جستجو
< همه موضوعات

صمغ اشق مفید برای برونشیت کهنه

 

صمغ  صمغى است كه بصورت ماليدنى، خوردنى و بخور استفاده مى‏شود. نيز در صنعت موارد استفاده زيادى دارد.

گیاه اشق

مشخصات صمغ  اشق:

صمغ اشق داراى يك روغن فرّار، صمغ، رزين و اسيد است كه از گرم كردن آن سولفوريد هيدروژن به دست مى‏آيد.

وشا، گياه اشق است: اشق را اشترك، وشق، اندران و بلشر مى‏نامند.

صمغ اشق صمغى زرد رنگ به طعم گس و تلخ و مهوع است.گويند صمغ گياه اشترغاز است. رنگ گلش ما بين سرخى و زردى است.

ماسرجويه گويد: صمغ اشق صمغ درختى است كه آن را محروث گويند. ابو ريحان گويد:

اگر از لفظ آن منظور اشترغاز است، اشق صمغ آن نيست و مى‏تواند كه محروث را دو حقيقت باشد و يك حقيقت آن ما وراى اشترغاز بود.

قسطا گويد: اشق عصاره خشخاش است و بعضى از اطباء گويند: اشق عصاره برگ خشخاش است.

اشق صمغ گياهى است كه آن را طرثوث مى‏نامند و برخى به علت چسبندگى لزاق الذهب مى‏نامند. كاغذ و دفتر با رنگ طلايى آن رنگ آميزى مى‏شود.

ابن بيطار گفته: كسانى كه آن را صمغ طرثوث نوشته ‏اند، اشتباه كرده ‏اند و آن صمغ درختى كوچك و راست است كه در نواحى معتدل مى‏رويد. ديسقوريدوس گفته است كه اشق صمغ درختى شبيه به درخت گنه گنه است كه از تنه درخت به صورت قطراتى منجمد به دست مى‏آيد. بهترين نوع آن سفيد، نرم، صاف و خالص است كه زود حلّ مى‏شود. صمغ اشق زرد است و با زدن تيغ به درخت به دست مى‏آيد.

«ديسقوريدوس» آمونياك را عصاره‏narthEx ( نوعى درخت انجدان) كه در تبت مى‏رويد، شناخته است.

اين صمغ وقتى كه خشك شود، دانه دانه بزرگ و حل شده آن در آب مثل شير سفيد مى‏شود. رنگ آن قهوه‏ اى خفيف و اگر مدتى بماند سياه مى‏شود. بوى آن مثل بوى جندبيدستر است. ذائقه اشق تلخ و گزنده، مثل صمغ درخت كندر است.

«اچى سن» نوشته است: زمانى كه ميوه درخت اشق پخته مى‏شود، يك نوع حيوان به آن حمله كرده و تمام شيره درخت را از بين مى‏برد و باعث خشك شدن آن مى‏شود.

ضرر و اصلاح صمغ اشق:

استعمال زياد صمغ اشق مضر معده و باعث پيدايش خون در ادرار است و مصلحش سركه، انيسون، روغن گل و عسل است. استعمال زياد آن مضر معده و كليه است.

نامهای دیگرصمغ اشق:

در رساله جابر بن حيان از اشق اسم برده شده است.

اشق را به اسم علمى‏dorema ammonia gum مى‏نامند. بعضى اشق را به اسم وشا نوشته‏ اند.

اشق را به انگليسى:

thuslibycum, ammoniacum thymiana, ammoniacum suffiman مى‏نامند. اين صمغ رزينى صمغ درخت‏fErula tingitama است كه در مراكش مى‏رويد.

به عربى:

اوشج، اشج، اشجع، وشج، وشق، لزاق الذهب، وقنا، وشق و كلخ،

به يونانى: اثانقون، امونياقن و پرنقش، به سريانى: كاما،

به فارسى: اشم، اوشه كليانى، اوشه و اشق،

به هندى: كاندر و به انگليسى:ammoniacum وgummifErum مى‏نامند.

