمفسفر 10 ميلي گرم آهن0/5 ميلي گرمسديم 1 گرم پتاسيم 100 ميلي گرمويتامين آ 600 ميلي گرم ويتامين ب 1 0/03 ميلي گرم ويتامين ب 2 0/3 ميلي گرم ويتامين ب 3 0/2 ميلي گرم ويتامين ث 8 ميلي گرمتخم هندوانه داراي حدود 30 درصد روغن است كه از نظر خواص شيميايي مانند روغن بادام مي باشد .
– خواص داروئي:
هندوانه از نظر طب قديم ايران سرد و تر است . گرما را برطرف مي كند و بهترين ميوه تابستان است .
1)هندوانه مدر است و به پائين آوردن فشار خون كمك مي كند
2)هندوانه معده را تقويت مي كند
3)پوست سفيد داخل هندوانه براي زخم گلو و دهان بسيار موثر است
4)مغز تخمه هندوانه كرم هاي معده و روده را از بين مي برد
5)هندوانه براي ورم مثانه مفيد است
6)هندوانه بدن را تازه شاداب مي كند
7)هندوانه براي اشخاص گرم مزاج بسيار خوب است
8)آب هندوانه مخلوط با سكنجبين علاج كننده يرقان و دفع كننده سنگ كليه است 9)براي خنك كردن بدن در روزهاي گرم تابستان هندوانه را با شكر بخوريد
10)براي برطرف كردن تب و اخلاط بدن هندوانه را با شير خشت بخوريد
11)براي رفع خارش بدن هندوانه را با تمبر هندي بخوريد
12)هندوانه را بايد هميشه بين دو غذا خورد يعني تقريبا سه ساعت بعد از غذا و يكساعت قبل از غذا . زيرا اگر بلافاصله بعد از غذا خوزده شود در هضم غذا اختلال ايجاد مي كند همچنين نبايد آنرا با ميوه هاي ديگر مخلوط كرد زيرا توليد نفخ شكم مي كند – مضرات :هندوانه براي اشخاص سرد مزاج و آنهائيكه داراي معده سرد مي باشند مناسب نيست . اينگونه اشخاص اگر مي خواهند هندوانه بخورند بايد آنرا با شكر ، ويا عسل و يا گل قند بخورند . همچنين هندوانه در اشخاص سرد مزاج باعث درد مفاصل و ضعف جنسي مي شود .

توس (غان)

نام علمي : Betula alba – كليات گياه شناسي غان درختي بسيار زيبا است كه ارتفاع آن تا 30 متر مي رسد . عمر آن دراز و حدود 100 سال است . اين درخت بومي در قسمت هاي بالاي نيم كره شمالي (اروپا ، آمريكاي شمالي ) وجود دارد . در ايران اين درخت بصورت خودرو در جنگل هاي چالوس مي رويد . برگ هاي درخت توس بشكل لوزي ، نوك تيز و دندانه داراست . ميوه آن بصورت شاتوت دراز مي باشد كه نر آن در پائيز و ماده آن در بهار ظاهر مي شود . پوست تنه اين درخت سفيد رنگ بوده كه در سن بيست سالگي بصورت نوارهايي شبيه كاغذ از آن جدا مي شود . برگ و پوست تنه و شيره اين درخت مصرف طبي دارد . – تركيبات شيميايي: پوست و برگ درخت توس داراي يك ماده شيميايي بنام بتولين Betulin بمقدر حدود 14% مي باشد .- خواص داروئي:برگ و پوست درخت توس از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است . الف : خواص آب يا شيره درخت توس
1)بعنوان كمپرس براي از بين بردن لكه هاي پوستي و بيماريهاي پوستي استفاده مي شود.
2)ناراحتي هاي مثانه و ورم آنرا ازبين مي برد.
3)بهترين داروي نقرس است .
ب : خواص برگ و پوست درخت توس
1)تصفيه كننده خون است .
2)تب بر است .
3)عرق آور مي باشد .
4)داروي مفيدي براي گريپ و سرمخوردگي است .
5)دستگاه هاضمه را تقويت مي كند و براي هضم غذا مفيد مي باشد.
6)سرگيجه و سردرد را برطرف مي كند.
7)جوشانده آنرا مي توان براي شست و شوي زخم ها بكار برد.
8)اگزما را برطرف مي كند براي اين كار جوشانده پوست و يا برگ درخت توس را روي زخم ها بماليد.
9)دردهاي رماتيسم و نقرس رار فع مي كند .
10)كسانيكه پايشان عرق مي كند بايد هر روز پاها را در جوشانده برگ و پوست درخت توس قرار دهند .-
طرز استفاده: شيره يا آب درخت نوغان :
مصرف درماني زيادي دردو طبق نظر اطباي قديم براي اكثر امراض مفيد است . از شيره درخت غان نوعي شراب نيز تهيه مي شود . براي تهيه اين شراب به شيره درخت غان مقداير عسل يا شكر و كمي مخمر اضافه كرده و ميگذارند بمدت يك ماه تخمير شود . اين شراب طعمي مطبوع و تر وشيرين دارد . جوشانده برگ درخت توس : مقدر 200 گرم برگ و جوانه درخت را در يك ليتر آب جوش ريخته و بگذاريد آرام بجوشد تا حجم آن به نصف تقليل يابد . مقدر مصرف اين جوشانده يك فنجان و نيم ساعت قبل از هر غذا است دم كرده : مقدر 50 گرم برگ و جوانه درخت را در يك ليتر آب جوش ريخته و بمدت نيم ساعت دم كنيد . مقدر مصرف اين دم كرده هم مانند جوشانده سه فنجان در روز است . – مضرات : مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

اكيناسه

‘از سرماخوردگي جلوگيري مي كند’
امحققان آمريكايي مي گويند مصرف داروي گياهي اكيناسه خطر ابتلا به سرماخوردگي را به نصف تقليل مي دهد.
آنها در تحقيقات خود متوجه شده اند كه مصرف اكيناسه (Echinacea) احتمال مبتلا شدن به سرماخوردگي را به ميزان 58 درصد و دوره اين بيماري عمومي را به يك روز و نيم كاهش مي دهد.
نتيجه تحقيقات تازه، كه در مجله عملي لانست بيماري هاي واگيردار، The Lancet Infectious Diseases، منتشر شده، با نتيجه تحقيقات قبلي منافات دارد. تحقيقات قبلي نشان داده بود كه مصرف اين گياه دارويي تاثيري در جلوگيري يا كاهش علائم سرماخوردگي ندارد.
كارشناسان بر اين باورند كه اكيناسه، كه مجموعه اي از 9 نوع گياه هم خانواده و از گياهان بومي آمريكاي شمالي است، احتمالا با تقويت سيستم دفاعي بدن از مبتلا شدن به سرماخوردگي جلوگيري مي كند.
“تاثيرات اساسي”
گروهي از محققان آمريكايي، كه دكتر “كرگ كلمن” از دانشگاه داروسازي كانكتيكات هدايت آن را بر عهده داشته، پس از در نظر گرفتن نتيجه چهارده مطالعه متفاوت در مورد خواص ضد سرماخوردگي اكيناسه اعلام كرده اند كه اين گياه مي تواند از سرماخوردگي جلوگيري كند.
يكي از چهارده تحقيقي كه مورد بازنگري اين گروه قرار گرفت، نشان مي داد كه مصرف اكيناسه همراه با ويتامين “ث” احتمال ابتلا به سرماخوردگي را به ميزان 86 درصد كاهش مي دهد.
تحقيقي ديگر نشان داده كه مصرف اكيناسه به تنهايي، احتمال ابتلا به سرماخوردگي را فقط 65 درصد كاهش مي دهد.
حتي وقتي به داوطلبان ويروس “راينو” (rhinovirus)، رايج ترين عامل انتقال بيماري سرماخوردگي، تزريق شد، مصرف اكيناسه احتمال ظهور اين بيماري را به ميزان 35 درصد كاهش داد.
گزارش محققان آورده: “200 ويروس قادر است باعث سرماخوردگي عمومي شود و در حالي كه مصرف اكيناسه مي تواند تاثيري نسبي عليه ويروس راينو داشته باشد مي تواند تاثيري بزرگتر در مورد ويروس هاي سرماخوردگي ديگر داشته باشد.”
محصولي پرطرفدار
محققان آمريكايي در جريان تحقيقات خود متوجه شده اند كه 800 محصول حاوي قسمت هاي مختلف اكيناسه – گل، ساقه، ريشه – در بازار عرضه مي شود.
آنها مي گويند براي اطمينان از بي ضرر بودن فرمول هاي مختلفي كه در اين محصولات استفاده شده بايد تحقيقات بيشتري صورت بگيرد.
پرفسور “ران كاتلر”، از دانشگاه “شرق لندن”، مي گويد: “مزاياي واقعي، و مهم تر از آن، اين كه عناصر تشكيل دهنده اكيناسه چگونه عمل مي كنند، هنوز روشن نيست و آزمايشات باليني بيشتري بايد در اين زمينه صورت بگيرد.
پرفسور كاتلر گفت: “اكيناسه احتمالا دروه سرماخوردگي و شدت سرفه، سردرد و انسداد بيني را كاهش مي دهد و مصرف آن در فصل زمستان به افرادي كه سيستم دفاعي بدن آنها مختل شده كمك مي كند در برابر ابتلا به سرماخوردگي مقاومت بيشتري داشته باشند. اما افراد سالم لازم نيست به مدت طولاني از اين گياه براي پيشگيري از سرماخوردگي مصرف كنند.”
اين محقق بريتانيايي در ادامه هشدار مي دهد: “در گذشته گفته شده كه درمان ادامه دار با اكيناسه توصيه نمي شود – مزاياي مصرف اين گياه دارويي احتمالا فقط يك تا دو هفته موثر است و پس از آن افراد بايد مدتي مصرف آن را متوقف كنند تا سيستم ايمني بدن فرصت پيدا كند كه بدون كمك اين ماده فعاليت كند. در همين حال، پرفسور رونالد اكل، مدير مركز تحقيقات در مورد سرماخوردگي عمومي در دانشگاه كارديف ولز، گفته است كه نتيجه تحقيقات تازه در آمريكا “گامي چشمگير در مبارزه با اين بيماري است.
“پرفسور اكل مي گويد: “نتيجه اين تحقيق، كه از ارزيابي آزمايشات باليني گذشته به دست آمده، نشان مي دهد كه استفاده از داروهاي گياهي – مانند اكيناسه – براي هدايت سيستم ايمني بدن در مقابله با عفونت هاي عمومي، روشي معتبر و قابل اعتماد است.”

ديژيتال

ديژيتال از سام لاتين ديژيتوس به معني انگشت و مربوط به شكل انگشتانه اي گلبرگ ها و نروزا از كلمه nervus به معني رشته و مربوط به شكل خاص رگبرگ هاي اين گونه است. ديژيتال گياهي است بدون كرك، با ساقه اي به ارتفاع 80-30سانتي متر، ساقه تا بخش مياني برگ دار و سپس تبديل به گل آذين خوشه مي شود. بر گ ها تخم مرغي _ سرنيزه اي با حاشيه بدون دندانه، برگ هاي پاييني داراي دمبرگ و برگ هاي بالايي بدون دمبرگ. جام گل پررنگ زرد گرده آلوده، لوله گل كوتاه و به طور ناگهاني در بالا پهن مي شود، ميوه به شكل كپسول و محتوي دانه هاي كوچك فراوان به رنگ قهوه اي تيره است. قسمت مورد استفاده گياهي، برگ هاي يك ساله و دوساله آن است. معمولاً كل گليكوزيدهاي قلبي در برگ هاي يك ساله بيشتر است، اما گليكوزيدهاي مهم دارويي همچون لاناتوزيد C در گياهان سال دوم بيشتر است. بهترين زمان جمع آوري برگ ها، زمان گل دهي گياه و در ماه هاي خرداد تا شهريور است. اين برگ ها بايد به سرعت خشك شوند. اين گونه در شمال ايران پراكندگي وسيعي دارد. جزء گياهان سمي است و در مصرف آن بايستي احتياط شود. برگ هاي آن حداقل 0/3درصد گليكوزيدهاي قلبي برحسب ديژيتوكسين دارد. به طور كلي گليكوزيدهاي قلبي ديژيتال در انواع نارسايي احتقاني قلب، فيبريلاسيون دهليزي، شوك قلبي، تاكيكاردي حمله اي دهليزي كاربرد درماني دارند. تهوع، استفراغ، بي اشتهايي و اختلالات بينايي اولين علائم مصرف بيش از حد آن است. در بازار دارويي ايران فرآورده دارويي از گونه هاي اين گياه وجود ندارد.

كيوي

ميوه كيوي به سبب برخورداري از ويتامين هاي آ، گروه ب، اسيدفوليك، املاح روي، فسفر، سديم، پتاسيم، كلر، منيزيم، كلسيم و سولفورات، رقيق كننده خون تشخيص داده شده است.
ضمن اينكه مصرف اين ميوه براي پيشگيري از چربي بالا و فشارخون، سرماخوردگي و ورم لوزالمعده مؤثر است.
درخت زيتون داراي برگ هاي باريك دراز و گل هاي خوشه اي است.ميوه ان بيضوي شكل بوده و هسته ان در مناطق معتدل كاشته ميشود و سپس چندين سال ميوه مي دهد .
در خت زيتون در منطقه شمال ايران نواحي شهرستان رودبار و منجيل و زنجان فراوان ديده ميشود و هرگاه از سرما و يخبندان محفوظ بماند تا دو هزار سال عمر ميكند
شاخه و برگ درخت زيتون در كتب مذهبي و سنتي به نام صلح و اشتي معروف است و ان را رب النوع عقل و دانايي ميدانند همچنين اين ميوه داراي فسفر پتاس گوگرد منيزي كلسيم اهن و مس منگنز است.و داراي ويتامين هاي A,bو گلوكز يدي موسوم به اولور وپوزيد مي باشد.
خوردن ?? مثقال روغن ان با اب گرم و با جوشاندن جو مسهلي عالي است جهت درد عضلات و سياتيك.
زيتون يك ماده بسيار عالي است براي تقويت حافظه. و هرگاه ?? مثقال روغن زيتون را در يك استكان اب گرم و ماء الشعير مخلوط كرده و بخوريدبراي درد اعصاب و درد عصب سياتيك مفيد است.
بعضي از بوي روغن زيتون ناراحت مي شوند اين دسته اشخاص مي توانند روغن را با اب پرتقال و يا ليمو ترش ميل نمايند.

بارهنگ

گياهي است پايا، ظاهراً بي كرك يا كمي كركپوش با بن و ريشه اي كوتاه است. سابقه آن به طول 70-10 سانتي متر، متعدد ايستاده يا خيزان، فاقد شيار، مساوي يا كمي بلندتر از برگ ها است. برگ هاي آن تماماً طوقه اي، تخم مرغي پهن با 9-3 رگبرگ قوي و برجسته، كامل يا در حاشيه سينوسي، بي كرك يا كركپوش، داراي دمبرگ نسبتاً بلند. گل ها سبز متمايل به قهوه اي، كوچك مجتمع در خوشه هاي دراز استوانه اي. موسم گلدهي گياه ارديبهشت تا شهريورماه است. دانه هاي اين گياه تيره رنگ، كوچك و تخم مرغي شكل و در ميوه اي پوستينه كه به صورت كپسول تخم مرغي بوده و داراي 2 خانه و محتوي 8-4 دانه است قرار دارند. دانه ها را از اواسط فصل بهار به بعد جمع آوري مي نمايند. گياه بارهنگ در منطقه وسيعي از دو قاره اروپا و آسيا و همچنين شمال آفريقا و آمريكاي شمالي مي رويد. در ايران تقريباً در تمام نقاط مي رويد. دانه بارهنگ داراي چربي، صمغ، موسيلاژ، تركيبات گلوكزيدي است. از بارهنگ در درمان يبوست و به عنوان
ضد التهاب دستگاه گوارش استفاده مي شود. در طب گذشته بارهنگ را صفراآور و مدر مي دانسته اند. دانه هاي بارهنگ را بايد با مقدار كافي مايع مصرف نمود تا از متراكم شدن آنها در دستگاه معدي _ روده اي جلوگيري به عمل آيد.دانه هاي بارهنگ را بايد دور از نور و رطوبت نگهداري كرد. از فرآورده هاي موجود در بازار مي توان به پلانتاژل اشاره كرد. دانه هاي خشك شده اين گياه كه بخش دارويي آن را تشكيل مي دهند حداقل داراي 9درصد چربي است.

آلاله ايراني

در درون مرزهاي ايران در حدود 55گونه آلاله مي رويد كه نزديك به 20گونه آن انحصاري ايران است. در بين آلاله ها، آلاله ايراني كه به آن آلاله قرمز نيز مي گويند، زيباتر از سايرين بوده و از آن فرم هاي پرورشي و پريري با رنگ هاي گوناگون به دست آمده است.آلاله ايراني دائمي است. غده هاي پنجه اي اش تا مدت ها زير خاك دوام مي آورد. داراي برگ هاي ساقه اي و پايه اي است كه هر دو دمبرگ هاي بلندي دارند. گل ها كم گلبرگ يا پرگلبرگ منفرد يا دوتايي اند و در رنگ هاي قرمز، سفيد، صورتي، زرد يا نارنجي در تابستان پديدار مي شوند. حداكثر بلندي آلاله به 45سانتي متر و گستردگي اش به 10سانتي متر مي رسد.

خارخاسك

گياهي است علفي، يك ساله، داراي ساقه هاي خوابيده با انشعابات گسترده بر سطح خاك و پوشيده از تار كه برگ و ساقه هاي جوان آن را تارهاي ظريف ابريشمي مي پوشاند. برگ هاي آن متقابل غالباً نامساوي و مركب از برگچه هاي كوچك و ريزي است كه به تعداد 6-4 زوج در طرفين دمبرگ اصلي جاي دارند. گل ها زرد كوچك و منفرد هستند. ميوه آن شيزوكارپ ناشكوفا كه در موقع رسيدن قسمت هاي پنجگانه آن از هم جدا و پراكنده مي شوند.هر يك از اين قسمت هاي پنج گانه در سطح بيروني خاردار است. قسمت هاي مورد استفاده اين گياه، ميوه، دانه، برگ، ريشه و گاهي كليه اعضاي گياه است ولي بيش از همه ميوه آن مورد استفاده قرار مي گيرد.
رنگ ميوه هاي آن سبز مايل به زرد، بدون بو و با طعم مشخص است. ميوه هاي اين گياه را در اواخر تابستان و اوايل پاييز جمع آوري مي نمايند. اين گياه پراكندگي وسيعي در نواحي مختلف كره زمين دارد. به طوري كه مي توان آن را در غالب نواحي دنيا مشاهده كرد. تركيبات شيميايي گياه خارخاسك شامل رزين، تاش، روغن ثابت، آلكالوئيد، پلي فنل ها و مواد معدني شامل كلسيم، فسفر، آهن، سديم، پتاسيم، گوگرد، ازت و كلر است. پنج نوع ماده گليكوزيدي نيز دارد كه همه آنها داراي گلوكز است و علاوه بر گلوكز قندهاي رامنوز، آرابينوز را هم شامل مي شود. خارخاسك به عنوان مدر، دفع كننده سنگ هاي مجاري ادراري و تقويت كننده قواي جنسي به كار مي رود. در طب گذشته براي خارخاسك اثر مدر و دفع كننده سنگ هاي مجاري ادراري و تقويت كننده قواي جنسي قائل بوده و از آن به عنوان درمان كننده عفونت و التهاب لثه استفاده مي شده است. از فرآورده هاي موجود در بازار مي توان قطره پروستاتان، قطره سنكل و قطره آفروديت را نام برد.

تاتوره

گياهي است به ارتفاع 200_ 50سانتي متر، بدون كرك تا اندكي كركدار، برگ ها تخم مرغي تا لوزوي، نوك تيز، در قاعده گوه اي تا نيم قلبي با حاشيه اي دندانه اي _ سينوسي تا لبه دار، گلبرگ ها چسبيده و جام قيفي شكل به رنگ سفيد يا ارغواني، ميوه كپسول، تخم مرغي افراشته، كم و بيش پوشيده از خارهاي تقريباً هم اندازه، نسبتاً باريك به بلندي تا 15ميلي متر و به ندرت صاف. برگ ها و سرشاخه هاي گلدار، بخش دارويي اين گياه را تشكيل مي دهد. برگ هاي خشك شده گياه به رنگ سبز مايل به خاكستري است. برداشت محصول از برگ هاي گياه از دو تا سه ماهگي و غالباً قبل از زمان گل دهي صورت مي گيرد. منشاء اصلي تاتوره هندوستان ذكر شده است. اين گياه در اكثر نواحي ايران از جمله كرج، آذربايجان، اروميه، مازندران و گيلان مي رويد. مقدار آلكالوئيدهاي تام اين گياه 0/45_ 0/2درصد است.
مهمترين آنها هيوسيامين و هيوسين يا اسكوپولامين است _ تاتوره به صورت خوراكي به عنوان ضداسپاسم و آنتي كلينرژيك استفاده مي شود. همچنين در درمان آسم برگ خشك شده آن به صورت سيگار مورد استفاده است. در طب گذشته تاتوره را داراي آثار مخدر و خواب آور دانسته به اثرات سمي آن نيز واقف بوده و جهت رفع مسموميت آن دستورات لازم را ذكر كرده .

گل ساعتي

گياهي است پايا به ارتفاع 8/9 متر و داراي ساقه اي پيمان و نخ مانند. برگ هاي آن متناوب و بزرگ، به طول 15-6 سانتي متر، دمبرگ دار و داراي پهنكي مركب از سه لپ عميق با ظاهر برگچه مانند كه سطح زيرين آنها كرك دار و كناره هاي آن دندانه هاي اره اي ريز و در سطح آنها رگ برگ هاي شبكه اي مشاهده مي شود. گل هاي درشت، معطر و منتهي به دمگل دراز دارد. گلبرگ ها به رنگ سفيد هستند. تخمدان، كركدار و سبز مايل به خاكستري و زبرين بوده و خامه داراي سه شاخه دراز بوده كه در انتهاي آن كلاله هاي سرسان قرار دارد. از مشخصات ديگر گل اين است كه در داخل جام آن تاجي از الياف باريك سفيد يا قرمز مايل به ارغواني رنگ واقع در چند رديف ديده مي شود. ميوه هاي آن مسطح، به رنگ مايل به سبز يا قهوه اي و با نقطه هاي گود و زياد و داراي دانه هاي زرد مايل به قهوه اي است. اندام دارويي اين گياه شامل كليه اندام هاي هوايي خشك شده است. اندام هاي هوايي پس از گل دهي يا ميوه دهي در پايان فصل تابستان جمع آوري مي شود. اين گياه معمولاً در مناطقي كه داراي آب و هواي ملايم باشد به خوبي رشد مي كند. گل ساعتي داراي 2/5درصد فلاونوئيد است.
اين گياه داراي اثر مسكن و آرامبخش بوده و در بي خوابي، اضطراب، دردهاي با منشاء عصبي به ويژه در كودكان، اختلال در تنوس عضلاني، تاكي كاردي عصبي و آسم اسپاسمي مصرف مي شود. اندام هاي هوايي گياه خشك شده بايد در بسته بندي هاي مناسب و دور از رطوبت و حرارت زياد نگهداري شود. گونه هاي ديگر جنس پاسي فلورا ممكن است به جاي گونه اصلي در بازارهاي تجاري عرضه شود. بنابراين در تهيه گونه اصلي لازم است از روش هاي شناسايي و كنترل هاي كيفي و كمي استفاده شود. از فرآورده هاي موجود در بازار مي توان هارمالين و والي فلور را نام برد. آثار جانبي در مورد مصرف آن تا به حال گزارش نشده است. ولي نبايد از مقادير زياد دارو در هنگام بارداري و شيردهي استفاده شود.

آنغوزه

گياهي است پايا، كركدار با ساقه اي به ارتفاع 200 – 100 سانتي متر ، زرد فام، در طول شيار دار، برگ هاي قاعده اي تقريباً دو بار شانه اي با حاشيه بدون دندانه يا اندكي لب دار. برگ هاي بخش پائيني ساقه 4-3 بار شانه اي كركدار. گلبرگ ها به رنگ زرد و بدون كرك. ميوه ها تخم مرغي يا كشيده و بدون كرك هستند. آنغوزه اولئوگم رزين تراوش شده از ريزوم و ريشه گياه است كه در اثر تيغ زدن مكرر از قاعده و ريشه ضخيم گوشتدار گياه به صورت شيره شيري رنگ با بوي بسيار قوي خارج مي شود. با آنكه بر اثر تيغ زدن مكرر خروج شيرابه بطئي مي گردد معهذا بهترين نوع آن هميشه از تيغ زدن آخر به دست مي آيد. آنغوزه به اشكال مختلف در بازار تجارت عرضه مي شود ولي دو نوع فراوان آن به شرح زير است:
نوع اشكي- نادرترين و مرغوب ترين نوع آنغوزه است. غالباً به شكل مدور يا مسطح به ابعاد 3-0/5 سانتي متر داراي رنگ سفيد خاكستري، زرد گرفته يا قهوه اي مايل به قرمز است.
نوع توده اي- رايج ترين فرم تجارتي است كه از قطعات اشكي معمولاً همراه ناخالصي هايي مانند ذرات ميوه، ريشه و ماسه، خرده هاي برگ و غيره، تشكيل مي شود و به فرم توده اي درآمده و به رنگ هاي متفاوت زرد، قرمز قهوه اي و خاكستري قهوه اي نمايان مي شود.
آنغوزه داراي بوي قوي شبيه سير و طعم تلخ گزنده وگس است. جمع آوري در مناطق گرمسيري از اوايل ارديبهشت و در مناطق ديگر از اواسط خرداد ماه آغاز مي شود. در هر حال طول دوره بهره برداري به 100 روز مي رسد. اين گياه بومي شرق ايران و غرب افغانستان و داراي انواع تلخ و شيرين است. آنغوزه تلخ در استان هاي كرمان و فارس و آنغوزه شيرين در استان هاي يزد و خراسان مي رويد.
آنغوزه داراي 20-4 درصد روغن فرار، 60- 40 درصد رزين و 25درصد صمغ است. روغن فرار داراي رنگ زرد با بوي تند شبيه بوي سير است. قسمت عمده مواد موجود در روغن فرار را تركيبات سولفيدي كه اكثراً به فرم دي سولفيد است تشكيل مي دهند.
آنغوزه داراي اثر ضد اسپاسم و بادشكن است و در رفع بيماري هاي تنفسي و دستگاه گوارش با منشاء عصبي استفاده مي شود. همچنين به عنوان ادويه در مواد غذايي مصرف دارد. در طب گذشته از آنغوزه به عنوان ضد التهاب و در درمان التهاب گلو و رفع گرفتگي صدا استفاده مي شده و همچنين براي آن خاصيت بادشكن قائل بوده اند.

مورد

گياهي درختچه اي است به ارتفاع حداكثر تا ? متر با ساقه افراشته و بسيار منشعب، تركه هاي جوان آن داراي كرك هاي غده اي، برگ هاي ساده و متقابل به طول تا ? سانتي متر، تخم مرغي- سرنيزه اي، نوك تيز با حاشيه درست، بافتي چرمي و منقوط و هميشه سبز و در صورت له شدن بسيار معطر است.
گل ها به صورت منفرد، دمگل ها بلند و باريك، گلبرگ ها سفيدرنگ و نيم مدور، ميوه ها بسته و بيضوي پهن تا تقريباً كروي و در هنگام رسيدن به رنگ آبي سياه فام است.بخش دارويي اين گياه را برگ ها تشكيل مي دهند. برگ هاي گياه هميشه سبز، پايا و متقابل هستند. اين برگ ها چنانچه در سايه خشك شده باشند رنگ پررنگ و بويي مطبوع و تند دارند و در صورتي كه در مقابل آفتاب شديد خشك شده باشند رنگ زرد پيدا كرده و بوي بسيار كمي خواهند داشت. بهترين زمان جمع آوري برگ از اواسط بهار تا اواسط تابستان است كه گياه حداكثر فتوسنتز را انجام مي دهد. برگ هاي اين گياه داراي ?-?/? درصد حجمي اسانسي است كه قسمت عمده آن را تريپنولن، سينئول و لينالول تشكيل مي دهند. مورد به صورت موضعي در درمان تبخال به عنوان آنتي سپتيك و در درمان التهاب مخاط بيني استفاده مي شود. در طب گذشته مورد را تحت عنوان آس يا عمار (به معني نيكو و خوشبختي) ناميده، براي آن اثرات قابض، ضداسهال و تقويت كننده رويش مو قائل بوده اند. با مصرف مقادير كم موضعي اسانس هيچ گونه حساسيت پوستي ايجاد نمي شود و با مصرف مداوم و طولاني مدت واكنش حساسيتي به صورت سرخي خيلي ضعيف در محل تجويز مشاهده مي شود. از فرآورده هاي موجود در بازار مي توان به پماد موضعي ميرتوپلكس اشاره كرد. از جمله مناطق ايران كه گياه مورد در آنجا انتشار دارد مي توان منجيل، خرم آباد، كازرون، ني ريز، فسا، بندرعباس، كوه تفتان و… را نام برد.

شاه تره

گونه اي است علفي با ساقه هاي منشعب، افراشته و عموماً به ارتفاع 40- 10 سانتي متر، برگ ها داراي بريدگي هاي ظريف انگشتي، عرض لبه ها در حدود 0/5 ميلي متر و در وسط شياردار و خطي است، گل آذين هاي خوشه داراي حدود 200 گل و تقريباً بدون دمگل. برگك ها خطي كشيده و يا واژ سرنيزه اي و نوك تيز است. كاسبرگ ها تقريباً به طول يك ميلي متر، اكثراً تخم مرغي و دندانه دار است. جام گل به رنگ سفيد يا گهگاه گل سرخي ملايم با نوك سبزفام و يا ارغواني متمايل به سبز، گلبرگ هاي داخلي داراي نوك تيره رنگ و ميوه ها به قطر تقريبي 2 ميليمتر است. بخش دارويي اين گياه را اندام هوايي تشكيل مي دهد. اندام داراي برگ هاي پنجه اي مانند و به رنگ سبز است.
گل هاي اين گياه به رنگ ارغواني و بسيار كوچك است. اندام هوايي اين گياه داراي طعم تلخ، سبزرنگ و بدون بو است. زمان جمع آوري معمولاً يك هفته بعد از شروع گلدهي يعني فصل بهار است ولي چون زمان گلدهي آن طولاني (از اواسط بهار تا پاييز) است لذا زمان برداشت محصول به تناسب وضع زمين و منطقه بستگي دارد. از مهم ترين مواد موثره اين گياه آلكالوئيدهاي آن (فومارين، پروتوپين، كريپتوكاوين، اسكولرين و مقدار اندكي از آلكالوئيدهاي ديگر) است. از شاه تره به عنوان مدر و صفراآور استفاده مي شود و همچنين از آن به صورت موضعي در درمان برخي از بيماري هاي جلدي استفاده مي شود. در طب گذشته براي شاه تره اثرات صفراآور، مدر و ضدخارش قائل بوده اند و همچنين مصرف آن را به عنوان دهانشويه در تسكين التهاب لثه نافع مي دانسته اند. دامنه انتشار اين گياه در ايران نسبتاً وسيع و نواحي شمال گرگان، دره سفيدرود، آذربايجان، قصرشيرين، خرم آباد، اهواز، شيراز، بوشهر و… است. بعد از تهيه بايد در جاي خشك و دور از نور و روشنايي نگهداري شود. شاه تره را به مقدار 4- 2 گرم به صورت دم كرده روزي سه بار مورد استفاده قرار مي دهند.

