گل بنفشه درمان التهاب معده

گل بنفشه گياهى است شناخته شده كه سابقه تاريخى چندين هزار ساله دارد.

نام دیگر گل بنفشه :

بنفشه اسم فارسى است و عربى آن بنفسج مى‏باشد. نيز به فارسى كاكوش و به عربى فرفيرو گويند.

بنفشه به عربى: بنفسج، فرخير. فارسى: كاكوش، بنفشه. رومانى: اثروهو. يونانى:

ايرد. سريانى: مكتپاس. سنسكرت: بيشيه، پشپ پيسه، سوكهشم پنرا، نيل پشيا، جوآيها.

هندى: بنپسه، گل بنپسه، بنفشه، گل بنفشه.

انگليسى:violet flower

لاتينى:viola ,violetta ,viola odorata

مشخصات گل بنفشه:

گل بنفشه گياهى است با شاخه هاى بسيار باريك كه از يك ريشه روئيده مى‏شوند و برگ آن شبيه به برگ انار و حنا مى‏باشد.

به قول گيلانى گل بنفشه در طب استفاده مى‏شود. گياه آن در مكانهاى سايه و نمناك روئيده مى‏شود.

چنانچه در آيين ديرينه زرتشتى مورد ستايش بوده است. از نظر طبى و كارآيى، در اسلام روايات زيادى از پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله و ائمه اطهار عليهم السلام در خواص طبى و معالجه بيماريها نوشته‏ اند.

گل بنفشه در اغلب مناطق مانند: هندوستان، ايران، افغانستان، عربستان و مصر بطور خودرو و طبيعى در باغ و جنگل و كوهستان مى‏رويد. و بيابانى و وحشى آن از بستانى آن‏ بهتر و معطرتر است.

گل بنفشه به ارتفاع 10 الى 20 سانتى‏متر روييده و داراى برگهاى كوچك، شبيه به برگ انار از سرشاخه‏ هاى كوچك كه در اوايل بهار تا تابستان، با گلهاى كوچكى به رنگ بنفش و معطر مى‏رويد، مى‏ باشد.

بايد صبح زود يا نزديك غروب، گلها را چيده در كيسه پلاستيكى محفوظ نگه داشت تا خشك شود و عطر آن در جسم گل متراكم شود، اگر در فضاى آزاد و زير آفتاب بگسترانند، بوى عطر آن كه عامل موثر در درمان بعضى بيماريها است، فرار كرده (پريده) و خاصيت آن كم مى‏شود.

لاتينى:viola ، فرانسوى:viollette ، از خانواده بنفسجيه است. خيلى معروف و انواع زياد دارد. انواع آن در ذيل است:

عربى لاتينيفرانسوى‏

بنفسج الاحراج‏v .des forets v .selvestirs

بنفسج ذو دائرةv .eperonnee v .calchrata

بنفسج ذو زهرتين‏v .a deua fleurs v .biflora

بنفسج عطرv .odorante v .odorata

بنفسج قرنى‏v .cornum v .cornuta

بنفسج كفى الورق‏v .do canadtl v .palmata

بنفسج حلعقى الورق‏v .cucullata v .a feuillesen

بنفسج مثلث الالوان، زهرة الثالوث بنصه،v .tricolor

هرجايه عاصية الدمشق. نوع بنفسج جميل است در مصر اقسام زياد دارد نيز به نام‏gention violet از نبات درست مى‏شود به نام شنجار و از قطران ذغال به طريقه شيمى درست مى‏ شود.

اين گياهان براى سلامت بدن بسيار اهميت دارند. بخصوص فرآورده ‏هاى دارويى آنها به صورت دم‏كرده، جوشانده و شربت يا در تركيب شيرينى‏جات از قبيل آب نبات، مربا، نقل و حلوا در موارد زيادى تأثير بسزايى دارند.

به طور كلى اثر نيروبخش و آرام بخش اين گياه در ماده نرم كننده ‏اى است كه از برگ آن به مقدار زياد حاصل مى ‏شود و اين ماده همان لعاب آن است.

بهترين زمين براى پرورش آن، اراضى سبك، خاك برگدار و رسى، آهكى است.

قسمت مورد استفاده گل بنفشه:

گلهاى خشك، قسمتهاى خشك شده هوايى گياه تمام قسمتهاى گياه به همراه ريشه به شكل خشك شده.

در كوهها حاصل مى‏شود و در كشمير و نپال زياد است بوته آن از نيم وجب تا يك وجب بلند مى‏شود.

گل آن خيلى كوچك و خوشبو مى‏باشد يا بعضى قسم گل آن خيلى مايل به سفيدى مى‏باشد.

خواص درمانی گل بنفشه:

گياهى مشهور است و ريشه‏ اش مثل ساير اجزاى آن خاصيت داروئى دارد. خون معتدل بوجود مى ‏آورد، مرهم آن با قاؤت جو ورم گرم را فرو نشاند.

روغن بنفشه داروى گرى است. بو كردن و بر سر ماليدن آن سردرد را تسكين مى‏دهد.

