درخت سريش‏

نام‏هاى ديگر:

سرش- اسراس- برواق- چريش- چريشك.

Margosa- Nim tree- Neem- faux Sycomore- Margousier- Margosa

مشخصات:

گياهى است از خانواده‏Meliaceae ، درختى است با قامت متوسط برگهاى آن سبز، كناره‏ برگها داراى بريدگى و دندانه نامنظم و شبيه برگ زبان گنجشك است، نوك برگها خيلى تيز و كشيده ‏تر از برگهاى زيتون تلخ و شكل كلى درخت شبيه درخت زيتون تلخ است. اين درخت بوهند شرقى است و تا مغرب چين و شرق جاوه انتشار دارد و در بعضى مناطق كاشته مى‏شود، به ايران وارد شده و كاشته مى‏شود و از گياهان بومى شده است، در حال حاضر در چابهار، بندرعباس و ساير نقاط جنوب كشور مى‏رويد.

ميوه‏ ى سريش‏

تركيب شيميايى:

45 درصد روغن- ماده تلخ با كايانين در آن وجود دارد.

خواص درمانى:

آن را بخوريد. مسهل است، كشنده كرم معده مى‏باشد، نرم ‏كننده خواهد بود.

روغن ميوه سريش‏

تركيب شيميايى:

نيمبين- نيمبى‏نين- نيم‏بيدين- سولفور- اولئين- استئارين- پالميتيك‏اسيد- استئاريك اسيد- اولئيك‏اسيد- لينولئيك اسيد- آراشيديك‏اسيد- ميريستيك‏اسيد.

خواص درمانى:

1- آن را بخوريد. محرك و ضدّ انگل است، ضدّعفونى ‏كننده به‏ عنوان پادزهر براى مارگزيدگى و عقرب‏زدگى نافع است.

2- آن را بر پوست بماليد. اگزماى مزمن را برطرف مى‏سازد، براى تسكين دردهاى روماتيسمى و بيمارى‏هاى پارازيتى پوست نظير بيمارى اسكابيز كه نوعى جرب است مفيد مى‏باشد.

گل سريش‏

تركيب شيميايى:

005/ 0 درصد اسانس روغنى فرّار- ماده اگ‏اى تلخ- اسيدهاى چرب- نيم‏بوسترين- نيم‏بوسترول- نيم‏بستين‏

خواص درمانى:

1- خوردن آن براى تقويت معده مفيد است. تصفيه ‏كننده خون و خونساز است.

2- آب جوشانده آن به صورت كمپرس براى التيام زخم‏ها و جراحت‏ها مفيد است.

3- آن را همراه با برگ سريش بكوبيد و بر پيشانى ضماد كنيد. از هذيان تب‏ها جلوگيرى مى‏كند.

برگ درخت سريش‏

نام‏هاى ديگر: اشراش- اشراس.

ماده شيميايى: مارگوزين در آن وجود دارد.

خواص درمانى:

1- آن را بخوريد. تونيك و مقوى بدن و معده است، تصفيه‏ كننده و توليدكننده‏ خون است.

2- آب جوشانده آن به صورت كمپرس براى التيام زخم‏ها و جراحت‏ها مفيد است.

3- آب جوشانده آن براى شستشو و ضدّ عفونى كردن زخم‏ها و رفع اگزما مؤثر مى‏باشد.

4- آن را بكوبيد و ضماد نماييد، براى جوش‏ها و فروكش كردن كورك و درمان جرب و تاول‏هاى تر نافع است.

5- آن را همراه با گل‏هاى سريش بكوبيد و بر پيشانى ضماد نماييد، از هذيان تب‏ها جلوگيرى مى‏كند.

صمغ درخت سريش‏

خواص درمانى: آن را بخوريد مقوى و نرم‏ كننده است.

پوست درخت سريش‏

تركيب شيميايى:

04/ 0 درصد ماده نيمبين- حدود 01/ 0 درصد ماده نيمبينين- حدود 4/ 0 درصد ماده نيم بيدين- حدود 02/ 0 درصد اسانس- نيم‏بوسترول- نمبيول- سوجيول- پالميتيك‏اسيد- گل سريش‏ استئاريك اسيد- اولئيك‏اسيد- لينولئيك اسيد- آراشيديك‏اسيد- ميريستيك‏اسيد.

خواص درمانى:

1- آب جوشانده آن را بنوشيد. قابض و تب ‏بر و مقوى و تونيك است.

2- آب جوشانده آن به صورت كمپرس براى التيام زخم‏ها و جراحت‏ها مفيد است.

پوست ريشه سريش‏

خواص درمانى:

آب جوشانده آن را بنوشيد. تونيك و مقوى و تب ‏بر است.

سريش‏

نام‏هاى ديگر: علف‏چسب- اشراس- چريش.