سدر

گياهي است درختي به ارتفاع 8- 5 متر و هميشه سبز با تاج پوشش نيم كروي يا تخم مرغي، شاخه ها بلند كه با زاويه اي باز نسبت به تنه قرار دارند. شاخه ها به رنگ قهوه اي- سفيدفام. در زمان جواني بدون كرك يا كركدار برگ ها تخم مرغي پهن تا تخم مرغي بيضوي گاهي تقريباً مدور، نوك برگ كند يا اندكي نوكدار، در قاعده گرد يا نيم قد برگ بدون كرك يا كم و بيش كركدار. گل آذين كركدار، ميوه سته و زردفام است.برگ ها بخش دارويي اين گياه را تشكيل مي دهند. هميشه سبز يا خزان كننده، متناوب، ساده، بدون بريدگي غالباً گوشواره دار، گوشواره تقريباً چوبي و خارمانند است. مناسب ترين زمان جمع آوري برگ هاي اين گياه اواخر تابستان است. برگ سدر داراي تانن و استرول هاي گياهي و همچنين ساپونين است كه عامل كف كنندگي آن به شمار مي رود. از برگ سدر به عنوان شست وشوي موي سر و بدن استفاده مي شود، همچنين به عنوان ضدعفوني كننده و ضدقارچ مصرف موضعي دارد. مقدار لازم از پودر برگ به صورت خيسانده در آب براي شست وشوي موضعي استفاده مي شود. در طب گذشته از سدر جهت بهبود زخم ها و شست وشو موي سر و بدن استفاده مي شده است. برگ سدر علاوه بر داشتن خاصيت شست وشودهنده موي سر و بدن داراي خاصيت پايين آورنده قندخون نيز هست.
انتشار عمومي اين گونه در عربستان، حبشه، آفريقاي شمالي و ايران است و در ايران در اطراف كازرون، جزيره خارك، لار، بندرعباس، چابهار، بم و… به طور خودرو يافت مي شود. از فرآورده هاي موجود در بازار مي توان به افشره سدر، پودر سدر خالص، شامپو و صابون سدر اشاره كرد.

مريم گلي

گياهي است بوته اي به ارتفاع حداكثر 60 سانتي متر با ريشه چوبي و پايا، ساقه افراشته، انشعابات متعدد، پوشيده از كرك هاي كوتاه پيچيده، برگ هاي ساده، داراي پهنك مستطيلي شكل و دمبرگ دار.جام گل به رنگ بنفش – آبي، صورتي يا سفيد، مختصري كرك دار است. ميوه فندقه هاي تقريباً كروي، قهوه اي رنگ با خطوط تيره است. بخش دارويي گياه برگ هاي آن است. برگ هاي خشك شده گياه حداقل داراي 1/5 درصد اسانس است. بيشترين مقدار اسانس برگ ها در فصل گلدهي اين گياه يعني خرداد تا مرداد است. گياه بومي غرب اروپا است و در ساير نقاط براي مقاصد دارويي كشت مي شود. تركيبات اصلي اسانس اين گياه را 60-35 درصد توچون و بقيه را سينئول، بوزنئول و بورنئول استات تشكيل مي دهند. مريم گلي به صورت موضعي به عنوان ضد التهاب قابض، ضدباكتري و در التهاب دهان به صورت قرقره و دهان شويه مورد استفاده قرار مي گيرد. در گذشته مريم گلي را به صورت خوراكي مقوي عمومي و به صورت موضعي در التيام زخم ها و خراش هاي پوستي موثر مي دانسته اند. به واسطه داشتن تركيب سمي توچون مقادير زياد برگ مريم گلي (بيشتر از 150 گرم در هر مرتبه مصرف) سمي بوده و باعث افزايش ضربان قلب، افزايش دماي بدن و سرگيجه مي شود.
اين گياه در ايران رويش طبيعي ندارد و در چند سال اخير با وارد كردن بذر گياه، در نقاطي از شمال ايران كشت شده است. به جز نمونه گياهاني كه از مناطق كشت به دست مي آيد ديگر گياهان ارائه شده در بازار ايران گونه هايي است كه اشتباهاً ارائه مي شود.

باور شبو

گياهي است يك ساله سبز، ظاهراً بي كرك با ارتفاع 70-30 سانتي متر يا بيشتر، ساقه ايستاده، منفرد يا از قاعده منشعب با شاخه هاي ايستاده، برخاسته، طويل و پوشيده از برگ هاي متراكم غالباً ساده يا كمي منشعب، پهنك پهن دراز، سرنيزه اي، در قاعده پخ با دندانه هاي بزرگ كند و دندانه هاي اره اي كنگره اي در بخش گلدار براكته اي شكل گل به رنگ صورتي، سفيد، آبي، بنفش، نسبتاً بزرگ، مجتمع در توده هاي مجزا در طول گل آذيني نسبتاً بلند، كاسه كمي كرك پوش، دو لبه، لب بالايي آن تخم مرغي و منتهي به دندانه هاي درفشي، لب پاييني داراي دندانه پهن دراز و در انتها سر نيزه اي- درفشي است. سر شاخه هاي گلدار گياه مورد استفاده دارويي واقع مي گردند، پودر آن طعم تند و بوي معطر و بسيار خوشبويي دارد. بهترين زمان جمع آوري گياه موقع گلدهي آن است كه اوايل خرداد تا اوايل تيرماه جهت اين كار توصيه مي گردد. از مهمترين مواد موثر آن روغن فرار است. اندام هوايي خشك شده گياه حداقل داراي0/1 درصد اسانس است. به صورت خوراكي به عنوان آرامبخش و اشتهاآور و به صورت موضعي در درمان التهابات پوستي مورد استفاده قرار مي گيرد. اسانس آن اثر ضدباكتريايي دارد. در طب گذشته از آن به عنوان داروي آرامبخش و ضدنفخ استفاده مي كرده اند. از اين گياه فرآورده اي در بازار دارويي وجود ندارد، بايد دور از نور مستقيم و در ظروف سربسته غيرپلاستيكي نگهداري شود. به علت دارا بودن اسانس داراي خاصيت ضداسپاسم و همچنين به علت دارا بودن ژراينول خاصيت ضدميكروبي خوبي دارا است.

به

منبع ويتامين هاي مختلف هستم و آش من به مبارزه با امراض معدي برويد . پوست من براي از بين بردن چين و چروك پوست مفيد است . براي نرمي سينه و تنگ نفس مرا تجويز كنيد .
اسم من به است ، به من بهي و آبي هم مي گويند . اعراب مرا سفرجل مي خوانند . زادگاه اوليه من ايران است و در نام لاتيني من كلمه ايراني به چشم مي خورد . من داراي انواع جنگلي – ترش – شيرين و ميخوش هستم . بهترين نوع من پيوندي است كه آنرا روي تنه زالزالك پيوند كرده باشند . نوع جنگلي من گس است و آنرا «به شغال» مي خوانند . قابل خوردن نيست ، ولي بهدانه ي آن بهتر از دانه ي پيوندي است . من داراي ويتامين هاي آ- ب و اي و پ6 بوده داراي آهك آهك و تانن هستم و از اين رو براي مبتلايان به امراض سل و دق غذاي مطلوبي مي باشم . آب جوشانده و پخته من مقوي وقابض است . آب ميوه من كه به وسيله ماشين فشاري گرفته شود ، ملين بوده طبل شكم را خالي مي كند و در كوچك كردن شكم موثر است . شربت ساده ي من كه به شربت به معروف است . براي درمان ورم روده مفيد مي باشد و شربت به ليمو مقوي قلب و معده بوده و ايجاد سرور مي نمايد . آش من غذاي گوارايي براي امراض معدي است وخورش به نيز همتاي آن مي باشد. آب ميوه ي من براي معالجه اسهال خوني و خونريزي معدي تجويز شده است و دمكردي شكوفه ي من سي گرم در ليتر سرفه را تسكين مي دهد اگر پوست ميوه ي مرا پانزده روز در الكل خيس كنند ، و با آب آن صورت را مالش دهند چين و چروك را از بين مي برد.
وجود ويتامين هاي ب و پ درمن سبب شده است كه اعصاب را تقويت كنم و جواني را پايدار سازم . با آب جوشانده ي من مي توان معده و روده و رحم را شست . نوع ترش من در تقويت معده بهتر از شيرين است . نوع شيرين من مسرور كننده و مقوي معده و دماغ است پيشاب را زياد مي كند . زياده روي در خوردن به مسهل است . عصاره ميوه ي من مانع خونريزي و قي و خمار و تشنگي است . يكي از پزشكان قديم ايران معتقد است كه زياده روي در خوردن به ترش و ميخوش باعث سكسكه است. بوييدن انواع معطر من باعث تقويت روح حيواني و نفساني است . قي را بند مي آورد و خونريزي معده را درمان مي كند . خوردن ميوه خام من مخصوصا شاداب و شيرين آن جهت تفريح و معالجه وسواس و تسكين درد سر و آبريزش بيني و تقويت كبد ومعده مفيد مي باشد . اشتها را زياد مي كند. ميوه ي من بوي بد دهان را از بين مي برد . يرقان را معالجه مي نمايد و التهاب معده را تسكين مي دهد .و براي تسكين درد قسمت بالاي معده توصيه شده است و مفيد است . اگر ميوه ي مرا زير آتش تنوري نماييد به حدي كه رنگ آن تيره شود و بخوريد اسهال مزمن را معالجه مي كند مخصوصا اگر وسط ميوه مرا را خالي كرده و دانه ها را برداشته و به جاي آن جوزبويا گذاشته باشند . رب نوع ترش من قابض معده بوده ، قي را بند مي آورد و اسهال را معالجه مي كند . مسكن تشنگي و حرارت معده است . مرباي من با آْب نعناع براي جلوگيري از قي به كار مي رود . شكوفه تازه من مسكن سينه – قابض و مسكن درد سر و قي كردن است . مقوي قلب ، دماغ و معده بوده ، و اثري نيكو دارد . مرباي ميوه من جهت نرم كردن و درمان سرفه و تنگ نفس سود بخش مي باشد . ضماد ميوه و برگ درخت من جهت فرو بردن ورمهاي گرم مخصوصا ورم چشم نافع است . از اين ضماد مي توان براي رفع سوزش محل نيش حشرات سمي استفاده نمود . ضماد برگ من به تنهايي جهت معالجه زخمهاي چركي مفيد مي باشد . كرك روي پوست من بسيار قابض است و براي گلو و آواز خوب نيست ، چنانچه آب ميوه ي مرا در روغن زيتون ريخته و آنرا غليظ نماييد ، تنقيه ي آن جهت معالجه اسهال و زخم معده اثر معجزه آسا دارد

آلبالو

ما دو برادريم يكي به نام آلبالو ويكي به نام گيلاس .براي چاقها نعمت بزرگي هستم . در هسته و دمم خواص بسياري هست . ماسك برادرم گيلاس براي زيبايان بسيار مفيد است .
ما دو برادر هستيم يكي به نام آلبالو و ديگري گيلاس و از تركيب مان آلبالو گيلاس به عمل آمده است . به من آلوبالو و آلو بوعلي هم گفته اند . رنگ من سرخ است ولي برادرانم گيلاس به رنگهاي صورتي سرخ – زرد و سياه ظاهر شده اند. طعم من ترش و برادرانم شيرين و گاهي ميخوش مي باشند همه ما برادران سرشار از ويتامين هاي آ- ب – د – و ث هستيم موادي مانند منيزيم – كلسيم و آهن زياد داريم و كمي هم داراي سديم و پتاسيم و روي و فسفر مي باشيم . ترشي خون را پايين مي آوريم . ادرار را زياد مي كنيم و براي مبتلايان به نقرس – رماتيسم – درد مفاصل و تصلب شراين غذاي مفيدي هستيم . برادرم گيلاس سينه را نرم مي كند . معده را ضد عفوني مي نمايد و تخمير معده را از بين مي برد و از اين رو يبوست را معالجه ميكند و اسهال مخصوصا اسهال خوني را شفا مي بخشد ، و بسيار سهل الهضم است . براي مبتلايان به مرض چاقي يك غذاي ايد آل است و مبتلايان و كساني كه مي خواهند لاغر شوند مي توانند گيلاس را قبل از غذا ميل نمايند . زيرا خوردن گيلاس را قبل از غذا شخص را سير مي كند و جلوي اشتها را مي گيرد ودر عين حال او را چاق نمي نمايد و اين به علت آن است كه قند گيلاس با قند انگور متفاوت است و روي همين اصل براي مبتلايان به مرض قند بسيار نافع بوده و خوردنش ضرري ندارد . هيچوقت گيلاس را بعد از غذا و سر سيري نخوريد زيرا معده را سنگين مي نمايد . من خودم صفرا بر خوبي هستم – قي و اسهال صفراوي را درمان مي كنم عطش و التهاب را كم مي كنم و دوست معده وكبد هستم – ميوه ي خشك شده من كمي قابض است . چنانچه مغز هسته مرا گرفته با يك دهم وزنش ؛ رازيانه جوشانده و ميل نماييد ، سنگهاي كليه و مثانه را از بين ميبرد .
صمغ درخت من و برادرانم سينه را نرم مي كند و رنگ رخسار را باز كرده ؛ قلب را جلا مي دهد . براي درمان سرفه بهتر است كه صمغ را گرفته با آب سرد ميل نماييد . يكي از مزاياي برادرم گيلاس آن است كه دمكرده ي دم آن ادرار را زياد مي كند واين خاصيت او شهرت جهاني دارد . جوشانده برگ گيلاس در شير ملين است . ماسك زيبايي كه با گوشت تهيه مي شود،پوست را نرم و رنگ رخسار را باز مي نمايد و براي اين كار بهتر آن است كه از گيلاس هاي درشت خراساني استفاده كنيد و گوشت آنها را روي صورت بماليد و بگذاريد مدتي بماند . گيلاسهاي خراساني كه در فشم و ميگون كاشته شده و از آب رودخانه شمشك سيراب مي شوند ، فسفر بيشتري دارند و روي اين اصل درمقابل آفات نباتي قدرت مبارزه بيشتري دارند و خوردن آنها مغز را تقويت مي نمايد . و در اينجا بد نيست بدانيد كه بزرگترين معدن فسفر دنيا در شمشك قرار دارد.

كنجد

متجاوز از پنج هزار سال است كه انسان به خواص معجزه آساي كنجد پي برده است . پهلوانان قديم آنرا براي زياد كردن زور مي خوردند و امروز هم در بين قهرمانان تركيه قابل توجه است و داراي ارزش زيادي مي باشد .
هنديها بيش از ساير اقوام براي اين گياه خاصيت و اثرات معجزه آسا قائلند و آنرا زياد كننده قدرت و عامل طول عمر مي شناسند و روي اين اصل آنرا در تشريفات مذهبي زياد مي خورند و همانطور كه ما ايرانيان خرما و انجير خيرات مي كنيم آنها كنجد و شيرينهايي كه با كنجد درست كرده اند خير مي نمايند وبدون ترديد علت طول عمر در بين مرتاضين و بعضي از دهاتيهاي هندي خوردن كنجد است .
خوردن اين گياه از قديم درايران معمول بوده است ، نانوايان مغز آن را روي نان مي پاشيدند و آن كاري است كه الان هم بايستي معمول شود .
حلواسازان آنرا به كار مي بردند كه متاسفانه امروز ترك شده است . روغن كنجد دير فاسد مي شود و سابقا خوردن آن بسيار معمول بوده و هنوز هم معمول است .
شير كوبيده ي آن و گياههاي ديگر را جهت رفع سوزش معده مفيد مي دانستند و معتقد بودند ترشي معده را كم مي كند و سودا را از بين مي برد . آب برگ كنجد براي تقويت مو و بلند شدن آن تاثير نيكوي دارد و براي اين كار بايستي آب آن را با كوبيدن يا فشار گرفت و به سر ماليد .
مخلوط كردن برگ كنجد با حنا جهت مشكي كردن مو نيز نتايج نيكو دارد و نيز جوشانده برگ آن براي دراز شدن و مشكي شدن مو نافع است .
روغن كنجد براي جلاي مو بسيار مفيد و بهترين روغنهاست . دهاتيهايي كه هنوز روغن كنجد مي خورند عمر زيادتري مي نمايند و تا هشتاد سالگي تقريبا جوان هستند . براي اولين بار چند دانشمند فرانسوي در تركيه به خواص معجزه آساي اين گياه پي برده و مصرف آنرا در اروپا معمول كردند و امروز غذاهاي اختصاصي از آن مي سازند و مي فروشند و اكنون تركيبي از آن به نام تامينا معروف مي باشد ودر فرانسه معمول است . تامينا لغتي است تركي به معني كنجد و تركيبي از آن است . در سال 1924 يك دانشمند آمريكايي كه درهند به خواص معجزه آساي اين گياه پي برده بود يك سلسله امتحانات علمي را درباره آن شروع نمود و به اين موضوع پي برد كه اين گياه داراي مواد سفيده اي و چربي است و از همه مهمتر اينكه مواد سفيده اي اين گياه به طور خام نيز قابل هضم است و داراي پانزده نوع مواد سفيده اي است و براي كساني كه نمي خواهند گوشت بخورند خوردن آن تقريبا واجب است و مي توان آن را گوشت گياهي ناميد . لسيتين اين گياه حتي از باقلاي هندي بيشتر است .
لسيتين چربي فسفر داري است كه وجود آن براي نسوج و اعصاب نهايت لزوم را دارد ؛ و مغز و غدد انسان احتياج زيادي به آن دارد . تقويت قوه حافظه بشر احتياج زيادي به اين ماده دارد و تقريبا 28 درصد مغز از لسيتين ساخته شده است و مغز انسان بيش از ساير حيوانات ازاين ماده دارد و سر موفقيت بشر و پيشرفت آن در عالم تمدن مرهون همين لسيتين است كه در گوشت و زرده ي تخم مرغ و گياههايي مانند : باقلاي چيني ، ماش ، قره ماش ، خرفه ، و كنجد وجود دارد .
در امتحانات تشريحي ثابت شده كه بيماران فكري در اعصابشان مقدار لسيتين پايين آمده است و در نتيجه خوردن اكسير لسيتين يه سرعت معالجه مي شوند ، كليمي ها كنجد زياد مي خورند و زياد زيرك مي باشند. كنجد معدن مواد معدني قابل جذب است و داراي ؛ منيزيم، كلسيم ، آهن ، سيليس ، آلومينيوم ، كورم ، مس ، نيكل ، سديم و چندين فلز و شبه فلز ديگر است . اثر كنجد بيشتر در اثر داشتن ويتامينهاي زياد آنست مخصوصا ويتامينهاي ب و ويتامين هاي ف كه فراوان دارد .
برتر از همه داروها
غذايي كه بر هر دارويي ترجيح دارد كنجد است كه تقريبا بيشتر مواد مورد ساختمان بدن را داراست . لذا يك غذاي قيمتي و پر ارزش براي انسان متمدن است . داراي خواص گوشت است ولي ضرر آن را ندارد .
قوت ، جواني ، تعادل زندگاني و صحت را به انسان مي بخشد . طعم گواراي آن مورد توجه شكم پرستان مي باشد و به خوبي آساني براي انسان در هر سني كه باشد قابل هضم است . كنجد براي زن ، مرد ، بزرگ و كوچك براي ادامه ي حيات و طول عمر مفيد است ، اثر آن در تعويض سلولهاي كهنه ي بدن بسيار سريع است و در تسهيل تفكر عمل آن قابل تحسين است و در رفع آلامي مانند : سرطان ، سل ، كم خوني بي نظير مي باشد . در زندگاني جديد كه فكر بشر بيش از ساير اعضاي بدن او به كار مي رود كنجد از نان واجبتر است . خلاصه كنجد غذاي كساني است كه مي خواهند عمر زياد توام با سلامتي داشته باشند . بهترين وسيله راحتي و بيمه كننده جواني شما كنجد است .

شاهي

لكه هاي سفيد پوست را برطرف مي كند.
شاهي گياهي يك ساله به ارتفاع 20تا 30 سانتي متر است كه در نواحي مختلف ايران پرورش مي يابد. اين گياه داراي نشاسته و روغن فرار است. اين گياه با فرا رسيدن بهار در دسترس ما قرار مي گيرد و به عنوان غذا و دارو مصرف مي شود.
فوايد:
دانشمندان علم گياه شناسي براي شاهي خواص و آثار متعددي بيان كرده اند كه در زير به بيان آنها مي پردازيم:
شاهي سرشار از املاح معدني و مانع از رشد سلولهاي سرطاني است.
شاهي علاوه بر ويتامين (ث) داراي مقدار زيادي ويتامينهاي A ـ B ـ B2 است.
مصرف چكيده ترتيزك علاوه بر معالجه امراض دستگاه تنفسي، كرم كُش نيز هست.
املاح معدني شاهي عبارتند از: آهن، كلسيم، فسفر، آرسنيك، منگنز، مس، روي و گوگرد.
شاهي براي اشخاص كم خون و مبتلايان به آسم فوق العاده مفيد است. شاهي اشتها آور، نيرو بخش، تصفيه كننده خون و ادرار آور است و سنگيني معده و كبد را برطرف مي كند.
مصرف شاهي به كساني كه شن و سنگ كليه و مثانه دارند و يا درد گوش گرفته اند، توصيه شده است.
جويدن برگهاي شاهي تازه لثه ها را محكم مي كند و آنها را سالم نگه مي دارد.
شاهي به علت داشتن ويتامين (ث) در معالجه بيماري قند و امراض پوستي فوق العاده مفيد است.
شاهي داراي يد، آهن و فسفات است.
نوع ديگر شاهي، بولاغ اولي به معناي (بوته رودخانه) است، كه داراي يد، فسفر وآهن است و جنبه غذايي و دارويي دارد كه به طور خام و به صورت سالاد و پخته مصرف مي شود. خنك كننده، ضد اسكوربوت بوده و ترشحات ريه را تغيير شكل مي دهد و داراي گلوكزيد است.
شاهي كك و مك را كه معمولاً در صورت انسان به صورت لكه هاي قهوه اي ريزي پديدار مي شود، برطرف مي كند. بدين منظور بايد برگ شاهي را كوبيده و بر روي لكه ها بگذارند و يا تخم شاهي را كوبيده و در مقداري آب خيس نموده، شبانه روز يك مرتبه بر روي لكه ها بگذارند و آن قدر ادامه دهند تا لكه ها برطرف شود.
شاهي لكه هاي سفيد پوست را برطرف مي كند. به اين منظور بايد تخم شاهي را كوبيده با كمي عسل مخلوط نماييد و بر روي لكه ها قرار دهيد و اين عمل را روزي يك مرتبه تكرار كنيد تا بهبودي كامل حاصل شود.
شاهي براي رفع بدبويي زير بغل مفيد است. براي اين منظور بايد صبح ناشتا مقداري شاهي و يا تخم شاهي تناول كرد و چند روز متوالي تكرار نمود.
شاهي انار ترش را به انار شيرين مبدل مي كند. براي اين منظور بايد آب شاهي را گرفته، به دفعات مكرر مانند آب در پاي درخت انارترش بريزيد كه مورد استفاده ريشه قرار گيرد. در اين صورت ميوه آن به انار شيرين تبديل مي شود.
شاهي كه موجب تندرستي بدن است سرشار از ويتامين هاي آ ـ ب ـ ث (c ـ B ـ A) است.
شاهي از سبزيهاي خنك است كه مواد معدني را به بدن مي رساند.
يك فنجان كوچك آب شاهي را صبح ناشتا ميل كنيد زيرا آب شاهي كرم را از بين مي برد و سموم بدن را دفع مي كند.
براي التيام زخمهاي چركي، از مرهمي كه از شاهي كوبيده و چند قطره روغن زيتون يا بادام به دست مي آيد، استفاده مي شود.
براي رفع لكه هاي پوست سه قسمت آب شاهي را با يك قسمت عسل مخلوط كنيد و آن را خوب به هم بزنيد تا به صورت مايعي كامل درآيد. سپس به كمك يك تكه پنبه هيدروفيله، صورت را با اين محلول صبح و شب بشوييد و بگذاريد خودش خشك شود و بعد آن را با آب و صابون تميز بشوييد.
شاهي چون ضد نيكوتين است براي اشخاصي كه سيگار مي كشند مفيد است.
تركيبات شيميايي شاهي:
دانشمندان از تجزيه شيميايي 100 گرم شاهي به جز آب، مواد زير را به دست آورده اند:
1)پروتئين : 3 گرم
2)مواد قندي : 1 گرم
3)آهن : 6/1 گرم
4)فسفر : 52 ميلي گرم
5)كلسيم : 220 ميلي گرم
6)ويتامين B : 45 واحد بين المللي
7)ويتامين c : 45 واحد بين المللي
8)ماده مهمي به نام تروپئولوزيد
9)ويتامين A : 1500 واحد بين المللي

قارچ

قارچ هاي خوراكي و مخصوصاً قارچ تازه حاوي مقادير فراوان پروتئين مورد نياز بدن است كه از اين نظر ميزان پروتئين آن حدود 2 برابر پروتئين اغلب سبزيجات و ساير حبوبات مي باشد. پروتئين قارچ از لحاظ اسيدهاي آمينه كه همانا جزء اصلي پروتئين را تشكيل مي دهد جزو غني ترين پروتئين ها محسوب مي شوند و از لحاظ ارزش غذايي در حد فاصل پروتئين گوشت و پرتئين گياهي قرار دارد. از طرفي پروتئين قارچ به دليل داشتن مقادير فراوان آب و رطوبت نسبت به سبزيجات و حبوبات بسيار مطبوع و قابل هضم است. به طوري كه 90 ـ 70 درصد قابليت هضم پذيري دارد. به طور كلي ارزش بالاي پروتئين قارچ و قابليت هضم پذيري بالاي آن باعث شده كه مصرف آن براي سالمندان و سالخوردگان بسيار توصيه گردد.قارچ و دريافت كالري ـ همان طور كه مي دانيد كربوهيدراتها يكي از مهم ترين منابع انرژي براي بدن هستند. قارچ هاي خوراكي به علت داشتن 2/4 در صد كربو هيدرات قادرند به طور ميانگين 100 كيلو ژول در 100 گرم قارچ، انرژي توليد كنند كه اين ميزان انرژي در نوع خود بسيار قابل توجه است.
قارچ و چربي ـ يكي از مهمترين ويژگي هاي قارچ كه باعث شده متخصصين تغذيه آن را بسيار توصيه كنند در صد كم چربي آن است. قارچ هاي خوراكي داراي درصد بسيار كمي از چربي هستند كه اين مقدار در حدود 1% تا 3% وزن تر آن مي باشد.
لذا كساني كه از رژيم غذايي لاغري در برنامه غذايي شان استفاده مي كنند مي توانند از قارچ بهره ببرند و به هيچ وجه نگران بالا رفتن چربي خونشان نباشند.
قارچ ها و ويتامينهاي مورد نياز بدن ـ مصرف روزانه 100 گرم قارچ خوراكي نياز بدن به ويتامين c را برطرف مي كند. علاوه بر اين قارچ منبع بسيار خوب ويتامين B1 و B2 است. كمبود ويتامين B1 مي تواند زمينه ساز بسياري بري بري باشد . همچنين ويتامين B12 از ويتامين هاي ضزوزي براي خونسازي به شمار مي رود. كمبود ويتامين B12 باعث بروز آنمي و يا كم خوني مي شود. به طور كلي مصرف 100 گرم قارچ خوراكي تازه نياز روزانه افراد بالغ به ويتامينهاي محلول در آب را برطرف مي كند.
قارچ و عناصر معدني ـ عناصر معدني موجود در قارچ در مقايسه با سبزيجات و ميوه جات هم از كيفيت بهتري برخوردار هست، هم از نظر كميت در سطح بسيار خوبي قرار دارد. قارچ خوراكي داراي ميزان چشم گيري پتاسيم، آهن و مس است و قادر است فسفر مورد نياز بدن را به طور كامل تأمين كند. كلاهك قارچ سرشار از فسفر است.
ساير تركيبات قارچ هاي خوراكي ـ اسيد فوليك: يكي از مهمترين تركيبات موجود در قارچ كه بسيار مورد توجه قرار مي گيرد اسيد فوليك موجود در آن است. در حال حاضر يكي از مهم ترين علت هاي كم خوني در افراد به خصوص در خانم هاي باردار كمبود اسيد فوليك است.
قارچ هاي خوراكي به سبب داشتن مقادير فراوان اسيد فوليك از جمله بهترين منابع غذايي براي اين دسته از افراد محسوب مي شود
لوواستاتين: از جمله تركيبات مهم موجود در قارچ همين لوواستاتين است. قارچ ها به طور طبيعي توليد لوواستاتين مي كنند و اين تركيب بسيار در كاهش چربي و كلسترول خون مي تواند مؤثر واقع شود.
بيوفريوليد: در قارچ تركيبي به نام بيوفريوليد وجود دارد كه از تشكيل مخزن چربي خطرناك در شريانها جلوگيري مي كند. اين ماده از تشكيل كلسترول هاي بد خون (LDL )و اسيد هاي چرب در سلولها و خون جلوگيري مي كند.
در زمستان قارچ بخوريد:
قارچ استخوانها را تقويت مي كند، خستگي را برطرف مي كند، كمبود ويتامين D را بر طرف مي كند. پرتو خورشيد در بدن ويتامين D توليد مي كند اما در زمستان بدن اين وضعيت را ندارد كه از پرتو خورشيد به خوبي استفاده كند و ويتامين D توليد كند. پس در زمستان خوردن مواد غذايي توصيه مي شود كه داراي اين ويتامين باشد. ويتامين D سبب جذب كلسيم در روده مي شود تا بالافاصله در استخوانها به مصرف برسد. براي اينكه همه مواد مغذي به بهترين شكل جذب شوند نياز به ويتامين هاي گروه (ب) است. قارچ بخشي از اين ويتامين ها را تدمين مي كند و هر سلول در بدن ما به ويتامين (B2 )قارچ نياز دارد تا بتواند انرژي كسب كند تا ما زود خسته و كم حوصله نشويم.
قارچ را بايد پخته خورد، زيرا قارچ آلوده به موادي است كه فقط با پختن از بين مي رود اما قارچ هايي كه در واحدهاي صنعتي توليد مي شوند مي توان بدون هيچ مشكلي پس از تميز كردن مصرف كرد.
توجه: اكيداً توصيه مي كنيم كه از خريد قارچهاي فله اي به شدت و به جدّ بپرهيزيد. صرف نظر از اين كه احتمال مسوميت از طريق اين نوع قارچها بسيار بالاست كيفيت پايين اين قارچها و آلودگي بسيار آنها از جمله مهمترين معضل هاي اين نوع قارچ هاست.
حتماً قارچ مورد نياز خود را از مراكز معتبر و به صورت بسته بندي هاي بهداشتي تهيه فرماييد. هر گونه تغيير رنگ ظاهر قارچ و هر گونه احساس مزه نامطبوع بايد مورد توجه قرار گيرد و از مصرف آنها خودداري شود. قارچ هايي كه تغيير رنگ داده اند و كلاهكشان سياه و يا خاكستري شده از كيفيت خوبي برخوردار نيستند.
ـ تحقيقات پزشكي نشان مي دهد كه با خوردن قارچ، دستگاه دفاعي بدن تقويت مي شود، طول عمر افزايش مي يابد، كلسترول خون پايين مي آيد، گردش خون در بدن بهبود مي يابد. ويروسها از بين مي رود، از بروز بيماري هاي قلبي جلوگيري مي شود. قارچ مقدار زيادي كربوهيدرات و آهن دارد پزشكان به بيماران ديابتي و افرادي كه به تقويت دستگاه ايمني بدن خود اهميت مي دهند و كساني كه برنامه خاص غذايي (رژيم) دارند خوردن قارچ را توصيه مي كنند