گل بنفشه التهاب معده را از بين مى‏برد. شربت آن علاج درد كليه و ملين ملايم است، نيز مقعد بيرون زده را جاى خود مى ‏نشاند.

دم كرده آن را در بيماريهاى ريوى و التهاب دستگاه گوارش و ادرارى مؤثر نوشته ‏اند.

برگ و ريشه آن نيز مصرف دارويى دارد.

بنفشه گلو را نرم گرداند، روغن آن سرد و لطيف است. گرمى و تب را نافع است و چون به بينى كشند و زير پاى بمالند خواب مى ‏آورد.

مرهم بسيار نرم ساييدهگل بنفشه بر سر و پيشانى نافع صداع (سردرد) و امراض حاره معده و كبد است.

سه مثقال ساييده آن با شيرخشت و شكر و امثال آن مسهل سريع العمل است و مخلوط آن با شيره گلقند جهت تبهاى مركبه نافع است.

بنفشه كه در شكر پرورده باشد سرفه را كه به دليل گرمى بود، دفع مى‏كند.

بوييدن گل تازه بنفشه مغز يا دماغ را تقويت مى‏كند، خستگى را كم كرده و نشاط آور است و به همين دليل عطرى از آن به دست آورده و مورد استعمال و استفاده قرار مى ‏دهند.

روغن بنفشه كه عبارت از:

عطر بنفشه يا ساييده نرم گل بنفشه در روغن بادام شيرين، به نسبت 1 در 10 مخلوط (به نام روغن بنفشه بادام) و در بيمارانى كه مبتلا به اختلالات مغزى و روانى، سرسام، فراموشى و كندى حافظه هستند، بطور بوييدن و ماليدن آن در داخل بينى هر روز و شب استعمال مى‏شود.

دم كرده گل بنفشه 5 گرم، با همين مقدار گل نيلوفر، گل گاوزبان و گل خطمى (به نام چهارگل) با 20 گرم ترنجبين كه در نيم ليتر آبجوش، صبح مانند چاى، به مقدار نيم ساعت دم و صاف كرده و در شيشه ريخته و هر ساعت يك قاشق سوپ خورى ميل شود نافع بيماران مبتلا به عوارض ريوى مانند سينه پهلو (پنومونى) و (پلورزى)، برونشيت، سرفه شديد، اخلاط خونى يا چركى و ورم حلق و طنابهاى صوتى مى‏باشد.

همچنين دم‏كرده 10 گرم گل بنفشه، 3 گرم با شير خشت و 5 گرم تاجريزى، صبح ناشتا بيمار مبتلا به يبوست مزاج ميل كند، موجب لينت (لزى) معده و روده‏ ها و نرم شدن مزاج گردد.

برگ بنفشه را هر مقدار كه خواهند شسته و جوشانده تا له شود، ماليدن آن در گرى، كچلى، اگزما، خارش جوشهاى بدن و تحليل اورام عضلات مفيد است.

لعاب بنفشه براى رفع انواع ورمهاى داخلى و خارجى، بيماريهاى چشم و التهابات معده و روده به كار مى‏رود.

ريشه و تخم گل بنفشه موجب قى و استفراغ و ليفت مزاج مصرف مى‏گردد و در موارد مسموميت‏هاى خود بخودى مثلا يبوست‏هاى مزمن بسيار موثر هستند.

در موارد مسموميت‏ها نبايد از اين روش غفلت كرد دم‏كرده و جوشانده گل بنفشه را در موارد رماتيسم و برونشيت مصرف مى‏كنند.

بنفشه يا بنفشه معطر از گياهان دارويى مفيدى است كه گل آن مانند گل گاوزبان مصرف زياد در كشور ما دارد.

ريشه آن اثر قى آور دارد. از شيره گلهاى تازه آن بيشتر به صورت شربت و به عنوان ملين و رفع سرفه در بيماريهاى اطفال استفاده مى‏شود.

بنفشه اساسا به شكل تيزان 12 قاشق غذاخورى پر از گياه ساييده ريز را با نيم ليتر آب بجوشانيد و بگذاريد بماند. براى رفع التهاب غشاء مخاطى دستگاه تنفس به عنوان يك داروى مفيد براى ناراحتيهاى سينه مصرف مى‏شود. برگهاى كوبيده آن را گاهى مى‏توان براى التيام سريع‏تر روى زخمها ماليد.

گل بنفشه داراى اثر نرم كننده، خلط آور ضعيف و معرق است.

دم كرده گل بنفشه در رفع گريپ، برونشيت‏هاى حاد، گلودرد، نزله ‏هاى مزمن و بطور كلى بيماريهاى سينه، التهاب دستگاه هاضمه، كليه و مثانه بكار مى‏رود. مصرف آن در بيماريهاى مخملك سرخك و بطور كلى در تب‏هاى دانه‏اى معمول است.