اشق را به شيرازى: بدران‏، به سيستانى: اوشك و به قول ارجانى: لزاق الذهب مى‏نامند.

اشق را به انگليسى عرفى:gum ammoniac و به انگليسى علمى:dorEma ammonia ،

به عربى: زبد الارض و به فارسى: بل شيرين مى‏نامند.

اشق را به هندى و افغانى: كاندل مى‏نامند. گياه اشق را به انگليسى نيزfischEtmEy وdorEmaglabrum مى‏نامند كه هر دو نوع آن، اصلشان از ايران است.

«وشا» صمغ گياهى است كه به فارسى: اشه، اشك و كندل گويند. به عربى: اشق معرب اشه و فرنگى‏ها: گم آمونياك گويند و آن را از گياه ديگرى كه در بادقيس به كماى اسب معروف است، مى‏گيرند ولى معلوم نيست خواص آن با وشا يكى باشد.

مزاج صمغ اشق:

مزاج صمغ اشق گرم در درجه سوم و خشك در درجه اول است.

در درجه اول خشك و در آخر درجه سوم گرم است. در درجه دوم گرم و در درجه اول خشك است.

تركيب شيميايى صمغ اشق:

اشق داراى يك روغن فرّار، صمغ و رزين است. «يرى زيس وسيسكى» نوشته است كه اشق داراى دو نوع است: يك نوع داراى اسيد و نوع ديگرى داراى رزين ساده است كه از گرم كردن آن سولفوريد هيدروژن بدست مى‏آيد.

محلول صمغى اشق را آمونياك مى‏نامند و داراى 25 درصد صمغ، 70 درصد مواد رزين و 3 درصد روغن است.

خواص درمانی صمغ اشق:

در ايران معمولًا وشا را با اسفند دود مى‏كنند و بوى آن را براى رفع زخم چشم مفيد مى‏دانند.

وشا، مقوى، قاعده‏ آور، خلط آور، ضد حساسيت، نافع برونشيت كهنه، تنگى نفس و امراض ريوى مى‏باشد.

جوشانده وشا منفعت زيادى به طور نوشيدنى و ماليدنى براى كهير دارد. نيز قاتل كرم شكم و دافع رطوبت معده است.

خوراك وشا، با سركه نافع سپرز (طحال)، با جوشانده جو نافع تنگى نفس و امراض ريوى و با عسل جهت صرع مفيد مى‏باشد. ضماد وشا با سركه مفاصل را نرم و كك‏ ومك و آثار سياهى پوست را از بين مى‏برد. شستن سر با مخلوط وشا و حنا، شوره سر را از بين مى‏برد.

بلغم را دفع و بدن را شاداب مى‏كند. ورمهاى سخت را نرم مى‏كند و مليّن است. بول و حيض را از رحم و مثانه جارى مى‏كند و سرمه آن سفيدى حدقه چشم را نافع مى‏باشد.

باز كننده بسته‏ هاى جگر، دافع سنگ كليه، نرم كننده سختى طحال و نافع زخمها است. خوردن يك درم آن و ماليدنش بر محل طحال ورم آن را از بين مى‏برد.

ماليدن اشق بر روى بواسير، دانه‏ هاى بواسير را باز مى‏كند. نيز بر روى برص و سياهى پوست همراه با سركه نافع آن مى‏باشد. همراه با عسل نافع تنگى نفس و سرفه‏ هاى كهنه است. اشق جنين زنده يا مرده را خارج مى‏كند.ماليدنش بر خنازير دهنه زخم را باز مى‏كند.

در باز كردن تأثيرش بحدى است كه مى‏تواند خون را از دهانه رگها روان سازد و نيروى نرم كنندگى و خشك كنندگى هم دارد. گوشت فاسد را مى‏خورد و گوشت سالم را مى‏روياند.

اشق، آميخته با عسل يا با آب جو، مسكن درد سياتيك، پهلودرد و درد مفاصل است.