كدو حلوايي

كدو حلوايي، ميوه يك گياه علفي است كه داراي ساقه هاي بلند و خزنده و برگ هاي پهن است. گل هاي اين گياه زرد و ميوه آن شبيه خربزه و يا خيلي بزرگتر از آن است.
قسمت هاي مورد استفاده كدو حلوايي عبارتند از: مي وه، پوست، تخم ميوه، گل كدو حلوايي را به صورت پخته، ترشي، مربا، تهيه روغن، مورد استفاده قرار مي دهند.
خواص كدو حلوايي:
كدو حلوايي يرقان (زردي) را برطرف مي كند.
انواع كدو، ادرار آور و تب بر است.
تخك كدو به خصوص پوست سبز رنگ آن ضد كرم است. لذا مصرف مقدار 75 تا 100 گرم تخم كدو در مورد افراد بزرگسال و 37 تا 50 گرم آن در مورد اطفال تجويز شده است.
كدو حلوايي، سينه را نرم و اخلاط و سرفه را آسان مي كند.
اگر كدو حلوايي را پخته به صورت كرم به صورت بماليد و نيم ساعت صبر كنيد، رنگ چهره و رخسار باز شده و صورت را براق و زيبا مي نمايد. خوردن كدو، موجب برطرف شدن غم و اندوه است.
خوردن كدو با عدس رقت و نرمي قلب مي آورد. كدو براي درمان قولنج مفيد است.
خوردن كدو مغز را تقويت مي كند. روغن تخم كدو براي تسكين درد بواسير بسيار مفيد است.
جوشانده گل كدو براي سينه بسيار مفيد است.خوردن كدو باعث تجديد قواي جسمي و روحي بدن و موجب استحكام بافت هاي بدن مي شود. خوردن كدو، خوابي راحت به دنبال دارد و كساني كه دچار كم خوابي هستند، كدو براي درمان كم خوابي آنها مؤثر است.
كدو طبيعتي سرد دارد. كدو صفرا را تسكين مي دهد.
شيره تخم كدو يبوست را برطرف مي كند لذا بايد صبح ناشتا يك فنجان از آن ميل شود.
ابن سينا پزشك شهر اسلامي، كدو را براي رفع سرد درد و رفع بي خوابي و درمان خستگي اعصاب تجويز مي كرد.
كمپوت كدو مخلوط با سيب، غذاي ملين خوبي است و براي دفع يبوست تأثير زيادي دارد.
چون كدو به آساني پخته مي شود غذايي فوق العاده مفيد براي معده هاي ضعيف است. كدوي پخته را به بچه ها، پيرمردان و به كساني كه دچار بيماري عفونت شده اند و دوره نقاهت را مي گذرانند، بدهيد.
كدوي پخته با عدس، غذايي مناسب براي گرفتگي سينه است.
كمپوت كدو براي مبتلايان به سنگيني معده و اسهال مفيد است؛ براي اين منظور مي توان 100 گرم گوشت كدو را تكه تكه كنيد و در يك ليتر آنقدر بجوشانيد تا نصف آب بخار شود و پس از صاف كردن آب آن را بگيريد و با مقداري شكر آن را شيرين كرده و هر وقت مايل بوديد آن را مصرف كنيد. آب كدويي كه به ترتيب بالا به دست مي آيد براي تسكين درد بواسير مؤثر است. لذا نوشيدن سه بار در روز از آب كدو تجويز شده است.
بر اساس نتايج پژوهشهاي متعدد، كدو سلولهاي مغز را فعال مي كند و به شكل چشمگيري حافظه را تقويت مي كند. پزشكان مي گويندكه كدو كار هضم غذا را آسانتر مي كند.
اگر پوست كدوي خام را به صورت مرهم بر روي زخم هاي سطحي پوست يا سوختگي هاي شديد قرار دهيد، يوست را نرم مي كند.
كمپوت كدو مخلوط با سيب از غذاهاي مفيد براي بيماران مبتلا به ورم پروستات است.آب كدوي پخته، ادرار آور خوبي است و براي رفع اختلالات كليه و مثانه است.
ضما (مرهم) كوبيده كدو براي درد سر و درد شقيقه بسيار سودمند است.
آب كدو كه شيره آن كشيده شده براي بيماران مبتلا به يرقان (زردي) مفيد است.
اگر سه روز صبح ناشتا، هر دفعه 5 مثقال تخم كدو را بكوبيد و شيره آن را بگيريد براي رفع كرم كدو داروي بي نظيري است.
مرباي كدو تقويت كننده بدن و اعصاب است. ترشي كدو، اشتها آور و هضم كننده غذا است.
كدو حلوايي را پخته و به صورت مرهم براي رفع ورم و التهاب در محل مورد نظر قرار مي دهند.
غرغره با آب كدوي پخته براي درمان گلو درد مفيد است. سوخته شده پوست كدو، براي بند آوردن خون اثر معجزه آسا و بسيار سريع دارد، به طوري كه فوراً خونريزي را بند مي آورد و دو لبه زخم را به هم مي چسباند و سوزش و ناراحتي زخم را خيلي زود تسكين مي دهد.
سوخته پوست كدو حلوايي براي درمان سوختگي ها مفيد است بدين منظور بايد پوست سوخته شده كدو را در روغن زيتون يا خوراكي مخلوط كرده و در محل سوختگي بماليد.
سوخته پوست كدو، پيسي و لكه هاي سفيد پوست را درمان مي كند، بدين منظور بايد پوست كدو حلوايي را خشك كرده و بسوزانيد سپس اين پوست سوخته را در سركه مخلوط كرده هر روز لااقل يك مرتبه در محل بماليد تا بهبودي حاصل شود.
پوست سوخته شده كدو حلوايي به ترتيبي كه گفته شد براي درمان خونريزي احشاء و بواسير مفيد است.
خوردن روغن كدو براي معالجه افسردگي، غم و غصه، خمودگي اعصاب، ماليخوليا و تشنج بسيار مفيد است.
خوردن مغز خام تخم كدو به مقدار 35 گرم در روز براي درمان سوزش ادرار، زخم معده، خش خش سينه، اخلاط خوني، خونريزي ريه و تسكين صرفه مفيد است.
روغن تخم كدو براي بي خوابي بسيار مفيد است و مقدار استعمال اين روغن در هر مرتبه حداكثر 35 گرم است.
مغز تخم كدو براي درمان سل، تب هاي حاره، تشنگي و زخم روده مفيد است.
انواع كدو داراي ويتامين هاي زيادي است و براي امراض قلبي بسيار مفيد است.
مرهم كدو حلوايي براي درمان دمل مفيد است. ضمادها و مرهم هايي كه با برگ هاي تازه يا گوشت تازه درست مي كنند سوختگي سوداهاي متورم، كوفتگي و خراش هاي جزئي روي پوست را تشكيل مي دهد.
كدو تنبل سرشار از ويتامين (آ) است و اگر شيره كدو را بكوبند و در شير يا آب بپزند، خنك است و براي رفع عطش ناشي از تب مصرف مي شود.
ـ بر اساس نتايج پژوهشي جديد، كدو حلوايي علاوه بر خواص متعدد از پيري پوست جلوگيري مي كند. كدو حلوايي سرشار از آنتي اكسيدان است.
خوردن 150 گرم از آن در روز نياز بدن به الياف را تأمين مي كند. كدو حلوايي به سبب داشتن كلسيم، فسفر، منيزيم و آهن بسيار مغذي است

كاسني

قلب، كبد و كليه را فعال مي كند.
كاسني گياهي پايا، علفي به ارتفاع 5/0 تا5/1 متر است. ريشه اي قوي و دراز به رنگ قهوه اي دارد. برگهاي آن متناوب و پوشيده از تارهاي فراوان در اطراف و گلبرگهاي مياني است.
قسمت مورد استفاده كاسني، برگ، ريشه و دانه آن است.
فوايد:
اين گياه در پزشكي اهميت بسياري داشته است. به طوري كه ابن سينا پزشك بزرگ مسلمان در مورد گياه كاسني و خواص آن رساله اي نوشته است.
دانشمندان علم گياه شناسي براي اين گياه خواص و آثار زير را برشمرده اند:
ـ كاسني باز كننده و حمل كننده ماده بيماري كبد است.
ـ كاسني مسكن عطش و حرارت دروني است. كاسني در درمان التهابات معده و پاك كردن مجاري ادراري، مؤثر است.
ـ اگر آب پخته كاسني را با سكنجبين ميل كنيد بهترين داروي تب هاي طولاني و مداوم است.
ـ ماليدن آب كاسني به محل هاي خارش بدن بسيار مفيد است.
ت غرغره آب كاسني با فلوس براي درد گلو، ورم و سوزش گلو مفيد است. فرمول مذكور براي درمان ورم حلق (لارنژيت) و تورم مفصلي نافع است.
ـ مصرف تخم كاسني، كمي با حالت تهوع همراه است كه بايد در آن سكنجبين اضافه كنيد.
ـ ريشه كاسني در باز كردن و روان شدن اخلاط بسيار مؤثر است.
ـ ريشه كاسني، مجاري گوارشي را پاك مي كند و بهترين تصفيه كننده خون است. ريشه كاسني در از بين بردن ورم احشا خيلي مؤثر است.
ـ ريشه كاسني بهترين دارو براي آب آوردن شكم است و در نفخ و تحليل مواد بسيار نافع است. ريشه كاسني براي تقويت معده، زياد كردن ادرار و رفع درد مفاصل و ضد يرقان مفيد است.
ـ عرق كاسني كه از گياه تازه كاسني گرفته شده باشد براي خنكي به كار مي رود.
ـ برگ هاي كاسني داراي املاح پتاس است و جوشانده آن براي تصفيه خون، تقويت معده و اعضا به كار مي رود.
كاسني انواع مختلف دارد كه ريشه و برگ هاي آن در پزشكي، در بهبود تب ها، يرقان (زردي) و انسداد مجاري صفراوي مفيد است.
ـ تمام قسمت هاي كاسني مخصوصاً ريشه و برگ آن، محرك صفرا است و به عمل هضم كمك مي كند و اثر آن در نارسايي هاي كبدي، قولنج هاي كبدي و ناراحتي هاي صفراوي بارز است.
كاسني در ازدياد نطفه و زيبايي چهره كودك تازه متولد مفيد است.
كاسني انسان را از ابتلا به قولنج نگه مي دارد.
ـ كاسني، توان و نيروهاي بدني را تجديد مي كند. كاسني در ضعف اعصاب، ضعف چشم و فشار خون مفيد است.
كاسني، قلب، كليه، كبد را فعال و با نشاط مي گرداند. كاسني رحم را به وظيفه طبيعي خود وا مي دارد.
ـ برگ كاسني، داراي مقداري ويتامين(ث) است و لذا در حفظ جواني مؤثر است. برگ كاسني، زهر طحال را از بين مي برد و كيسه صفرا، يرقان و دردهاي معده و كبدي را معالجه مي كند.

پرسياوشان

گياهي است نازك كه درنزديكي آبدانها و جويبارو رودخانه و كاريزها مي رويد.به گشنيز سبز شبيه است ،ليكن شاخه هايش سرخ و مايل به سياهي است ، نه ساقه دارد و نه گل و نه شكوفه .
نيروي درماني اش را زود از دست مي دهد .
مزاج :جالينوس گويد :مزاج معتدل دارد .
خاصيت :گدازنده ، لطيف كننده ،باز كننده ،قابض و بازدارنده سيلان است .اگرپرسياوشان را با علف الديوك (علف خروس )و علف السماني (علف بلدرچين )مخلوط كنند نيروي از هم پاشيدن (هرش )در آن زياد مي گردد .
آرايش :خاكستر پرسياوشان كه با سركه و روغن زياد مخلوط گردد در علاج داء الثعلب و داء الحيه مفيد است .و اگر با روغن آس و آب انگور كهنه باشد مو را بلند مي كند و از افتادن مو جلوگيري مي كند .
دمل و جوش :علاج قرحه هاي دروني و خنازير است .
زخم و قرحه :ناصور و زخم هاي پليد و مرطوب را مداوا مي نمايد .
سر :خاكستر آن مخلوط با آب شوره را از بين مي برد .
چشم :در مداواي التهاب و جوش هاي گوشه چشم (غرب )مفيد است .زهرها :شربتش نيش مار و سموم سگ هار و حشرات موذي را علاج است.
اندام هاي تنفسي :در تنقيه شش و تسكين سرفه بسيار مفيد است .
اندام هاي غذا :اگر با آب انگور كهنه باشد مانع روان شدن مواد ناسازگار به سوي شكم و معده مي شود .درد طحال را تسكين مي دهد و براي يرقان سودمند است .
اندام هاي دفعي :مدربول است .سنگ را خرد و حيض را جاري مي كند ،زائو را تنقيه مي كند .نزيف را قطع مي كند و در اكثر حالات شكم را بند مي آورد و به عقيده ابن ماسويه مسهل است .

پنج انگشت

گياهي است پايا و تقريباً به درختچه مي ماند و در كنار آب ها مي رويد .
شاخه هاي سخت دارد . برگش چون برگ زيتون و از برگ زيتون نرم تر است .
چوب آن به منظور دارويي مورد استفاده است و از گل و برگ و ميوه اش بايد استفاده كرد . لطافت و تندمزگي و گسي دارد ولي از سداب خشك كم تأثيرتر است .
مزاج :گرم و خشك است .
خاصيت :لطيف كننده ، گدازنده ، بادشكن است .ابداً باد ندارد .باز كننده است ، با كمي قابضيت .
آرايش:رنگ و رو را صفا مي دهد .
مفاصل :ضماد آن با برگش علاج پيچش عصب است و خستگي را رفع
مي كند .
سر:شربت آن سردرد مي آورد ، خواب آور است . ضمادش در علاج سردرد مفيد است . در روغن بپزند و بخورند كمتر سردرد مي آورد .
سينه :شيرپستان را فزوني و آب پشت را كاهش مي دهد .
اندام هاي غذا :راه بندان هاي كبد و طحال را باز مي كند . بهترين علاج سختي طحال است .
اندام هاي دفعي :براي مداواي درد و ورم زهدان در آب پز آن مي نشينند . آب پشت را مي خشكاند . پنج انگشت و به ويژه تخم آن در ادرار بول و تركهاي اطراف مقعد سودمند است .
پنج انگشت به ويژه تخم آن را با روغن ضماد كنند و بر بيضه بگذارند سختي را از بين مي برد .
زهرها :خوردن مقداري از آن پادزهر حشرات موذي و مار است . ضمادش زهر دندان سگ هار و درنده ها را خنثي مي كند . برگش را دود كنند بكلي حشرات را مي راند

پنبه

خاصيت :پنبه دانه بادشكن و خشكاننده و دير هضم و بد خلط است و گرمي زياد مي دهد .
در روغن جوشيده اش كم زيان تر است و سكنجبين شكري زيانش را دفع مي كند .
ورم و جوش :بيخ پنبه بياباني را در آب بپزند و ضماد سازند علاج ورم گرم و باد سرخ است .
سر:افشره و روغن پنبه درد گوش را درمان مي كند .افشره برگش سرشويه شود (سوزني )را علاج است . پنبه دانه كه بسيار گرم و بخاري است مايه سردرد مي شود .
اندام هاي غذا :پنبه دانه كه دير هضم است براي معده خوب نيست .
اندام هاي راننده :بسيار بخورند آب پشت قطع مي شود

پونه

چندين نوع دارد : كنار آبي ، كوهي ، غليجن ، شاك . كوهي آن از جويباري قوي تر است .
خاصيت:از تندي و تلخي كه دارد بسيار نرم كننده است و به ويژه كوهي آن .
خون را بسوي پوست مي كشد . قرحه آور است . پونه را تنها خورند عرق ريز است و بسيار گرمي بخش .
آرايش : پونه و به ويژه پونه سبز را با آب انگور كهنه بپزند و برپوست بگذارند لكه هاي سياه و خوني كه در زير پلك ها پيدا مي شود ازبين مي روند .
مفاصل :آب پزش را بخورند كوفتگي ماهيچه ها و پيرامون هاي ماهيچه ها را بر طرف مي كند .
ضماد پونه كه پوست را مي سوزاند داروي بيماري اعصاب است .
پونه را بخورند و به دنبالش آب پنير بنوشند و چندين روز پي در پي تكرار كنند در علاج واريس مفيد است .
پونه اي كه غلجين نام دارد خوردنش داروي ترنجيدگي و ماليدنش بر پوست علاج نقرس است .
زخم و قرحه : چون پونه هم تحليل برنده هم تكه كننده و نرمي بخش است خوردنش در علاج جذام مفيد است .
سر : افشره اش كرم گوش را از بين مي برد . سر درد مي آورد . پونه كوهي داروي زخم دهان است . و ريختني ها را از سوراخ بيني بيرون مي سازد . سوخته غلجين لثه را استوار مي سازد .
نفس كش :آب پز پونه علاج بلند نفسي (انتصاب النفس )است .
پونه را تنها و به ويژه اگر با انجير بخورند سينه را از خلط هاي غليظ و لزج پاك مي نمايد . درمان درد دنده است و كوهي از جويباري مؤثرتر و غليجن همه اين كارها را مي كند .
سركه را بر پونه بپاشند يا پونه اي كه تازه در سركه ريخته اند به بيني غش كرده نزديك كنند از بوي آن به هوش مي آيد . پونه شاك در علاج تپش قلب مفيد است .
اندام هاي غذا :هرپونه اي و به ويژه پونه كوهي بي اشتهايي و ضعف معده را از بين مي برد .سكسكه را تسكين مي دهد . پونه كه زداينده و باز كننده و نرم كننده مواد صفرايي و سودايي است ، خودش و آب پزش در علاج يرقان مفيد است .اگر بيماري يرقاني خود را با آب پز پونه كوهي شستشو بدهد عرق مي كند و سود مي بيند . اگر پونه را با انجير بخورند داروي استسقاست .
پونه كوهي اشتهاي خوراك را زياد مي كند .در آب جوشيده اش علاج استسقا است . پونه غليجن دل بهم خوردن را چاره مي كند . پونه غليجن را با مرهم موم و روغن گل بر طحال بگذارند طحال را لاغر مي كند . پونه شاك هم همين كار را مي كند و در علاج تپش معده (التهاب )و افسردگي و دل بهم خوردن بسيار سودمند است .
اندام هاي راننده : آب پز پونه بول را ريزش مي دهد .
در پيچش و درد روده و قي و اسهال شديد مفيد است . حيض را راه مي اندازد ، شايد بلغم را استفراغ دهد . بعضي گويند پونه به ويژه پونه كوهي شهوت را قطع مي كند و خواب هاي جنسي را از بين مي برد .پونه بياباني مسهل ملايم است . به نفع زهدان است ، كرم و به ويژه كرم هاي ريز را مي كشد . از پونه بياباني و كوهي كه شايد از بياباني نوع ويژه اي باشد مقداري با گلاب قند بخورند مراره سودا را بيرون مي ريزد و اگر چنين شربتي را با سركه و كمي سيكي بياميزند قوي تر شود .
در اين زمينه بهتر است كه پونه را خرد كنند و بسايند و سائيده را بر سركه مخلوط با آب و نمك بپاشند و بخورند .پونه غليجن خلط سودايي را از راه ادرار بيرون مي ريزد . پونه بياباني در همه اين كنش ها كاري است .
تب ها : بيمار تب و لرز اگر آب پز پونه بخورد ، يا پونه را در روغن بپزد و آن روغن را را بر تن بمالد بسيار نفع مي بيند .
زهرها : خوردن و ضماد گذاشتن پونه پادزهر حشرات است . ضمادش تقريباً كار داغ گذاري را انجام مي دهد . كسي كه سم خورده اگر پونه را با آب انگور كهنه بخورد سم را از كار مي اندازد . دود كردن برگش حشرات را مي گريزاند .گستردن برگش نيز دشمن حشرات موذي است . پونه بياباني داروي نيش كژدم است . در آب جوشيده پونه كوهي را بخورند پادزهر دندان درندگان است .

پنج برگ

خاصيت:مي خشكاند اما نه تند است و نه تيز و نه گزنده .بر جاي خونريزي بگذارند خون بند مي آيد .
ورم و جوش :بر ورم داخلي و خنازير و سفتي هاي بلغمي و كژدم بگذارند مفيد است .
آب پز بيخش داروي قرحه واگير است . با سركه بپزند علاج مورچگي و جمره و كژدمه و گري است .
مفاصل :بخورند يا ضماد كنند درد مفاصل و لغزش مفاصل و بيماري اعصاب را درمان مي كند .
سر :آب پز بيخش را در دهان بگردانند درد دندان تسكين مي يابد ، زخم دهان خوب مي شود .
نفس و سينه :آب پزش را در گلو بگردانند زبري گلو از بين مي رود .
افشره بيخش درد شش را دوا مي كند .
اندام هاي غذا : اگر چند روزي افشره بيخش را با نمك و عسل بخورند علاج يرقان و درد كبد است .
اندام هاي راننده : بيخ و آب پز بيخش در اسهال و زخم روده و بواسير مفيد است .
تب ها : برگش را با ادر و مالي بخورند تب سه اندر ميان و تب نوبه را از بين مي برد .
زهرها :افشره بيخش سم قاتل است .
پونه كوهي ، مرزه كوهي ، مرزه
هم قوت آويشن و شربتش تماماً مانند شربت آويشن است .
مزاج : گرم و خشك است .
خاصيت : پوست كن و تحليل بر و لطافت بخش است .
مفاصل : داروي درد سرين است .
سر : قوتي سوزنده دارد اگر آن را بجوند لثه سست را استحكام مي بخشد ، درد دندان را تسكين مي دهد .
سينه : روغنش براي سينه و شش مفيد است .
براي معده و كبد خوب است . حيض و بول را ريزش مي دهد ، كرم ها و كرم كدو را بيرون مي راند

ترنج

روغني كه از پوست ترنج بدست مي آيد قوي و روغني كه از شكوفه اش به دست مي آيد قوت كمتري دارد .
مزاج : گرم و خشك .
خواص درماني :گوشتش بادزا ، برگش بادشكن و شكوفه آن لطافت بخش تر از برگ است .
ترشي آن قابض و صفراشكن و تخم و پوستش تحليل برنده است . اگر پوست ترنج را بر لباس بپاشند مانع بيدزدگي مي شود . بوي ترنج هواي فاسد و وبايي را از بين مي برد .
آرايش:ترش آن رنگ را جلا مي دهد و لكه هاي صورت را از بين مي برد.
سوخته پوست ترنج كه بر ابلقي بمالند سودمند است .پخته پوستش دهان را خوشبو مي كند و فربهي مي بخشد . پوست ترنج را در دهان نگهدارند دهان را خوشبو مي نمايد .
دمل و جوش :آب ترش مزه ترنج را بر اگزما بمالند مفيد است .
مفاصل :روغن پوست ترنج در مداواي سستي اعصاب و فلج سودمند و ترشي آن براي عصب بد است .
اندام هاي سر :درعلاج دهن كجي مفيد و پخته آن در خوشبو كردن دهان بسيار مؤثر است .
چشم :افشره بالنگ را در چشم بكشند يرقان چشم را از بين مي برد .
نفس كش و سينه :افشره اش خفقان گرم را تسكين مي دهد . مرباي بالنگ براي گلو و شش بسيار خوب است ، اما ترشاب افشره آن براي سينه خوب نيست . اگر كسي زالو را بلعيده باشد مغز بالنگ را با سركه بجوشانند و به او بدهند زالو را مي كشد و بيرون مي آورد .
اندام هاي غذا : گوشت بالنگ براي معده خوب نيست . بادزا و دير هضم است و بايد مرباي آن را خورد و اگر مرباي بالنگ با عسل باشد سالم تر و هضم پذيرتر است ، ولي نبايد زياد از حد خورد .
برگ بالنگ و شكوفه آن معده و درون را تقويت مي كند . اگر پوست بالنگ جرا چون ادويه در خوراك بريزند و به هضم غذا كمك مي نمايد . پوست بالنگ خود بخود از آنجا كه سخت است هضم نمي شود . پخته پوست بالنگ قي را تسكين مي دهد . رب بالنگ كه رب افشره آن است معده را دباغي مي كند .
ترشاب آن در علاج يرقان مفيد و قي صفرايي را فرو مي نشاند ، و اشتهاآور است .
بايد ترنج را تنها خورد و با خوراك قبلي و بعدي مخلوط نشود .
اندام هاي دفعي : گوشتش قولنج مي آورد . ترشي آن بند آورنده شكم و در مداواي اسهال صفرايي مفيد است . تخم ترنج مسهل است و در علاج بواسير سودمند مي باشد .
زهرها :پادزهر كليه سموم است و به ويژه خوردن و اندودن آن در مورد سم عقرب بسيار مفيد و پوستش هم در اين زمينه بسيار مفيد است .
ضماد پوست بالنگ و خوردن افشره بالنگ درمداواي مارگزيدگي سودمند
است .

ترخون

مشهور است .گويند عاقرقرحا بيخ ترخون كوهي است .
مزاج :هرچند داراي نيروي مخدر است ولي چنان مي نمايد كه گرم و خشك باشد .
خاصيت :رطوبت ها را بر مي چيند ، خشك مي كند و نوعي سردي دارد كه سودمند است .
سر :جويدن ترخون و در دهان نگه داشتن آن در زخم و جوش درون دهان مفيد است .
اندام هاي تنفسي : سبب درد گلو مي شود .
اندام هاي غذا : دير هضم است

تنبول

برگ درختي است كه در هندوستان مي رويد و در جايي است كه آن را (نغر) گويند .برگش به برگ ليمو شباهت دارد .
مزاج :سرد و خشك
آرايش :بوي دهان را مي زدايد و خوش مي كند .
سر :لثه و گوشت ميان دندان را محكم مي كند و از اين روست كه هندي ها مرتب در دهان دارند .
اندام هاي غذا :دهانه معده را تقويت مي كند ،كمك هضم و بادشكن است .
خاصيت :بسيار سردي بخش و گيرنده است .
ورم :در علاج ورم گرم و متراكم خوب است .
چشم :ضمادش درد پلك و التهاب چشم را شفا مي دهد

تنوب

درختي است مشهور .فوفي يكي از انواع آن است . قضم قريش ثمر درخت تنوب است .زفت بياباني را از تنوب مي گيرند .
خاصيت :ثمرش گيرنده است و گرمي لطيف دارد .
ورم و جوش :برگ درخت تنوب را بر ورم گرم بگذارند مفيد است .
قرحه :اگر برگ و تخم آن را با پيه غاز و با مردار سنگ و كوبيده كندر مخلوط كنند قرحه هاي رويه تن را درمان مي كند .اگر با موم و روغن آس مخلوط باشد علاج زخم تن نرمان و در علاج همهزخم قرحه هاي گرم و تر مفيد است .پوست تنوب را بكوبند و بسايند و بر زخم بپاشند مفيد است .
برگش را بر زخم بگذارند مانع فاسد شدن است .
سر:تنوب را با سركه بپزند و در دهان بگردانند درد دندان تسكين مي يابد. رخت را تكه تكه كنند و در سركه بپزند داروي درد دندان است .
چشم :دودش به سود چشم است .
سينه :تخمش علاج خون بر آوردن است .انگمش علاج سرفه مزمن است. اندام هاي غذا :با عسل خورده شود براي درد كبد مفيد است .
اندام هاي راننده : خوردنش شكم را بند مي آورد و بول را مي گيرد

توت

دو جنس است :1 ـ شيرين و سفيد 2 ـ تلخ و ترش (شامي )
مزاج :توت شيرين گرم و تر و توت ترش شامي (شاتوت )سرد و مرطوب است .
خاصيت :گيرنده و سردي بخش است .
آرايش :اگر برگ توت را با برگ تاك و برگ انجير سياه در آب باران بپزند مو را سياه مي كند .
ورم و جوش :شاه توت ورم دهان و گلو را شفا مي دهد .
برگش داروي خناق و ذبحه سينه است .
زخم و قرحه :شاه توت خشكيده و افشره اش درعلاجزخم پليد مفيد است .سر :رب شاه توت داروي جوش هاي دهان است .
آب پز شاه توت دندان را سست مي كند .افشره برگ شاه توت را در دهان بگردانند درد دندان از بين مي رود .
اندام هاي غذا :توت براي معده خوب نيست و در اين زمينه توت شيرين و سفيد از شاه توت بدتر است .
اندام هاي راننده :توت گس و خشكيده و نمك سود بسيار قبوضيت مي دهد و در علاج ديزانتري مفيد است .مغز توت مسهل است .
الياف توت معده را مي پالايد و اسهال آور است .
زهرها :پوست درخت توت پادزهر شوكران است

كافور

كافور چند گونه است .قنصوري ، رياحي ، آزاد ، اسفرك كبود .
كافور به چوب چسبيده و از چوب برآمده است .
كساني مي گويند كافور بسيار بزرگ است ، بسياري از جانوران را در سايه خود پناه مي دهد و ببرها سايه اش را دوست دارند و در مدت سال مگر در وقتي معين كسي نمي تواند به درخت كافور برسد .
چنان كه مي گويند كافور در دامنه كوههاي كنار دريا مي رويد .
مزاج :سرد و خشك
آرايش :به كار بردنش پيري زودرس به دنبال دارد .مو را سفيد مي گرداند .
ورم و جوش :ورم گرم را فرو مي نشاند .
سر :كافور مخلوط با سركه يا افشره خرماي نارسيده ، يا آب آس ، يا آب ريحان ، درد سر ناشي از تب گرم را از بين مي برد .
بي خوابي آورد ، تقويت حاسه گرمي داران است .
بهترين داروي زخم هاي دهان است .
اندام هاي دفعي :شهوت جنسي را از بين مي برد .
سنگ كليه و مثانه به وجود مي آورد .بي اشتهايي ناشي از صفرا را بند مي آورد

كاجيره

كاشتني و بياباني دارد .بيخ آن ارزش دارويي ندارد .اما سائيده برگ و برش مفيد است .
مزاج :گرم و خشك
خاصيت :روغنش تقريباً حكم روغن گزنه دارد و از آن ناتوان تر است .
اندام هاي غذا :براي معده خوب نيست ، شير را در معده پنير مي كند .
سينه :سينه را مي پالايد و صدا را صاف مي كند .
اندام هاي راننده :با انجير يا عسل بخورند بلغم سوخته را بيرون مي آورد . علاج قولنج است شهوت برانگيزد .روغنش شكم را روان مي سازد .
زهرها :برگ يا ثمر كاجيره بياباني را با هم بخورند پادزهر نيش كژدم است .
ديسقوريدوس گويد :اين گياه برگش دراز و خم شده و زبر و خاردار است . ساقه اش تقريباً به بلندي دو ذرع و بي خار است . بر سر ساق ها تاج هايي شبيه دانه زيتون هاي بزرگ است .گلش زعفراني و سفيد و قسمتي به سرخ رنگي مايل است و در خوراك مصرف مي شود .
مزاج :گرم و خشك است .
خاصيت :رساننده است و قبوضيتي معتدل دارد .
آرايش: لكه هاي سياه و لك و پيس را مي زدايد .
زخم :با سركه بر (قوبا )بمالند مفيد است .
سر :كاجيره بياباني را با عسل مخلوط كنند و به دهان بچه بمالند زخم دهان را شفا مي دهد .