شيره تازه گل بنفشه اثر ملين دارد و سابقا در بيماريهاى اطفال به صورت شربت به عنوان ملين و براى رفع سياه سرفه، زكام، بيماريهاى حاد سينه و برفك به كار مى‏رفته است ولى امروزه به اندازه سابق مصرف نمى‏گردد.

برگ بنفشه اثر نرم كننده دارد و از آن لوسيونهايى تهيه مى‏شود كه جهت رفع تحريك التهاب اعضاى خارجى، ورم چشم و همچنين به صورت تنقيه براى رفع تحريكات روده مورد استفاده قرار مى‏گيرد.

ريشه بنفشه داراى اثر قى‏ آور است و مى‏توان از آن به جاى ايپكا در بيماريهاى اطفال استفاده به عمل آورد پس از مصرف آن در مخاط دستگاه هضم تحريك گرديده حالت تهوع و استفراغ پيش مى‏آيد.

احتقان خون، مقوى و مدر و تصفيه كننده خون است و براى درمان بيماريهاى جلدى و بواسير و واريس مصرف مى‏شود، مقدار مصرف آن 40 الى 60 گرم در يك ليتر آب است.

از پودر ريشه گل بنفشه فرنگى 8 الى 10 گرم شربتى درست مى‏كنند كه قى‏آور و ملين است.

گل بنفشه ايرانى بهترين مسهل صفرا است و مسكن عطش و تبهاى شديد را بر طرف مى‏كند و فشار خون را پائين مى‏آورد.

خواب ‏آور و محلل ورمها بوده جهت سردرد و سرفه، سختى سينه و حلق نافع است و سوزش ادرار را از بين مى‏برد و براى درمان ذات الجنب و ذات الريه و ديفترى و سردرد اطفال تجويز مى‏شود.

روغن بنفشه در طبيعت سرد و خواب ‏آور است و جهت جرب و درمان كلف و جلوگيرى از ريزش مو و نرم كردن پى مفاصل و نگاهدارى ناخن به كار مى‏رود.

بنفشه در نسخه ‏هاى همدرد به شرح زير است:

1 مفرح معتدل: نشاط بخش دل و دماغ و فرح بخش است و براى اختلاج (طپش) قلب، وسواس و ماليخوليا مفيد است.

2 معجون سناء: اسهال آورنده است و روده‏ها را از فضولات پاك مى‏كند و سردردى را كه در اثر قبض معده باشد، مفيد است.

3 لعوق سپستان خيار چنبرى: در نزله، زكام و سرفه مفيد است. شدت سرفه را كم كرده و بلغم را خارج مى‏نمايد.

4 شربت ملين: قبض را دور مى‏كند.

5 شربت ارزانى: براى نزله، زكام و سرفه مفيد است و فضولات خشك را از روده ‏ها خارج مى‏كند.

6 شربت اسطوخودوس: در امراض عصبى و دماغ مفيد است، از دماغ رطوبات نزله را خارج و مرض نسيان را دور مى‏كند.

7 شربت احمد شاهى: در ماليخوليا مفيد است و دل و دماغ را قوت مى‏دهد.

8 روغن بنفشه: خشكى دماغ را دور مى‏ كند و براى سردرد و بى‏خوابى مفيد است.

9 حب بنفشه: دماغ را پاك و فضولات غليظ دماغ و سينه را خارج مى‏كند و در امراض چشم، سر و براى ضيق النفس مفيد است.

10 اطريفل زمانى: جسم و مواد زائد را دور مى‏كند و در ماليخوليا، زكام و سردرد مفيد است.

روايت:

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: همانطور كه ما اهل بيت بر ساير مردم فضيلت داريم چنين است فضيلت روغن بنفشه بر ساير روغنها.

امام عليه السلام فرمود:

لو علم الناس ما فى البنفسج لحسوه حسوا.«اگر مردم مى‏دانستند در بنفشه چه هست، آن را جرعه جرعه مى‏نوشيدند».

محمد بن سوقه مى‏گويد: امام صادق عليه السلام فرمود:

دهن البنفسج يرزن الدماغ.«روغن بنفشه دماغ را قوى مى‏نمايد».

على بن اسباط در روايط مرفوعه خود گويد: امام عليه السلام فرمود:

دهن الحاجبين بالبنفسج فانه يذهب بالصداع‏ «با روغن بنفشه ابروانت را روغن‏مالى كن كه سردرد را مى‏برد».

ابى بصير و محمد بن مسلم از امام صادق عليه السلام از پدرانش از على عليه السلام كه فرمود: هر مرضى از اندرون شكم است مگر زخم و تب، اينها ناگهان مى‏آيند، پس گرمى تب را با بنفسج (بنفشه) و آب سرد بشكنيد، زيرا گرمى تب از گرمى جهنم است.

عبد الرحمن بن كثير گويد: امام صادق عليه السلام فرمود: فضيلت بنفشه بر ساير روغنها مانند فضيلت اسلام بر ساير اديان است. بعد فرمود: چه خوب است روغن بنفشه كه درد را از سرو چشم مى‏برد.

منابع و مواخذ