اگر با عسل و زفت باشد و ضماد كنند سختى مفاصل را از بين مى‏برد. اگر با سركه بورق و روغن حنا مخلوط كنند خستگى را بر طرف مى‏كند. زبرى و گرى پلكها را نرم و سپيدى چشم را جلا مى‏دهد و در مورد رطوبت‏هاى چشم سودمند است.

در معالجه «ربو» تنگى نفس و تندى نفس مفيد است و بايد با عسل بليسند يا با آبجو تناول نمايند.

زخم حجاب سينه را تنقيه مى‏كند و از خفگى، بلغم و زهره سياه (مره سوداء) رهايى مى‏بخشد.

تناول 41 گرم در خمى از اشق در علاج سخت شدن طحال و سفتى كبد مفيد است و اگر با سركه باشد و بر طحال و كبد بمالند همان تأثير را دارد و در استسقاء نيز مفيد است.

در ادرار چندان مؤثر است كه با بول خون آيد، مسهل و ضد كرم كدو است.

حيض را روان مى‏گرداند. بيضتين كه به سختى دچار آيند با ماليدن اشق و سركه نرمش طبيعى را باز يابند.

اگر اشق را با مشك زمين و روغن زيتون مخلوط كنند قاتل حشرات است.

اشق مدر بول و حيض و ماليدن آن با روغن براى سختى اورام مفيد است.

براى فلج، لقوه و نقرس هم مجرب است.

منفعت خاص صمغ اشق:

محلل ورمهاى طحال و جگر است.

صمغ اشق با آب گرم مخلوط كرده و قرقره نموده براى درد گلو نافع است.

خوردن اشق با عسل، دافع بلغم و كرمهاى معده است و ضماد آن بر چشم، رطوبت چشم و غبار چشم را دور مى‏كند.

اگر بر زخمها ماليده شود هم صاف مى‏كند و هم پر مى‏نمايد. سينه را از رطوبت كثيف، پاك و سنگ كليه و مثانه را دفع مى‏كند.

زرتشتيهاى هند از چوب صمغ اشق به عنوان بخور در مراسم مذهبى خود استفاده مى‏كنند. اسم چوب اين صمغ در كتاب اوستاى مقدس آمده است.

كتاب همدرد، از اشق در نسخه‏ هاى زير استفاده كرده است:

1- ضماد عشق: نافع ورم و بزرگى طحال است كه با سركه ضماد مى‏شود.

2- ضماد كبريت.

3- مرحم اشق: براى خنازير، غدد را تحليل مى‏كند و براى درد مسكن است.

4- مرحم رسل: زخمها را صاف كرده زود ترميم مى‏كند و غده ‏هاى سخت را نرم مى‏كند.

اشق نافع انسداد رگها، درد مفاصل، خشكى مفاصل، تنگى نفس، زخم پرده سينه، سفتى طحال، زبرى و گرى پلكها، استسقاء، يبوست، كرم كدو، سفتى بيضه و كبد، ورم، فلج، لقوه، نقرس، بلغم، رطوبت چشم، سنگ كليه و مثانه، زرداب، خنازير و زخم مى‏باشد.

مقدار مصرف:

مقدار خوراك صمغ اشق از 1 تا 3 گرم است.

صمغ اشق مضر معده است و مصلحش سركه، انيسون، روغن گل و عسل مى‏باشد.

مقدار خوراك آن 3 گرم است.خوراك آن 1 گرم است. مقدار خوراك آن از نيم تا يك مثقال است.

محل رويش گیاه اشق :

گیاه اشق در يزد، اصفهان، كوه كهرود، نواحى كوهستانى كرمان و زرند كرمان، نواكوه و بلوچستان مى‏رويد.در حوالى اصفهان، شيراز و يزد به دست مى‏آيد.

محل رويش گیاه اشق نيز خراسان و پاكستان است.درخت اشق در مناطق سردسير مى‏رويد. محل رويش آن نيز ليبى است.

منابع و مواخذ

 

Previous گیاه اشنان تسهيل كننده عمل هضم
Next گیاه پیاز دشتی خلط آور
یک پاسخ بنویسید
فهرست موضوعی مقاله