كرچك

خاصيت :تحليل برنده و ملين و روغنش از روغن زيتون ساده لطيف تر و لطافت بخش تر است .
آرايش:كوبيده كرچك زگيل را بر مي كند و لكه هاي سياه را مي زدايد .
ورم :برگ كرچك را بكوبند و با آرد جو مخلوط كنند ورم بلغمي را فرو مي نشاند .
زخم :روغن كرچك داروي زخم تر و گري است .
اندام هاي غذا :اگر سي دانه كرچك را بسايند و بخورند معده را بسيار سست مي گرداند .
سينه :تنها با سركه بر پستان بگذارند ورم پستان فرو نشيند .
اندام هاي راننده :كرچك دانه را بكوبند و بسايند و بخورند بلغم و مراره و كرم را بيرون مي راند .

كنگر

به خارخسك مي ماند ، ليكن از آن سفيدتر است و خار بلندتر دارد .برگ آن به برگ هل شبيه است ليكن نازك تر و سفيد تر است .
ساقه اش به دو گز مي رسد .گلش ارغواني رنگ و دانه اش به دانه كاجيره شبيه و از آن مدورتر است .
تخم آن گرم و لطيف است و بعضي گفته اند بسيار گرم است .
خاصيت درماني :در كنگر بطور عموم و به ويژه در تخم آن قوتي تحليل برنده و بازكننده موجود است .نزيف را بند مي آورد و در گيرندگي معتدل است .
دمل و جوش :از خاصيت گيرندگي و گدازندگي كه در آن هست در علاج ورم هاي بلغمي مفيد است و بيخ و ساير اجزاء آن را بر ورم مي گذارند . بيخش بسيار مؤثر است .
مفاصل :از گيرندگي معتدل كه با تحليل بردن همراه است در علاج ترنجيدگي سودمند است .
هرگاه جنبش ماهيچه هاي كودك بر وفق مراد نباشد تخم كنگر مي خورند .
اندام هاي سر :با افشره آن مزمزه كنند درد دندان تسكين مي يابد .
سينه :كنگر و به ويژه بيخ آن در علاج خون آمدن از سينه مفيد است .
اندام هاي غذا :ناتواني معده را بر طرف مي نمايد و انسداد را باز مي كند .
كنگر و به ويژه بيخ آن در علاج اسهال مزمن و اسهال واگير مفيد است و ضمناً مدر است .
تب ها :در مداواي تب هاي بلغمي دراز مدت ، تب هايي كه ناشي از ضعف معده باشند و كليه تب هاي كهنه سودمند است .
زهرها :كنگر را بجوند و بر جاي نيش عقرب گذارند سم را بر مي كشد . خوردم تخم آن درمان گزند حشرات موذي است .
كنگر فرنگي بياباني
دارويي است كرماني و از ايران است .
مزاجش گرم است و لطيف .

كندر

صمغي است از شهري كه يونانيان آن شهر را كندر مي خوانند .
گاهي كندر را از شهري مي آورند كه نامش (مرباط ) است .
بهترين نوع كندر قسم نر و سفيد رنگ و مدور شده اش است كه اگر بشكند ميانش زرد طلايي رنگ چسبيده است .
مزاج :خود صمغ كندر گرم و خشكاننده است .
پوست صمغ كمي از صمغ سردتر و خشكاننده تر است .
خاصيت :در كندر قبضي بسيار كم است .رساننده است و سوزشي براي گوشت در بر ندارد .نزيف خون را بند مي آورد و اگر زياد از لازم به كار رود خون را مي سوزاند .
دود كندر در قبضي و خشكيدن از همه قوي تر است .
آرايش :كندر با عسل مخلوط شود و بر كژدمه بگذارند خوب مي شود .
پوست كندر علاج آثار زخم است .
كندر مخلوط با سركه و روغن زيتون را بر جايي كه درد مركب دارد بمالند سودمند است .درد مركب دردي را مي گويند كه برجستگي هاي زگيل مانند از پوست برآيد و احساسي مثل جاي پاي مورچه بر بدن حس مي شود .
ورم و جوش :مخلوط با قيموليا و روغن گل علاج ورم گرم پستان است .
كندر در ضمادهاي تحليل برنده ورم دروني مفيد است .
زخم و قرحه :بهترين خوب كننده زخم هاي تازه است .
زخم هاي ساري را از سرايت باز مي دارد .
كندر باپيه اردك داروي بيماري ويروسي است .كندر و پيه خوك علاج زخم هاي لبه اي و ترك هاي ناشي از سرماست .زخم هاي سوختگي را بهبود مي بخشد .
سر :هوش و فكر را تقويت مي كند .بعضي مردم را نصيحت مي كنند كه هميشه ناشتا آب خيسانيده آن را بخورند . اما زياد خوردنش سر درد مي آورد .كندر با نطرون مخلوط باشد و سر را با آن بشويند سپوسه و شوره را از بين مي برد .اگر كندر را با آب انگور كهنه در گوش بچكانند درد گوش تسكين مي يابد .
كندر با زفت مخلوط باشد يا همراه روغن زيتون يا آميزه شير شود و بر صدفه ي گوش بمالند ترك ها را بهبودي مي بخشد .
خون دماغ حجاب مغزي را قطع مي كند .
در دردهاي گوش ناشي از كوبيدگي بسيار سودمند است .
چشم :زخم هاي چشم را پر مي كند و خوب مي نمايد . ورم مزمن چشم را مي رساند .
دود كندر ورم گرم چشم را بهبود مي بخشد .جريان رطوبت هاي چشم را بند مي آورد .
زخم هاي پليد چشم را درمان مي كند .چرك و خون زير قرنيه را پاك مي كند .
كندر يكي از داروهاي بسيار با ارزش براي ناخته سرخ كهنه شده چشم است . در علاج جوش سرطاني چشم مفيد است .
نفس كش و سينه :كندر مخلوط با قيموليا و روغن گل ورم گرم پستان تازه زاييده را خوب مي كند .
يكي از داروهاي قصبت الريه بشمار مي آيد .
اندام هاي غذا :كندر استفراغ را بند مي آورد .پوست كندر معده را قوي مي گرداند ، از سستي باز مي دارد و از هر قسم ديگر كندر براي معده گرمي رسان تر است و در گوارش مفيدتر .
پوست كندر براي بهم آوردن معده سست از هر چيز بهتر است .
اندام هاي دفعي :از بي اشتهايي و فساد معده جلوگيري مي كند .
خونريزي زهدان و مقعد را بند مي آورد .
زخم هاي پليد مقعد را از سرايت كردن باز مي دارد .بشرطي كه از كندر فتيله سازنده و در مقعد داخل كنند .
تب ها :در مداواي تب هاي بلغمي مفيد است .
زهر :اگر كندر زياد با آب انگور يا با سركه بخورند سم است .

نرگس

خاصيت :بيخ نرگس جذب كننده اي است كه از ژرفا بر مي كشد .خشكاننده و زداينده و شستشو دهنده است .روغن نرگس تأثير روغن ياسمين دارد و از آن ناتوان تر است .
بيخ نرگس و به ويژه اگر با آرد شلمك و با عسل باشد پيكان و خارها را بيرون مي كشد .
نرگس و به ويژه بيخش كه همراه سركه باشد لكه هاي سياه و لك و پيس را مي زدايد.بيخ نرگس داروي كم مويي است .
ورم و جوش :از بيخ نرگس و عسل و گاودانه معجون درست كنند .دمل هاي ناپايدار نارس و سخت را مي تركاند .
ضماد بيخ نرگس ورم عصب را فرو مي نشاند .
زخم و قرحه :زخم ها را مي خشكاند و محكم بهم مي چسباند و حتي تر گسسته را بهم جوش مي دهد .گردش مخلوط با عسل در سوختگي ها و زخم عصب و زخم هاي داخلي مفيد است .
سائيده نرگس همراه گاودانه و عسل چرك و پليدي را از زخم پاك مي كند .
مفاصل :روغن نرگس به عصب سود رسان است .ضماد بيخ نرگس ورم عصب و گره عصب و درد مفاصل را درمان مي كند .
سر :نرگس و به ويژه روغنش بند آمدن هاي مغزي و سردرد تر سودايي را علاج است و سرهاي گرم را به درد مي آورد .
سينه :روغن نرگس را بر سينه بمالند ورم سخت و سرد حجاب را از بين مي برد .
اندام هاي غذا :بيخش و آب پز بيخش را هر كس بخورد استفراغ مي كند .
اندام هاي دفعي :در علاج درد زهدان و مثانه مفيد است .
روغن نرگس دهانه بهم آمده زهدان را باز مي كند و در علاج درد زهدان سودمند است .

نسرين

قوتش با قوت نرگس برابر و از قوت ياسمن كمتر است .روغنش تأثير روغن ياسمن دارد ولي از آن ناتوان تر است .
مزاج :گرم و خشك
خاصيت :همه انواعش تنقيه كننده ، لطافت بخش است و گلش در اين زمينه مؤثرتر است .
مفاصل :گويند در سردي عصب مفيد است .
سر :كرم داخل گوش را مي كشد .صدا و وزوز را از بين مي برد . داروي درد دندان است نسرين بياباني را بر پيشاني بمالند سردرد تسكين مي يابد .همه نوع نسرين گرفتگي سوراخ بيني را باز مي كند .
سينه :در آماس لوزتين و گلو مفيد است .
اندام هاي غذا :نسرين و به ويژه بياباني اش را بخورند استفراغ و سكسكه را آرام مي كند .

نشاسته

مزاج :سرد و خشك است .
خاصيت :توان بخش و نرم كننده است .بايد نشاسته را با سه برابرش آب بپزند .
آرايش:نشاسته و زعفران را بر پوست مالند لكه سياهه را بر مي دارد .
زخم :زخم را بهم مي آورد و خوب مي كند .
چشم :مواد سيلاني را از چشم دور مي كند .
سينه :سينه را نرم مي كند . سوپ نشاسته سرماخوردگي سينه را از بين مي برد .
اندام هاي دفعي :نشاسته تنها يا با عدس شكم را بند مي آورد و از اختلاف مراره جلوگيري مي كند .

نيلوفر

جالينوس فرمايد نيلوفر كلم آبي است .بيخ نيلوفر هندي حكمش حكم مهر گياه است .بهترينش آن است كه بيخ سفيد دارد كه از بيخ سياه قوي تر و تخمش از تخم آن مؤثرتر است .
آرايش:بيخ نيلوفر و به ويژه بيخ سياه آن را با آب به كار برند لك و پيس را مي زدايد و با زفت مخلوط كنند داروي كم مويي است .
ورم و جوش :بيخ نيلوفر داروي ورم گرم و آماس طحال است .
زخم :تخم و بيخ نيلوفر داروي زخم است .
سر :خواب آور است . سردرد گرم و صفرايي را تسكين مي دهد ولي بدن را ضعيف مي كند .
سينه :شربتش براي دفع سرفه و سينه درد خوب است .
اندام هاي غذا :بيخ نيلوفر خورده شود يا ضماد گردد داروي آماس طحال است .
اندام هاي دفعي :بيخ نيلوفر ، علاج اسهال مزمن و زخم روده است .
بيخ نيلوفر ضماد شود درد مثانه را از بين مي برد .تخم نيلوفر در هر چيز از خود نيلوفر قوي تر است . تأثيرش به حدي است كه خونريزي حيض را بند مي آورد .
اگر بيخ نيلوفر زرد و تخم آن را چند بار با شير بخورند رطوبت هاي هميشگي زهدان را باز مي دارد .
شربت نيلوفر زرد شكم را نرم مي كند .
تب ها :شربت نيلوفر براي تسكين تب بسيار گرم و مشتعل بسيار سودمند است .

هزار چشم

شاخه هايش گل هاي جدا گلبرگ دارد و دانه اش زرد مايل به سرخي و شبيه دانه سماق است .اما سرخي آن به سماق نمي رسد .
جالينوس فرمايد ميوه اش را نيز بخورند خوب است و تنها گلش مفيد نيست .
مزاج :گرم و خشك است .
خاصيت :ورم و جوش را تحليل مي برد و لطيف است و بازكننده و گدازنده.
زخم و قرحه : ضماد برگ آن در علاج سوختگي مفيد است و زخم هاي بزرگ را بهم مي آورد و زخم هاي پليد را درمان مي كند .
اگر برگ خشكيده آن را بكوبند و بر زخم هاي باد كرده و سست و گنديده بپاشند سودمند است .
مفاصل :اگر شربت بشود و چهل روز پي اندر پي بخورند بيماري اعصاب را از بين مي برد و دواي درد سرين است .
اندام هاي دفعي :ادرار بول و حيض مي كند . ثمر آن مراره سودا را بيرون مي راند .

هليله

چندين گونه است زرد نارسيده ، هليله سياه هندي كه رسيده و چاق تر از نارسيده است .
هليله كابلي از همه قسم هاي هليله درشت تر است .
هليله چيني هم هست كه از همه باريك تر و ريزتر و سبك تر است .
بهترينش زرد بسيار ،زرد مايل به سبز سنگين وزن و پر مايه و سخت است .
هليله كابلي هر آنچه پر گوشت تر و سنگين تر است و در آب فرو نشيند و رنگش به سرخي بزند بهتر است .
از هليله چيني هر آنچه نوك دارد خوب است .
مزاج :مي گويند هليله زرد از سياه آن گرم تر است . مي گويند هليله هندي كمتر از هليله كابلي سرد است .همه ي هليله ها سرد و خشكند .
خاصيت :همه انواعش در بيماري مراره مفيد است .
آرايش:هليله سياه رنگ و رو را زرد مي گرداند .
دمل و جوش :همه انواع هليله در معالجه جذام مفيدند .
سر :هليله كابلي دواي سردرد است و حواس و هوش و عقل را نيرو مي دهد .
چشم :هليله زرد در سست شدن جسم معالج است و اگر در چشم بكشند مواد سيلاني را قطع مي كند .
سينه :خوردن آن تپش و علت ناشي از ترس را درمان مي كند .
اندام هاي غذا :هليله عموماً و به ويژه دو نوع سياهش و علي الخصوص پرورده مرباي آنها تقويت معده مي كنند ،سستي معده را از بين ببرند ، معده را دباغ مي دهند ،تنقيه مي كنند ، خشك مي نمايند و كمك هضم طعام هستند . هليله زرد باغ خوبي براي معده است .اما هليله چيني در اين عمل از كابلي ناتوان تر است .هليله كابلي نوعي دل بهم خوردن به دنبال دارد . ولي در علاج استسقا سودمند است .
اندام هاي دفعي :هليله هاي كابلي و هندي با روغن زيتون بجوشند شكم را بند مي آورند .
هليله زرد براي بيرون راندن صفرا و بلغم اندكي خوب است .
هليله سياه سودا را بيرون مي آورد و در علاج بواسير مفيد است .
هليله كابلي سودا و بلغم را خارج مي كند و مي گويند داروي قولنج است .
تب ها :هليله كابلي در علاج تب هاي كهنه مفيد است .

هفت بند

همان بطباط است كه نر و ماده دارد و نر آن از ماده نيرومندتر است .
خاصيت :قبوضيت دارد اما قسمت آبي در آن زياد است و چون سيلان مواد را منع مي نمايد ، خشكاننده است .از خونريزي جلوگيري مي كند .
ورم و جوش :ضماد آن در علاج التهابات زير پوست و باد سرخ و مورچگي و آماس زخم بسيار مفيد است .
زخم :در مداواي زخم هاي تازه بسيار مؤثر است .
سر :افشره اش كرم گوش را مي كشد و چرك و ريم گوش را مي خشكاند .
سينه :آبش از خون برآوردن جلوگيري مي كند .
اندام هاي غذا :ضمادش التهاب معده را از بين مي برد و معده را به حالت اعتدال باز مي آورد .خونريزي زهدان را بند مي آورد و زخم روده را شفا مي دهد .

ماش دارو

اين گياه شاخه هاي باريك سرخ مايل به سياهي يا سبز است . گلش سرخ تيره و تلخ مزه و كمي گيرنده است يا تند مزه است و تلخ نيست .
مزاج :گرم و خشك
خاصيت : باز كننده ، زداينده ، در پاك نمودن اندام هاي داخلي بسيار مؤثر و نيرويي اسهال كننده هم دارد .
ورم و جوش :ورم سخت را نرم مي كند و به ويژه علاج ورم پستان است .
زخم و قرحه :با عسل ضماد شود زخم ها را بهم مي آورد و زخم گنديده را از ميان بر مي دارد .
مفاصل :داروي بيماري اعصاب و اگر با عسل باشد بهتر است .
اندام هاي غذا :داروي بيماري هاي كبد است و بند آمدن هاي كبد را باز مي كند .
علاج طحال و يرقان سودايي است به شرطي كه هفت روز پياپي بخورند .
اندام هاي دفعي :راه بندان زهدان را باز مي كند . بي اختياري ادرار را از بين مي برد .
بول و حيض را راه مي اندازد .علاج درد گرده است .
اگر با عسل فرزجه بشود زهدان را مي پالايد . اگر دو مثقال از اين دارو با عسل يا انجير شياف گردد بلغم را مي راند .
زهرها : پادزهر سمي است كه بعضي آن را (اورقطون )مي نامند .

مازو

مازو ثمر در درختي است بسيار بزرگ كه در بعضي اماكن موجود است .
مازو دو نوع است :يكي سبز ، شاداب ، كوچك حجم ، دندانه دار و بي سوراخ كه آن را مازوي سبز هم مي گويند .
نوع دوم صاف و سبك و داراي سوراخ است .
مازوي خوب آن است كه كال ،سنگين وزن و سخت باشد . مازوي زرد و سست و سبك قوتش كم است و بر اخگر نهي مي سوزد .
مزاج :سرد و خشك
خاصيت :بسيار قبض و رطوبت ها را از جريان باز مي دارد و گوهر سرد خاكي دارد .
آرايش: آب و آب پز مازو رنگ مشك مو است .
زخم و قرحه :با سركه بر ( بيماري ويروسي ) مالند قوبا را از بين مي برد .
سائيده مازو را بر گوشت سست و زائد پاشند مي گدازد .
سر :رطوبت هاي تباه را به زبان و لثه نمي دهد . داروي زخم دهان و به ويژه اگر با سركه باشد در شفا دادن زخم دهان كودكان بسيار سودمند است و اگر بر دندان كرم خورده بگذارند سود مي بينند .
اندام هاي راننده :سائيده مازو را در آب حل كنند و بخورند علاج زخم روده و اسهال هميشگي است و اگر با غذا مخلوط كنند باز در علاج اسهال مزمن مفيد است

مريم نخودي

شاخه هايش با برگهاي به زمين نزديك و به ستبري ريحان و بزرگتر است .
رنگش سبز و يونانيان اين گياه را بلوط زميني مي گويند . زيرا برگهاي ريزش به برگ بلوط شبيه است و تلخ مزه اند .بيخ اين گياه به رنگ ارغواني مي زند .بايد همين كه تخم در آن پيدا شد چيده شود .
مزاج :گرم و خشك
خاصيت :بازكننده ، تكه كننده ، لطافت بخش و گرمي رسان است .
زخم و قرحه :همراه عسل زخم هاي مزمن را پاك مي نمايد .
مفاصل :سبز يا آب پز را بخورند در گسستگي ماهيچه مفيد و شربت آن ترنجيدگي را سر حال مي آورد و تا كهنه تر گردد مفيدتر است .
چشم :حب از آن مي سازند و مي خشكانند و براي مداواي زخم چشم به كار مي برند .اين دارو را در روغن زيتون بجوشانند يا بسايند و گردش را در چشم بكشند آب ريزي هميشگي چشم را درمان مي نمايد .
سينه :سرفه مزمن را چاره مي كند .
اندام هاي غذا :كلفتي طحال را لاغر مي كند .داروي يرقان سودايي است .شربت آن براي رفع سوء هضم بهترين دارو است .
استسقا را در اولين مرحله علاج مي نمايد و تا كهنه تر باشد مؤثرتر است .
اندام هاي دفعي :بول و حيض را ريزش مي دهد .
زهرها :ضمادش پادزهر حشرات سمي است .

مرزنگوش

مزاج :گرم و خشك است .
خاصيت :لطيف ، بازكن و گدازنده .روغن مرزنگوش گرمي مي دهد و مسهل است و تند مزاج .
آرايش:آب مرزنگوش را در ابزار حجامت مي ريزند و بعد از حجامت بر پوست مي مالند سپيدي هايي كه از برش تيغ حجامت بوجود آمده از بين مي رود .
خشكيده مرزنگوش را با عسل مخلوط كنند و بر پوست بمالند لكه هاي سياه خوني و لكه هاي سبز رنگ خوني را بر مي دارد و به ويژه براي زدودن لكه هاي خوني زير چشم بسيار مفيد است .
ورم و جوش :بر ورم بلغمي بمالند مفيد است .
مفاصل :در مرهم موم و روغن گل مفيد است و پيچش مفاصل را علاج مي كند .درد پشت و بيخ ران را تسكين مي دهد .با عسل علاج خستگي است.
روغن مرزنگوش فلج را چه آن فلجي كه گردن را به سوي عقب كج مي كند و چه غير آن باشد مداوا مي كند .
سر :راه بندان مغز را باز مي كند ، سردرد عادي يا سودايي ، رطوبت باد متراكم ، چاره اش با مرزنگوش است .
قطره هايي از آن را در گوش بچكانند درد گوش آرام مي گيرد . فتيله را به روغن آن آغشته كنند و در گوش بمالند گوش را از گرفتگي مي رهاند .
اندام هاي غذا :آب پز مرزنگوش در علاج استسقا سودمند است .
اندام هاي دفعي :آب پز آن داروي بي اختياري ادرار و پيچش و درد روده است . روغنش گرمي بخش و نرمي بخش است و در بهم آمدن دهانه زهدان كه در راه حقنه شدن است مفيد است .
زهرها :با سركه باشد پادزهر نيش كژدم است

موسير

پيازي است كوچك و خوردني كه به پياز نرگس شبيه و برگش شبيه برگ تره است و گلش به بنفشه مي ماند .
آرايش:بر لكه ها ي سياه چهره بمالند و در آفتاب بنشينند مفيد است . اثر زخم را از بين مي برد .دهان و زبان را زبر مي گرداند .با زرده تخم مرغ بر زگيل بمالند و با سكنجبين براي علاج زخم هاي شري مفيد است .
زخم و قرحه :ضماد موسير كه با سركه باشد براي چربي وسط ماهيچه ها سازگار است و همين ضماد را در نقرس و درد مفاصل به كار مي برند .
گر تنها موسير را ضماد كنند در پيچش عصب ، ترك هاي ناخن و گوش خوب است و گاهي بدين منظور موسير را با قاوت مخلوط مي كنند و بر سر مي مالند. چشم :موسير خود به خود و با زرده تخم مرغ معالج (طرفه )است و اگر سركه را به آن اضافه كنند (غرب )را از بين مي برد و براي مداواي هر ورمي در گوشه هاي چشم خوب است .
اندام هاي غذا :موسير سرخ و شيرين با معده سازگار است و ضماد آن كه با عسل باشد درد معده را تسكين مي دهد .در مداواي درد معده موسير تلخ بهتر است .غذا را هضم مي نمايد .با موسير قوه غذايي طعام بيشتر مي شود .
اندام هاي دفعي :شهوت انگيز است .

گاودانه

گويند دانه اي است به بزرگي عدس كه گاو آن را دوست دارد .
مزاج :گرم و خشك
خاصيت :باز كننده و زداينده است . خلط بد دارد .
آرايش :محلول آن براي از بين بردن لك و پيس و كك و مك و اثر زخم خوب است.
رنگ را زيبا مي كند .آن را قاوت سازند و گلوله هاي گردويي از آن درست كنند و بخورند لاغري را بر طرف مي كند .
آب پزش را بر ترك هاي ناشي از سرما بپاشند خارش را از بين مي برد و ترك را خوب مي كند .داروي جوش هاي شري است .
ورم و جوش :همه سختي ها و به ويژه سخت شده هاي پستان را نرم مي كند.
زخم و قرحه :همراه عسل باشد زخم ها را پاك مي كند و در سعفه (كچلي ) مفيد است .
سينه :علاوه بر نرم كردن سختي پستان ، خون برآوردن غليظ را چاره مي نمايد .
اندام هاي دفعي :زياد خوردنش به اندازه اي ادرار مي دهد كه خون ادراري مي آورد و مسهل است .
اگر در سركه و آب انگور كهنه ريزند در عسر بول مفيد است .پيچ روده را تسكين مي دهد .
زهرها :با آب انگور كهنه ضماد شود پادزهر نيش مار و گزيده سگ هار است .

گل صد توماني

ديسقوريدوس گويد :اسم اين گياه در بعضي جاها ( ذوالاصابع ـ داراي انگشتان )است و بعضي آن را (علعيسي )مي نامند كه در عربي به معني شيرين بو آمده است .
سر : به وزن پانزده حبه را با عسلاب رقيق بخورند در بيماري پوستي مفيد است .
اندام هاي غذا : خوردنش سوزش معده را از بين مي برد .
اندام هاي راننده : زناني كه هنوز از خون بعد از زايمان پاك نشده اند به اندازه ي يك بادام تلخ از آن را بخورند بقاياي خون بيرون مي آيد و پاك مي شوند .
سنگ كه در كودك تازه پيدا مي شود ، اگر از اين گياه به كودك بخورانند يا شربت سازند و بنوشند سنگ را بر طرف مي نمايد .

گل گندم

بهترش باريك و كوچك مايل به زردي و زبان گز است .
مزاج :گرم و خشك
خاصيت :زداينده ، گيرنده و تند ، كمي شيرين ، خشكاننده بي آزار .
گويند اين گياه را اگر با پاره گوشت ها بپزند گوشت را گرد هم مي آورد .
زخم و قرحه :زخم هاي تر را تنقيه مي كند ، زخم كهنه را كبره مي گذارد. خشكيده اش را در مرهم بريزند ناصورها را علاج و زخم هاي گود و زخم هاي بد را درمان مي كند . ناصور را پر از قنطوريون كنند و ببندند خوب مي شود .
مفاصل :علاج گسستگي ماهيچه و چرك و ريم ماهيچه است .
آرد آن را حقنه كنند داروي بيماري اعصاب و درد عصب است .كوبيده آردش براي حقنه بسيار خوب است اگر خون بيرون آورد باز به نفع بيمار است . اگر خاكسترش را با آب بياميزند و مايه حقنه شود باز سودمند است .
چشم :افشره نوع كوچك و باريك كه با عسل باشد سپيدي چشم را كه ناشي از خوب شدن زخم باشد مي زدايد .
سينه :چون گيرنده است در خون برآوردن مفيد است .
هر دو نوع ستبر و باريكش داروي دشوار نفس كشيدن است .
اندام هاي غذا :بند آمده هاي كبد را باز كند و طحال سفت را نرم مي نمايد .
اندام هاي راننده :بول و حيض را ريزش مي دهد ، ضد كرم است . خوردن دو درهم از آن درد و پيچ روده را تسكين مي دهد ، درد زهدان را دوا مي كند و علاج قولنج است .
خوردن آب پز نوع كوچكش بلغم و زرداب ناپخته را بيرون مي ريزد و اگر پارچه هاي كوچك آن را به دندان بجوند و ببلعند اسهال خوني مي دهد .اگر آرد آنرا بخورند در اين زمينه مؤثرتر است .
تب ها :تب دار اگر از آن بخورد بسيار سود مي بيند .

گل سرخ

تركيبي است از گوهر آبي و خاكي .تند مزه و گيرنده و تلخ و جمع كننده است و كمي شيريني هم دارد و به همين علت در مواد آبي گل انكسار گرمايي هست (انعكاس )در گل لطافتي هست كه قبضش سودمند است.و بسا اتفاق مي افتد كه سبب زكام مي شود .با وقتي كه با طراوت و شاداب است با تلخي همراه است و وقتي كه خشك شود تلخي آن كاهش مي يابد . بدين علت است كه خوردن مقداري از گل شاداب اسهال آور است .
مزاج :خشك است .
خاصيت :چون تلخ مزگي بيشتر از گيرندگي دارد خشكانيدنش بيشتراز گيرندگي است .بازكننده و زداينده است .جنبش صفرا را خنثي مي سازد. تخمش در گيرندگي قوي تر است و پرزي كه در وسط گل هست از ساير اجزايش قبض تر است .
همه اجزاء گل اندام هاي دروني را تقويت دهد و قبوضيتش مانع تحليل رفتن نمي باشد .گل خشكيده قبض تر و سردتر است و به عقيده كساني قوتي در آن است كه خار و پيكان ها را بيرون مي كشد .
بهترين افشره گل افشره اي است كه از گل قطع شده از شاخه مي گيرند به شرطي كه زائده هاي آن را (آنچه به سفيدي مايل است )جدا كنند .
براي مرباي گل بايد گل را در سايه خشك كنند و بكار برند .
آرايش :اگر در گرمابه خود را به گل شويند بوي بد عرق رااز بين مي برد. گروهي برآنند كه سائيده گل زگيل ها را ريشه كن مي كند .
زخم و قرحه :از زخم ها به ويژه از زخم هاي پوست انداز ميان رانها و پيچ و خم ها جلوگيري مي كند .در زخم هاي گود گوشت بر مي آورد . سائيده آن را بر زخم پاشند خار را بيرون مي كشد .
سر :شادابش سردرد را درمان مي كند .گلاب هم سردرد را تسكين مي دهد .
بو كردن روغن گل عطسه مي آورد .گل براي هر كسي كه مغزش گرم است عطسه آور مي شود .تخم گل و آب پز گل لثه را محكم مي كند .درد گوش را تسكين مي دهد .
چشم :چشم دردي را درمان مي كند كه از گرما باشد . آب پز گل خشكيده را در چشم بكشند ورم پلك ها را فرو مي نشاند .
روغن و افشره گل براي چشم مفيدند .اگر زائده هاي سفيد را از گل دور سازند در مداواي رمد خوب است .
غش كرده را گلاب دهند سر حال مي آيد .افشره گل و شاخه و كاسبرگ علاج خون برآوردن است .
اندام هاي غذا :گل براي معده و كبد خوب است . مرباي گل كه با عسل باشد (گل انگبين )تقويت معده مي كند و كمك هضم است .
گل و افشره گل رطوبت هاي بد معده را بر مي چينند .
روغن گل التهاب معده را فرو مي نشاند و حتي اگر گل را بر معده بمالند همين فايده را دارد .شربت گل براي كساني كه سستي در معده حس مي كنند مفيد است .
اندام هاي دفعي :بوسيله ي پربر مقعد بمالند درد را از بين مي برد آب گل يا آب پز گل خشكيده درد زهدان را كه از گرما باشد از بين مي برد و درد روده مستقيم را درمان مي كند .حقنه آن زخم روده ها را علاج مي نمايد . شربتش نيز در مداواي زخم روده مفيد است .
خواب بر بستر گل شهوت را قطع مي كند .
خشك شده اش مسهل نيست . روغن گل مسهل است .