B ton blanc- B ton royal- B ton de jacob- Asphodele- Verge de jacob- Asphodel- Silver rod

مشخصات:

گياهى است از خانواده‏Liliaceae جنس‏Asphodelus ، علفى و چندساله داراى برگهاى سبز و نوارى دراز، كمى پهن و ناودانى شبيه برگ سوسن، به شكل گروهى مجتمع كه در محل يقه گياه در سطح زمين از قسمت متورم زيرزمينى گياه خارج مى‏شوند.

گلهاى آن در امتداد ساقه گل‏ دهنده قرار گرفته است. ساقه گل‏ دهنده در بعضى گونه‏ ها فقط يك شاخه و در برخى ديگر چند شاخه است. ريشه آنها ضخيم و عمودى به شكل غده ‏هاى گوشتى است كه ريشك‏ها به آن متصل هستند.

طبيعت آن: گرم و خشك است.

خواص درمانى:

10 گرم برگ و گل و ساقه گل‏دهنده آن را دم كنيد و بنوشيد. گرم ‏كننده با نيروى خشك‏ كننده است، مدرّ و قاعده ‏آور مى‏باشد، سرفه را تسكين مى‏دهد، براى جوش دادن استخوان شكسته مؤثر است، ورم بيضه و باد و گاز را تحليل مى‏برد، زخمهاى داخلى را ترميم مى‏كند، سنگ مثانه را خرد مى‏نمايد، درد پهلو و سستى عضلات را برطرف مى‏سازد.

برگ سريش‏

خواص درمانى:

1- اگر دندان آسيا درد مى‏كند، آب تازه آن را گرفته روى دندان بماليد. درد ساكت مى‏شود.

2- ضماد آن براى مداواى گزيدگى مار نافع است.

3- آب برگ و ساقه تازه را بگيريد و با زعفران ساييده مخلوط نموده و دم كنيد. ماليدن و شستن چشم با آن براى رفع رطوبت‏هاى آن و گل‏مژه مفيد است.

4- آب برگ و ساقه را بگيريد و با كندر و عسل كه نيم‏گرم شده باشد مخلوط نموده و در گوش بچكانيد، چرك گوش را پايان مى‏دهد و اگر موقع درد دندان اين قطره را در گوش مخالف درد بچكانيد باعث تسكين آن مى‏شود.

5- ساقه‏ هاى تازه آن را با مخلوط روغن زيتون و سركه بخوريد. يرقان را درمان مى‏كند.

ميوه سريش‏

خواص درمانى:

1- اگر 15 گرم از آن خورده شود ملّين است و براى تسهيل قى كردن مصرف مى‏شود.

2- ماليدن آن با سركه به محل گزيدگى، براى رفع ضرر گزيدگى عقرب و هزارپا مفيد است.

روغن تخم سريش‏

خواص درمانى:

براى جلوگيرى از ابتلا به نوعى تصلب شرايين مفيد است و اگر روى قسمت‏هاى ملتهب و زخم‏هاى ماليده شود التيام ‏دهنده خواهد بود

غده زيرزمينى (سريش)

طبيعت آن: گرم و خشك است.

تركيب شيميايى:

گلوكوز- فروكتوز- مواد قندى ساكاروز- يك گلوكوزيد به نام آسفودلوزيد.

خواص درمانى:

1- خوردن 20 گرم از آن براى تسكين درد پهلو و سرفه و درمان يرقان خادث از صفرا مفيد است.

2- اگر با سركه خورده شود از ريختن موى سر جلوگيرى مى‏كند.

3- اگر 5 گرم از سوخته آن را بخوريد. مدرّ و قاعده ‏آور و محلّل ورم بلغمى است، براى درمان بيمارى روده ‏اى و رفع خشونت حلق مؤثر مى‏باشد.

4- ضماد آن براى جوش خوردن استخوان شكسته و التيام جراحت‏هاى بد و رفع ورم بيضه و گرفتگى عضلات و عصب‏ها مفيد است.

5- آن را با سركه و روغن كنجد مخلوط نموده ضماد نماييد. براى درمان جرب و نرم كردن ورمهاى سفت مؤثر است.

6- آن را با آرد جو مخلوط كنيد و ضماد نماييد. كچلى را درمان مى‏كند.

7- آن را روى پيله چركى لثه بپاشد، سفت مى‏شود و مى‏ماند تا سرباز كند.

8- آن را با آب نيمگرم اندك‏اندك مخلوط كنيد، بعد از حل شدن چند قطره ادكلن بر آن بيفزاييد و به صورت بماليد و پس از پانزده دقيقه صورت را بشوييد. چين‏ و چروك پوست صورت افراد مسّن را برطرف مى‏سازد.

تذكر: 

خوردن آن ممكن است بعضى اوقات موجب سستى معده شود كه در اين صورت بايد مقدارى گلقند بخوريد.

منابع و مواخذ