گل قاصد

برگش چون برگ باريك كاهو اما مايل به سياهي و كركدار است .
زردش قوي و سفيدش آبي و ناتوان است .
مزاج :گرم و خشك
خاصيت :زداينده و بازكن است و گل خشكش نيرومندتر است .
ورم :خودش يا آبش كه با مرهم و روغن گل باشد زخم را بهم مي آورد .
مفاصل :برگش با رگهايش ضماد شود علاج نقرس و اگر با سركه باشد علاج بيماري اعصاب است .
سر :افشره اش را به بيني كشند سر را تنقيه مي كند ، با عسل مخلوط باشد و به داخل دهان بمالند زخم هاي دهان را شفا مي دهد .
چشم :خشك آن چشم را از لكه هاي بازمانده پاك مي كند و درمان كلفت شدن طبقات چشم است .
اندام هاي غذا :كبد را تنقيه مي كند ، در سركه پرورده اش را بخورند يا ضماد كنند علاج سپرز است .
اندام هاي راننده :در ريزش دادن حيض بسيار مفيد است .در علاج ورم سخت زهدان مفيد است به شرطي كه بردارند يا در آب پزش بنشينند و در ريزش دادن حيض بي مانند است و از هر دارويي بهتر است . با مرهم موم و روغن گل ترك هاي اطراف مقعد را خوب مي كند .

گندنا

سه نوع دارد :1 ـ شامي 2 ـ نبطي 3 ـ بياباني
مزاج :گندناي شامي با سماق داروي زگيل و جوشهاي شري است .
زخم و قرحه :گندناي شامي با نمك علاج زخم پليد است .گندناي بياباني داروي زخم پستان است .گندناي نبطي را با سركه ضماد كنند دمل را مي تركاند .
سر :خون دماغ را بند مي آورد .تخم گمدنا را با قطران بسوزانند و دود آن در دهان بيايد كرم دندان را مي كشد و بيرون مي آورد .
خوردنش سردرد و خواب هاي پريشان مي آورد . خاكسترش با روغن گل و سركه آب انگور كهنه درد گوش را تسكين مي دهد .
لثه و دندان را تباه و دندان ها را زرد مي نمايد .و به ويژه شامي براي لثه و دندان بسيار بد است .آب گندناي نبطي مخلوط با كندر و شير يا روغن گل را در گوش بچكانند درد و صدا و وزوز گوش را از بين مي برد .
چشم :سبب تم چشم است .
نفس كش :گندنا با افشره جو داروي برنشيتي است كه از ماده غليظ بوجود آمده .به ويژه اگر گندناي نبطي با عسل باشد چه بهتر .در علاج ورم شش و رسانيدن ورم هاي شش مفيد است .براي خون برآوردن تخم گندنا و تخم آس را مخلوط مي كنند و مي خورند .
خام خوردن گندنا براي گرفتگي ريه مفيد است .
اندام هاي غذا :گندناي بري براي معده بد و از گندناي كاشتني بدتر است . زيرا تلخ تر و تندتر و گزنده تر است .همه انواع گندنا بادزاست و بايد دو بار بپزند تا بادش كاهش يابد .همه نوع گندنا دير هضم است .
اندام هاي دفعي :گندنا عموماً و به ويژه نبطي و بياباني بول و حيض را ريزش مي دهد .به مثانه و كليه زخمي زيان مي رسانند . خوردن يا ضماد پخته آن داروي بواسير است .شهوت انگيز است . تخمش هم در اين باره بي تأثير نيست به شرطي كه در روغن بپزند .تخم گندنا را با تخم آس در
روغن بجوشانند داروي زحير و خونريزي مقعد است .در آب پز برگش بنشينند براي بهم آمدن دهانه زهدان و سختي زهدان مفيد است .
بيخ گندنا را با روغن كاجيره و روغن بادام يا كنجد سوپ نمايند براي قولنج مفيد است .افشره اش را خشك گردانند خون را اسهال مي دهد .
گندناي بياباني از ديگر گندناها بيشتر بول و حيض را ريزش مي دهد .
زهرها :افشره اش همراه عسل آب پادزهر حشرات سمي است .

گون كتيرا

ديسقوريدوس گويد :بيخي است پهن و زبر كه شاخه هاي نيرومند و كوتاه دارد و زياد از زمين جدا نمي شود .برگهاي زياد و خارهاي سفيد رنگ و سخت و رو به بالا دارد و كتيرا را از آن بدست مي آورند .
سينه :كتيرا با عسل معجون شود و زير زبان بگذارند در تسكين سرفه و از بين بردن زبري سينه سودمند است .
اندام هاي دفعي :كتيرا با سوخته شاخ گوزن كه شستشو داده باشند يا با كمي زاج بلوري مخلوط كنند درمان درد گرده و سوزش مثانه است .

گوش فيل

گياهي است كه تا اندازه اي به اشنان شبيه است .
مزاج :گرم و خشك
خاصيت :شوري و گيرندگي دارد و كمي بازكنندگي در او است .
نفس و سينه :گوش فيل يا نمك آن را در شير بريزند و غرغره كنند مفيد
است .
اندام هاي راننده :گوش فيل و بخصوص تخم و افشره اش آب زرد را اسهال مي دهد و بايد زياد نباشد كه لاغري ببخشد .بول را ريزش مي دهد. آب پشت به وجود مي آورد .در اسهال صفرا و مواد آبكي ملايم است .

ثعلب

ديسقوريدوس گويد :برگ اين گياه بر زمين گسترده و سبز رنگ و به برگ زيتون كوچك مي ماند و از آن باريكتر و درازتر است .
مزاج :گرم و تر
مفاصل :در علاج ترنجيدن و كشيدگي به سوي عقب و در علاج فلج بسيار مفيد ، شهوت انگيز و كمك غريزه جنسي است .
اندام هاي راننده :ضمادش زخم بسته عفوني را مي گشايد .

فاخره

ثمري است كه به نخود مي ماند و دانه اي دارد كه به آلبالوي تلخ شبيه و در ميان آن دانه هاي ريز شاه دانه مانند موجود است و ثمر در قسمت پايين شاخه ها قرار دارد .
مزاج :گرم و خشك
خاصيت :تحليل برنده و قبض است .
اندام هاي غذا :معده و كبد سرد را علاج و در سوء هضم ناشي از سردي مفيد است .
اندام هاي راننده :در علاج اسهال سرد مفيد و بندآورنده شكم است .

فاوانيا

فاوانيا عود الصليب است كه نر و ماده دارد . بيخ فاوانياي نر سفيد و به ستبري انگشت و مزه اش گيرنده است . بيخ فاوانياي ماده ريشه هاي بسيار دارد و شاخه هايش زياد است .
مزاج :بسيار گرم نيست .
خاصيت :خشكاننده ، گيرنده ، گدازنده ، بازكننده ، تكه كننده و زداينده
است .
آرايش :لكه هاي سياه را از پوست مي برد .
مفاصل :داروي نقرس است .
سر :علاج صرع است و اگر آن را بر مصروع ببندند دچار صرع نمي شود و اگر باز كنند صرع باز مي گردد .
اندام هاي غذا :اگر فاوانيا را با شربتهاي مازوجي (عفصي ـ گسي ) بخورند قبض است ، تخمش معده را توان مي بخشد ، درد معده را تسكين مي دهد و سوزش معده را از بين مي برد . بيخ آن در علاج يرقان و باز كردن بند آمدني هاي كبد مفيد است .
اندام هاي راننده :حيض را راه مي اندازد ، بول را ريزش مي دهد .
اگر دوازده دانه از تخمش با آب انگور كهنه خورده شود خونريزي را قطع مي كند .
اگر زن تازه زائيده يك بادام از بيخ فاوانيا را بخورد از بيرون ريختني هاي لازم پاك مي گردد .
خوردن بيخش به اندازه ي يك بادام درد گرده و آبدان را بر طرف مي كند .
آب پزش با آب انگور كهنه شكم را بند مي آورد و بول را ريزش مي دهد .

فلفل دراز

باريك و كوچك شبيه انگشتان و هم شكل گل بيدمشك پراكنده ولي ريزتر است . سخت و چسبناك و مزه اش در تندي به مزه فلفل نزديك است .
دارفلفل اولين ثمر فلفل است و از اين رو از فلفل مرطوب تر است .
بهترينش آن است كه دست نخورده مانده باشد .
مزاج :گرم و خشك
خاصيت :گدازنده است و بيماريهاي سرد را از بين مي برد .
چشم :با آب كبد بريان بز تيرگي چشم را بر طرف مي كند .
اندام هاي غذا :هاضم است ، طعام را حركت مي دهد و معده را قوي مي گرداند .
اندام هاي دفعي :در شهوت برانگيختن برابر زنجفيل است .

صنوبر

درختش مشهور است .
مزاج :الياف صنوبر بزرگ بسيار قوي و الياف صنوبري كه آن را فوفي مي گويند ناتوان تر است .
خاصيت :اليافش بسيار قبوضيت دارد . كرمي كه در صنوبر است در برندگي همانند آلاكلنگ است .
زخم و قرحه :اليافش زخم را بهبود مي دهد . در علاج زخم ناشي از سوختگي مفيد است .اليافش به اندازه اي گيرنده است كه مي تواند پوست انداختن از ضمادش شفا يابد .اليافش را بسايند و گردش را بر سوخته آب گرم بپاشند مفيد است .ساييده برگش را بر زخم بگذارند زخم را بهم مي چسباند .
اليافش در علاج جاي ضربه خوردن مفيد و بهم آورنده زخم است و برگش كه نمناك تر است در اين زمينه از الياف مؤثرتر است .
سر:آب پز پوست صنوبر را در دهان بگردانند بسيار بلغم بيرون مي آورد.
درآب جوشيده اليافش را با سركه دردهان بگردانند درد دندان تسكين مي يابد .آب پز الياف صنوبر و سركه را در دهان بگردانند بلغم هاي بسيار سرازير مي كند .
چشم :دود صنوبر از ريزش مژه جلوگيري و خوره گوشه چشم را درمان مي كند .
سينه :دانه اش داروي سرفه كهنه است .
اندام هاي غذا :خوردن پوست و برگ صنوبر درد كبد را درمان مي كند .
اندام هاي راننده :دانه اش شكم را بند مي آورد . تخم صنوبر با تخم خيار چنبر همراه آب انگور كهنه سياه انگور خورده شود ريزش بول مي دهد و علاج زخم گرده و آبدان است .الياف صنوبر شكم را بند مي آورد .

عشقه

به رنگ هاي سياه و سفيد و سرخ هست و هر سه گونه اش تند و گيرنده است .
مزاج :گرايش به گرمي دارد .
خاصيت :با عصب سازگار نيست .
آرايش :آبي كه از آن مي تراود شپش كش است و مو را مي سترد .
زخم و قرحه :براي زخم علاج خوبي است ، سرايت زخم پليد را باز مي دارد .
از عشقه و موم و روغن گل مرهم مي سازند و بر سوختگي مي گذارند بسيار مفيد است .
مفاصل :براي عصب زيان آور است .
سر :افشره آن را با روغن زيتون ، نطرون و عسل مخلوط كنند و به بيني بكشند سردرد مزمن از بين مي رود .
اندام هاي غذا :عشقه سبز را با سركه ضماد بگذارند به نفع طحال است .
اندام هاي راننده :با سه انگشت از گل سفيد رنگ عشقه را با آب انگور كهنه بخورند و در روز دوبار اين كار را انجام دهند علاج گرفتگي يا پيچ خوردگي روده است .
ضماد عشقه سبز و شكوفه هايش خون حيض را راه مي اندازد .
بعد از حيض كمي عشقه دود كنند و بركشند مانع بارداري است .
شاخه اش را كه سرش به سوي درون باشد بردارند حيض را بيرون مي ريزد.
گلش شكم را بند مي آورد .
زهرها :بيخ عشقه را با آب انگور كهنه و سركه بخورند پادزهر نيش رتيل است .

عنصل

پياز موش است ، برگش به برگ سوسن مي ماند ، رنگ گلش مايل به سياهي است .
مزاج :گرم و خشك
خاصيت :تكه كننده است و لزجي دارد .
آرايش :سوخته آن را عسل معجون كنند و بر سر بمالند علاج كم مويي و كم خوني است .
سينه :گلو را زبر مي گرداند ، در علاج برنشيت و خرخر سينه و سرفه هميشگي خوب است .

شاه دانه

مزاج :گرم و خشك است .
خاصيت :باد را از بين مي برد . بسيار خشكاننده و خلطش كم و ناپسند است .
ورم و جوش :بيخ شاه دانه بياباني را بپزند و بر ورم گرم كه در جاي سخت بر آمده و كيموس ها در آن جاي گرفته اند ضماد گذارند گرمي را خاموش مي كند و سخت را نرم مي نمايد .
سر :از گرمي كه دارد مي آورد .افشره اش درد گوش را از بين مي برد. روغن و برگش شوره سر را از بين مي برد .
چشم :تم چشم مي آورد .
اندام هاي غذا :دانه اش دير هضم و براي معده بد است .
اندام هاي راننده :زيادش خورند آب مني را مي خشكاند .

شبدر

شبدر گياهي است كه سه نوع دارد :بياباني ، كاشتني و مصري . تخم آن را نان مي كنند و مي خورند .
مزاج : گرم و خشك
خاصيت :شبدر كاشتني به اعتدال مي زدايد و مي خشكاند . شبدر بياباني قبض و گري رسان است و روغنش بادهاي پرمايه را پراكنده مي سازد .
آرايش :شبدر كاشتني و بياباني هر دو داروي لكه هاي سياه رخسارند .
زخم و قرحه :افشره شبدر كاشتني كه با عسل باشد زخم را تنقيه
مي كند.
مفاصل :روغنش داروي درد مفاصل است .
سر :افشره اش را به بيني كشند عطسه مي آورد و برا ي بيماران صرع بسيار مفيد است .
چشم :افشره شبدر كاشتني و به ويژه اگر با عسل باشد سفيدي چشم و تم چشم را چاره مي كند .
سينه :هر نوع از شبدر و به ويژه بياباني آن درد دنده ها را كه از بلغ باشد دوا مي كند .خناق و درد گلو مي آورد و در اين حالت علاجش گشنيز و كاسني و كاهو است كه آسيبش را دفع مي كنند .
اندام هاي غذا :علاج درد سرد بادزاي معده است .روغنش در سر آغاز استسقا داروي خوبي است .
اندام هاي دفعي :ادرار بول و حيض مي دهد .شبدر بياباني با شربت تخم پنيرك بستاني داروي درد مثانه است .روغن شبدر علاج درد بيضه ها و زهدان است .
شبدر بياباني قي و اسهال را درمان مي كند . شكم را بند مي آورد . شبدر و تخمش شهوت انگيز است .
تب ها :كسي كه تب نوبه دارد اگر سه برگ يا سه دانه از تخم شبدر بخورد يا اگر در تب سه اندر ميان چهار برگ يا چهار دانه از تخمش را بخورد نوبت تب ها بهم مي خورد .
زهرها :آب شبدر بر جاي نيش كژدم بپاشند فوراً تسكين مي يابد .اما اگر بر اندامي درست پاشند سوزش و درد پيدا مي شود .
تخمش از خود شبدر در علاج نيش كژدم قوي تر است .

شبت ـ شويد

مزاج :گرم و خشك است .
خاصيت :خلط سرد را مي رساند ، درد را تسكين مي دهد ، باد را
مي پراكند .روغنش نيز همين تأثيرها را دارد و بسيار نرم كننده است .
ورم :ورم ها را مي رساند .
زخم :خاكسترش در علاج زخم هاي سست و شل مفيد است .
مفاصل :روغنش درد مفاصل و شبيه آن را آرام مي كند .
سر :شبت و به ويژه روغنش خواب آور است . افشره اش در علاج درد
گوش كه سودايي باشد و در برچيدن رطوبت هاي گوش مفيد است .
چشم :هميشه بخورند ديد را ضعيف مي كند .
سينه :شبت و تخم شبت شير را به راه مي اندازد و به ويژه در كسي كه شير بسيار دارد ، بسيار مؤثر است كه شيررا زيادتر مي كند .
اندام هاي غذا :سكسكه اي كه ناشي از بالا آمدن طعام و پر شدن معده باشد علاجش با شبت است .
اندام هاي راننده :آب پزش حقنه(وارد كردن مانند شياف ،آمپول و …) شود ، يا در آن بنشينند درد و پيچش روده تسكين مي يابد .تخم شبت بواسير بر آمده را قطع مي كند . خاكسترش داروي زخم ذكر و پيزي است

شفتالو

مزاج :سرد و تر است .
خاصيت :رطوبتش زود مي گندد .ملين است و كمي گيرندگي دارد . نارسش گيرنده تر است .
آرايش:برگش را به تن بمالند خوش بو مي شود .
سر :آب برگش كرم هاي گوش را مي كشد ،روغنش در علاج سردرد نصفي و درد سرد و گرم گوش سودمند است .
اندام هاي غذا :رسيده اش براي معده خوب و اشتهاآور است و بهتر آن است كه قبل از غذا بخورند و بر چيزي ديگر نخورند كه خودش فاسد شود و چيزي را فاسد گرداند .
اندام هاي راننده :برگش را بر ناف ببندند كشنده كرم شكم است .خوردن افشره شكوفه و برگش داروي كرم است .
رسيده اش ملين است و نارسيده آن قبض .

شقايق (لاله )

دونوع است :كاشتني و خودرو . كاشتني بر دو نوع است : يكي گل سرخ مي دهد و گل دومي سفيد به رنگ شير و مايل به ارغواني است .
مزاج :گرم و تر .
خاصيت :زداينده و تحليل برنده است .
آرايش :اگر با پوست گردو مخلوط باشد مو را سياه مي كند .
ورم و جوش : پخته اش را بر ورم هاي سخت نشده بمالند مفيد است .
زخم و قرحه :خشكيده اش علاج زخم پليد است زخم را خوب مي كند و چرك زخم ها را پاك مي كند .در علاج پوست انداختن بسيار مؤثر است .
داروي گري چركين است و در تنقيه زخم هاي پليد كم نظير است .
سر : افشره اش را به بيني بكشند مغز و سر را پاك مي كند .
بيخش را بسايند رطوبت هاي سر را بيرون مي كشد . افشره اش علاج قوباء(نوعي بيماري ويروسي) است .
چشم :افشره اش با عسل داروي تم ،سپيدي و اثر زخم چشم است .
سينه :برگ و ساقه هاي لاله را با گياه مرزه كوهي بپزند و بخورند شير را ريزش مي دهد .
اندام هاي راننده :لاله را بردارند حيض را راه مي اندازد .

شكر

نيشكر با شكر هم مزاج و از شكر نرمي بخش تر است .
مزاج : گرم و تر است و گرمي در شكر تبرزد كمتر است .
خاصيت :نرم كننده ، زداينده و شستشو دهنده است .
چشم :آنچه به انگم شبيه و از نيشكر مي گيرند چشم روشني است .
سينه :سينه را نرمش مي دهد و زبري را مي زدايد .
اندام هاي غذا :براي معده خوب است . ليكن براي معده اي كه صفرا در آن پيدا مي شود زيان آور است و در اين صورت شكر به صفرا تبديل
مي شود .شكر راه بندان ها را باز مي كند ، تشنگي آور است ولي نه به اندازه ي عسل و به ويژه شكر كهنه تشنگي آورتر از تازه آن است .
شكر كهنه خون تيره و پرمايه بوجود مي آورد.بلغم را از معده مي زدايد .
نيشكر در استفراغ مفيد است .
هرشكري و به ويژه آنچه بر بالايي هاي شكر مي نشيند و گويي نمك است ، اسهال آور است . شكر سليماني و شكر سرخ بيشتر از ساير انواع شكر ليونت مي دهند .
شايد بادزا باشد و شايد بادشكن باشد .
شكر و روغن بادام در علاج قولنج مفيد است .

سرخس

ديسقوريدوس حكيم فرمايد:گياه سرخس به دو نوع نر و ماده تقسيم
شده است .
مزاج :گرم و خشك است .
خاصيت : خشكاننده بي سوزش و داراي تلخي و گيرندگي است .
قرحه :زخم را بهم مي آورد . سرخس ماده را خشك و خرد كننده ، بكوبند ، بسايند و سائيده را بر قرحه هاي ترصعب العلاج بپاشند بسيار مفيد است .
كرم و كرم كدو را مي كشد .
اگر سه مثقال سرخس ماده را با آب انگور كهنه بخورند كرم هاي دراز را بيرون مي آورد . اگر زن از سائيده اش بخورد باردار نمي شود .
سرخس خشك را گاهي به منظور دارويي بر شكم مي مالند . برگ نودميده سرخس را بپزند و بخورند ملين است و شكم را نرم مي كند .

سرخدار

اين گياه شاخه هاي باريك و مستدير الشكل (لوله اي ) دارد كه بهترين آنها حد وسط ميان جوال دوز و قلم ني مي باشد .
رنگش سياه مايل به زرد است .نه مزه زياد دارد و نه بوي زياد .بوي كمي كه مي دهد بوي خوشي است و به بوي ترنج نزديك است .
قوتش با قوت گوزيو يا برابر ،از آن لطيف تر است و به جاي دارچين بكار مي رود .
مزاج : گرم و خشك
خاصيت : قبض است و بادشكن .
سر :با آب عطسه آور و با روغن گل داروي سردرد سرد است .
اندام هاي غذا :براي كبد و معده سرد بسيار سودمند است .گويند شكم را بند مي آورد .

سرو

درختي است بلند در پاييز و زمستان خزان نمي كند و همچنان سبز است . در مزه اش تند و تيزي كم و تلخي بسيار هست و گس مزگي از تلخي بيشتر است .
مزاج :گرم و خشك است .
خاصيت :برگ و ثمر سرو قبض است و رطوبت ها را تحليل مي برد و در همه حالات ثمرش از برگش قوي تر است .چسبندگي دارد ، خون را بند مي آورد و ضد عفونت است .مي گويند ثمر ، شاخ و برگ سرو را بر آتش بگذارند پشه ها را مي گريزاند .
آرايش : با سركه و لوبيا بپزند و ناخن را به آن بمالند لكه هاي ناخن
مي رود .برگ سرو بهك را از بين مي برد و مو را سياه مي گرداند .
زخم و قرحه :برگ ، شاخ و ثمر سرو تا نرم و ترند داروي زخم اندام هاي سخت است .برگ ، شاخ و ثمر سرو با آرد جو باشد مورچگي و باد سرخ را درمان مي كند .
مفاصل :ضماد برگ تر و ثمر سرو براي فتق داروي خوبي است .با آرد جو ضماد شود باد سرخ و همانند آن را علاج مي كند . تقويت اعصاب مي كند . آماس بيضه را فرو مي نشاند .سستي را از بين مي برد و محكم مي نمايد .
سر :ثمر سرو را بكوبند تا نرم بشود و با انجير فتيله سازند و در بيني بكشند گوشت زائد را از بين مي برد . با سركه بپزند مسكن درد دندان است .
چشم : ضمادش در علاج ورم چشم مفيد است .
نفس كش :آب پزش يا ثمرش را با آب انگور كهنه بخورند براي علاج خون برآوردن ، دشواري نفس ، بلند نفسي و سرفه كهنه بسيار سودمند است .
برگ سرو را با آب انگور كهنه سياه بخورند داروي عسر بول است و مواد رطوبي ناساز را از رسيدن به مثانه باز مي دارد .
در علاج قرحه روده مفيد است و شكم را از زائده هاي ناسازگار حفظ
مي نمايد .

سماق

دو نوع است ، خراساني و شامي .
مزاج :سرد و خشك است .
خاصيت :گيرنده ، توانبخش و بندآورنده است . سماق در خونريزي بسيار مؤثر است و بعضي عقيده دارند كه حتي اگر سماق درسته را بر جاي خونريزي ببندند كافي است .سماق تراوش صفرا را به اندام هاي دروني راه نمي دهد .
آرايش :آب پز آن نوع از سماق كه به سماق رنگرزان مشهور است مو را سياه مي گرداند .
ورم :جاي ضربه خورده را ضماد بگذارند از آماس و خون بند شدن (حصر ) جلوگيري مي كند .زياد شدن آماس را مانع است .سماق داروي كژدمه است .
قرحه :سرايت زخم چركي را مانع مي شود .
مفاصل :آب پزش را بر درد استخوان بمالند از آماسيدن جلوگيري مي كند .
سر :چرك و ريم گوش را از بين مي برد . انگم سماق را در دندان كرم خورده بگذارند درد را تسكين مي دهد .
اندام هاي غذا :دباغ معده است . معده را قوي مي كند ، تشنگي را آرام مي بخشد .ترشي سماق اشتهاي خوراك را بر مي انگيزد . دل بهم آمدن ناشي از صفرا را آرام مي بخشد . بندآورنده شكم ، بندآورنده خونريزي حيض و غيره است .
علاج پوست اندازي روده است .حقنه با سماق آب ريزش زهدان و بواسير را چاره مي كند .
سماق در طعام باشد براي از بين بردن اسهال هميشگي ، زخم روده و فساد معده خوب است .

سندروس

ديسقوريدوس گويد :سندروس انگم درختي است از عربستان و هندوستان .
كمي به مر مي ماند .بويش بد است . بعضي از دود آن استفاده مي كنند و گاهي لباس ها را با آن دود مي كنند .
مزاج : گرم و خشك است .
خاصيت : گيرنده و بندآورنده خونريزي است . كشتي گيران اين دارو را بكار مي برند كه سبك خيز و توانا باشند و به نفس تنگي دچار نشوند .
آرايش: كسي كه بخواهد لاغر شود هر روز سندروس را در آب و سكنجبين حل كند و بخورد بسيار مؤثر است .
قرحه :دود سندروس ناصورها را مي خشكاند .
سر :رطوبت هاي سرماخوردگي بوسيله ي دود سندروس بر طرف
مي شوند .لثه را استحكام مي بخشد و در تسكين درد دندان نظير ندارد .
سينه :درعلاج خفقان حكم كهربا دارد . بندآورنده خون است .
چشم :در زدودن لكه هاي چشم زود تأثير مي كند .
سندروس حل شده در آب و سكنجبين را در چشم بچكانند ضعف ديد را بر طرف مي نمايد .

سنبل

دو گونه هست يكي سنبل الطيب و دومي سنبل رومي .
سنبلي كه (اقليطي )نام دارد از سنبل هندي و سوري در هر خصوص ناتوان تر است .مگر در ادرار بول كه در ريزش بول تأثير بسيار دارد .
سنبلي هست كه ستبر است و آن را سنبل غليظ مي گويند اينگونه سنبل با سنبلي كه آن را سنبل سوري (منسوب به سوريه )ناميده اند در تأثير بخشي تقريباً برابر است .
بهترين نوع آن سنبل سوري است كه رنگش به زعفراني مايل است و پرزهاي زياد دارد ، سنبلش كوچك است و خوشبو و شبيه به مشك زمين و مزه اش زبان گز است .
مزاج :گرم و خشك است .
خاصيت :بازكننده و تحليل برنده است . سنبل هندي بسيار گيرنده است و حرارت كم دارد .
ورم و جوش :آماس ها را تحليل مي برد .
قرحه :رطوبت قرحه را مي خشكاند .
سر :رطوبت هاي ناشي از سرما را منع مي كند و مغز را توان مي بخشد .
چشم :هر نوع سنبلي اگر با داروي در چشم كشيدن مخلوط شود يا گرد آن را با سرمه كش بر پلك بمالند مژه ريخته را باز مي روياند و در اين كنش سنبل الطيب از ساير انواع سنبل مؤثرتر است .
سينه : همه انواع سنبل تپش (خفقان ) را آرام مي بخشد ، سينه و شش را مي پالايد .رسيدن مواد ناجور را به معده مانع مي شود .
اندام هاي غذا : راه بندان كبد و معده را باز مي كند . معده را توان مي بخشد ، همه انواع سنبل در علاج يرقان مفيد و مانع رسيدن مواد بد به معده هستند .سوزش معده را تسكين مي دهد .
هر سنبلي ادرار مي دهد .اما سنبل اقليطي كه كم مايه تر است و كمتر قبوضيت دارد ريزش بول قوي تر است .
در آب پز هر سنبلي بنشينند در علاج آماس زهدان مفيد است ، درد گرده را تسكين مي دهد و مواد بد را به روده راه نمي دهد .
در بند آوردن خونريزي زياده از حد كه براي زهدان روي مي دهد خاصيت ويژه اي دارد .

سورنجان

ريشه گياهي است كه برگهايش با زمين تماس دارد و گلهاي سفيد و زرد
مي دهد .بهترينش آن است كه رويه و داخلش سفيد ، سخت ، ترد است و زود مي شكند .سورنجان سرخ و سياه خوب نيست .
خاصيت :داراي نيروي اسهالي است هر چند گفته اند قبوضيت دارد .
قرحه :سورنجان سفيد در علاج زخم كهنه بسيار مؤثر است .
مفاصل :داروي نقرس است . ضمادش فوراً درد را تسكين مي دهد . اما اگر زياد از آن ضماد كنند و بر ورم بگذارند ورم سخت را سخت تر مي كند . براي همه مفاصل و به ويژه در حالت سرماخوردگي بهترين يار و ياور مفاصل است .
اندام هاي غذا : براي معده خوب نيست . معده را ناتوان مي كند . سورنجان سرخ و سياه داروهاي اسهالي را در معده باز مي دارند و آسيب و بلادهاي توان فرسا بدنبال دارند . مسهل است ، شهوت انگيز است و اگر با زنجفيل و پونه و زيره بخورند بسيار شهوت انگيز است .
زهرها :سورنجان سرخ و سياه سم است .

سوسن

ديسقوريدوس گويد :سوسن گياهي است كه برگش به برگ گلايول مي ماند و از برگ گلايول پهن تر ، بزرگ تر و لزج تر است .
مزاج :سوسن آزاد و سفيد رنگ گرم و خشك است و سوسن رنگين كمان بياباني گرم و خشك تر است .
خاصيت :به اعتدال مي خشكاند . بيخش زداينده تر از ساير اجزاء است . روغنش لطيف است زيرا از گلش مي گيرند و گلش بسيار لطيف است . روغنش را با مواد خوشبو بياميزند يا نياميزند بسيار
تحليل برنده و نرم كننده است و در همه اين كنش ها رنگين كمان (ايرسا )ي نامبرده از ساير انواع سوسن قوي تر است .ايرسا مسكن درد و ضد گنديدن و گرمي بخش و لطافت بخش است .
آرايش :سوسن و به ويژه بيخش در علاج لكه هاي سياه صورت و كك و مك مفيد است و صورت را بدان شويند رخساره را پاكيزه و صيقل مي دهد و ترنجيدگي را از ميان بر مي دارد .
ورم و جوش :برگ و تخم سوسن را بكوبند ، بسايند و با آب انگور كهنه مخلوط كنند و ضماد سازند و بر باد سرخ گدازند بسيار سودمند است و همچنين در علاج ورم نارسيده بلغمي و گري چركين و نرم كردن كبره (خشك ريشه ) و(سعفه ) بسيار خوب است و به ويژه اگر با داروهاي ديگر مخلوط بشود تأثيرش بيشتر مي شود .
زخم و قرحه :قرحه را از گوشت خوب پر مي كند .بيخش داروي سوختگي از آب گرم است .زيرا مي خشكاند و با ملايمت مي زدايد . آب پز برگش نيز همين تأثير را در اين زمينه دارد . اگر در استعمال كردن بيخ و برگش روغن گل همراه باشد بسيار بهتر است .
افشره رنگين كمان (ايرسا ) و ساير انواع سوسن را با عسل و سركه در آوندي مسين مي جوشانند داروي قرحه مزمن و زخم هااست .
براي علاج سوختگي آب گرم سوسن كاشتني از هر سوسني بهتر است .
مفاصل :در مداواي گسستن عصب ، ترنجيدن عصب و بيماري اعصاب بهترين دارو است .
سر :آب پز بيخ سوسن را در دهان بگردانند درد دندان تسكين مي يابد و به ويژه سوسن بياباني در علاج درد دندان بسيار كاري است .آب پز بيخ سوسن خواب آور است .روغن سوسن علاج قرحه سرو سپوسه است . در گوش بچكانند وزوز و صداها را مي خواباند .روغن سوسن با روغن گل را بر پيشاني بمالند سردرد بر طرف مي شود .بيني را بدان اندايند رطوبت نرمي كه بر رويه بيني مي نشيند از بين مي رود .
سينه :بيخ سوسن و به ويژه نوع رنگين كماني اش علاج نفس بلندي و سرفه مي باشد و رطوبت هاي بازمانده و پرمايه را از سينه پاك مي كند .
اندام هاي غذا :سوسن و روغنش براي معده بد و براي طحال خوب هستند .
روغن سوسن باز كننده و تحليل برنده است .بخورند يا بمالند زهدان سفت شده را نرم مي كند .بيخ سوسن را با روغن گل بپزند در علاج بيماري هاي زهدان بي نظير است .روغن زنبق هم بهترين
داروي درد زهدان است .بيخ سوسن را با سركه بپزند يا با تخم بنگ و آرد گندم آب پز كنند ورم گرم رگ هاي بيضه را فرو مي نشاند .
بيخ سوسن و روغن زنبق دهانه بواسير را هر طوري باشد باز مي كنند . اگر با آب انگور كهنه بخورند حيض را ريزش مي دهد و اگر با سركه بنوشند كساني كه در جماع به سرعت آب مي ريزند از آن بهره مي بينند .
اگر بيخ سوسن را در آب بپزند و بعد زنان آن را بر خود ببندند سفتي زهدان نرم ، دهانه باز و درد زهدان بر طرف مي گردد .
تب ها :در علاج تب و لرز مفيد است .
زهرها :سوسن و افشره و تخم سوسن خورده شود پادزهر همه نيش ها و به ويژه پادزهر نيش كژدم است .
روغن سوسن پادزهر بنگ و قارچ سمي و گشنيز است .

سوسنبر

همان سينبر است .
مزاج :گرم و خشك و ضد گنديدگي است .
آرايش: شپش كش است .
ورم و جوش :در علاج ورم ناپيدا و التهابات شديد زير پوست و بسيار سخت مفيد است .
سر :سوسنبر را در سركه بپزند و با روغن گل مخلوط كنند و بر سر بمالند در علاج فراموش كاري و درهم و برهمي فكرو بيماريهاي آن مفيد است .علاج سردرد است .
برگ سوسنبر بياباني را بر سر و پيشاني ببندند سردرد را درمان مي كند .
اندام هاي غذا :كرم و كرم كدو و بچه مرده را بيرون مي آورد .
سوسنبر و به ويژه سنگلاخي آن بول و حيض را ريزش مي دهد .
سوسنبر بياباني را با آب انگور كهنه بخورند چكميزك را باز مي دارد و سنگ را بيرون مي آورد . براي درد و پيچش روده مفيد است .
زهرها :پادزهر نيش ها است .بر نيش زده زنبور بگذارند و يا در سكنجبين بريزند و بخورند درد نيش زنبور از بين مي رود .

سياه دانه

مزاج :گرم و خشك
خاصيت :تند و تيز ، تكه كننده ، بلغم ، زداينده ، بادشكن است و بادكرده ها را فرو مي نشاند .بسيار تنقيه كننده است .
آرايش : زگيل هاي واژگون را مي برد .خال ها را مي زدايد و در علاج لك و پيس و برص ويژگي دارد .
ورم و جوش :با سركه داروي جوش شري و ورم بلغمي سخت است .
قرحه :با سركه به زخم بلغمي و گري چركين بگذارند مفيد است .
سر :داروي زكام است و به ويژه اگر در روغن سرخ كنند و در وصله كتان بپيچند و بر پيشاني بمالند سردرد سر را از بين مي برد .
اگر شبي در سركه باشد و فرداي آن روز آن را بسايند و آن را بو بكشند در علاج سردرد مزمن و كج دهني بسيار مفيد است .
سياه دانه سبب باد كردن انسداد پالايشگاه است .
آب پزش را با سركه مزمزه كنند درد دندان تسكين مي يابد و اگر با چوب صنوبر آب پز شود در تسكين درد دندان مؤثر است .
چشم :سياه دانه را بسايند و گردش را با روغن زنبق مخلوط كنند و به بيني بكشند اول آب آمدن در چشم را مانع مي شود .
نفس كش :با نطرون خورده شود در بلند نفسي مفيد است .
اندام هاي راننده :سياه دانه را بخورند يا برناف بمالند داروي كرم و كرم كدو است . اگر چند روزي آن را بكار برند حيض را راه مي اندازد .
اگر با عسل و آب گرم خورده شود در سنگ كليه و مثانه مفيد است .
تب ها :در علاج تب هاي بلغمي و سودايي داروي بسيار خوبي است .
زهرها :خوردنش پادزهر نيش رتيل است .حشرات از دودش مي گريزند . بسيار خوردنش كشنده است .

ريس

همان درخت عرعر است و دو نوع مي باشد : بزرگ و كوچك و به زالزالك مي ماند اما از آن سيه فام تر و داراي بوي خوش و تند است .
از حيث شكل ظاهري دو نوع است :در يكي از آنها برگها شبيه برگ سرو ، بسيار خاردار و در جهت پهنا بيشتر از درازا گسترش مي يابند .
در نوع ديگر برگها شبيه درخت گز و مزه آن مانند مزه برگ سرو است وليكن خشك تر و كمي گرم تر از آن مي باشد .
خاصيت درماني :بسيار تحليل برنده است چنان كه خشكاننده و گزنده است و در پنهاني قابض .
آن را در مرهم هاي گرمي بخش و عطر بكار مي برند و بيشتر در روغن افشره اضافه مي كنند .
زخم ها و قرحه ها :گرد ريس را در خوره مي پاشند و اگر با عسل همراه باشد در مداواي قرحه عفوني مفيد است .از سرايت دمل و جوش جلوگيري مي كند و زخم هاي سياه شده را از بين مي برد .
گاهي از آن ضماد درست مي كنند و اين ضماد زخم را التيام نمي بخشد زيرا گزنده و بسيار گرم و خشك است و كارش فقط خشكاندن است و بس .
اندام هاي سر :اگر ميوه ريس را در روغن كنجد و در ملاقه آهنين آنقدر بجوشانند تا ميوه سياه رنگ گردد و آن را در گوش بچكانند بسيار مفيد خواهد بود .
اندام هاي دفعي : اگر كسي آن را بخورد بول وي خوني مي شود و حيض را روان مي سازد .
استنشاق دود ريس و استعمال شياف آن نيز همين تأثير را دارد .

ريواس

گياهي است كه بهاران بر كوهساران مي رويد .
مزاج : سرد و خشك .
خاصيت :خاموش كننده گرمي ، بندآورنده خونريزي ، تسكين دهنده گرمي .
ورم :در علاج طاعون مفيد است .
چشم : افشره اش را در چشم بكشند ديد را قوي مي كند .
اندام هاي راننده :در اسهال صفرايي مفيد است .
تب ها :در حصبه و آبله و طاعون سودمند است .

زالزالك

ديسقوريدوس گويد :زالزالك درختي است خاردار و برگش به برگ درخت « لوقوراشي » مي ماند .
ميوه هاي كوچك سيب مانند دارد كه از سيب كوچك ترند . رنگش سرخ و خوشمزه است و در هر يك از ميوه هايش سه هسته موجود است .
مزاج :بعضي گويند سرد و تر است .
خاصيت : قبض و از سنجد قبض تر است . صفرا را بر مي كند و در بند آوردن مواد مايع بدن از هر ميوه اي اثر بخش تر است .
سر : مايه سردرد است .
اندام هاي غذا : با معده ناسازگار است .
اندام هاي دفعي : چون قبض است بول را بند نمي آورد .

زغال اخته (مران )

ميوه درختي است بسيار گس مزه .
خاصيت :گيرنده و خشكاننده است .
زخم و قرحه :سوخته پوستش را در آب بريزند و بر گري چركين بپاشند سودمند است . اين ميوه تا حدي گيرنده است كه زخم هاي وخيم را بهم مي آورد .
زهرها : افشره زغال اخته را با آب انگور كهنه بخورند يا از افشره اش ضماد سازند و برمار گزيده بگذارند پادزهر است .
گويند اگر كسي آرد اره چوب زغال اخته بخورد مي ميرد .

زنبق (ايرسا )

منظور از ايرسا ريشه سوسن آسمانگون است . سوسن آسمانگون گياهي است داراي ساقه هاي متعدد كه گل آن به رنگهاي گونه گون است . سفيد ، زرد ، آسماني ، بنفش و از اين رو آن را ايرسا ناميده اند كه به معني رنگين كمان است .
ساقه هاي ايرسا بندبند ،برگش باريك است و اگر كهنه شود كرم مي زند .
ديسقوريدوس گويد :برگ ايرسا به برگ سوسن بياباني مي ماند ، ليكن از آن بلندتر و بزرگتر است . ساقه آن گلي مي دهد كه برگها همديگر را مي پوشانند (پر برگ )و به چندين رنگ در مي آيند .
قسمي به زردي مايل و ارغواني هستند و قسمي به رنگ آسمانند و از اين اختلاف رنگ آن را رنگين كمان مي گويند .
ساقه هايي سخت و خوشبوي دارد و بايد بعد از چيدن در سايه گذارند و به رشته كتان بكشند .
خاصيت درماني :گرمي بخش ، لطافت آور ، رساننده ، بازكننده و تنقيه كننده است .اگر افشره اش را در عسل آب حل كنند . بلغم غليظ را تنقيه مي كند و بيرون مي راند .
آرايش :زنبق به تنهايي و همراه خربق كه اندازه باشد در زدودن لكه هاي سياه و كك و مك سودمند است .
دمل و جوش :سائيده آن سفت شدگي ها ، ورم هاي غليظ ، خنازير و جوش هاي پليد را درمان مي كند .
زخم و قرحه :در مداواي قرحه هاي پليد مفيد است ، ناصورها را بهم مي آورد و حتي اگر گرد آن استعمال شود گوشت را باز مي روياند و استخوانها را با گوشت سالم مي پوشاند .
مفاصل : با روغن زيتون خستگي را از بين مي برد . اگر با سركه خورده شود در علاج ترنجيدگي و گسستگي ماهيچه ها سودمند است .
اندام هاي سر :خواب آور است . سر درد مزمن را از بين مي برد .
گاهي آن را روغن گل محمدي و سركه براي رفع سر درد مي آميزد ، زنبق خود به خود علاج سر درد است . عطسه آور است . آب پز آن را در دهان گردانند درد دندان تسكين مي يابد .
روغن زنبق با سركه صداهاي گوش را خاموش مي كند و نزله هاي مزمن را قطع مي كند . روغن زنبق بوي بد بيني را از بين مي برد و پخته آن نيز همين را انجام مي دهد . از چرك زخم ها جلوگيري مي كند .
چشم : اشك آور است .
اندام هاي تنفسي و سينه :در مداواي درد پهلو ، ذات الريه ، تنگ نفسي ، خناق ، خفگي ، سرفه و به ويژه سرفه اي كه از رطوبت غليظ باشد سودمند است .
از آنجا كه بسيار لطافت بخش و بازكننده است ، زائده هاي بند آمده درد سينه را بيرون مي برد .
اندام هاي غذا :خوردن سركه و زنبق كه با هم باشند درد سرد كبد و طحال را تسكين مي دهد و به ويژه براي طحال بسيار مفيد است . خوردن يا مالش آن در علاج استسقا سودمند است .
اندام هاي دفعي :دهانه بواسير را باز مي كند . پيچش شكم را از بين مي برد .آب عشق و خواب جواني ديدن را قطع مي نمايد .
زنبق و آب انگور كهنه مدّر حيض است . در حالت سخت شدن زهدان و دردهاي سرد زهدان بايد در آب پز زنبق بنشينند.
اگرزن باردار زنبق و عسل را شياف كند سقط جنين مي كند .
روغن زنبق براي زهدان مفيد است .اگر زنبق كهنه را خرد كنند و در عسل بريزند و بخورند زرداب و مراره و بلغم را خارج مي سازد .
تب ها :روغن زنبق را از بين مي برد و علاج تب و لرز است .
زهرها :اگر همراه سركه خورده شود پادزهر هر سمي است .

جنطيانا

برگهاي زيرين آن به برگ گردكان يا برگ بارهنگ شبيه است .
رنگش سرخ ،وسطش برجسته ، ساقه آن مجوف و صاف و به ستبري انگشت است .بلنديش دو زراع است .برگهايش با هم فاصله دارند و ميوه اش داخل كاسبرگ ها قرار گرفته است . بيخ آن دراز است و به بيخ زراوند مي ماند .در كوهستان ها و در سايه و جاي مرطوب مي رويد . گويند اولين كسي كه اين گياه را كشف كرده جنطين شاه بوده كه در قله كوهساران بسيار بلند آن را پيدا كرده و از اينرو نام جنطيانا به خود گرفته است .
از اين گياه افشره مي گيرند .
چنانكه پنج روز آن را در آب مي گذارند ،آنگاه مي پزند ،صاف مي كنند و بعد مي بندند كه همچون عسل شود ،آنگاه به عنوان دارو بكار مي رود .
بهترين نوع آن جنطياناي رومي است كه بسيار سخت و سرخ رنگ و عبارت است از چوب و رگ هايي به ستبري انگشتان .برخي بزرگ ترند و بعضي كوچك تر .
مزاج :سرد و خشك .
خاصيت :بيخ آن بهك را از بين مي برد و به ويژه افشره نامبرده اش در اين زمينه بسيار مؤثر است .
مفاصل :آن را شربت كنند و بخورند در علاج پيچش پي ها و كساني كه از ارتفاع افتاده باشند سودمند است .
چشم :در علاج رمد بر چشم مي مالند .
اندام هاي تنفسي :افشره آن داروي ذات الجنب است .
اندام هاي غذا :راه بندان كبد و طحال را باز مي كند . شربت آن درد كبد ، طحال ،سردي كبد و آماس كبد را از بين مي برد .معده اي كه از سرما بيمار است چاره اش با بيخ جنطياناست .
اندام هاي دفعي :بول و حيض را راه مي اندازد .
زهرها :بهترين پادزهر نيش كژدم است . شربت آن پادزهر نيش همه حشرات سام و زهر دندان سگ هار و كليه درنده ها را خنثي مي سازد .

چنار

مزاج :پوست و گردوي ثمر آن داراي خشكي بسيار است . مزاج چنار سرد و خشكاننده و زداينده است .
خاصيت :برگ و بر چنار سوسك ها را مي كشد .
پوست چنار بسيار خشكاننده است . گردي كه بر برگ چنار مي نشيند براي حواس و غيره بسيار بد و خشكاننده است .
آرايش :پوستش كه هم خشكاننده و هم زداينده است شايد در علاج برص مفيد باشد .
دمل و جوش :برگ چنار در معالجه ورم هاي بلغمي و مفاصل و زانو مفيد است .
زخم و قرحه :اگر خاكستر آن را بر زخم هاي پوسته انداز و پليد پاشند داروي خوبي است .پوست چنار را با سركه بپزند و بر سوختگي بگذارند مفيد است .
مفاصل :برگ چنار داروي درد مفاصل ، ورم هاي گرم مفاصل و به ويژه در علاج ورم زانو سودمند است .
سر :پوست چنار كه با سركه بپزند درد دندان را تسكين مي دهد . گرد چنار براي گوش و شنوايي خوب نيست .
چشم :گرد برگش براي چشم زيان آور است .
برگ سبزش را اگر بشويند ،بپزند و بر چشم بگذارند آب ريزش چشم را باز مي دارد و التهاب چشم درد را از بين مي برد .
سينه :گرد آن براي شش و صدا زيان آور است .
زهرها :ثمرچنار تاتر است و خشك نشده با آب انگور كهنه پادزهر حشرات سامه است . ثمر چنار با پيه ضماد شود پادزهر نيش و گزيده ها است .

حرشف

از تيره كنگر است (صمغ كنگر )
مزاج :گرم و مرطوب
آرايش :محلول آن داروي داء الثعلب ،با آبش سر بشويند شپش كش است . بول بدبو را ريزش مي دهد و در نتيجه بوي بد زير بغل را هم مي زدايد .
ورم :ورم ها را از بين مي برد .
زخم و قرحه :آبش داروي خارش سخت است .
سر :آبش شوره سر را از بين مي برد .
اندام هاي غذا :دل را بهم مي زند و به ويژه حرشف كوهي بيشتر مؤثر است .
اندام هاي دفعي :شهوت انگيز است . بول را راه مي اندازد و بول بدبو را بيرون مي راند .ملين است و بلغم را خارج مي كند .

خار شتري

به انگدان نزديك است .بهتر آن است كه سركه اش را بكار برند .
سرد و خشك است .سركه اش معده را به خوبي تنقيه و تقويت مي كند . اشتهاآور است .
جرم آن مي گزد و از اين رو سبب دل بهم خوردگي مي شود .
دير هضم است و بسيار در معده مي ماند .
تب ها :در علاج تب ربع ،سه روز در ميان سودمند است .

خرفه

گياهي است شناخته شده .افشره اش در تأثير درماني بهتر از هر جزء آن است .
خاصيت :قابض است .نزيف و سيلان هاي مزمن را قطع مي نمايد . ارزش غذايي آن كم ، ولي در بركندن صفرا بسيار مؤثر است .
آرايش :بر زگيل بسايند زگيل را بر مي كند .
دمل و جوش :ضمادش در ورم هاي گرم كه بيم گنديدن مي رود و در باد سرخ مفيد است .
سر:به صورت محلول اگر سر را با آب آن بشويند جوش هاي سر را از بين مي برد .كندي دندان را كه از خوردن ترشي باشد از بين مي برد زيرا زبري دندان را برطرف مي كند .سردرد ضرباني را تسكين
مي بخشد.
چشم :اگر در چشم بكشند براي چشم درد مفيد است ولي زيادش تيرگي مي آورد .
اندام هاي تنفسي :افشره آن با گسي كه دارد براي خون بر آوردن مفيد
است.
اندام هاي غذا :خوردن و ضمادش در معالجه التهاب معده ، كبد و استفراغ تلخ (مراري )سودمند است .ليكن اشتها را ضعيف مي كند .
اندام هاي دفعي :حقنه خرفه خراش روده را بر طرف مي سازد . در اسهال مراري مفيد است .قرحه و درد كليه و مثانه را از بين مي برد و در اكثر حالات اشتهاي خوراك و اشتهاي جماع را از بين مي برد .اما به عقيده ما سرجويه شهوت انگيز است .شايد آنچه او فرمايد راجع به مزاج هاي گرم و خشك باشد .
خرفه در بازداشتن نزيف حيض و در معالجه سوزش زهدان سودمند است .
آب خرفه داروي بواسير خوني است .افشره اش كرم كدو را
بيرون مي آورد .اگر خرفه را بريان كنند و بخورند اسهال قطع مي شود .
تب ها :در علاج تب هاي گرم مفيد است .
خرماي كال و نيمه رسيده
هردو نوع مشهورند و ميوه گرمسيري هستند .
مزاج :سرد و خشك .خرماي كال از خرماي زرد قابض تر است .
خاصيت :خرما نفاخ است و به ويژه اگر بعد از آن آب بخورند .سركه خرما در آغاز شيرين شدنش قرقر براه مي اندازد و راه بندان هايي در درون ايجاد مي كند .
پخته غوره خرما ،خرماي كال ،التهابات را تسكين مي دهد و حرارت غريزي را بحال خود مي گذارد .
خوردن كال و كم رسيده خرما چون زياد باشد خلط هاي پديد مي آيند .
سر :خرماي كال سردرد مي آورد و اگر بيش از حد بخورند شايد سكته ببار آورد .
خرماي كامل و كم رسيده هر دو براي لثه و گوشت ميان دندانها مفيدند .
سينه :با سينه و شش ناسازگارند .
اندام هاي غذا :معده را دباغي مي كنند .در كبد بستگي ايجاد مي كنند . دير هضم اند و تردش دير هضم تر است .ارزش غذايي آنها كم است و شيرين به هضم نزديك تر است .
اندام هاي دفعي :هر يك از آن دو قبوضيت دارند و به ويژه اگر با سركه يا آب انگور كهنه گس مزه آميخته شوند .خرماي كم رسيده بول را زياد مي كند و اگر با سركه گس خرده شود سيلان زهدان و نزيف بواسير را قطع مي كند.
تب ها :زياد خوردن آنها تب و لرز مي آورد .

خربزه

ريشه اش خشكي آور است .
خاصيت :رسيده اش لطيف و كالش متراكم است .مزاج خربزه نارسيده مزاج خيار است و به هر حال باز كننده است .گرمك از حيث خلط از ساير انواع خربزه بهتر است.گوشت آن زداينده و به ويژه تخمش بسيار جلادهنده است
خربزه رسيده و نارسيده هر دو زداينده و تخم آن بيشتر زداينده است .
خربزه با هر خلطي كه در معده باشد مي سازد و تبديل به آن خلط مي شود .
خربزه بيشتر ميل به بلغم شدن مي كند تا صفرا و سودا شدن .گرمك زود تغيير نمي كند .
آرايش :خربزه و به ويژه پوست و مغز آن پوست را پاك مي كند . در برداشتن لكه هاي سياه و سفيد پوست و التهاب پوست مفيد است و اگر مغز آن را چنان كه هست با آرد گندم خمير كنند و درآفتاب خشك كنند مفيدتر
است .
چشم :پوستش را بر پيشاني بچسبانند مانع نزله هاي چشم مي شود و داروي بسيار خوبي است .
اندام هاي غذا :خربزه عموماً و به ويژه ريشه اش قي آور است . خربزه اگر خوب هضم نشود قي آور و مسهل مي گردد .گرمك دير هضم است مگر اينكه با همه محتوياتش خورده شود . گرمك از خربزه مغذي تر و خلطش بهتر است .
خربزه را بايد بعد از خوردن طعام خورد ،درغير اين صورت دل را بهم مي زند و قي مي آورد .بهتر آن است كه بعد از خربزه كسي كه گرمي دارد سكنجبين بخورد و كسي كه رطوبتش زياد است كندر يا زنجفيل پرورده .
اندام هاي دفعي :كال و رسيده اش مدر بول است و علاج براي سنگ مثانه و كليه ولي بشرطي كه سنگ ريز باشد و در خرد كردن سنگ كليه
ويژگي دارد .
گرمك كمتر ادرار آور و شيرين تر است و از خربزه زودتر به معده مي رسد و به ويژه اگر گرمك نرم باشد .
زهرها :اگرخربزه در معده فاسد شود ،سم مي گردد و هرگاه سنگيني معده حس شود بايد بسرعت معده را خالي كنند و به هر وسيله اي باشد استفراغ نمايند .

خردل

مزاج :گرم و خشك
خاصيت :بلغم را قطع مي كند و روغنش از روغن ترب گرم تر است .از دودش حشرات گريزانند .
آرايش :رخسار را پاكيزه مي كند .لكه هاي بد رنگ و اثر خون خشكيده را مي زدايد .در علاج بهك خوب است . زبان را مي خشكاند و درد داء الثعلب مفيد است .
ورم و جوش :ورم گرم و هر ورم مزمن را نرم مي كند .با گوگرد بر خنازير بگذارند خوب است .
زخم و قرحه :علاج گري و قوباء است .
مفاصل :درعلاج درد مفاصل و عرق النساء داروي خوبي است .
سر :رطوبت سر را بر مي چيند .داروي درد گوش و دندان درد است .
بعضي گفته اند :ناشتا خوردن خردل هوش را افزايش دهد .
چشم :در چشم بكشند تم و زبري چشم را از بين مي برد .
سينه :خردل كوبيده با عسلاب بخورند قصبه الريه را از زبري مزمن شفا مي دهد .
اندام هاي غذا :تشنگي آور است .
اندام هاي راننده :علاج خفگي زهدان است و آرزوي جماع را
برمي انگيزد.
تب ها :درتب هاي هر روزه و كهنه مفيد است .

خرزهره

خرزهره دو نوع است : بياباني و كنار آبي . خرزهره بياباني برگش شبيه برگ خرفه است .شاخه هاي دراز و بر زمين گسترده دارد .همراه برگ ها خار هم هست .گاهي اين نوع خرزهره را در ويرانه ها نيز مي يابيم .نوع دوم كه در كنار رودخانه ها پيدا مي شود ، شاخه ها پايا و خارها در زير برگها پوشيده و برگش همانند برگ بيدمشك و بادام است .مزه اي بسيار تلخ دارد .
مزاج : گرم و خشك
خاصيت : بسيار گدازنده ، با آب پز آن خانه را آب پاشي كنند كك و موريانه را ريشه كن مي كند .
ورم و جوش : برگ آن را بر ورم هاي سخت بگذارند داروي بسيار خوبي است .
زخم و قرحه :خرزهره و به ويژه افشره برگ آن داروي خارش و گري و جوش هاي پراكنده است .
مفاصل :ضماد آن علاج پشت درد ديرپا و درد زانوان است .
سر :شكوفه اش عطسه آور است .
زهرها :به تنهايي سم است .اگر همراه آب انگور كهنه و فيجن خورده شود پادزهر حشرات سمي است .

خرنوب

خرنوب شامي بهترينش است .
مزاج :خرنوب نبطي از شامي خشك تر و سردتر است .
خاصيت :خرنوب شامي خشكي دهنده ، گيرنده و خرنوب نبطي خشك تر و خشكاننده تر است .
آرايش :اگر با خرنوب نبطي نرسيده زگيل ها را ماساژ دهند و فشار زياد دهند از بين مي رود .
سر :آب پزش را در دهان بگردانند درد دندان تسكين مي يابد .
اندام هاي غذا :خرنوب شامي براي معده بد است و هضم نمي شود و خشكش نيز دير هضم است .خرنوب نبطي در علاج يرقان مفيد است .
اندام هاي راننده :در آب پز خرنوب نشستن معده را تقويت مي كند .
خرنوب شامي تر شكم را روان مي كند ، خرنوب شامي خشك شكم را بند مي آورد و در علاج كم اشتهايي مفيد است .
خرنوب نبطي از ريزش بي انقطاع و زياد از حد حيض مفيد است بشرطي كه بردارند و بخورند .
در علاج پيچش و درد روده و در اسهال نيز مفيد است .

خربق

ديسقوريدوس گويد :برگ اين گياه همانند بارهنگ يا سلق بياباني و از سلق بياباني كوتاه تر است .
بايد نوعي را برگزيد كه پهناي سطحش مناسب و رنگش سفيد ، زودشكن و بزرگ حجم و نازك باشد و فوراً در اول مرحله چشيدن بسيار زبان سوز نباشد و آب در دهان جمع گردد .
مزاج :گرم و خشك است .
خاصيت :خربق سفيد از سياه تلخ تر است و سياه از سفيد گرم تر و اگر موش بخورد مي ميرد .
آرايش :در عمل آرايش با خربق سياه برابر است .
قرحه :سائيده اش را ببويند عطسه مي كنند .
چشم :ديد را قوي مي كند .
اندام هاي غذا :خربق سفيد در استفراغ كردن بسيار قوي است اما خطر خفه شدن نيز دارد .
زهرها :خوردنش سم است . سگ و خوك بخورند مي ميرند .

خربق سياه

خوبش آن است كه نه بسيار تازه و نه بسيار كهنه ، نه بسيار چاق و نه بسيار لاغر و ميانه اين چهار حالت باشد .
رنگش خاكستري ، زودشكن ، پوشيده نباشد كه در ميان آن چيزي مانند تار عنكبوت متكون شده است . مزه اش تند و زبان گز باشد .
مزاج :گرم و خشك .
خاصيت :گدازنده ، نرم كننده ، بسيار زداينده است و به حدي كه گوشت مرده را مي خورد .
آرايش :با سركه بر پوست رخساره بمالند بهك و وضح (لكه سفيد ) را بر مي دارد .
زخم و قرحه :شير خربق سياه و خربق سفيد را با سركه بر پوست بمالند يا با آن استفراغ كنند علاج گري و قوباء و پوست انداختن است .ناصور را شفا مي دهد و زخم سفت را از بن بر مي كند .
مفاصل :استفراغ بوسيله ي تزريق در علاج فلج و درد مفاصل بسيار مفيد است .
سر :خربق سياه را در سركه بپزند و در گوش بچكانند صداها را خاموش مي كند و اگر در دهان بگردانند درد دندان تسكين مي يابد .
آب پزش را در گوش كم شنوا بريزند شنوايي را تقويت مي كند و در علاج بيماري وسواس و ماليخوليا وصرع و سردرد نيمه اي و ساير بيماري هاي سر مفيد است .
چشم :در چشم بكشند ديد را نيرو مي دهد .
اندام هاي راننده :داروي بيماري سودا است و سودا را از تمام تن بيرون مي راند .
زيان و فشاري ندارد .بلغم و صفرا را بيرون مي آورد .
خون را از هر خلطي مي پالايد حتي اگر در آن سوي بدن باشد و خلط هاي بد را از پوست مي زدايد .
خريق سياه در علاج ورم روده و مثانه و در ريزش دادن بول و حيض مؤثر است .

خطمي

اين نام يوناني و به معني بسيار مفيد آمده است .
مزاج :گرم و خشك
خاصيت :نرم كننده ، رساننده ، سست كننده و تحليل برنده است .
آرايش :با روغن كنجد بر پوست بمالند ودر آفتاب بنشينند بهك را مي زدايد. تخمش مؤثرتر است .
ورم و جوش :ورم سخت را نرم مي كند ،از آماس جلوگيري مي نمايد ،ورم خوني را فرو مي نشاند ،دما را مي رساند ، در علاج آماس بادكن و خنازير مفيد است .
با سقز تلخ بردارند زهدان سخت شده را نرم كند .
با صمغ و گوگرد بر خنازير بگذارند سودمند است .
مفاصل :خطمي و به ويژه اگر با پيه غاز باشد در علاج درد مفاصل ، بيماري اعصاب ، لرزش ، گسستگي وسط هاي ماهيچه و كشيدگي اعصاب مفيد است .
سر :ضمادش علاج ورم بناگوش است .
چشم :التهاب و بادكردگي پلك را از بين مي برد .
سينه : تخمش علاج سرفه گرم است . راه بلغم برآوردن را آسان مي كند ، مانع خون برآوردن است ، زيرا گيرندگي در بر دارد .
ضماد برگش ورم پستان را فرو مي نشاند و از علاجات ذات الجنب و ذات الريه بشمار مي آيد .
اندام هاي غذا :شيره اش تشنگي را از بين مي برد .
اندام هاي راننده :آب پز برگ و بيخش را بخورند در علاج سوزش مجراي بول ، سوزش روده ، ورم اطراف پيزي ، اسهال بد ، مفيد است .
تخمش را با سقز بردارند علاج سفت شدن و بهم آمدن زهدان است .
آب پزش براي زهدان خوب و خون زچگي را پاك مي نمايد .
زهرها :با روغن كنجد و روغن زيتون بر تن بمالند از گزند حشرات در امانند.آب پزش با روغن كنجد را بر جاي نيش زنبورعسل بمالند مفيد است.

آبنوس

چوبي است مشهور كه آن را از زنج يا به قول ديسقوريدوس از حبشه مي آورند سياه خالص است و طبقاتي در آن نيست .هنگامي كه مي برند بشكل شاخ خميده يا به قولي به شاخ مخروط مي ماند ،به زحمت مي شكند و شكسته اش زبان را مي گزد .بهترينش آن است كه با وجود سياهي و همواري ، خطوطي در آن مشاهده نمي شود ،در ساييدن به شاخ خراطي شده شبيه ، پر مايه و محكم است .
در چشيدن گزش دارد .
مزاج :گرم و خشك است . گروهي برآنند كه با وجود حرارتي كه دارد حرارت خون را خاموش مي نمايد .
خواص درماني :تم و سپيدي چشم را از بين مي برد .از ساييده آن شياف مي سازند ،اگر برفسان سايند و گرد آن را در چشم بكشند بسيار سودمند است .
خاك اره آبنوس را بر طبقي مي سوزانند و مي شويند زخم مزمن چشم را بر طرف مي سازد .علاج رمد خشك ،گري چشم و آبريزي دائم چشم است .
اندام هاي دفعي :به گفته خوزيان سنگ كليه را خرد مي كند و باد شكم را علاج است .

آلو

نياز به معرفي ندارد .آلوي بستي از آلوي سياه قوي تر و آلوي زرد از سرخ رنگ آن مؤثرتر است .
آلوي سفيد مات (غير براق )سنگين و كمتر اسهالي است .
مزاج :سرد و تر است .
خواص درماني : صمغ آن لطافت بخش ، قطع كننده و چسبناك مي باشد .
زخم و قرحه :انگم آن قرحه را جوش مي دهد . مخلوط آلو با سركه اگزما را از بين مي برد و به ويژه اگر عسل يا شكر داشته باشد براي كودكان مفيد است .
اندام هاي سر :در دهان گردانيدن برگ آلو از نزله هاي لوزتين و زبان كوچك جلوگيري مي نمايد .
چشم :انگم آلو را در چشم بكشند ديد را قوي مي كند .
اندام هاي تنفسي و سينه :آلوي ترش و شيرين التهاب قلب را تسكين مي دهد. اندام هاي غذا :ترش و شيرينش در بر كندن صفرا از همه مؤثرتر است. آلوي شيرين معده را تر و سرد مي كند ،سستي مي دهد و عموماً با معده ناسازگار است .
آلوي شيرين در بيرون راندن صفرا از ساير آلوها مؤثرتر است .
در اسهال ،آلوي تر از آلوي خشك كاري تر است و اين خاصيت از لزج بودن آن ناشي مي شود .

ابر مرده (اسفنج )

جرمي است دريايي ،در سستي و تخلخل به نمد مي ماند .گويند جانوري است كه در جايي كه بدان چسبيده حركت مي كند ولي از جاي خود دور نمي شود .
تر و تازه اش كه نيروي مزاجي بحر با اوست قوي تر و خشكاننده تر از كهنه آن است .
سنگ شده آن هم همين مزاج را دارد ولي كمتر گرم است .
خاصيت درماني :بسيار خشكاننده است .اگر آن را به ويژه تازه اش را بسوزانند و خاكستر آن را با روغن زيتون مخلوط كنند و بر جاي بريده يا دريده بگذارند از خونريزي جلوگيري مي كند و اگر تنها اسفنج را با آتش بسوزانند و بر زخم بگذارند چون گوهرش بازدارنده خون است و از سويي با گرمي كه از آتش دارد داغ مي گذارد از خونريزي جلوگيري مي كند و همچنين آن را فتيله كنند و به دهانه رگهاي بهم آمده فرو كنند رگها را باز مي كند ، لطافت بخش است و جلا دهنده (زداينده ).
دمل و جوش :ورم هاي بلغمي را خشك مي كند .
زخم و قرحه :اسفنج را در سركه خيس نمايند و بر زخم بگذارند زخم را خوب مي كند .
اسفنج را با عسل بجوشانند زخمهاي عميق را درمان مي كند و اگر اسفنج را خشك يا با آب انگوركهنه خيس كنند و بر زخم بگذارند سودمند است. رطوبت هاي كهنه را مي خشكاند و جاي زخم را پاك مي كند .
اندام هاي تنفسي و سينه :سوخته اسفنج همراه روغن زيتون در معالجه خون برآوردن مفيد است .
سنگي كه در اسفنج است سنگ مثانه را خرد مي كند .

استبرك(غلب لب)

درختي است از يمن و عربستان و يكي از شيره داران است .گويند نوعي از اين درخت سايه اش سم است كسي زير سايه اش بنشيند مي ميرد .
مزاج :گرم و خشك .
خاصيت :قبضي است ملايم .
آرايش :برپوست بمالند در علاج بيماري هاي ويروسي پوستي (سعفه )و قوبا مفيد است .
سر:بر سر بمالند خارش (حرارت )را از بين مي برد .با عسل مخلوط كنند و به دهان بچه بمالند زخم هاي دهان را شفا مي دهد .
اندام هاي راننده :اسهال مي آورد و روده را ناتوان مي كند .
زهرها :نوعي استبرك هست اگر در سايه اش بنشينند زيان مي بينند و شايد بميرند بهتر آن است كه از آن دوري كنند . شيره آن سمي است و شش و كبد را تكه تكه مي كند و در مدت دو روز مي كشد .

اسفرزه

اسفرزه دو نوع است :زمستاني و تابستاني
مزاج :سرد و تر است .
خاصيت :خرد شده آن را در روغن گل بجوشانند قابض است .با سركه ضماد كنند سردرد را به كلي از بين مي برد .
دمل و جوش :با سركه بهم بزنند در مداواي ورم هاي گرم ، مورچه ، جمره ، باد سرخ ، و به ويژه دملهاي بناگوش و دمل هاي بلغمي بسيار مؤثر است .
مفاصل :ضمادش با سركه و روغن گل پيچش و ترنجيدگي عصب ، نقرس و درد گرم مفاصل را درمان مي كند .
سر :ضمادش را بر سر بگذارند سر درد گرم علاج مي شود .
سينه :سينه را تماماً نرم مي كند .
اندام هاي غذا :لعاب اسفرزه با روغن گل ، يا باروغن بادام تشنگي صفرايي شديد را تسكين مي دهد .
اندام هاي دفعي :اگر اسفرزه را با روغن گل مخلوط كنند اسهال را بند مي آورد و از خراش جلوگيري مي كند ، به ويژه براي كودكان بسيار مفيد است . اگر با روغن بنفشه باشد شكم را روان مي كند .
تب ها :خوردن آن شدت تب هاي گرم را تسكين مي دهد .

اشنان

چندين نوع است .نوعي كه سفيد است و آن را چلغوز گنجشك گويند از همه لطيف تر است و نوع ديگر آن به رنگ سبز است .
خواص درماني :جلا مي دهد ، تنقيه مي نمايد و بازكننده است .
اندام هاي دفعي :بند آمدگي بول را درمان مي كند .
زهرها :سم قاتل است.و دود اشنان سبز حشرات را مي گريزاند .

افسنتين

گياهي است كه برگ آن شبيه برگ مرزه و داراي تلخي و گيرندگي و سوزش است .
حنين گويد :«افسنتين چندين گونه است :خراساني ، مشرقي ، سوسي و طرسوسي ».
دانشمندان ديگر كه قديمي تر از حنين هستند گفته اند :افسنتين نبطي ( خودرو )معطر است .
افسنتين عموماً داراي گوهر خاكي و لطيف است .با مزاج خاكي خود داراي گيرندگي ،با گوهر لطيفش اسهال مي دهد و باز كننده است .بهترين نوع افسنتين گونه سوسي و طرسوسي است كه به رنگ عنبر است .
مزاج :گرم و خشك و افشره اش گرم تر است .
خاصيت درماني :افسنتين بازكننده و گيرنده است .
افسنتين لباس را از بيد و گزند حشرات نگاه مي دارد و اگر با مركب تركيب شود رنگ مركب ثابت مي ماند ،تغيير رنگ نمي دهد و كاغذ را از موش خوردگي محفوظ مي دارد .
آرايش :افسنتين رنگ و رو را زيبا مي كند .براي موخوره و گري مفيد است .لكه هاي بنفش زير چشم را مي زدايد .
درزخم و دمل و جوش :ضماد و شربت آن براي گرفتگي هاي عروقي دروني مفيد است .درمداواي گوش :بخار پخته شده آن درد گوش را تسكين مي دهد و خوردن آن با عسل از سكته جلوگيري مي نمايد .
اندام هاي چشم :هرنوع و به ويژه خودرو آن اگر به صورت ضماد در آيد و به زير چشم ببندند براي معالجه هر نوع درد كهنه و تيرگي چشم مفيد است .
اندام هاي تنفسي : شربت آن كشيدگي زير سراشيبي هاي دنده هاي رو به شكم را معالجه مي كند .
اندام هاي تغذيه :اگر پخته و افشره افسنتين را به مدت 10 روز بنوشند در باز گردانيدن اشتها تأثير به سزايي دارد . شربت افسنتين معده را تقويت مي كند و در بسياري از حالت ها مفيد است . اگر كساني كه يرقان دارند آن را به مدت 10 روز بخورند بسيار مفيد است و در مداواي طحال مؤثر است و اگر آن را با عدس يا برنج بپزند و بخورند كرم ها را از بين مي برد . افسنتين مخلوط با سنبل بادشكم و معده را چاره ساز است . اگر افسنتين را با روغن حنا مرهم كنند و بر تهيگاه بمالند درد تهيگاه تسكين مي يابد و اگر آن را با روغن گل محمدي مرهم كنند و يا با گل محمدي مخلوط كنند درد معده را از بين مي برد و سفتي آن را بر طرف مي نمايد .
اندام هاي دفعي :دربيرون راندن بول و روان كردن حيض بسيار مؤثراست .به ويژه اگر آن را با عسلاب بردارند .افسنتين مسهل صفرا است ولي در بلغم و آنچه در روده ها ماندگار است مؤثر نيست . علاوه بر آن شربت افسنتين در مداواي بواسير و بريدگي- خراش و زخم مقعد نيز مفيد است .
اگر آن را آب پز كنند و يا آن را با برنج بپزند و با عسل بخورند كرم را از بين مي برد و شخص به اسهالي سبك دچار مي شود . افسنتين با عدس سوخته نيز همين كار را انجام مي دهد .
تب ها :خود به خود در مداواي تب كهنه مفيد است .
سموم :با آب انگور كهنه پادزهر گزش نيش كژدم ، گزش راسو ، و سم شوكران است .اگر با سركه باشد پادزهر قارچ سمي است و پاشيدن آن پشه را از بين مي برد .اگر آن را با مركب مخلوط كنند صفحات كتاب از موش خوردگي به دور مي ماند .

اقاقيا

صمغ درخت كرت (خرنوب مصري )است كه مي خشكانند و از آن قرص مي سازند .
تركيب آن از گوهر خاكي و گوهر لطيف است و از اين رو همراه با نوعي سوزندگي است كه با شستن بر طرف مي شود و از آنجا كه داراي تندي است در عمق فرو مي رود و سردي مي دهد .
اين درخت خاردار است و خارهاي آن راست نيستند و ساقه اش خميده است . گلي سپيد دارد و ميوه آن مانند لوبيا گرگي سپيد و در غلاف است .
اقاقياي سبز تيره كه به سياهي مي زند بوي خوش دارد ، گران وزن ،سخت و از همه بهتر است .
مزاج :شسته آن سرد است و خشكاننده .
خاصيت درماني :اقاقيا گيرنده است و خونريزي را باز مي دارد .
آرايش:اقاقيا رنگ را زيبايي و مو را سياهي مي بخشد و چاره ترك هاي ناشي از سرماست .
دمل و جوش :در اين زمينه اقاقيا با آس برابر است و كژدمه را علاج مي نمايد .اگر با سپيده تخم مرغ همراه باشد سوختگي و دمل هاي گرم را خوب مي كند .
مفاصل :اقاقيا سستي مفاصل را از بين مي برد .
اندام هاي سر:اقاقيا در مداواي قرحه هاي دهان مفيد است .
اندام هاي چشم :تنها اقاقياي مصري در مداواي چشم مؤثر است كه ديد را نيرو مي بخشد ، چشم را لطيف مي كند ، چشم درد را آرامي مي بخشد و سرخي داخل چشم را بر طرف مي سازد .
اندام هاي دفعي :وارد بدن كردن به صورت(آمپول -شياف و …)(اماله )و ضماد و شربت اقاقيا شكم را بند مي آورد .
در معالجه خراش و اسهال خوني مفيد است .سيلان رحم را قطع مي كند . بر آمدن مقعد و رحم و سستي آنها را از بين مي برد .

انگدان

دو نوع است سپيد و سياه .انگدان سياه در غذاها داخل نمي شود .
خاصيت درماني :لطافت زا است و بيخش بادآور . اگر تن را با آن و به ويژه با شيره آن ماساژ دهند در جذب كردن مواد به خارج بسيار مؤثر است .
آرايش :بوي تن را تغيير مي دهد ، ضماد آن كه با روغن زيتون باشد لكه سياه خوني زير چشم را به كلي از بين مي برد .
دمل و جوش :در علاج زخم هاي دروني سودمند است ، اگر انگدان و بيخ آن را با مرهم ها مخلوط كنند خنازير را درمان مي كند .
مفاصل :انگدان مخلوط با روغن بنفشه يا روغن حنا درد مفاصل را درمان مي كند .
اندام هاي غذا :بيخ آن باد گلو مي آورد ، شكم را قبوضيت مي دهد ، دير هضم است و هاضم ،معده را گرمي مي بخشد ، تقويت مي كند اشتها بر مي انگيزد .
اندام هاي دفعي :اگر آن را با پوست انار و سركه بپزند ، بواسير مقعد را از بين مي برد ، ادرارآور است و براي مثانه زيان آور .
زهرها :پادزهر هر سموم است .

انيسون

اين دارو تخم رازيانه رومي است .تند مزگي آن از رازيانه خودرو كمتر است . داراي نوعي مزه شيرين و بهتر از رازيانه خودرو است .
مزاج :جالينوس گويد :گرم و خشك است .
خواص درماني :باز كننده و كمي گيرنده و گس است .مسكن دردها ، عرق آور و بادشكن است و اگر در روغن جوشانده شود تأثيرش بيشتر است .
درمزاج انيسون اندكي تندي است كه تقريباً با داروهاي سوزنده برابر مي باشد. سر:اگر آن را بخار كنند و بخار آن را استنشاق كنند سر درد و سرگيجه را از بين مي برد .
اگر آن را بكوبند و با روغن گل محمدي بياميزند و در گوش بچكانند بيماريهاي دروني گوش را كه ناشي از اثر ضربه يا برخورد باشد بهبود مي بخشد و درد گوش را بر طرف مي نمايد .
چشم :براي سبل مزمن داروي خوبي است .
دستگاه تنفس و سينه :شير را فزوني مي دهد .
تغذيه :حالت تشنگي را كه از رطوبت هاي بورقي رخ مي دهد از بين مي برد .
براي بند آمدگي هاي كبدي مفيد است و رطوبت طحال را بر طرف مي سازد .
اندام هاي دفعي :بول و حيض سفيد را ريزش مي دهد . رطوبت هاي سفيد را از زهدان پاك مي نمايد و شهوت جماع را بر مي انگيزد .گاهي كه سبب ادرار مي شود شكم را بند مي آورد ، راه بندان هاي كليه و مثانه و زهدان را باز مي نمايد .
تب ها :با تب كهنه مقابله مي كند .
زهرها :پادزهر هر سموم و حشرات سمي است و زبان آنها را دفع مي نمايد. انگشتان اخمو
شكوفه سورنجان است و تأثيرش تأثيرسورنجان .

بسباسه

نوعي گردو است كه به حجم مازو مي باشد . پوستش نازك و زودشكن است و بوي خوش و تند دارد .
خاصيت :قبوضيت دارد .
آرايش : كك و مك را مي زدايد و بوي دهان را خوش مي كند .
چشم :تقويت ديد مي كند و داروي سبل است .
اندام هاي غذا :كبد و طحال و معده و به ويژه فم معده را تقويت مي دهد . شكم را بند مي آورد . مدر و داروي عبي اختياري ادرار است ، اگر با روغن ها مرهم شود مسكن درد است ، و پرزه (شياف زنانه ) سودمند و مانع استفراغ است .

بلادر

ميوه اي است شبيه هسته خرما و مغزي دارد همچون گردو ،شيرين مزه است و بي گزند .
پوسته آن متخلخل و سوراخ است و در اين سوراخها انگبيني لزج و بودار موجود است .اگر آن را به دندان بشكنند زياني نمي رساند به ويژه اگر همراه مغز گردو باشد بهتر است .
مزاج :گرم و خشك .
خاصيت :انگبينش سبب قرحه و ورم مي شود و خون و خلط ها را مي سوزاند .
دمل و جوش :ورم هاي گرم دروني را بر مي انگيزد .
مفاصل:در مداواي سردي و سستي عصب و فلج و كجي دهان مفيد است .سر:براي رفع فراموش كاري خوب است وليكن بيماري وسوسه و ماليخوليا را تحريك مي كند .
اندام هاي دفعي :دود آن بواسير را مي خشكاند .
زهرها :از جمله سم هاست .سوزنده اخلاط و بدين سبب كشنده است .
پادزهر بلادر دو نوع است و روغن گردو از قوتش مي كاهد .

بنفشه

گياهي است مشهور و بيخش چون ساير اجزايش نيروي دارويي دارد .
مزاج :سرد و تر است .
خاصيت درماني :خون معتدل بوجود مي آورد .
دمل و جوش :بنفشه و برگ آن را با قاوت جو ضماد كنند ورم گرم را فرو مي نشاند .
زخم و قرحه :روغن بنفشه براي گري (جرب )داروي خوبي است.
اندام هاي سر :بو كردن و بر سر ماليدن آن سردرد را تسكين مي دهد .
اندام هاي چشم :ماليدن و خوردن آن در مداواي رمد گرم مفيد است .
نفس و سينه :بنفشه و به ويژه مرباي آن با شكر درمان سرفه گرم است و سينه را نرم مي نمايد .
شربت آن درمان سينه پهلو و شش است و دراين زمينه ازجلاب بهتر است .(گلاب )
اندام هاي غذا :التهاب معده را از بين مي برد .
شربت آن علاج درد كليه، مليني ملايم است و برآمدن مقعد را فرو مي نشاند. خوردن بنفشه خشك صفرا را بيرون مي راند .

بيدمشك

از نباتات خوشبو است .
خاصيت :ماليدن آب و افشره اش ورم ها را فرو مي نشاند .
سر:شكوفه بيدمشك و بو كردن برگ آن بادهاي متراكم سر را درمان مي كنند .
اندام هاي دفعي :شكم را روان مي كند .

گل ختمي ، گل همه كاره

ختمي گياهي است علفي و چند ساله كه ارتفاع آن به حدود 2 متر مي رسد و ساقه آن از كركهاي ريز خاكستري رنگ پوشيده شده است.
ختمي با نام علمي (Althaea of ficinalis) گياه بومي مناطق شرق مديترانه است و داراي برگهاي دندانه دار و پهن است. گلهاي آن درشت به رنگ سفيد مايل به قرمز يا ارغواني هستند كه به صورت دسته هاي سه تايي در اواخر تابستان ظاهر مي شود.
اين گياه به علت داشتن گلهاي زيبا به صورت گياه زينتي در باغچه ها كاشته مي شود.
پژوهشها نشان مي دهد ختمي از نظر طب قديم ايران سرد و تر است و به طور كلي روي تمام اعضاي بدون مخصوصا روده ها، ريه ها، معده، كليه ها و مثانه موثر است.
خواص درماني ختمي بيشتر در برگ و گل اين گياه است. گل اين گياه را به صورت درماني براي ناراحتي هاي تنفسي مثل آسم، برونشيت و سرفه به كار مي برند. در ناراحتيهاي نادر آسم پودر كرده اين گياه با عسل كاربرد موثري دارد. همچنين ختمي در عفونتهاي ريوي جوابگوي بسيار خوبي است.
اين گياه يكي از داروهايي است كه پوست اندازي را سريع و شادابي پوست را تضمين مي كند و ضدعفوني كننده بسيار خوب و ضدقارچ است.
همچنين از گياه ختمي در موارد ريزش مو، شوره و چربي سر استفاده مي شود و داروي خوبي براي لينت بخشيدن به دستگاه گوارشي است كه در موارد يبوست از آن استفاده مي شود. مي توان از اين گياه به صورت دم كرده استفاده كرد.
گل ختمي انواع مختلفي دارد كه هر كدام رنگهاي متفاوتي دارند از جمله زرد، قرمز، بنفش و سفيد.
ختمي هايي كه گل سفيد دارند كاربرد درماني بيشتري دارند. گل ختمي از اواسط خرداد تا اواخر پاييز گل دارد.
موارد درماني آن بيشتر برگ و گل اين گياه است. گل اين گياه را به صورت درماني براي ناراحتي هاي تنفسي مثل آسم، برونشيت و سرفه به كار مي برند. در ناراحتيهاي نادر آسم پودر كرده اين گياه باعسل كاربرد موثري دارد. اين گياه همچنين در عفونت هاي ريوي جوابگوي خوبي است.
اگر در موقع استفاده برگ و گل آن با هم مخلوط شود بهتر است البته در موارد درماني گل ارجح تر است. اصولاً چون اين گياه لعاب زيادي دارد براي شوره سر مورد استفاده قرار مي گيرد و همچنين براي طراوت و شادابي پوست صورت از ماسك آن استفاده مي شود.
اين گياه يكي از داروهايي است كه پوست اندازي را سريع و شادابي پوست را تضمين مي كند و ضد عفوني كننده بسيار خوب و ضد قارچ مي باشد.
اين گياه در موارد ريزش مو، شوره و چربي سر استفاده مي شود. داروي خوبي براي لنيت بخشيدن به دستگاه گوارشي است كه در موارد يبوست از آن استفاده مي شود.
قسمتهاي مورد استفاده اين گياه، گل، برگ و ريشه آن است. ريشه عميق و طولاني دارد كه آن را له مي كنند و مي شويند و سريع خشك كرده و از آن استفاده مي كنند.
تمام موارد درماني كه در مورد گل و برگها گفته شد در مورد ريشه ي اين گياه هم صادق است.
ريخت شناسي
ختمي گياه بومي مناطق شرق مديترانه است .
گياهي است علفي و چند ساله كه ارتفاع آن به حدود 2 متر مي رسد ساقه آن از كركهاي ريز كه به رنگ خاكستري مي باشد پوشيده شده است .
برگهاي ختمي دندانه دار ، پهن و مانند قلب مي باشد . گلهاي آن درشت به رنگ سفيد مايل به قرمز يا ارغواني است كه بصورت دسته هاي سه تايي در اواخر تابستان ظاهر مي شود .
ختمي به علت داتشن گلهاي زيبا به صورت گياه زينتي در باغچه ها كاشته مي شود . تمام قسمتهاي اين گياه استفاده طبي دارد .
ختمي چند نوع مي باشد :
ختمي بنفش
ختمي سفيد
ختمي سياه
كه خواص ختمي بنفش بيشتر ميباشد .
تركيبات شيميايي:
ختمي داراي لعاب و موسيلاژزيادي است .اين گياه داراي مواد نشاسته اي ، چربي ، اسانس آنتوسيانين Anthocyanin آل تئين Altheine ، داي اكسي بنزوئيك اسيد DIoxybenzoic Acid و سيانيدين Cyanidin مي باشد .
خواص دارويي
ختمي از نظر طب قديم ايران سرد و تر است و بطور كلي روي تمام اعضاي بدن مخصوصا روده ها ، ريه ها ، معده ، كليه ها و مثانه موثر است .
خواص گل ختمي
1)ملين و برطرف كننده يبوست است .
2)بيماريهاي تنفسي را برطرف مي كند.
3)سرفه هاي خشك را از بين مي برد .
4)براي رفع گلو درد جوشانده گل ختمي را غرغره كنيد .
5)عادت ماهيانه را منظم مي كند .
خواص ريشه ختمي
1)ناراحتي هاي پوستي را برطرف مي كند و پوست را نرم مي سازد .
2)سرفه هاي خشك را از بين مي برد.
3)تب راپائين مي آرود .
4)اسهال خوني را شفا مي بخشد .
5)ادرار را زياد مي كند.
6)كمي ترشحات عادت ماهيانه را برطرف مي كند.
7)تورم را رفع مي كند.
8)ناراحتي هاي دستگاه ادراري را برطرف مي كند.
9)قند خون را تنظيم مي كند.
خواص برگ ختمي
1-ضماد برگ ختمي در برطرف كردن دمل ها و ورم پستان و روم معده موثر است .
2-براي التيام شكستگي ها ، برگ ختمي را بصورت ضماد درآورده و روي محل شكستگي بگذاريد .
3-ضماد برگ ختمي در برطرف كردن درد سياتيك مفيد است .
4-رعشه را برطرف مي كند.
5-ورم بناگوش را با ضماد برگ ختمي درمان كنيد.
نحوه استفاده :
1. خيسانده ريشه ختمي : 10 گرم ريشه ختمي را پوست كنده و خرد كرده و در يك ليتر آب سرد خيس كنيد و پس از 8 ساعت آنرا صاف كرده و نگهداري كنيد اين مايع در رفع اسهال خوني بسيار موثر است .
2. دم كرده ختمي :در حدود 20 گرم ريشه ختمي را تميز كرده و خرد كنيد و آنرا در يك ليتر آب جوش بريزيد و بگذاريد بماند تا سرد شود سپس آنرا صاف كرده و با عسل مخلوط كنيد .
3. دم كرده گل ختمي :20 گرم گل خشك شده ختمي را در يك ليتر آب جوش بريزيد و بگذاريد بماند تا سرد شود سپس آنرا با قند يا عسل شيرين بكنيد .
4. محلول شستشوي چشم : نيم گرم گل خشك ختمي را در 150 گرم آب ريخته و به مدت 5 دقيقه بگذاريد بجوشد سپس آنرا سرد كنيد و 5 قطره الكل كامفه در آن بريزيد.
پراكنش
به صورت وحشي در تمام مناطق اروپا ديده مي شود. در ايران در كناره چشمه ها و نهر ها ديده مي شود .
نيازهاي اكولوژيكي
اين گياه در خاكهاي غني از عناصر غذايي، هوموس فراوان و رطوبت زياد رشد ميكند.
ختمي چيني
از گلهاي عجيب و شگفت انگيزي كه روياهاي جهانگردان را در جزاير گرمسير اقيانوس آرام،به حقيقت پيوند مي زند ختمي چيني است.
از گلهاي عجيب و شگفت انگيزي كه روياهاي جهانگردان را در جزاير گرمسير اقيانوس آرام،به حقيقت پيوند مي زند ختمي چيني است. اين گلها معروف به گلهاي جادويي هستند. مردم اين جزاير معتقدند زماني كه اين گلها پديد مي آيند ، ديگر ارواح خبيثه شانسي ندارند از اين رو در آنجا از پير و جوان،آويزههايي از اين گلهاي قيفي شكل و زيبا به رنگهاي سرخ،زرد،نارنجي و سفيد به كردن، سينه و گوشها مي آويزند و يا آنها را زينت بخش موهاي سر خود مي نمايند.
رويشگاه و ويژگيهاي گياه شناسي
اين گياه پايا،بومي جنگلهاي گرمسير هندوستان بوده و از خانواده پنيركيان مي باشد. نام علمي اين گياه Hibscus Rosa Sinensis است كه اولين بار گياهشناس معروف سوئدي به نام كارل فن لينه آن را نامگذاري كرده است.ارتفاع گياه به محل كاشت آن بستگي دارد و در فضاي آزاد مناطق گرمسيري تا 5 متر مي رسد ولي در گلدان بيشتر از 5/1 متر رشد نمي كند. برگها تخم مرغي شكل،نوك تيز،سبز براق و دندانه دار مي باشد. گلها بر دو نوع هستند، بوته هايي با گلهاي پرپر و ديگري بوته هايي با گلهاي كم پر كه بر روي شاخه هاي يكساله ظاهر مي شوند. گلدهي گياه در فصل تابستان آغاز شده و تا پايان پاييز ادامه مي يابد، همچنين نگهداري اين گياه در فصل زمستان در گلخانه گرم،سبب گلدهي آن مي شود. قطر گلها حدود 10 تا 15 سانتيمتر مي باشد و گلها به رنگهاي سرخ، زرد، نارنجي و سفيد ظاهر مي شوند. اين گياه معمولا گلهاي زيادي توليد مي كند ولي دوام گلهاي آن بسيار كم است.
روش تكثير
ازدياد اين گياه به وسيله قلمه انجام مي شود.بدين منظور در فصل تابستان قلمه هايي به طول 5 تا 10 سانتيمتر از سرشاخه هاي بدون گل و غنچه جدا كرده و محل برش را در هورمون ريشه زا فرو مي برند. سپس قلمه ها را در جعبه نشا يا گلداني كه حاوي يك قسمت ماسه شسته شده و يك قسمت پيت ماس يا خاكبرگ است، كاشته و آنها را در جاي گرم (دماي 20درجه سانتيگراد) نگهداري مي كنند. به منظور استفاده هر چه بيشتر از رطوبت موجود توصيه مي شود آنها را با پلاستيك بپوشانيد. قلمه ها بعد از سه تا چهار هفته ريشه زايي را آغاز مي كنند. پس از چندي مي توان هر قلمه را در گلداني كه داراي مخلوطهاي معمولي خاك است،كاشته و آن را در جاي گرم نگهداري كرد.
روش نگهداري
محل مناسب براي نگهداري اين گياه، پنجره هاي پرنور و آفتابي، جنوبي و غربي مي باشد، در تابستان، زماني كه گرما به اوج مي رسد، مي توان با استفاده از پرده اين گياه را از پرتو مستقيم آفتاب دور نگه داشت، تا برگها دچار سوختگي نشوند. اين گياه به آب فراواني نياز دارد و بايد سعي نمود كه هميشه سطح خاك گلدان مرطوب باشد و هيچگاه خشك نشود. در فصل زمستان گياه به آب كمتري نياز دارد ولي نبايد اجازه داد كه گياه به طور كامل خشك شود. در فصول رشد هر هفته يكبار مي توان از كودهاي مايع(3 در هزار) استفاده نمود. با نزديك شدن سرما بايد از كوددهي صرف نظر كرد و گياه را در مكانهايي با دماي 10 تا 15 درجه سانتيگراد نگهداري نمود. پس از اتمام گلدهي گياه را هرس كرده و توصيه مي گردد عمليات هرس به تناوب انجام شود تا گياه فرم دلخواه خود را پيدا كند. گياه هرس شده شاخه و برگهاي جديدي توليد مي كند كه گلها بر روي آنها مي رويند. گاهي به علت كمي نور برگهاي گياه شروع به ريزش مي كنند و يا ممكن است بر اثر خشكي و يا جابجا كردن گياه ، غنچه هاي آن بريزد. پيچ خوردگي برگها نيز ممكن است بر اثر كم آبي و يا خشكي هوا صورت گيرد. در ضمن شته ها و كنه ها نيز در كاهش گلدهي گياه دخالت دارند.
كاربرد
از آنجا ختمي چيني به نور فراواني نياز دارد ، مي تواند نور مستقيم آفتاب را تحمل كند. اين گياه به تنهايي و يا با گياهاني مانند نخل زينتي، كروتون، برگ بيدي، قلب ارغواني، افربيا، اشوريا، شمعداني و يوكا در كنار پنجره هاي جنوبي و غربي مورد استفاده قرار مي گيرد. همچنين مي توان آن را در فصل تابستان در حياط منازل و مكانهاي پر نور قرار داد. امروزه از گلهاي بريده پرپر ختمي چيني با رنگهاي متنوع براي زينت مجالس رسمي استفاده مي گردد و براي منظور مي توان از واريته Indian Maid با گلهاي در رنگ قرمز و زرد و يا واريته Dr.Jack با گلهاي قرمز روشن استفاده نمود.
ديگر موارد مصرف اين گياه
گياه گل ختمي با ورم معده مقابله مي‌كند
گل ختمي علاوه بر خاصيت محافظت كنندگي غشاء مخاطي دستگاه گوارشي، با ورم معده نيز مقابله مي‌كند.
به گزارش سرويس بهداشت و درمان ايسنا – منطقه يزد- محافظت كنندگي غشاء مخاطي دستگاه گوارشي از خواص مهم دارويي گياه گل ختمي بشمار مي‌آيد.
ريشه گياه ختمي با افزايش اسيد معده و ورم معده نيز مقابله مي‌كند و دم كرده اين گياه و نيز برگ آن براي درمان ورم شانه و همچنين تكرر ادرار قابل استفاده است.
همچنين شايان ذكر است: ريشه اين گياه به صورت پماد براي درمان جوش و خارش استفاده مي‌شود.
گياه گل ختمي با ورم معده مقابله مي‌كند
گل ختمي علاوه بر خاصيت محافظت كنندگي غشاء مخاطي دستگاه گوارشي، با ورم معده نيز مقابله مي‌كند.
به گزارش سرويس بهداشت و درمان ايسنا – منطقه يزد، محافظت كنندگي غشاء مخاطي دستگاه گوارشي از خواص مهم دارويي گياه گل ختمي بشمار مي‌آيد.
ريشه گياه ختمي با افزايش اسيد معده و ورم معده نيز مقابله مي‌كند و دم كرده اين گياه و نيز برگ آن براي درمان ورم شانه و همچنين تكرر ادرار قابل استفاده است.
همچنين شايان ذكر است؛ ريشه اين گياه به صورت پماد براي درمان جوش، خارش و بيماري جلب استفاده مي‌گردد.
برطرف كردن تب و سرماخوردگي با گياه ختمي
ريشه گياه ختمي در درمان كاهش اشتها، ناراحتي هاي دستگاه گوارش، تب و سرماخوردگي، احتمال ابتلا به عفونت، ناراحتي هاي كبد و صفرا و التهاب دهان و حنجره به كار مي رود. با توجه به نبود مستندات علمي توصيه شده است كه بهتر است اين گياه با احتياط مصرف شود. لازم به ذكر است مصرف همزمان داروهاي خوراكي با اين گياه موجب به تأخير افتادن جذب داروها مي گردد.
افراد مبتلا به آلرژي، گياه گل ختمي مصرف كنند
آزمايشات متخصصان دانشگاه علوم پزشكي چهارمحال و بختياري حاكيست: مصرف گياه گل ختمي باعث كاهش آلرژي در بين افراد در فصول مختلف سال مي‌شود.
مدرس دانشگاه علوم پزشكي شهركرد در رشته علوم دارويي و داروسازي گفت:
مبتلايان به آلرژي براي كاهش و يا بهبود اين بيماري مي‌توانند از اين گياه به صورت دم كرده استفاده كنند.
دكتر حجت‌الله روحي بروجني روز سه‌شنبه در گفت و گو با ايرنا افزود:
آزمايشات و تحقيقات به عمل آمده در دانشگاه علوم پزشكي شهركرد روي افراد مبتلا به آلرژي نشان مي‌دهد كه اين گياه در كاهشالتهابات حلقي بسيار موثر و مفيد است و گياه گل ختمي آلرژيوم نيست.
به گفته وي،همچنين كساني كه برغم استفاده از داروهاي ضدسرفه، كاهش سرفه ندارند بايد از گياه گل ختمي استفاده كنند.
وي گفت: بدن برخي از بيماران در مقابل داروهاي ضدسرفه مقاوم شده است كه در اين حالت بايد گل ختمي و شيرين بيان مصرف كنند.
روحي يادآور شد: مصرف شيرين بيان براي كساني كه از درد زخم معده رنج مي‌برنند، مفيد است و استفاده از آن موجب كاهش التهاب دستگاه گوارش و نيز پانسمان زخم‌هاي گوارشي مي‌شود.
مدرس دانشگاه علوم پزشكي در رشته علوم دارويي و داروسازي گفت: مصرف شيرين بيان براي بيماران مبتلا به تب مالت نيز بسيار مفيد است.
روحي همچنين گفت: استفاده از گياه گل برنجاس بر كنترل سندرم روده تحرك پذير (? (IBS?بسيار مفيد است و بتازگي به‌عنوان يك داروي گياهي بادشكن در مراجع پزشكي مطرح شده است.
اين مدرس رشته علوم دارويي و داروسازي دانشگاه علوم پزشكي شهركرد گفت:
مصرف گياه بابونه نيز باعث كاهش التهاب‌هاي پوستي و اگزما در افراد مي‌شود.
روحي اظهار داشت: كرفس كوهي نيز باعث تقويت و افزايش هوشبري و هوشياري در بين افراد مي‌شود.
به‌گفته وي،در زمان حاضر بيش از ? ????گونه گياه دارويي دراستان چهار محال و بختياري شناسايي شده است.
وي گفت: با فرآوري و توليد گياهان دارويي مي‌توان زمينه اشتغال بسياري از جوانان جوياي كار را فراهم و چهار محال و بختياري را حتي تبديل به منطقه توليد گياهان دارويي در سطح جهان كرد.

اكليل كوهي

به فارسي«اكليل كوهي»و باغبانهادر تهران«رومارن»مي گويند و در كتب طب سنتي با نام«الكليل الجبل»نام برده شده است.به فرانسويRomarin وRomarin officinal و به انگليسي Rosemary مي شود.گياهي است از خانوادهLabiatae ،نام علميRosmarinus officinalis L. آن مي باشد. مشخصات
گياهي است چند ساله به صورت درختچه كوچك كه ارتفاع آن 2-1 متر مي شود.برگهاي آن متقابل،باريك،دراز،نوك تيز،و كمي خشن است.روي برگ بدون كرك و سبز ولي پشت آن پوشيده از كرك پنبه اي و سفيد است.گلهاي آن سفيد مايل به بنفش مي باشدو در اواخر بهار از لابه لاي برگها بيرون مي آيد.ميوه آن چهار فندقه و به رنگ قهوه اي و سفت و گرد و تخم آن كوچك كه در داخل ميوه است.تمام برگ و شكوفه و اعضاي گياه معطر و خوشبو و برگ و شكوفه آن كمي تلخ و تند است.
اين گياه در منطقه مديترانه و بيشتر در سواحل مديترانه ولي در عين حال در تپه ها و ارتفاعات مناطق خشك صحرا نيز مي رويد .درايران اكليل الجبل كاشته مي شود.
تكثير ان از طريق كشت بذر آن و قلمه آن در خزانه صورت مي گيرد و روش قلمه معمولتر مي باشد و پس از اينكه قلمه ها ريشه دار شدند در فصل مناسب به مزرعه اصلي منتقل مي شوند. روش كاشت اين كه فاصله بين خطوط 1 متر و فاصله بين بوته ها روي خطوط 45 سانتي متر گرفته شود.برداشت سرشاخه هاي نازك و برگ آن ممكن است سالي دو بار انجام شود،برگها كه برداشت مي شود براي اينكه اسانس ان از دست نرود بايد فورا پس از برداشت در محل سايه پهن شده و خشك شوند و به اين ترتيب برگها رنگ سبز و بوي مطبوع تلخ وشيرين خود را حفظ خواهند كرد.
تركيبات شيميايي
ازنظر تركيبات شيميايي اكليل الجبل داراي اسانس روغني فرار است(گياه تازه در حدود 5/1-5/0درصد).اسانس اكليل الجبل شامل آلفا-پينن،سينئول،بورنئول،كامفنورزمارن است.گلها و سرشاخه ها گلدار و برگها و اسانس ان هم در طب سنتي كاربرد دارد.
خواص كاربرد
درتايوان ،اكليل الجبل به عناون مهيج و سقط كننده جنين مورد توجه است و مصرف زيادتر از حد مجاز آن را سمي مي دانند.در فليپين جوشانده برگهاي ان را به عناون مقوي تونيك ،بادشكن،محرك،معرق و قاعده آور مصرف مي كنند،ولي در مصرف داخلي خيلي كم و به مقدار كم استعمال مي شود.در استعمال خارجي آب خيسانده برگهاي ان براي شست و شو ي چشم در موارد ورمهاي ملتحقه زكامي به كار مي رود و براي حمام كردن زنان كه تازه وضع حمل كرده اند،به عنوان حمام معطر و همچنين براي حمام كردن بيماران روماتيسمي و فلجها كاربرد دارد.اسانس اكليل الجبل براي جلوگيري از ريزش موموثر است و برگهاي ان به عنوان ادويه معطر در آشپزخانه به كار مي رود.
اكليل الجبل از نظر طبيعت طبق نظر حكماي طب سنتي خيلي گرم و خشك است و خوردن آن براي سرفه هاي رطوبي مزمن وتنگي نفس و خفقان سر و استسقاي زقي (زرد آب در پرده صفاقي شكم جمع شود)كه با حرارت و عطش شديد توام نباشد و براي باز كردن گرفتگي هاو انسداد كبد،طحال،پاك كردن ريه،تحليل بادها،تسكين درد كبد،معالجه يرقان سوداوي،خرد كردن سنگ كليه و مثانه،ازدياد ترشح بول و حيض مفيد است.ضماد آن براي تحليل ورمهاي مزمن مفيد است و ضماد برگ آن از ساير اعضا قوي تر است واگر ضماد برگ ان را درموارد چشم درد سرد به كار برند،درد را كاهش مي دهد.
اكليل الجبل براي گرم مزاجان مضراست از اين نظر بايد با سكنجبين خورده شود،مقدار خوراك آن تا 12 گرم و جانشين آن از نظر خواص دارويي افسنتين است.در مورد مصرف دم كرده آن 20-5 گرم برگ و يا سرشاخه گلدار آن براي هزار گرم آب كافي است.در مواردي كه نتيجه خوب گرفته شود اين مقدار تا 50 گرم امكان افزايش دارد.خيس كرده 40-30 گرم برگ و سرشاخه هاي گلدار آن در سركه رقيق كه مدت 3-2 روز بماند و پس از آن روزي 5-4 قاشق خورده شود به عناون مدر براي ازدياد ترشح بول و استسقا نافع است.
الكولاتور اكليل الجبل :سرشاخه هاي گلدار تازه اكليل الجبل 1000گرم،الكل 80درجه 3000گرم،عرق اكليل الجبل 1000گرم ،مدت 4 روز بخيسانندو سپس در حمام ماريه تقطير كنند تا جمع محصول تقطير شده به 2500گرم برسد.مقدار خوراك 20-10 گرم بسته به مرود در يك شربت مناسب ريخته روزانه خورده شود.
در فرانسه 10-5 گرم سرشاخه گلدار و گلهاي گياه را دريك ليتر آب جوش دم مي كنند و 3-2 فنجان در روز به عناون ضد اسپاسم در موارد آسم روزانه مي خورند.همچينن به عناون محرك در موارد سو هاضمه 20-10 گرم گياه اكليل كوهي خشك را در يك ليتر سركه رقيق خوب ريخته مدت يك شب مي گذارند خيس بخورند و سپس صاف كرده و در هر وعده غذا يك ليوان ازآن را مي خورند.
درموارد گريپ نيز مرسوم است 60 گرم گياه خشك را در يك ليتر آب جوش دم ميكنند و 3-2 فنجان در روز به عناون ضد اسپاسم مي خورند.

برگ بو

درخت آن به فارسي «باهشتان»گفته مي شود،در كتب طب سنتي به نامهاي «درخت غار»،«برگ بو»،«مازريون»،«دفنه»و «شجرة الرند» نام برده شده است. به فرانسويLaurier sauceوLaurier و به انگليسيLaurel , true laue laurel گفته مي شود. گياهي است تيره Lauraceae نام علميLaurus nobilis L. آن است ميوه درخت «باهشتان»را «دهشمت» يا «حب الغار» ميگويند و به هندي نيز حبالغار مي شود.
مشخصات
برگ بو گياهي است به صورت درخت و درختچه هميشه سبز و ناخزان(د رمناطق با زمستانهاي خيلي سرد بايد حفاظت شود)، در شرايط مساعد ارتفاع آن 20-15 متر هم مي رسد ولي معمولا 8-7 متر مي باشد. گياهي است پلي گام و در عين حال ممكن است گلهاي نر و ماده وهمچنين گلهاي هر مافروديت (نر و ماده در يك گل) روي يك درخت ديده شود.برگها متناوب،سبز تيره ،بيضي شكل ،نوك تيز و معطر و زيبا هستند گلهاي آن كوچك به رنگ زرد با خاكستري روشن و ميوه آن كوچك به رنگ ارغواني تيره و به اندازه دانه انگور مي باشد.درختچه اي است زيبا ،فرانسوي ها آن را لوريه شاعران هم مي گويند.
تكثير آن با قلمه و قلمه هاي ريشه دار و يا با پاچوش انجام مي شود و پس از 8-7 ماده ريشه هاي آن به قدر كافي توسعه يافته و مستقر مي شود.اين درخت در خاكهاي غني و قابل نفوذ رشد خوبي دارد. چيدن بر گهاي معطر آن براي اينكه سبزي كامل نشود معمولا بايد صبح زود انجام شود وبراي خشك كردن روي هم انباشته نشود و در لايه هاي نازك و در سايه پهن و خشك شود.خشك كردن در آفتاب موجب مي شود كه رنگ سبز زيباي آن قهوه اي شود و مقدار زيادي روغن معطر و اسانس آن از بين برود.
تركيبات شيميايي
ميوه اين درخت داراي اسانس روغني فراري است كه داراي مقدار زيادي اسيد يوريك است. اسيد لوريك از اسيدهاي چرب است كه به شكل متبلور سفيد در مي آيد.در برگهاي خشك برگ بو نيز از 3-1 درصد اسانس روغني فرار بسيار معطر وجود دارد كه از طريق تقطير مي توان استخراج نمود.در برگهاي گياه نيز اسانس روغني فرار وجود دارد.
خواص و كاربرد
از نظر حكماي مغرب زمين تا اواخر قرن هيجدهم كه گياه درماني ،رونق وسيعي در اروپا داشت ،دانشمند و حكماي اروپا معتقد بودند كه ميوه درخت برگ بو به عنوان محرك در تسريع وتشديد قاعده زنان موثر است و به هميك دليل در مواردي به عنوان دارو و براي سقط جنين به كار مي رفته است .در كتاب گياه درماني به نام گرت هربال كه در سال 1526 ميلادي دانشمند معروف [پيتر تروريس]آن را تهيه كرده و در انگلستان چاپ شده ،در مورد كاربرد ميوه و برگ درخت غار چنين آمده است:
«خميري كه از گرد حاصل از كوبيدن ميوه هاي اين درخت به دست آمده مخلوط با عسل براي معالجه رنگها و لكه هاي غير طبيعي پوست صورت و همچنين براي از بين رفتن دانه ها و لكه هاي قرمز رنگي كه در پوست صورت جوانان مي زند تجويز مي شده است.»
دانشمند ديگري به نام [كول پپر] در كتابش به نام كمپليت هربال كه در اواسط قرن هفدهم نوشته است در مورد ميوه درخت برگ بو مي نويسد:
«روغني كه از ميوه ي درخت برگ بو به دست مي آيد براي انواع ناراحتي ها ي مفاصل ،اعصاب ،معده ،شكم ورحم انواعي از قلوه ها و تشنجها ي عضلاني گرفتگي عضلات يا سيخ شدن عضلات ،انواع درد ها ،بي حسي در هر نقطه از بدن ودرد هاي رحمي وزاهدان مفيد است ،به اين ترتيب كه محل ناراحت را روغن مالي مي كنند . براي رفع درد هاي گوش هم چند قطره از اين روغن استفاده مي شده است ويا بخور حاصل از جوشانده ميوه ها و برگهاي آن به وسيله اي مثل قيف يا بادگير داخل گوش مي كرده اند»
براي از بين بردن لكه هاي كبود خونمردگي در پوست و گوشت بدن از مالش روغن آن در محل آسيب ديده استفاده مي شده است كه خونمردگي خيلي سريع جذب مي شده است. ضمنا مالش روغن آن براي رفع خارش و عوارض جرب در پوست و عوارض ورم و آثار ضربه هايي مانند شلاق روي پوست بسيار موثر است. غار طبق نظر حكماي طب سنتي شرق گرم و خشك است ، مغز ميوه ان گرمتر از پوست و برگ آن گرمتر از برگ پوست آن و پوست آن و روغن آن گرمتر از ساير اجزا و حتي از روغن گردو نيز گرمتر است. خواص آن مفرح و مقوي و مدر و ضدسم است خصوصا ميوه آن ،اگر ميوه آن با سركه خيلي رقيق خورده شود براي سردردهاي بلغمي ،گازها،نفخها،صرع،وسواس،تقويت ذهن و فهم بسيار نافع است. ماليدن روغن آن براي درد اعصاب و رفع حواس پرتي و افزايش حافظه خوب است. اگر ساييده ميوه آن با روغن گل سرخ و سركه مخلوط شود ،قطره آن براي رفع درد هاي سر و گوش و رفع صداو طنين در گوش و ثقل سامعه مفيد است و موجب تقويت گوش مي شود و همچنين اگر قطره روغن آن مصرف شود نيز همين نتايج را براي گوش خواهد داشت . مضمضه دم كرده برگ آن براي تسكين درد دندان مفيد است. اگر با ميوه و برگ كوبيده آن مخلوط با عسل انگشت پيچ درست شود خوردن آن براي امراض سرد و اگر با سكنجبين انگشت پيچ درست شود خوردن آن براي امراض گرم و زخمها و جراحات ريه و سرفه كهنه و تنگي نفس مفيد است. خوردن ميوه آن براي تحليل باد و گازهاي غليظ و دل پيچه و امراض كبد و طحال و با عسل براي طخم روده ها وخوردن روغن آن با سركه انگور براي درد كبد مفيد است.اگر 10 ميلي گرم ميوه آن را ساييده و بخورند دل پيچه را فورا تسكين مي دهد.روغن آن ايجاد آشفتگي و دل به هم خوردن مي كند و قي آور است و ترشح ادرا را زياد مي كند و ترشح حيض را افزايش مي دهد.اگر در دم كرده آنبنشينند براي امراض كليه و مثانه و رحم مفيد است.خوردن ميوه آن براي خرد كردن سنگ مثانه نيز مفيد است و پياف تيه شده از ميوه آن موجب سقط جنين مي شود.خوردن و يا ماليدن روغن آن در مواضع درد براي رفع دردهاي مفاصل و درد كمر مفيد است ،ماليدن روغن آن با سركه روي پوست براي رفع لكه هاي جلدي موثر است.
اين گياه داراي ضررهايي نيز هست .ميوه و روغن آن معده را سست كرده و قي آور است و مضر سينه مي باشد و اصلاح آن با خوردن كتيرا ميسر است.مقدار خوراك از ميوهع و برگ ان10-2 گرم است. مقدار 10 گرم آن مسهل است.
در اصطلاح طب سنتي ميوه درخت غار را «حبالغار»مي گويند،به خجم گيلاس ، خيلي معطر و سياه رنگ و داراي روغني سبز رنگ و نيم جامد است. تهيه روغن حب الغار به ترتيب زير است:
روش اول: حب الغار خشك را نيم كوب كرده و در روي الك بريزند و روي بخار آب جوش گذارند تا نرم شود سپس آن را در كيسه محكمي ريخته و آن كيسه را در ميان 2 قطعه آهن سوراخ دار كه با آب جوش گرم شده باشند گذارده و فشار مي دهند.
روغني كه از آن خارج ميشود با كاغذ صاف كنند. سابقا در بازار ايران برگ بو را به نام «سازج هندي»عرضه مي كردند.
روش دوم:دانه گياه يا حب الغار را گرفته در آب بپزند و بگذارند سرد شود قشري كه روي آب مي گيردبردارند. روش ديگر اين است كه ميوه و برگ آن را بپزند و پس از آن عصاره آنها را با فشار گرفته با دو برابر وزن آن روغن زيتون مخلوط ،روي آتش ملايم بگذارند آنقدر كه آب آن تبخير شود و روغن بماند و دقت شود كه نسوزد وآن روغن را به كار برند. در هندوستان از ميوه گياه به عنوان قاعده آور و بند آور دن اسهال و قطع ترشحات مهبل و استسقا مصرف مي شود. تذكر اي نكته ضروري است كه بايد دقت شود كه اولا برگها و ميوه درخت غار را با برگهاي درخت ديگري به نام يا غار گيلاسي كه در شرايط خاصي سمي است اشتباه نشود ثالثا با درخت ديگري به نام خرزهره نبايد اشتباه شود البته مشخصات در خواص ساير ها كه با برگ بو به كلي متفاوت هستند .

جينكو، قديمي ترين گونه گياهي جهان

جينكو درختي است برگريز كه قديمي ترين گونه گياهي به جاي مانده در جهان مي باشد.بعضي قدمت آن را بيش از 200 ميليون سال و بعضي بيشتر مي دانند.ارتفاع اين درخت تا 37 متر و قطر آن حدود يك متر و عمرش گاهي به هزار سال مي رسد. برگهاي آن بسيار ظريف و زيبا و به شكل بادبزن هستند. برگ جينكو داراي رنگ سبز نسبتاً روشن بوده و همين رنگ به درخت زيبايي خاصي مي دهد.اين درخت داراي رشد بسيار كند و آرامي مي باشد. ميوه جينكو داراي قسمت گوشتي آبدار با بوي بد بوده و دانه اي در وسط آن است. اين دانه شبيه دانه بادام مي باشد و در بعضي از مناطق آسيا به عنوان خوراكي به فروش مي رسد.
اين درخت بومي كشور چين بوده و در ژاپن نيز گسترش دارد. كشت جينكو در سالهاي اخير در مناطق مختلفي از جهان از جمله ايران معمول گشته است. از قديم اين گياه به عنوان يكي از گياهان با اهميت چين محسوب مي شده.
اكثر محصولات استاندارد جينكو حاوي 24 درصد فلاوگلوكزيد جينكو است. مقدار مصرف آن 40 تا 80 ميلي گرم در هر بار مصرف وسه نوبت در روز است.
آزمايشهاي كلينيكي نشان داده است كه مصرف فرآورده هاي جينكو حداقل بايد 12 هفته ادامه يابد تا آثارش پديدار شود البته در مواردي پس از دو تا سه هفته تاثير آن در افراد ظاهر مي شود.
از عصاره برگ جينكو فرآورده هاي صنعتي مختلفي از جمله قرص، كپسول و قطره تهيه شده كه توصيه مي شود از اين گونه محصولات استاندارد استفاده شود نه از برگ گياه و دم كرده يا جوشانده آن.
«تركيبات شيميايي جينكو»
قسمت مورد استفاده جينكو برگهاي آن مي باشد كه تركيباتش بشدت تحت تأثير فصل برداشت آن است.بيشترين درصد مواد و تغييرات آن، مربوط به فصل پاييز مي باشد. تركيبات جينكو به شرح زير است:
فلاونوييدها، ترپنوييدها، اسيدهاي آلي و تركيبات ديگر از جمله كربوهيدرات، الكلها، كربورهاي خطي و كتونهاي دانه كه داراي 38 درصد كربوهيدرات، 4 درصد پروتئين، 2 درصد چربي، آلكالوييدها، اسيدآمينه، گلوكزيدهاي سيانوژنيك و فنلهاست.
«خواص غذايي-دارويي جينكو»
*تحريك گردش خون مغزي:نارسايي گردش خون در مغز مي تواند باعث دلهره، استرس، كمي حافظه، مشكلات شنوايي و كاهش تمركز شود كه اين موارد مي توانند با جينكو تخفيف يافته و يا درمان شوند. به طوري كه مصرف عصاره جينكو در 70 درصد از بيماران باعث افزايش جريان خون مغزي شده است.
*مصرف عصاره جينكو براي كاهش استرس و دلهره مؤثر است.
*باعث تحريك گردش خون عمومي بخصوص در افراد مبتلا به آسم مي شود.
*در افزايش حافظه بسيار مؤثر است.
*در حالاتي شبيه به آلزايمر تأثير مثبت درماني دارد.
*عصاره جينكو در سلولها، بهره وري گلوكز و اكسيژن را زياد مي كند و در خنثي كردن راديكالهاي آزاد نقش مهمي دارد.
*از نظر بالابردن استقامت جدار سلولها داراي اثرات مثبت است.
*ثابت شده كه ميزان اسيدهاي چرب اشباع نشده اعصاب از ديگران اعضاي بدن بيشتر بوده و به همين دليل نيز در معرض تخريب به وسيله راديكالهاي آزاد قرار مي گيرند؛ حال علت محافظت عصبي جينكو به دليل اثرات خنثي كننده راديكالهاي آزاد روشن مي شود.
*جينكو ضد تجمع پلاكتهاست كه به علت اثر مستقيم بر روي جدار سلولها و اثر آنتي اكسيداني آن است.
*مهمترين استفاده درماني از محصولات جينكو، جلوگيري از فراموشي است؛ ولي بايد دانست كه اين دارو درمان كننده قاطع و كاملي نمي باشد. اين محصولات مي توانند سرعت رسيدن به فراموشي را كاهش داده و يا به تاخير اندازند ضمن اينكه به عنوان داروي پيشگيري نيز مصرف مي شوند.
«تذكر»
مصرف محصولات جينكو در حد دارويي داراي عوارض جانبي نبوده و يا به صورت محدود گزارش شده كه شامل حساسيتهاي پوستي، اسهال، سردرد، بي خوابي، اضطراب، تهوع و مشكلات روده و معده مي باشد. اين عوارض ماندگار نبوده و با قطع مصرف دارو برطرف مي شود.

مرزه

نام علمي : Satureia hortensis
نام عمومي : Savory
نام انگليسي : Garden savory , Savory
نام عربي : Nadgh
نام فرانسوي : Sarriette
نام آلماني : Bohnenkrut
نام خانواده : Labiatae ( خانواده نعنا )
گياه شناسي :
مرزه ، گياهي است علفي ،يك ساله و داراي ساقه هاي منشعب به طول تا 30 سانتي متر ، رنگ گياه سبز كدر مي باشد كه با همين مشخصه با ديگر گونه ها متفاوت است . ساقه مرزه داراي گره هايي است كه از همين گره ها ساقه هاي ديگر منشعب مي شوند و اين ساقه ها نيزبه نوبه ي خود داراي انشعاباتي جديد مي گردند ، به همين دليل بوته گياه به صورت پرشاخه و پرپشت به نظر مي رسد .
برگ هاي گياه باريك ، دراز ، نوك تيز ، نرم و پوشيده از تارهاي كوتاه است كه مات و كدر به نظر مي رسند . برگ هاي مرزه همچنين داراي يك رگبرگ و غده هاي حاوي اسانس است . گل هاي آن نيز كوچك و به رنگ سفيد ، سفيد مايل به گلي يا گلي رنگ است كه در فصل تابستان ظاهر مي شوند . اين گل ها به صورت ضخيم و در طول ساقه قرار گرفته اند . مرزه به دو صورت خودرو و كشت شده وجود دارد . انتشار آن در اروپا به ويژه فرانسه ، سيبري ، جنوب و غرب آسيا و از جمله ايران است . محل رويش مرزه در ايران شامل شمال غرب ، تبريز ، خوي ، ارسباران و قسمت هاي مختلفي از خراسان است . پرورش اين گياه به عنوان سبزي خوراكي بوده و استفاده خشك آن در ادويه جات در نقاط مختلف ايران رايج است .
تركيبات مهم :
مرزه تابستاني ( برگ خشك ) حاوي حدود يك درصد اسانس مي باشد كه شامل اجسامي از جمله كارواكرول ، تيمول ، بتاپي نن ، پاراسيمن ، ليمونن و كامفن است . تركيبات ديگر آن شامل ويتامين ها و مواد معدني مختلف است . تركيبات مرزه بسته به شرايط آب و هواي ناحيه رويش ممكن است متفاوت باشد .
خواص مهم :
مرزه به علت داشتن تركيبات فنلي در اسانس و تركيبات تانني در برگ ، داراي خاصيت قارچ ، ضد ميكروب ، ضد اسپاسم و ضد اسهال مي باشد .
همچنين مرزه داراي خاصيت ضد ادرارآوري بوده و در اروپا از قديم به عنوان ضد تشنگي زياد به خصوص در افراد مبتلا به مرض قند مورد استفاده بوده است . اين اثر را به دليل وجود جسم كارواكرول در اسانس آن مي دانند .
ميزان و طريقه مصرف :
به غير از مصرف به صورت سبزي تازه ، مي توان بر روي 1/5 گرم از خشك و خرد شده آن يك استكان آب جوش ريخته و 20 دقيقه براي دم كشيدن آن صبر كرد ؛ بهتر است درب ظرف بسته باشد ، سپس صاف كرده و ميل شود .
ميزان مصرف تا 3 قاشق چايخوري گياه خشك در روز مي باشد . در بعضي از كشورها تنتور مرزه وجود دارد . مصرف تنتور آن نيم تا يك قاشق چايخوري 1 تا 3 بار در روز
مي باشد .
سميت :
مرزه براي انسان سميت ندارد . با اين حال مصرف بيش از اندازه ممكن است التهاباتي در مخاط ايجاد كند . در بعضي از حيوانات مانند موش ممكن است باعث التهاباتي شود .
مهمترين اثرات گزارش شده مرزه :
ضد درد ، ضد آرتريت ، ضد باكتري ، ضد سرطان ، ضد ترشح ادرار ، ضد ويروس تبخال ، ضد التهاب ، ضد كرم ، ضد اكسيدان ، ضد عفوني كننده ، ضد قارچ ، ضد اسپاسم ، معرق ، هضم كننده غذا ، ادرار آور ، خلط آور ، مسهل ، مسكن ، محرك و مقوي معده .
نكات قابل توجه :
1 ـ مرزه به صورت هاي تازه ، خشك و مخلوط در ادويه جات ، داراي مصرف بالايي در جهان است .
2 ـ خواص مرزه خشك و يا در ادويه جات ، مشابه نوع تازه آن است و در غذاهاي پختني و بر اثر حرارت مقدار كمي از اسانس آن كاسته مي شود ؛ از اين رو تا حد زيادي خواص ذكر شده را همچنان در خود نگه دارد .
3 ـ به خاطر وجود اجسام فنلي از جمله تيمول و كارواكرول در اسانس آن ، مصرف مقدار زياد آن توصيه نمي شود ؛ چرا كه ممكن است باعث التهابات جداره ي روده و معده گردد .

مويزك

فارسي من مويزك و معرب آن مويزج است . اعراب به من زبيب الجبل ، يعني كشمكش كوهي گويند و در بعضي از كتب زبيب بري ذكر شده است . من از اقوام نزديك زبان پس قفا هستم . كوليها معمولا گرد كوبيده دانه هاي مرا به عنوان دواي ضد شپش به عوام مي فروشند، ولي چون بارها استعمال آن ايجاد تحريكات در پوست سر شده است ، نبايستي آن را به كار برد. دانه هاي من ضد عفوني كننده و مسقط جنين است و به كار بردن آن بدون تجويز پزشك خطرناك ميباشد. چون يك دانه مرا در پنبه پيچيده كمي تر كرده آن را بكوبند تا شكسته شده ، و بعد در سوراخ دندان كرم خورده بگذارند، درد آن را ساكت مي كند.

یک پاسخ بنویسید
فهرست موضوعی مقاله